پرونده‌سازی سپاه برای روزنامه‌نگاران خوزستانی

دست‌کم دو سال و هشت ماه پیش با شکایت سپاه، پنج روزنامه‌نگار اهوازی در پرونده‌ای مشترک کارشان به مراجع قضایی کشید. اتهامات اولیه این افراد «تبلیغ علیه نظام»، «همکاری با دول متخاصم» و «توهین به رهبر جمهوری اسلامی» عنوان شده بود؛ اما در احضاریه بعدی نه تنها اتهامات کاهش یافت، بلکه پرونده آن‌ها نیز از هم جدا شد. در حال حاضر از آن پنج روزنامه‌نگار، «هدی کریمی صدر» و «داریوش معمار» خارج از ایران زندگی می‌کنند؛ «کوروش کرم‌پور» و «سیدحسن موسوی» و «ماندانا صادقی» همچنان در حرفه خود در ایران فعالیت می کنند. گفته شده است علت تشکیل این پرونده جمع‌آوری امضا و انتشار بیانیه برای آزادی کوروش کرم‌پور بوده است که به دست نیروهای امنیتی دستگیر شده بود. حال اینکه داریوش معمار، یعنی یکی از متهمان از اساس نقشی در بیانیه صادره شده نداشته است.

قرار بود روز شنبه، دوم مرداد ۱۴۰۰، جلسه رسیدگی به اتهامات «داریوش معمار»، روزنامه‌نگار و شاعر، بدون حضور او که در خارج از ایران است، برگزار شود. معمار به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید برای این پرونده وکیل نگرفته است؛ چرا که به‌جز نوشتن حقیقت و پیگیری فساد اقتصادی چپاول‌گران در خوزستان کاری انجام نداده است.

به گفته این روزنامه‌نگار، شاکی این پرونده «قرارگاه امنیتی حضرت ابوالفضل سپاه پاسداران» است و با اشاره به چند احضاریه‌ای که از سوی سپاه دریافت کرده‌ است، می‌گوید: «در احضاریه‌های بعدی دیگر خبری از شکایت جمعی نبود و براساس ابلاغیه‌ای که بهمن ماه سال گذشته دریافت کردم، برای برگزاری جلسه رسیدگی به اتهامات، مردادماه به دادگاه احضار شدم. قرار بود جلسه رسیدگی نهم مرداد باشد که به دوم منتقل شد، یعنی یک هفته زودتر.»

داریوش معمار بهمن ۱۳۹۹، در صفحه توییتر خود از احضارش در تاریخ ۹مرداد۱۴۰۰ از سوی شعبه ۴ دادگاه کیفری یک ویژه نوجوانان استان خوزستان به مجتمع قضایی شهرستان اهواز خبر داده بود.

پیش از آن، احضاریه دیگری در شهریور ۱۳۹۹، برای پنج متهم این پرونده ارسال شده بود که درآن به «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به رهبری» و «همکاری با دول متخاصم» متهم شده بودند.

علت شکل‌گیری این پرونده اما برای داریوش معمار همچنان مبهم است.

همه‌چیز از آذر ۱۳۹۷ شروع شد، آنجا که جمعی از روزنامه‌نگاران برای آزادی «کوروش کرم‌پور»، مدیرمسئول و صاحب‌امتیاز بازداشت شده نشریه محلی «یادگاری» ۱۴۰۰ امضا از فعالان مدنی، روزنامه‌نگاران و نویسندگان جمع‌آوری کردند. به دنبال آزاد نشدن کرم‌پور، این بیانیه دی‌ماه همان سال توسط «بی‌بی‌سی فارسی» منتشر شد و به این شکل خبر بازداشت این روزنامه‌نگار برای اولین بار رسانه‌‌ای شد.

چند روز بعد کرم‌پور با قرار وثیقه آزاد شد؛ اما این سرآغاز تشکیل پرونده قضایی برای کسانی بود که در نوشتن و انتشار بیانیه درخواست آزادی او یا جمع‌آوری امضا شرکت داشتند.

قرارگاه امنیتی حضرت ابوالفضل سپاه پاسداران، داریوش معمار و چهار روزنامه‌نگار دیگر این پرونده را بازداشت کرد و آن‌ها توسط «سازمان اطلاعات سپاه» مورد بازجویی قرار گرفتند.

با گذشت حدود دو سال از ماجرا، در شهریور ۱۳۹۹، احضاریه‌‌ای برای هر پنج روزنامه‌نگار ارسال شد.

«هدی کریمی صدر»، درباره این احضاریه و نقش داریوش معمار در بیانیه و جمع‌آوری امضا در همان تاریخ به «خبرنگاری جرم نیست» گفته بود: «در آخرین احضاریه که چند روز قبل ابلاغ شده است، نام داریوش معمار، از اعضای کانون نویسندگان ایران، به چشم می‌خورد. نام او اخیرا به این پرونده اضافه شده است، در حالی که اصلا در [نوشتن] بیانیه یا جمع‌آوری امضا شرکت نداشته است.»

کریمی صدر همچنین گفته بود که مصداق اتهام «همکاری با دول متخاصم» در پرونده، تعدادی اسکرین‌شات از مکالمه‌های آن‌ها با برخی دوستان‌ او در پیام‌رسان‌ها بود.

در احضاریه دوم مربوط به این پرونده که داریوش معمار در بهمن ۱۳۹۹ دریافت کرد، دیگری اثری از نام چهار متهم دیگر نبود و تنها اتهام «تبلیغ علیه نظام» از مجموعه دست‌کم سه اتهام اصلی باقی‌ مانده بود.

داریوش معمار روز شنبه دوم مرداد ۱۴۰۰، با رد اتهامات وارد به خود به «به خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید: «آنچه که آقایان گفته‌اند و مورد اتهاماتی ما است، به‌هیچ‌وجه وارد نیست. من نه با دول متخاصم همکاری داشتم و نه اغتشاشی در خوزستان ایجاد کردم. تشویش اذهان عمومی و توهین به هیچ‌کس هم از طرف من انجام نشده است. هر آنچه نوشتم و منتشر کردم به عنوان یک روزنامه‌نگار بوده و برای انجام رسالت روزنامه‌نگاری بود.»

به گفته داریوش معمار تشکیل این پرونده از ابتدا غیرقانونی بوده و با هدف پرونده‌سازی و محدود کردن فعالیت روزنامه‌نگاران خوزستانی صورت گرفته است.

این روزنامه‌نگار و شاعر با اشاره به اینکه نهاد شکایت‌کننده از او همان «سازمان اطلاعات سپاه خوزستان» است، می‌گوید در زمان حضورش در ایران مدتی تحت بازداشت و بازجویی این نهاد قرار گرفته بود.

داریوش معمار در خصوص برگزاری جلسه رسیدگی به اتهاماتش نیز به «خبرنگاری جرم نیست»، گفت: «حتی نمی‌دانم دادگاه برگزار شد یا نه. من وکیل نگرفتم و هیچ اطلاعی ندارم.»

نگاهی به سابقه قوه قضاییه جمهوری اسلامی در پرونده‌های این‌چنینی نشان می‌دهد که دادگاه ممکن است به صورت غیابی حکم صادر کرده یا جلسه رسیدگی به اتهامات را به تاریخ دیگری موکول کند.

معمار که سابقه چندین بار احضار به مراجع قضایی را داشته است، پیش از این در صفحه توییتر خود نوشته بود: «فرض، درست می‌گویید انتقاد امثال من تبلیغ علیه نظام است، اما یک سوال: از شما با عنوان "تهدید علیه مردم" باید کجا شکایت کنیم؟ قبول کنید این همه فساد شما برای حفظ نظام هم نیست، برای تداوم چپاول ۱۳۰۰میلیاردی است!»

به‌جز این پرونده، معمار چهار پرونده مفتوح دیگر دارد که به دلیل حضور در خارج از ایران، نتوانسته به مراجع قضایی مراجعه کند. علاوه بر این، این روزنامه‌نگار به دلیل انتشار گزارش‌های مرتبط با کشته شدن شهروندان در نیزارهای ماهشهر توسط حکومت در آبان ۱۳۹۸، به چهار سال حبس تعزیری محکوم شد.

جلسه رسیدگی به اتهامات «ماندانا صادقی»، روزنامه‌نگار و سردبیر سایت خبری «فیدوس»، نیز که تنها متهم حاضر در ایران در پرونده شکایت سپاه است، در تاریخ  ۹مرداد۱۴۰۰ برگزار خواهد شد.

برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیش‌تر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.