ونوس امیدوار، شهروندخبرنگار ایران وایر
حال و روز فرش ایرانی وخیم است. جذابیت‌ها و انگیزه نشستن پای دار قالی روزبهروز کمتر می‌شود و این روند آن‌قدر پرشتاب است که اگر چاره‌ای برای آن اندیشه نشود، طی سال‌های آینده نشان چندانی از این هنر اصیل ایرانی باقی نمی‌ماند.
گشتی در بازار فرش مشهد و سکوت سنگینی که بر آن حاکم است، طنین‌انداز این نجوای ناخوش‌آ‌یند است. این بازار قدیمی به جا مانده از دوران تیموری، روزگاری برای خودش بروبیایی داشت و محل دادوستد مشتریان ریز و درشت داخلی و خارجی بود. اما این روزها کمتر مشتری در آن قدم می‌گذارد و حتی حاضر می‌شود قیمت فرش‌ها را بپرسد.
«منوچهر خان» از قدیمیان این بازار است و به قول خودش فرنگ رفته و تحصیلکرده است و جد اندر جد در کار فرش‌فروشی بوده‌اند. او که موهایش را در لابه‌لای تار و پود قالی سفید کرده است، روزگاری بدتر از امروز را به یاد ندارد و می‌گوید: «از زمانی که تحریم‌ها بر ایران اعمال شد، به‌خصوص از سال ۱۳۹۰ به بعد، بازار فرش دستباف ایرانی که عمدتا خارج از کشور و مقصد اصلی آن آمریکا و آلمان بود، رو به خرابی گذاشت.»
او که اخبار مربوط به فرش ایرانی را مرتب دنبال می‌کند و در جریان تحولات این بازار است، صادرات فرش ایرانی در سال ۱۳۹۶ را حدود ۴۰۰ میلیون دلار، سال ۱۳۹۷ حدود ۳۱۵ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۹ را به میزان ۹۰ میلیون دلار عنوان کرده و می‌افزاید: «از همین سیر نزولی می‌توان فهمید، اوضاع این بازار تا چه حد خراب است.»
منوچهر خان، همین رقم ناچیز صادارت را به دلیل نرخ بالای ارز دانسته و معتقد است: «اگر حمایت نکردن دولت از بافندگان و صادرکنندگان این کالای ناب ایرانی همچنان ادامه یابد، یا به هر دلیل نرخ دلار کاهش یابد، باز هم شاهد کمتر شدن سهم بازار فرش ایران در بازارهای جهانی در مقابل افزایش سهم کشورهایی مانند چین، هند و پاکستان خواهیم بود.»
به گفته وی، دستمزد بافندگان فرش در یکی دو سال گذشته دو برابر شده و از ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان به حدود ۱۰۰ هزار تومان رسیده؛ اما با توجه به تورم فزاینده در کشور باز هم این رقم آن‌قدر برای دختر و پسر و یا زن و مرد روستایی تامین کننده نیست تا حاضر شود هفت یا هشت ساعت از روزش را پای کار سخت و طاقت فرسای قالیبافی بگذارند.
او می‌گوید که در مقابل، «بالارفتن دستمزدها و در نتیجه چند برابر شدن قیمت تمام شده قالی دستباف و حاکم شدن رکود بر این بازار، دیگر نه برای مردم و نه ما بازاریان خرید و فروش چندان مقرون به صرفه نیست. تا جایی که در دو سال گذشته هر آنچه را که فروخته‌ایم، نتوانستیم جایگزین کنیم و روزبهروز از سرمایه‌مان کاسته می‌شود.»
به گفته منوچهر خان، قیمت یک فرش معمولی دستباف شش متری که تا یکی دو سال پیش حدود پنج میلیون تومان بود، اکنون حدود ۱۰ میلیون تومان است: «تازه این کف قیمت است، این روزها فرش شش متری به ۳۰ میلیون هم رسیده و روزبهروز هم در حال افزایش است.»
این مشکلات باعث شده نفس فرش ایرانی که زینت بخش بسیاری از کاخ‌ها و موزه‌های جهان مانند کاخ سفید، کاخ ریاست‌جمهوری اتریش، کاخ زمستانی سن پترزبورگ یا موزه آرمیتاژ، کاخ سلطان عمان و موزه‌های لندن، پاریس، میلان، نیویورک، مونیخ، سوئیس و هند است؛ به شماره بیافتد و نگرانی از بین رفتن نام آن در بازارهای جهانی بیشتر شود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر