با وجود محتوای رنگارنگ فضای مجازی، صدای رادیو این روزها کمتر شنیده میشود. دقیقاً به همین میزان نیز در سازمان عریض و طویل صداوسیما، بخش رادیو نادیده گرفته شده است. در این وضعیت روی خواستههای صنفی و حقوقی عوامل تولید محتوای رادیویی، پارازیت افتاده و اساساً به گوش نمیرسد. در این گزارش به بهانه روز جهانی رادیو، ۱۳ فوریه، در گفتوگو با دو گوینده رادیو آنچه را در بخش صدای سازمان صداوسیما میگذرد، روایت کردهایم.
***
«جواهر» یکی از گویندگان و مجریان فعلی صداوسیمای جمهوری اسلامی است. از او درباره زندگی یک گوینده زن در ایران پرسیدیم. آنجا که به گفته او، از روابط پیچیده گرفته تا تهمتها و سانسور و ممیزی، چیزی از علاقه بسیار او به کار گویندگی باقی نگذاشته است.
جواهر میگوید، اگر پشت میکروفون با لحن آرام صحبت کند، به او میگویند، عشوه میآید. او در گفتوگو با «خبرنگاری جرم نیست»، در اینباره توضیح داد: «طی مدتی به دلیل لارنژیت و تحریک تارهای صوتی، صدای من نازک شده بود. در همین ایام در یکی از برنامههای خبرخوانی، از عبارتِ حالا بریم سراغ روزنامه (...) ببینیم اونجا چه خبره، استفاده کردم. بلافاصله بعد از برنامه من را از دفتر مدیریت خواستند. آنجا به من گفتند، چرا با ناز و عشوه حرف میزنید؟ مدیر آن بخش که یک مرد میانسال بود، ادای من را هم درآورد که: یعنی چی که حالا بریم سراغ فلان روزنامه؟ چرا عشوه دارید؟»
به گفته جواهر در برخی از برنامهها پیش میآید که کارشناس برنامه مرد باشد و گوینده زن و یا برعکس، «در این مواقع بیش از هر زمانی باید رعایت کنیم که به فرض اگر مطلبی به شوخی عنوان شد، میزان خندههایمان چقدر باشد؛ چرا که بلافاصله حراست، نظارت، حفاظت و ... گوینده را میخواهند که توضیحات ارائه کند و به او اخطار بدهند.»
تزریق امید به جامعه از موج رادیو
جواهر در خصوص بررسی خبرهای روز در رادیو میگوید: «براساس دستورات ارائه شده در دوران روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، ما حق هیچگونه انتقادی نداریم. دستور اکید داده شده که به هیچ عنوان از دولت، از شخص رییسجمهوری تا وزیر و معاونین و سازمانها زیرمجموعه دولت انتقاد نشود.»
او با اشاره به برنامههای ویژه رادیو در آستانه ۲۲بهمن۱۴۰۰ گفت: «روزی نبود که نامه نداشته باشیم. محتوای نامهها تزریق امید در جامعه بود. نوشته بود از انتشار اخبار ناامیدکننده که کار دست دشمنان ضد انقلاب و نظام است، به شدت بپرهیزید. در کل مملکت خراب شده؛ مگر خبر خوبی هم وجود دارد که من ِگوینده پشت میکروفون بگویم؟»
جواهر گفت که در نتیجه، خبرهای این مدت فقط معطوف به کلنگ زدن برای طرحهای بعدی یا قیچی زدن طرحهای قبلی بود.
او با اشاره به اینکه یکی از وظایف تیم نویسنده در بخشهایی از رادیو نوشتن «پیامک مردمی» است، گفت: «حتی در خصوص نوشتن پیامکهای مردمی، ممیزی و سانسور صورت میگیرد. یعنی مردم فرضی هم حق انتقاد ندارند.»
روابط چه نقشی در پیشرفت در صداوسیما دارد؟
جواهر میگوید محیط رادیو به شدت «غیبتمحور» است. اگر یک مجری دو آیتم اضافهتر داشته باشد، میگویند حتما با تهیهکننده یا یک گوینده، رابطه دارند. او ادامه داد: «زن بودن و کار کردن در رادیو بسیار کار مشکلی است. نه میتوانی بخندی، نه شوخی کنی و اساساً نمیتوانی خودت باشی.»
به گفته این گوینده در یک برنامه رادیویی او و گوینده مرد، مکالمهای طنزگونه باهم داشتند که برای او دردسرساز شد: «در یک برنامه، من و مجری مرد، شروع به صحبت کردیم و بهگونهای فضای شوخی در برنامه شکل گرفت. اتفاقاً با استقبال خوبی از سوی تهیهکننده و سایر دوستان مواجه شد. پس از آن از حراست نامه زدند که نحوه صحبت این دو گوینده شباهت زیادی به لاس زدندارد و از این پس تمرکز بیشتری روی اجرای خود داشته باشند. در حالی که هیچ چیزی جز همکاری بین من و گوینده مرد نبود.»
«منصور»، گویندهای است که بیش از یک سال است که کار در رادیو را کنار گذاشته است. او در حال حاضر بیشتر به صداگذاری و تبلیغات میپردازد.
منصور میگوید: «بحث فحشا در رادیو بسیار زیاد است.»
او در خصوص وضعیت رادیو در سالهای اخیر میگوید: «در یک کلام بدنه اصلی رادیو در ایران را در حال حاضر پارتیبازی شکل میدهد. افرادی که به واسطه روابط فامیلی پایشان به رادیو باز شده و بدون آگاهی از میکس و مستر کردن و داشتن حداقل سررشته از مقوله رادیو، نشستهاند پشت میکروفون.»
صداوسیما اهمیتی برای کارکنانش قائل نیست
منصور میگوید که کار در رادیو به دو صورت است؛ اولین مورد افرادی هستند که با آیتمهای چند دقیقهای فعالیت دارند که حقوق آنها بسیار ناچیز است. گروه دوم افراد استخدامی هستند که حقوق آنها حداقل حقوق تعیین شده وزارت کار است. او در اینباره میگوید: «عموماً گویندگان رادیو زندگی خوبی ندارند. هدف بخش زیادی از افرادی که در رادیو فعالیت دارند، قدرت و ارتباطاتی است که از این راه به دست میآورند. به عبارتی فعالیت در رادیو برای آنها سابقه کاری محسوب میشود. آنها پس از آن با نمایشگاههای بینالمللی قرارداد میبندند. برای مجریگری در مراسم و جشنها و ... دعوت میشوند و از آن طریق است که درآمدی به دست میآورند. به طور کلی صداوسیما اهمیتی برای کارکنانش قائل نیست.»
حراست با تلفنهمراه یکی از همکاران برای من بوس فرستاد
بسیاری از محتوای ساخته شده برای سازمان صداوسیما از سوی نظام سانسور این سازمان قلع و قمع میشود. یکی از کارکنان این سازمان که در این گزارش با نام منصور از او یاد شد، میگوید در حوزه برخورد با کارکنان و هر آن کس که به این سازمان رفتوآمد دارد نیز برخوردهای قهری صورت میگیرد.
به گفته منصور بارها به دلیل پوشیدن آستین کوتاه اجازه ورود به سازمان به او داده نشد. او در اینباره توضیح داد: «با آستین کوتاه نیا. با شلوار جین نیا. لباس چسبان نپوش. در موردی به یاد دارم، یکی از همکاران خانم بینی خود را عمل کرده بود. اجازه ورود به او ندادند بعد که پیگیری انجام شد متوجه شدیم علتشان جلوگیری از ترویج عمل دماغ در سازمان بود.»
به گفته این گوینده علاوه بر حراست سازمان، نهاد عقیدتی و سیاسی صداوسیما نیز به نوع خود کارکنان را «آزار» می دهد :«رسماً آزار میدهند. اذیت میکنند. بعد از مدتها پیگیری و سوال و جواب از کارکنان، وقتی متوجه میشوند برای استخدام یا کار فلان گوینده مشکلی وجود ندارد، سپس خودشان مشکل میتراشند. بیشتر موارد هم به روابط بین همکاران گیر میدهند. یعنی تلاش میکنند، بین همکاران را خراب کنند؛ حتی اگر هیچ رابطهای وجود نداشته باشد. باورتان نمیشود که حراست یکی از همکاران خانم را تحت فشار گذاشت، تلفن همراهش را گرفت و برای من بوس فرستاد. آخر مگر حراست کارش بوس فرستادن است؟»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر