لقب «فردِ سال» مجله «تایم» در بیش تر تاریخ خود «مردِ سال» نام داشت. اما در طول ۹۱ سالی که این مجله امریکایی این لقب را به تاثیرگذارترین فرد سال اهدا میکند، تغییرات بسیاری در آن رخ داده است. نه تنها زنان، که زوجها، گروهها و یا افراد انتزاعی مثل «سرباز امریکایی» یا «کاربر اینترنت» به این لقب رسیدهاند و روی جلد این مجله پرتیراژ رفتهاند.
اما امسال اولین بار است که بعضی از افرادی که روی جلد تایم رفتهاند، در قید حیات نیستند ولی از فراسوی مرگ نیز بر جهان تاثیر میگذارند.
تایم امسال عنوان فرد سال را به مجموع روزنامهنگارانی اعطا کرده که در آنچه «جنگ علیه حقیقت» نام گرفته است، نقش دفاعی بازی میکنند؛ گروهی که تایم آنها را «پاسداران» نامیده است. اما بسیاری از این پاسداران جان خود را در همان جنگ علیه حقیقت از دست دادهاند.
نمادینترین آنها البته «جمال خاشقجی» است؛ نویسنده و روزنامهنگاری که در روز دوم اکتبر امسال در کنسول گری عربستان سعودی در استانبول سلاخی شد. تایم سرمقاله خود در معرفی پاسداران را با این کلمات آغاز کرده است: «مردی بود متفکر با ریش بزی خاکستری و وجنات آرام که جرات کرده بود با دولت کشورش مخالفت کند. با جهان از توحشی سخن گفت که نصیب آنانی میشود که صدایشان را بلند میکنند و به همین خاطر به قتلش رساندند.»
خاشقجی و مرگش برای روزنامهنگاران سراسر جهان یادآور اهمیت حرفهشان در بلند کردن پرچم حقیقت در برابر قدرت بود.
او تنها پاسدار جانباخته در این تقلا نیست؛ یکی دیگر از تصاویری که روی جلد مجله تایم رفته است، به روزنامهنگارانِ روزنامه «کپیتال گزت» در شهر «آناپولیسِ» ایالت مریلند امریکا اختصاص دارد؛ روزنامهای که سه نفر از کارمندانش در ماه ژوئن سال گذشته با گلوله ضاربی از پای در آمدند. ناظرین آنها را جانباخته فضایی دانستند که «دونالد ترامپ»، رییسجمهوری امریکا در ایجاد آن نقش داشت.
روزنامه «واشنگتن پست»، همان جایی که خاشقجی برایش قلم میزد، هر روز شمار بسیاری از سخنان ترامپ را که خلاف واقعیت هستند، فهرست میکند. او روزنامهنگاران را «دشمن مردم» خوانده است.
تایم امسال عنوان فرد سال را به مجموع روزنامهنگارانی اعطا کرده که در آنچه «جنگ علیه حقیقت» نام گرفته است، نقش دفاعی بازی میکنند
سرمقاله تایم با اشاره به گفتههای ترامپ مینویسد: «برای نوع خاصی از سیاستمداران، انگِ دشمن زدن به روزنامهنگاران مستقل به طرزِ تقریبا رهابخشی، نبوغآمیز است. از حقیقت دوری بجو و هر که حرفت را اصلاح کند، میشود "طرفِ دیگر".»
نام ترامپ مورد اشاره یکی دیگر از پاسداران مورد پاس داشت تایم هم قرار گرفته است؛ «ماریا رسا»، مدیر اجرایی وبسایت خبری «رپلر» در فیلیپین. این کشور در آسیای جنوب شرقی، از معدود کشورهای دموکراتیک و دارای آزادی بیان منطقه محسوب میشود اما رییسجمهوری جدید آن، «رودریگو دوترته» این اوضاع را به چالش کشیده است. خانم رسا یکی از قربانیان این روند است. او را به اتهامهای مالیاتی دادگاهی کردهاند.
او میگوید: «به نظرم بزرگ ترین مشکلی که در حال حاضر داریم، این است که قطب دموکراسی، کشوری که زمانی مدافع حقوق بشر و آزادی مطبوعات بود، یعنی امریکا، اکنون خیلی گیج شده است. ارزشهای امریکا کجا هستند؟»
«جان دوندار»، روزنامهنگار ترکیه ای که هدف دولت «اردوغان» قرار گرفته است نیز میگوید: «دنیای ما، دنیای رهبران قدرتمندی است که از آزادی مطبوعات و حقیقت متنفرند.»
مجله تایم نوشته است این دنیا از خیلی لحاظ تحت رهبری ریيسجمهوری امریکا است.
البته اگر هم چنین باشد، ایرانیان یکی از بازیگران اصلی این دنیا را خوب میشناسد؛ «سیدعلی خامنهای» که حکومتش از بزرگ ترین دشمنان آزادی بیان در جهان است.
مجله تایم البته متاسفانه در سرمقاله خودش اشارهای به روزنامهنگاران ایرانی در بند و در مبارزه نداشته است.
فرد سال امسال تایم در قالب چهار جلد منتشر میشود. جمال خاشقج، روزنامهنگاران کپیتال گازت و ماریا رسا صاحب سه جلد هستند. اما در سرمقاله این مجله به پاسداران بسیار دیگری مثل دوندار هم اشاره شده است.
جلد چهارم اما از آنِ دو روزنامهنگار در بند است؛ «وا لون» و «کیا سو او»، دو گزارش گر خبرگزاری «رویترز» که سال گذشته در میانمار دستگیر شدند. آن دو مشغول تهیه گزارش در مورد کشتار اقلیت مسلمان ایالت «راخین» میانمار بودند. تایم با همسران آن ها گفت وگو کرده و تصویر آنها را روی جلد آورده است. طرفه آنجا که تحقیق در مورد کشتار مسلمانان را باید روزنامهنگاران نهادی غربی مثل رویترز انجام دهد در حالی که بسیاری دولتهای مستبد اسلامی بنا به ملاحظات سیاسی در مورد سرکوب همکیشان خود ساکت مانده اند؛ از «سینکیانگ» در چین تا راخین در میانمار.
«اد فلزنتال»، سردبیر تایم میگوید پاسداران حقیقت برای قبول مخاطرات بسیار در جست وجوی حقیقتهای بزرگتر، برای کاوش ناقص اما ضروری در جهت یافتن واقعیاتی که در محور گفتمان مدنی هستند و برای بلند کردن صدایشان فرد سال شدهاند.
در سرمقاله تایم نوشته شده است: «تمام مستبدین در هراس از مردمشان زندگی میکنند. برای دیدن قدرت واقعی باید به فضاهایی چشم دوخت که افراد در آن جرات دارند آنچه در مقابلشان رخ می دهد، شرح دهند.»
مجله امریکایی تایم با اعطای این عنوان به روزنامه نگاران، به یادمان آورده است که صاحبان قدرت، صاحبات حقیقت نیستند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر