استان‌وایر- امروز سوم اسفندماه روز جهانی زبان مادری است. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) به‌منظور کمک به حفظ تنوع زبانی و فرهنگی در مناطق مختلف جهان، روز ۲۱ فوریه را به‌عنوان «روز جهانی زبان مادری» نام‌گذاری کرده است. این روز به‌ویژه برای ملت‌ها و اتنیک‌هایی که زبان آن‌ها در کشورشان به رسمیت شناخته نمی‌شود، فرصتی است تا همزمان با سایرین با صدایی بلندتر حقوق اتنیکی و زبانی خود را مطالبه کنند.
نزدیک به دو دهه است که در ایران، گروه‌های اتنیکی روز جهانی زبان مادری را به روش‌های مختلف برگزار می‌کنند. این روز به‌ویژه در مناطق تُرک‌نشین ایران و با برنامه‌ریزی و مشارکت فعالان مدنی آذربایجانی با گستردگی بیشتری برگزار می‌شود.
از هفته گذشته و با نزدیک شدن سوم اسفند، فعالان مدنی آذربایجانی با توزیع گسترده کتاب و تراکت تبریک روز جهانی زبان مادری در میان شهروندان، دیوارنویسی، کشیدن گرافیتی و به راه انداختن کمپین‌هایی در ارتباط با زبان مادری در شبکه‌های اجتماعی، به استقبال سوم اسفند رفته‌اند.
در چند روز گذشته، دیوارهای شهرهای مختلف مملو از دیوارنویسی و گرافیتی‌هایی با مضمون تبریک روز جهانی زبان مادری، «حق آموزش به زبان مادری»، «حق داشتن تلویزیون سراسری به زبان تُرکی»، «حق داشتن روزنامه تُرکی سراسری» و دیوارنوشته‌هایی در نقد جمهوری اسلامی به دلیل تداوم سیاست تک‌زبانی در کشور بوده است.
در تبریز، ارومیه، اردبیل، مشگین شهر، کلیبر، تکاب، شبستر، مرند و چند شهر تُرک‌نشین دیگر، فعالان مدنی آذربایجانی با به راه انداختن کمپین روز کتاب تُرکی (تورک‌جه کیتاب گونو)، اقدام به توزیع گسترده کتاب‌های آموزش زبان تُرکی آذربایجانی و کتاب‌های داستانی ویژه کودکان در بین شهروندان کرده‌اند.
گروهی از کاربران آذربایجانی در توییتر نیز طرحی را از حدود یک ماه قبل آغاز کردند که در آن با جمع‌آوری کمک‌های مالی از کاربران شبکه‌های اجتماعی و با خرید هزار جلد کتاب به زبان تُرکی، اقدام به تاسیس پنج کتابخانه در روستاهای محروم آذربایجان کردند.
تأسیس کتابخانه در روستاهای دورافتاده و فاقد امکانات آموزشی از طریق مشارکت کاربران شبکه‌های اجتماعی، اقدامی ابتکاری است که کنش کاربران در شبکه‌های اجتماعی را با فعالیت‌های میدانی فعالان مدنی گره می‌زند.
بااین‌وجود این اولین بار نیست که فعالان مدنی آذربایجانی اقدام به تأسیس کتابخانه در روستاهای محروم و کمتر توسعه‌یافته می‌کنند. «علیرضا فرشی» زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ (فشافویه)، یکی پیشگامان این کنش مدنی است.
«علیرضا فرشی» یکی از شاخص‌ترین فعالان مدنی در حوزه مطالبه حقوق زبانی اتنیک های ساکن در ایران است. او بارها سابقه بازداشت به علت فعالیت‌های مدنی خود، ازجمله تأسیس کتابخانه به زبان تُرکی آذربایجانی در روستاهای محروم آذربایجان، ایجاد کمپین‌های مطالبه تدریس زبان مادری و برگزاری مراسم گرامیداشت روز جهانی زبان مادری را دارد.
دی‌ماه سال گذشته، شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ریاست قاضی «بابایی»، «علیرضا فرشی» را به همراه سه تن دیگر از بازداشت‌شدگان مراسم «روز جهانی زبان مادری» در شهرستان بهارستان، مجموعاً به تحمل ۸ سال زندان تعزیری و هشت سال تبعید محکوم کرد.
بنا بر گزارش‌های رسیده به ایران‌وایر؛ این فعالان مدنی در بخشی از دفاعیه خود در جلسه دادگاه گفته‌اند: «هر حکمی که فارغ از کم و کیف آن در این دادگاه صادر شود، طرز نگاه حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به مسئله زبان مادری اتنیک‌های غیرفارس قلمداد و در تاریخ ثبت خواهد شد.»
حکم صادرشده علیه این چهار فعال مدنی با واکنش گسترده و متفاوتی در فضای مجازی همراه شد. برخی از شهروندان از صدور حکم زندان برای علیرضا فرشی ابراز شگفتی کردند و برخی دیگر از فعالان سیاسی و مدنی آذربایجانی، این دادگاه را «محاکمه زبان مادری» نامیدند.
یکی از نزدیکان علیرضا فرشی در ارتباط دلیل واکنش‌های متفاوت برخی از فعالان مدنی به این حکم می‌گوید: «این اولین بار نیست که حکومت، فعالان تُرک را به زندان می‌اندازد و حتی علیرضا فرشی چندین بار بازداشت‌شده؛ اما شرایط علیرضا فرشی متفاوت از دیگران است. او نه‌تنها فرزند شهید است که در تمام سال‌های فعالیت خود همیشه تأکید کرده که در چارچوب قوانین جاری در جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند و خواهان اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی است.»
وی در ادامه بابیان اینکه حتی رویه اتخاذشده از سوی علیرضا فرشی و مطالبه اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی منتقدانی از فعالان مدنی آذربایجانی دارد، به ایران‌وایر می‌گوید: «فعالین آذربایجانی به‌درستی میگویند که اصل ۱۵ قانون اساسی حتی در صورت اجرا قانونی ناقص است. همچنین آن‌ها میگویند وقتی گفتمان آذربایجان بیست سال است که از این اصل عبور کرده و خواهان رسمی شدن زبان تُرکی در ایران است، چرا باید دوباره شعار اجرای اصل ۱۵ داده شود؛ اما آن‌هایی که به علیرضا فرشی انتقاد می‌کنند به این توجه ندارند که علیرضا دانسته این شیوه مبارزه را انتخاب کرده، چون جمهوری اسلامی هرزمانی نتواند مانع گسترش یک جنبش شود یک جریان موازی ایجاد و سعی می‌کند جنبش اصلی را از مطالبات خود منحرف کند. علیرضا فرشی امتیازات خانواده شهید بودن را پس زد، از تدریس در دانشگاه اخراج شد و انتقادهای فعالان دیگر را به جان خرید ولی مانع از شکل گرفتن جریان موازی وابسته به جمهوری اسلامی شد. زندانی کردن علیرضا فرشی و فشارها بر او ثابت می‌کند که جمهوری اسلامی حتی به قوانین خود هم احترام نمی‌گذارد و تمامی شعارهای نفوذی‌های نظام و وعده‌های سیاستمداران مطلقاً دروغ است.»
علیرضا فرشی هم‌اکنون در حال سپری کردن دوران محکومیت دوساله خود در زندان تهران بزرگ است. او روز ۳۱ تیرماه امسال در شهر تهران و هنگام مراجعه به منزل بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. نیروهای امنیتی برای اعمال فشار بر علیرضا فرشی به دلیل نوشتن نامه‌های سرگشاده و انتقاد از شیوه دادرسی پرونده و همچنین افشای شرایط نامساعد زندان اوین، او را به زندان تهران بزرگ (فشافویه) تبعید کردند.
بااین‌وجود این پایان فشارها بر علیرضا فرشی نبوده است. وی روز گذشته و تنها یک روز مانده به «روز جهانی زبان مادری»، در تماس تلفنی از زندان با «احمدرضا حائری» یکی از زندانی سیاسی سابق، خبر از پرونده‌سازی جدید وزارت اطلاعات علیه خود داده است.
«احمدرضا حائری» در رشته توییتی در صفحه شخصی خود در توییتر در این ارتباط نوشته است: «علیرضا فرشی تماس گرفت، درباره پرونده‌سازی جدید واجا گفت، در جلسه بازپرسی که به‌صورت آنلاین برگزارشده، بازپرس اشاره‌کرده پرونده جدید علیرضا چهارده جلد است! بازجوی علیرضا ظاهراً تمام پست‌ها و کامنت های صفحه اینستاگرام او را پرینت گرفته و به‌عنوان گزارش روی پرونده گذاشته.»
📩اگر به اطلاعات تکمیلی درباره این خبر دسترسی دارید، لطفاً با این ایمیل با ما تماس بگیرید: info@iranwire.com
📞اگر می‌خواهید درباره موضوع این خبر با افراد مسوول تماس بگیرید، لطفاً به فهرست مسوولان در سراسر ایران مراجعه کنید: www.ostanwire.com
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر