محمدحسین آقاسی: بازداشت خبرنگاری که قتل همسر نوجوان یک روحانی رارسانه‌ای کرد غیرقانونی بود

حدود ۱۵ روز قبل بود که خبر کشته شدن «مبینا سوری»، کودک ۱۴ ساله لرستانی توسط همسر طلبه‌اش در رسانه‌ها منتشر شد. فاصله دو هفته‌ای از وقوع حادثه با زمان انتشار خبر طبعا نشان‌ دهنده این بود که مسوولان قضایی و انتظامی در شهرستان کوهدشت استان لرستان از انتشار خبر جلوگیری کرده بودند و نمی‌خواستند کسی از قتل یک کودک توسط همسر روحانی او باخبر شود.

منتشرکننده این خبر دردناک، «سینا قلندری»، خبرنگار محلی کوهدشتی بود؛ خبرنگاری که خواست این جنایت فجیع و خانوادگی را افشا کند و همگان از تعصبات کورکورانه و قومیتی در برخی از روستاها و شهرهای ایران باخبر شوند. اما «افشین خسروی»، دادستان کوهدشت با ۱۱ روز بازداشت، او را تنبیه کرد.

«محمدحسین آقاسی»، حقوق‌دان و وکیل دادگستری با غیرقانونی خواندن بازداشت سینا قلندری، به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید انتشار خبری که واقعیت دارد و مبتنی بر حقیقت است، جزو وظیفه شغلی خبرنگاران محسوب می‌شود و دادستان کوهدشت در این مورد حتی حق احضار این خبرنگار را هم نداشته است.

سینا قلندری امروز ۲۹ شهریور ۱۴۰۰ به روزنامه «همدلی» گفت: «خبر این قتل ۱۰ روز پیش از رسانه‌‌ای شدن به دست من رسید اما با توجه به شرایط منطقه‌‌ای، تا حصول اطمینان، از انتشار جزییات آن خودداری کردم. از آن‌جایی که متوجه شدم برخی رسانه‌ها و افراد در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور بخشی از این ماجرا را با اطلاعاتی که الزاما صحت نداشتند، در رسانه‌های خود منعکس کرده‌اند، من خبر را منتشر کردم و سه ساعت بعد سایت رکنا خبری غیر واقعی و نادرست درباره این حادثه منتشر کرد.»

او افزود: «پس از انتشار خبر، ماموران پلیس فتا به منزل اقوام من در کوهدشت که میهمان آن‌ها هستم، مراجعه کردند و برخورد بسیار امنیتی و تندی داشتند. آن‌ها برخی از وسایل شخصی من مانند تلفن همراه را ضبط کردند و رفتند. فردای آن روز برای تحویل وسایل شخصی‌ام به دادسرا رفتم که به شکل اتفاقی با دادستان مواجه شدم. ایشان با عتاب من را خطاب قرار دادند که انتشار این خبر کار نادرستی بود و به دادیار پرونده من گفت جوری او را تنبیه‌ کنید که دیگر چنین اخباری را منتشر نکند! در نتیجه من را بازداشت کردند. ابتدا به کلانتری منطقه و سپس به زندان مرکزی خرم‌آباد منتقل شدم و این بازداشت حدود ۱۱ روز طول کشید.»

سینا قلندری در ادامه توضیح داد که در مدت بازداشت، شرایط جسمانی مساعدی نداشته و بر اثر استرس زیاد، دچار بیماری زخم معده و خون‌ریزی شده است.

او گفت: «در مدت بازداشت، همسرم چندین بار به قاضی پرونده و دادستانی مراجعه کرده و شرایط من را برای آن‌ها تشریح کرده بود تا شاید رسیدگی کنند اما هم‌چنان در شرایط بسیاری بدی در قرنطینه زندان مرکزی خرم‌آباد زندانی بودم. حتی از دسترسی من به داروهایم نیز جلوگیری کردند. گاهی از فرط درد و خون‌ریزی بی‌حال می‌شدم، تا جایی که به محض آزادی از زندان، در بیمارستان بستری شدم.»

سینا قلندری گفت طی مدت بازداشت، علی‌رغم وضعیت جسمانی نامناسب، نه به بهداری زندان و نه بیمارستانی خارج از زندان منتقل نشده و تنها به او قرص «ژلوفن» داده‌ بودند که آن هم موجب بدتر شدن شرایط زخم معده‌اش شده بود. 

او اضافه کرد علی‌رغم این که در روز اول بازداشت، پرونده پزشکی‌ او در اختیار دادستان کوهدشت قرار گرفته است تا به او بفهمانند که تحمل بازداشت را ندارد اما هم‌چنان بازداشت ادامه یافته است.

سینا قلندری در اعتراض به چنین شرایطی دست به اعتصاب غذا زده بود: «سه روز پایان بازداشتم را اعتصاب غذا کردم زیرا بازداشت من هیچ توجیه قانونی نداشت. اصلا دادیار پرونده از توضیحات من قانع شده بود و تاکید داشت که دادستان خودش درخواست بازداشت من را دارد و کاری از ایشان بر‌ نمی‌آید. ضمن ‌این که حتی اگر کسی تفهیم اتهام شود، معمولا برای او قرار کفالت یا وثیقه صادر‌ می‌کنند. حتی رییس قوه قضاییه هم چند روز قبل بر عدم بازداشت موقت متهمان تاکید کرده بود.»

این خبرنگار لرستانی در ادامه توضیح داد که همسر او چندین بار به دادستان مراجعه کرده بود تا قرار کفالت صادر کنند و او آزاد شود اما دادستان این شهر به بهانه داشتن شاکی خصوصی، از این کار سرباز زده بود. 

قلندری گفت: «بهانه دیگرشان هم این بود که اگر آزاد شوم، خانواده مقتولی که من درباره او اطلاع‌رسانی کرده بودم، مرا خواهند کشت. من نمی‌دانم اگر کسی تهدید به مرگ شود، برای حفاظت باید او را بازداشت کنند یا فردی که اقدام به تهدید کرده است؟ البته که دادستان به همسرم گفته بود کاری می‌کند که من نه‌ تنها محکوم شوم بلکه شغلم را نیز از دست بدهم.»

محمدحسین آقاسی در پاسخ به سوال «خبرنگاری جرم نیست» درباره عملکرد دادستان کوهدشت گفت: «مسلما این رفتار غیرقانونی است و آقای قلندری حق دارد از افشین خسروی، دادستان کوهدشت شکایت کند. این جوان مگر چه عمل خلاف قانونی را انجام داده است؟ خبرنگار اگر خبرنگاری نکند، پس چه بکند؟ مگر غیر از این است که یک نوجوان ۱۴ ساله توسط یک روحانی به قتل رسیده است؟ دادستان حتی حق احضار این خبرنگار را هم نداشته است، چون ابتدا باید عملی خلاف قانون یا شبهه‌برانگیز رخ داده باشد که احضارش کنند.»

محمدحسین آقاسی هم‌چنین درباره افشاگری‌های سینا قلندری درباره تهدیدهای دادستان یا شرایط بد زندان خرم‌آباد گفت: «این خبرنگار اگر شاهدی برای این ادعا دارد، حتما می‌بایست از دادستان شکایت کند و او را به پای میز محاکمه بکشاند. دادستان به هیچ وجه حق ندارد کسی را تهدید به اخراج از شغل یا بازداشت بر مبنای آزار و تنبیه کند. اگر خانواده مقتول یا قاتل هم از این خبرنگار شکایت کرده باشند، بازداشت خبرنگار باز هم غیرقانونی است و شکایت باید رد شود. زیرا اتفاقی واقعی خبررسانی شده است و مقامات محلی مانند فرماندار کوهدشت هم اعتراف آن روحانی به قتل همسرش را تایید کرده‌اند.»

این اتفاق درحالی رخ داده است که «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، رییس جدید قوه قضاییه ایران چند روز پیش خطاب به دادیاران، بازپرس‌ها و قضات گفته بود: «تا آن‌جا که مقدور است و لازم نیست، از صدور قرار بازداشت موقت پرهیز کنید. حتی‌الامکان به گونه‌ای عمل شود که با تامین قرار از سوی متهم یا اطرافیان، بلافاصله دستور رفع بازداشت صادر شود.»

اما بازداشت‌ها و احضارهای امنیتی روزنامه‌نگاران، نویسندگان و فعالان رسانه‌ای در یک ماه گذشته نشان می‌دهد که سخنان ریاست قوه قضاییه تنها محدود به تریبون‌ها و جلسات اداری هستند و قضات و بازجوها توجهی به این سخنان ندارند.

«امیرعباس آزرم‌وند»، روزنامه‌نگار حوزه اقتصادی و فعال کارگری از ۱۸ روز پیش هم‌چنان در بازداشت به سر می‌برد و بازجویان وزارت اطلاعات با تودیع وثیقه جهت آزادی موقت او مخالفت کرده‌اند.

هم‌چنین در روزهای گذشته تلفن همراه و لپ‌تاپ «مهتاب قلی‌زاده»، خبرنگار سابق روزنامه «شرق» توسط ماموران وزارت اطلاعات ضبط شد و ماموران پس از در اختیار گرفتن حساب‌های کاربری این روزنامه‌نگار در شبکه‌های اجتماعی، او را چندین بار مورد احضار و بازجویی قرار دادند.

«حسین رزاق»، فعال رسانه‌ای و سیاسی هم هفته گذشته از احضار خود به دادگاه به اتهام انتقاد از ممنوعیت ورود واکسن باکیفیت توسط «علی خامنه‌ای»، رهبر نظام ایران خبر داده بود.

در یک ماه گذشته، روزنامه‌نگاران و نویسندگانی هم‌چون «عالیه مطلب‌زاده»، «محمد نوری‌زاد» و «مژگان کاووسی» که در مرخصی زندان به سر می‌بردند، علی‌رغم ابتلا به ویروس کرونا یا بیماری قلبی، به زندان «اوین» بازگردانده شدند. «مرتضی جعفری» خبرنگار شبکه خبری «عصر جنوب»، «مصطفی فقیهی» مدیرمسوول سایت خبری «انتخاب»، «روزبه پیری» روزنامه‌نگار تبریزی و «اکبر آزاد» نویسنده و عضو «کانون نویسندگان ایران» نیز با بازجویی‌های امنیتی، احکام زندان، احضار به دادگاه و پرونده‌سازی‌های امنیتی جدیدی مواجه شده‌اند.