بیست و یکم شهریور ۱۳۹۹، همزمان با «روز سینما» در ایران، ۳۱۳ سینماگر ایرانی در بیانیهای خواستار برچیده شدن «نظام سانسور» و «حذف هر نوع پروانه فیلمسازی در ایران شدهاند.
روز ملی سینما در ایران به جز این بیانیه، واکنشهای دیگری را نیز در پی داشت. کاربران شبکههای اجتماعی ضمن بازگو کردن خاطرات خود از فیلمها یا همرسانی سکانسهای فیلمهای خاطرهانگیز و نوستالژیک، به مشکلات سینماداران ایران نیز اشاره کردند.
این گزارش، مروری است بر تمام این واکنشها به دشواریهای فیلمسازی در ایران و مطالبههایی که از چند دهه پیش تا امروز همچنان تازه باقی ماندهاند.
***
بیانیهای که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، بسیار کوتاه است. امضاکنندگان این بیانیه خواستار برچیده شدن نظام سانسور در ایران و حذف هر نوع پروانه فیلمسازی هستند. این بیانیه با هشتگهای «روز ملی سینما» و «نه به سانسور»، در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود.
سینماگران مطرحی مثل «جعفر پناهی»، «کیومرث پوراحمد»، «محمد رسولاف»، «ترانه علیدوستی»،«کیانوش عیاری»، «کامران قدکچیان»، «مهتاب کرامتی»، «تهمینه میلانی»، «همایون اسعدیان»، «مهناز افشار» و «کامبوزیا پرتوی» از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
محمد رسولاف، از امضاکنندگان این بیانیه در توییتر به این موضوع واکنش نشان داده است. این کارگردان ایرانی آنچه بر سینماگران ایرانی میگذرد را «داغ و درفشهای رایج حکومت» دانسته و تاکید کرده است روز ملی سینما باید زمانی باشد که بتوان بدون هراس در این باره حرف زد.
رسولاف تاکید کرده است برخی از سینماگران حاضر نشدهاند این بیانیه را امضا کنند. او به نام این افراد اشارهای نکرده است.
اما یکی از کاربران در توییتر به نامهایی اشاره کرده و پرسیده است آیا این افراد نامه را دیده و امضا کردهاند یا خیر؟ این کاربر از افرادی مثل «اصغر فرهادی»، «مسعود کیمیایی»، «ابراهیم حاتمیکیا»، «داریوش مهرجویی»، «پیمان معادی»، «امیرحسین مهدوی»، «فریدون جیرانی»، «محسن تنابنده»، «محمدرضا گلزار»، «شهاب حسینی»، «لیلا حاتمی»، «پرویز پرستویی»، «مهران مدیری»، «رامبد جوان»، «رضا عطاران» و... نام برده است. هیچکدام از این سینماگران تا به حال به بیانیه حذف سانسور واکنشی نشان ندادهاند.
یک فیلمنامه تکراری؛ حال بد سینمای ایران
برخی از فعالان حوزه سینما نیز به شکلهای متفاوتی به این روز واکنش نشان دادهاند.
«مینا اکبری»، خبرنگار و مستندساز در توییتر به این مناسبت پرداخته و نوشته است یک دهه پیش از بهرام بیضایی، عباس کیارستمی و داریوش مهرجویی خواسته بود به مناسبت روز ملی سینما یادداشتی بنویسند.
او نوشته است مشکلاتی که آنها روایت کرده بودند، بعد از گذشت سالها، هنوز حل نشده و «گلایه امروز» سینماگران هستند.
«ثمین مهاجرانی»، از فعالان حوزه سینما و روابط عمومی اصغر فرهادی، فیلمساز برجسته در توییتر نوشته است: «سینما عذرخواهی کرد و گفت ببخشید که نمیتونم جواب تکتک پیغامهای محبتآمیز شما رو بدم، اندکی کسالت دارم.»
«سینا فراهانی»، دانشجوی رشته سینما در این باره در توییتر نوشته است به خاطر فرا رسیدن روز ملی سینما هیجانزده نیست.
او تاکید کرده است با وجود این که چهار سال برای فیلمساز شدن وقت صرف کرده و هنوز عاشقانه سینما را دوست دارد، در شرایط فعلی انگیزهای برایش باقی نمانده است. او به کیفیت پایین استادان و سطح دانشگاهها در رشتههای سینمایی انتقاد دارد.
برخی کاربران شبکههای اجتماعی به این مناسبت سراغ اتفاقهای خاص تاریخی در دنیای سینماگران ایران رفتهاند. «سام گیوراد»، پژوهشگر تاریخ از گشایش «سینما زرتشتیان» در فروردین ۱۳۰۷ خورشیدی نوشته است: «در روز سینما یادی کنیم از علی وکیلی که جفاها دید در هموار کردن راه ورود زنان ایرانی به سینما. فروردین ۱۳۰۷ سینما زرتشتیان به همت علی وکیلی و ارباب کیخسرو شاهرخ افتتاح میشود. از زیباترین اتفاقهای سینما ایران است که به جای بلیت، نسخهای از روزنامه اطلاعات هم پذیرفته میشد.»
تولد مرتضی آوینی، دلیل نامگذاری روز ملی سینما؟
بیست و یکم شهریور ماه در ایران روز ملی سینما نامیده میشود. این روز با زادروز «مرتضی آوینی»، کارگردان و مستندساز ایرانی همزمان است. آوینی که عمدتا به خاطر ساخت مجموعه مستند «روایت فتح» و نگاه انقلابی که داشت، در میان طیف مذهبی ایران شناخته شده است، احتمالا تنها دلیل نامگذاری این روز ملی در ایران باشد. با این وجود، چنین موضوعی به طور علنی و رسمی اعلام نشده است.
«منیژه حکمت»، کارگردان ایرانی از کسانی است که درباره دلیل نامگذاری این نام در حساب توییتری خود پرسیده است. او نوشته است: «بعد از چهل سال کار در سینما، یکی لطفا روز ملی سینما را برام توضیح دهد. روز ملی؟؟؟!!!»
«محسن ظهوری»، خبرنگار در حساب کاربری خود در توییتر به این موضوع واکنش نشان داده و پرسیده است چرا «خانه سینما» هرگز درباره دلیل نامگذاری روز ملی سینما در ایران واکنش رسمی نداشته است.
او در توییت دیگری گفته با «ابوالحسن داوودی» که از پیشنهاددهندگان روز ملی سینما در ایران بوده، گفتوگو کرده است. داوودی به این خبرنگار گفته همزمانی روز ملی سینما با تولد مرتضی آوینی اتفاقی است. او تاکید کرده است آنها دنبال روزی بودهاند که مناسبت دیگری نداشته باشد.
این در حالی است که اتفاقات مهم در سینمای ایران هیچکدام در این تاریخ رخ ندادهاند. اولین فیلمبرداری با دوربین متعلق به ایران و با یک فیلمبردار ایرانی در روز ۱۷ تیر ۱۲۷۹ و اکران عمومی اولین فیلم ایرانی نیز در روز ۱۲ تیر ۱۳۰۹ خورشیدی رخ داده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر