توییت «حجت نظری»، از اعضای شورای شهر تهران درباره تغییر نام دو خیابان تهران، واکنش‌های گروهی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت. نظری در این توییت گفته بود در جلسه کمیسیون نامگذاری پیشنهاد کرده است دو خیابان در تهران به نام «روح‌الله رجایی» و «سهیل گوهری» تغییر کنند.
این دو خبرنگار به فاصله کوتاهی از هم به خاطر ابتلا به کرونا درگذشتند. از چند روز پیش تا مدتی بعد از درگذشت آن‌ها، گروهی از دوستانشان از آن‌ها به نیکی یاد کردند، درباره خاطره‌هایشان گفتند و از بی‌مهری دولتی‌ها و جناح‌های مقابل سیاسی درباره آن‌ها گلایه کردند.
نظری در توییت خود نوشته بود پیشنهادش برای تغییر نام دو خیابان اطراف دفتر «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران» در خیابان «شریعتی» به تصویب کمیسیون نام گذاری رسیده است و به زودی تابلوهای آن‌ها نصب می‌شود.
چرا دو روزنامه‌نگار ایرانی انتخاب شده‌اند؟
حجت نظری، از اعضای شورای شهر تهران، یکی از فعال‌ترین اعضا در حوزه تغییر نام به نظر می‌رسد. پیش‌تر او در مصاحبه‌هایی از تغییر نام خیابان «کارگر» به نام «محمد مصدق» خبر داده بود؛ اتفاقی که هرچند در نهایت رخ داد اما نام خیابانی که تغییر کرد، «نفت» بود، نه کارگر.
او اکنون نیز گفته پیشنهاد جدیدی برای تغییر نام دو خیابان به نام روزنامه‌نگاران ایرانی مطرح کرده است. با این حال، هیچ توضیحی نداد که دلیل این پیشنهاد چه بوده است؛ شغل این دو نفر، محبوبیت‌شان یا درگذشت به خاطر کرونا.
برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی و خبرنگاران با انتقاد از غیرشفاف بودن این موضوع انتقاد کرده و گفته‌اند اگر دلیل انتخاب این دو نفر، ابتلای آن‌ها به کرونا بوده، چهره‌های شناخته شده دیگری نیز به همین دلیل از دنیا رفته‌اند که می‌شد پیشنهاد تغییر نام خیابان را در موردشان مطرح کرد. اولین پرستار درگذشته براثر کرونا در لاهیجان، اعضای کادر درمانی در ایران و «فریبرز رییس‌دانا»، اقتصاددان، کسانی هستند که برخی کاربران در توییتر گفته‌اند می‌توانستند در این فهرست جای بگیرند.
«بابک جعفری»، خبرنگار در توییتر نوشته است: «دهها و صدها خبرنگار در حوادث مختلف جان باخته و می‌بازند؛ همین کرونا ممکنه باز هم قربانی بگیره؛ مگر معبر و خیابانی به نام کشته‌شدگان هواپیمای "سی130"، از جمله شهدای ایرنا، میرافضلی و ساجدی نامگذاری شد؟ کی می‌خواهیم این مرده‌پرستی نمایشی را ترک کنیم؟»
بخش دیگری از کاربران شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند وظیفه اصلی شورای شهر، به ویژه در دوران شیوع کرونا، باید مسایل دیگری باشد.
«بهراد رضا‌زاده»، برنامه‌ساز در توییتر نوشته است: «در این مدت خیلی تلاش کردی برای خیلی از اتفاق‌ها و خوشحالم نام دو رفیق موندگارتر می‌شه ولی شاید اگه جای نامگذاری به فکر کارهای اساسی‌تری برای مقابله با کرونا بودین؛ مثل جلوگیری از طرح ترافیک یا خیلی چیزای دیگه، کرونا انقدر شیوع پیدا نمیکرد تا دوتا رفیق از دست بدیم.»
«مانی رضوی‌زاده» یک کاربر در توییتر نوشته است: «این تغییر نام‌های خیابان‌ها بر اثر جو اخبار روز، بدون کمترین نظرخواهی از خواست ساکنین محله، خنثی‌ترین و بی‌اثرترین و بی‌فایده‌ترین اقدام شورای شهر است که گویا تبدیل شده به فعالیت اصلی مورد علاقه شما در این چند سال. کم‌هزینه، بی‌دردسر، بدون پیگیری یک مشکل واقعی تا رسیدن به نتیجه.»
هم‌زمان، گروهی از کاربران این عضو شورای شهر را به اقدامات پوپولیستی متهم کرده و برخی دیگر هشدار داده‌اند، شاید بازماندگان این دو خبرنگار درگذشته نیز به آن‌چه در حال رخ دادن است، راضی نباشند.
چرا گوهری و رجایی مورد توجه قرار گرفتند؟
سهیل گوهری و روح‌الله رجایی، هر دو روزنامه‌نگار بودند. این موضوع باعث شد خبر ابتلا و درگذشت آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای داشته باشد؛ تا جایی که چهره‌های سیاسی و مسوولان حکومتی نیز درگذشت آن‌ها را تسلیت گفتند.
روح‌الله رجایی به جز مطبوعات، در زمینه روابطعمومی نیز فعالیت کرده بود. او دبیر سرویس اجتماعی «روزنامه همشهری» بود و بعد مدیر روابط عمومی سازمان هلال‌احمر ایران شد. او تا پیش از درگذشت، سردبیری «روزنامه جام‌جم» را برعهده داشت. رجایی در روز دوشنبه ۳۰ تیر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت.
سهیل گوهری، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی، عضو شورای سیاست‌گذاری «حزب ندای ایرانیان» بود. در عین حال، یکی از چهره‌های شناخته شده در شبکه‌های اجتماعی نیز به حساب می‌آمد و پست‌هایی در انتقاد به حادثه هواپیمای اوکراینی، رد صلاحیت‌های شورای نگهبان و... منتشر کرده بود.
او در روز ۱۸ تیر ۱۳۹۹ به عنوان مدیر روابطعمومی «باشگاه استقلال» تهران منصوب شد اما یک روز بعد، ۱۹ تیر نامه استعفایش را نوشت. گفته بود به خاطر شرایط خانوادگی و حاشیه‌ای که برای کارش ایجاد شده، مجبور به استعفا شده است. گوهری در روز ۲۷ تیر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت.
آیا نام خیابان تغییر کرده است؟
حجت نظری در توییتر نوشته است تغییر نام دو خیابان در کمیسیون نامگذاری تصویب شده است. او مجددا خبر داد که نام‌های این خیابان‌ها تغییر کرده‌اند و تابلوهایی با نام جدید در خیابان‌های یاد شده، نصب می‌شوند.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که برای تغییر نام یک خیابان یا معبر در شهر تهران عموما روال پیچیده‌تری طی می‌شود.
سایت «شهر»، وابسته به شهرداری تهران درباره این که نام معابر و خیابان‌ها طبق چه روالی تغییر می‌کنند، نوشته است: «برای تغییر نام خیابان‌ها در تهران روند اداری باید طی شود. در روال عادی، پیشنهاد نامگذاری جدید از شورایاری‌ها به شهرداری هر منطقه می‌رسد. شهرداری درخواست را به کمیسیون نامگذاری در شورای شهر می‌فرستد. در صورت تایید کمیسیون، پیشنهاد تغییر نام از طرف کمیسیون به شورای شهر رفته و در صحن علنی به رای گذاشته می‌شود.»
با نگاهی به گزارش‌هایی که از تغییر نام خیابان نفت به محمد مصدق منتشر شده‌اند، مشخص می‌شود که تغییر نام رسمی یک خیابان بعد از تصویب شورا امکان‌پذیر است و این روند ممکن است تا چندین ماه هم طول بکشد.
مسابقه تغییر نام خیابان در شورای شهر
در آماری که سایت شهر، وابسته به شهرداری تهران منتشر کرده، فقط در سال ۱۳۹۸ خورشیدی، ۱۴۹ مصوبه برای تغییر نام معابر و خیابان‌های تهران در شورای شهر تهران به بحث گذاشته شده است. از میان آن‌ها، ۴۴ نام مربوط به اشخاص بوده است، ۲۰ نویسنده و شاعر معاصر، ۱۲ هنرمند، ۱۰ دانشمند و شش ورزشکار.»
برخی از کاربران به تداوم این نام‌گذاری‌ها اعتراض کرده‌اند. سید «محمد لواسانی»، مدیر تبلیغات در عرصه تلویزیون و سینما در توییتر نوشته است: «خداوکیلی کارهای سه سال اخیر شورای شهر تهران رو به غیر از تغییر نام کوچه و خیابان‌ها به نام اموات لیست کنید؛ شاید خجالت کشیدید.»
«علیرضا اکبری»، وکیل پایه یک دادگستری در توییتر نوشته است: «با این‌کار حداقل در پایان دوره می‌توانید به مردم گزارش دهید که اگر در اوج کرونا نتوانستید طرح ترافیک را لغو کنید، حداقل توانستید دو خیابان را به نام فوت‌شدگان کرونا کنید. می‌توانید گزارش دهید که اگر نتوانستید اتوبان و پل بسازید، حداقل خیابان به نام شجریان و مشایخی کردید.»
چرا اسامی خیابان‌ها مدام تغییر می‌کنند؟
تغییر نام خیابان‌ها و معابر شهری از اوایل انقلاب شروع شد و بلافاصله نام خیلی از خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و اماکن عمومی تغییر کردند؛ مثلا «کوی نصر» به جای «محله گیشا» نشست یا «شهرک قدس» شد «شهرک غرب».
با آغاز جنگ ایران و عراق، نام جان‌باختگان جنگ، از سربازان ساده گرفته تا فرماندهان ارشد، بر تابلوهای خیابان‌ها یا بزرگراه‌های شهری نقش بست.
روابط جمهوری اسلامی با همسایگانش هم در تغییر کردن یا نکردن این نامها موثر بوده‌اند؛ مثلا نام خیابان «سئول» در شمال تهران از سال ۱۳۵۴ تا به حال تغییر نکرده است اما بزرگراه «رسالت» بعد از درگذشت آیت‌الله «سیدمحمد باقر حکیم»، به نام او تغییر نام داد.
اگرچه خیلی از اقدامات اوایل انقلاب به مرور فراموش و حتی نقد شدند اما علاقه به تغییر نام خیابان‌ها تا امروز هم‌چنان ادامه داشته است.
«فرشته صادقی»، روزنامه‌نگار با انتقاد از این تغییر نام‌های پی‌در پی، به تغییر نام اخیر یکی از خیابان‌های تهران اشاره کرد و در توییتر نوشت: «اسم این معبری که می‌گوید خیابان برادران علی پور مشکانی بوده. بعد شده شهدای غزه- حالا قرارست بشود به اسم دوستان ایشان. تا شورای شهر بعدی بیاید اسم معبر را بکند به اسم دوستان خودش.»
«یوسف حقیدی»، یک شهروند با اشاره به تغییر نام مدام خیابان‌ها در توییتر نوشت: «با تمام احترام به تمام شخصیت‌های به یادماندنی و ماندگار این سرزمین و حومه، این که نام شخص را به معابر اختصاص می‌دهید، کاری عبث است. فردا هم یکی میاد عوض میکنه. مثال هم زیاد داریم، نام‌گذاری‌ها باید جامع باشد نه شخصی.»
جدال سیاسی برای تغییر نام خیابان
شورای شهر تهران در حال حاضر اکثرا در دست اصلاح‌طلبان است. به همین دلیل، نام‌هایی که تغییر کرده‌اند، اغلب با خط مشی این گروه هم‌خوانی بیشتری دارند. محمد مصدق، علی نصیریان، «سیمین دانشور»، «عمران صلاحی»، «اخوان ثالث»، «هوشنگ ابتهاج»، «عزت‌الله انتظامی»، «محمدعلی کشاورز»، «داوود رشیدی»، «مرتضی ممیز» و «ناصر حجازی» جزو اسامی مشهوری هستند که براساس مصوبه‌های شورای شهر، نام‌شان بر خیابان، کوچه و بزرگراه‌های ایران نشسته است.
این تغییر اسامی اما از طرف جناح مقابل بی‌پاسخ نمانده است. سایت «تابناک» که عمدتا دیدگاه‌های مربوط به اصول‌گرایان در ایران را پوشش می‌دهد، اردیبهشت ۱۳۹۸ در واکنش به تغییر نام خیابان‌های تهران انتقاد کرده بود: «تغییر نام شاعره‌‌ای که پرونده‌ای غیرقابل قبول برای جامعه ما دارد را پذیرفتنی نمی‌‌داند.»
به نظر می‌رسد اشاره این سایت به نام سیمین دانشور، نویسنده ایرانی باشد که سال گذشته یکی از خیابان‌های تهران به نام او شد.
هم‌چنین یک نظرسنجی که توسط شهرداری تهران در خرداد ۱۳۹۷منتشر شده است، نشان می‌دهد که این نامها لزوما از سوی مردم استفاده نمی‌شوند. در یک نظرسنجی که هم‌زمان با فاز دوم پروژه نام‌گذاری‌های تهران انجام شده بود، ۵۵ درصد شرکت‌کنندگان گفته بودند «کم» و «خیلی کم» پیش می‌آید که اسامی جدید خیابان‌ها را استفاده کنند.
برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیشتر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر