تمدید مذاکرات هسته ای و گل و گلدان تندروهای اصولگرا

دو روز پیش نویسنده "گفت و شنود"، ستون طنز روزانه قدیمی و پرمخاطب روزنامه کیهان در واکنش به عدم توافق مذاکرات هسته ای و تمدید 4 ماهه مذاکرات بین ایران و 1+5، این جوک را نوشت: " قاضی به متهم گفت؛ اگر می‌گویی که فقط یک شاخه گل به سمت شاکی پرتاب کرده‌ای، پس چرا سرش شکسته است؟ و متهم گفت؛ قربان گل رو با گلدون پرت کردم!"

متهم در این جوک دولت 1+5 و به ویژه آمریکاست که به نوشته روزنامه کیهان اگرچه توافق کرده اند "در 4ماه آینده 2.8 میلیارد دلار دیگر از دارایی‌های مسدود شده ایران را آزاد می‌کنند" ولی در "6 ماه گذشته علاوه بر 100 میلیارد دلار قبلی، نزدیک به 30 میلیارد دلار دیگر از درآمدهای ما را بلوکه کرده‌اند و طی 4 ماه آینده هم به همین روال مبالغ کلان دیگری را مسدود می‌کنند."

این تفسیر یعنی از نظر تندروهای ایرانی، حتی از منظر مالی نیز مجموعه توافق های هسته ای دستاوردی برای ایران نداشته است. علاوه بر این، آنها ظریف و همکارانش را متهم کرده اند که امتیازات تازه ای نیز به غرب داده اند.

امروز، روزنامه تندروی وطن امروز با انتشار گزارشی نوشت: "یکی از این تعهدات فرآیند تبدیل ذخایر اکسید اورانیوم 20درصد به سوخت بود ... موضوع رقیق‌سازی 3 هزار کیلوگرم اورانیوم 2 درصد ایران به اورانیوم طبیعی نیز به عنوان یکی دیگر از تعهدات مهم ایران در توافق 4‌ماهه فاش شده است ... تعهدات جدید ایران در حالی انجام می‌شود که طرف مقابل امتیازی متناسب به ایران نداده است."

سایت رجانیوز هم با انتشار گزارشی انتقادی در این باره نوشت: "ایران تعهد کرده است که اورانیوم 2 درصد را به جای قراردادن در فرآیند غنی سازی مجدد، تا سطح اورانیوم طبیعی رقیق نماید. یعنی ایران کاملا یک مسیر معکوس را در جهت غنی سازی پذیرفته است."

سایت ایران هسته ای که توسط نزدیکان سعید جلیلی اداره می شود نیز در یک گزارش فنی به این موضوع پرداخت و نوشت: "یکی از مهم ترین تفاوت ها میان توافق ژنو و توافق موقت جدید امضا شده در وین این است که ایران در توافق وین پذیرفته 3000 کیلو از مواد 5 درصدی را که در اختیار دارد، به اورانیوم خام تبدیل کند. عباس عراقچی این موضوع را تایید و اعلام کرده است این 3000 کیلو «پسماند» محسوب می شود. هنوز روشن نیست که این پسماند محصول کدام فعالیت است و آیا ربطی به ذخیره 7000 کیلویی مواد 5 درصد ایران دارد یا نه؟ این موضوعی است که کارشناسان می گویند سازمان انرژی اتمی باید فورا درباره آن اطلاع رسانی کند."

تغییر رویکرد مخالفان دولت روحانی در ماه های اخیر از اتهامات سیاسی و کلی به نقدهای فنی و تکنیکی یکی از دستورکارهای موثری بوده است که با توجه به اعلام خط قرمزهای غنی سازی ایران توسط رهبر ایران، جهت و قوت تازه ای یافته است. با این حال کماکان بازار اتهامات سیاسی پر رونق است.

دو روز پیش از این، مهدی محمدی، عضو تیم هسته ای دوران سعید جلیلی در سرمقاله روزنامه وطن امروز نوشته بود: "در 4 ماه آینده یک نبرد سهمگین رسانه‌ای و سیاسی برای تغییر محاسبات ایران آغاز خواهد شد. در این باره تردیدی وجود ندارد که کسانی در داخل کشور نیز سعی خواهند کرد پازل آمریکا را پر کرده و برای اثرگذاری فشارهای آن بر محاسبات ایران مقدمه‌چینی و کارسازی کنند. خدمت و خیانت جریان‌ها و نیروهای سیاسی در این بازه زمانی؛ در تاریخ به ثبت خواهد رسید و برای همیشه ماندگار خواهد شد. اگر ایرانیان به واقع اراده کنند تغییر دادن محاسبات و پیشنهادات آمریکا در این مدت نشدنی نیست به این شرط که عده‌ای بالاخره تکلیف خود را روشن کنند که کدام سوی میدان ایستاده‌اند."

این نشانه ها و خط و نشان ها به خوبی روشن می کند که ظریف و همکارانش در فضای داخلی ایران در ماه های آینده با موج تازه ای از انتقادات مواجه خواهند شد.

در نخستین نمونه از این انتقادات، سعید زیباکلام، منتقد تندروی دولت حسن روحانی در خبرگزاری اصولگرای تسنیم با وارد کردن اتهاماتی کلی تر به روحانی و هیات دولت نوشت: "آمریکاییان این را هم به خوبی فهم می‌کنند که این دولت و این دیپلماسی فرصتی طلایی است برای رسیدن به هر چه بیشترِ آرزوهای روی‌هم‌رفته ناکام‌شدۀ سی‌و‌پنج‌ سالۀ خود در جهت انقیاد و مهار هر چه بیشتر ایران در همۀ عرصه‌ها. در نتیجه، نمی‌گذارند این فرصت بی‌نظیر، بدون توفیقات هر چه بیشتر تلف شود. بنابراین، آن‌ها هم قطعاً مصرّ بر انعقاد توافقنامۀ نهایی هستند لیکن با خطوط قرمز ایران مواجهند. خطوط قرمزی که اگر در اختیار هیئت ایرانی و یا دولت ایران می‌بود در همان هفته‌های اول مذاکرات تبدیل به فرش قرمز برای افرنگیان می‌شد."

اسماعیل کوثری، نماینده تندروی مجلس ایران هم به سایت خبرآنلاین گفته که در یک فضای عملی، تنها خل و خوی تیم فعلی با تیم قبلی فرق می کند و " این تیم مذاکره کننده به نتیجه ای نرسیده اند که بخواهیم شاخصش را بیان کنیم."

ناصر نوبری، دیپلمات سابق ایرانی که اکنون در مرکز ثقل منتقدان دپیلماسی دولت روحانی قرار گرفته نیز در همایشی پیرامون مسائل هسته ای ایران که در شیراز برگزار شد، بیان اینکه تاکنون استراتژی ما در مذاکرات اشتباه بوده است، افزود: " تمدید مذاکرات به نفع آنها و به ضرر ماست چون تحریم‌ها هم‌چنان ادامه دارد."

در میانه انتقادات، اصولگرایان تندروی نزدیک به تیم هسته ای پیشین، سعی می کنند برخی کنایه ها و انتقادات قبلی را جبران کنند. سایت 598 که توسط برخی فعالان نزدیک به جبهه پایداری اداره می شود، امروز در گزارشی کوتاه با اشاره به اینکه فعالان سیاسی حامی روحانی قبلا می گفتند "علت شکست مذاکرات آن است که دکتر جلیلی فنون دیپلماسی را بلد نیست و به جای مذاکره، بیانیه می خواند"، نوشت: "حال که 6 دور مذاکره رسمی و ده ها مذاکره 2جانبه و چندجانبه در وین "شکست" خورده و دود سیاه از هتل کوبورگ بلند شد؛ سوالات مهمی در افکار عمومی ایران ایجاد شده است: آیا ظریف با ظرافت های دیپلماسی آشنا نیست؟ چرا دولت یازدهم با این همه عقب نشینی در مواضع ضد استکباری نتوانست اعتماد آمریکایی ها را جلب کند؟ چرا حرف زدن با "کدخدا" نتیجه نداد؟ و آیا ظریف در مذاکرات "بیانیه" می خواند؟"

این سایت همچنین در گزارش دیگری به بخش های مالی توافق نامه ژنو پرداخته و با متهم کردن کشورهای غربی به شیطنت و بدقولی در پرداخت پول های بلوکه شده ایران، پرسیده است: پول های قرارداد ژنو در کجا هزینه شد؟ آیا در زندگی مردم و چرخش چرخ اقتصاد تاثیری داشت؟ آیا در محل های دارای اولویت خرج شده است؟ آیا تیم مذاکره کننده نمی توانست با هوشیاری مانع رودست زدن آمریکایی ها شود؟"

دامنه انتقادات فنی و سیاسی اصولگرایان تندرو علیه دولت روحانی به خوبی نشان می دهد که علیرغم حمایت های لفظی و کلان آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی از تیم هسته ای، کماکان آنها نسبت به رویکرد و اهداف دولت روحانی در اوج بی اعتمادی به سر می برند، بر غرب گرایی و توطئه آمیز بودن فعالیت های تیم جدید ایران اصرار دارند و منطق کلی شان تسلیم در برابر غرب است، در چنین شرایطی، تندروهای ایرانی حاضر به هیچ گونه حمایت کلی از تیم جدید هسته ای نیستند و اگر روزی بخواهند گلی به دولت روحانی تقدیم کنند، ترجیح می دهند با گلدان به سوی آنها پرتابش کنند.