چگونه روى عكسهاى خود اطلاعات بگذاريم، يا پاك كنيم؟

عکاسی که یک دوربین ۱۵ هزار دلاری را سرقت کرده بود، با داده های «قالب فایل تصویری تعویض‌پذیر» یا «EXIF»( Exchangeable image file format) به دام افتاد.

وقتی مال آدم به سرقت می رود، مثل این است که با مشت زده باشند توی شکمت! وقتی هم می بینی یک نفر دارد از مالِ به سرقت رفته‎ات پول می سازد و کاری هم از دستت بر نمی آید، احساست دست کمی از این ندارد که به وسط پایت لگد زده باشند!

این دقیقاً بلایی بود که بر سر «جان گراندی»، عکاس استرالیایی آمد. ماجرا از این قرار بود که یک عکاس کله‎خر به نام «برایس ویلسن» وارد خانه گراندی شد و دوربینِ ۱۵ هزار دلاری او را به سرقت برد. بعد، عکس هایی را که با دوربین مسروقه گرفته بود، آنلاین به فروش گذاشت؛ بی خبر از این که احتملاً چه عواقبی برایش در پی خواهد داشت.

ویلسن حواسش نبود که این عکس ها دارای «فراداده» (metadata) هستند که نام مالک اصلی در آن ها درج شده است.

داستان از آن جا شروع شد که بیش تر از یک سال پیش، در ژوئیه سال ۲۰۱۴، گراندی چند لنز دوربین را آنلاین به فروش گذاشت. ویلسن با او تماس گرفت و ابراز علاقه کرد که لنزها را بخرد. اما بعد از آن که آدرس را گرفت، گفت امشب نمی تواند مبلغ مورد نظر را تهیه کند.

چند روز پس از این تماس، وقتی همسر گراندی به خانه آمد، متوجه شد که دزدی شده و دوربین همسرش و تمام تجهیزات آن به سرقت رفته است. گراندی با این که به ویلسن شک کرده بود، نمی توانست او را بدون این که مدرکی قطعی در دست داشته باشد، سارق بداند.

از آن زمان، گراندی با دقتِ تمام رفتار ویلسن را در فضای اینترنت دنبال کرد. کمی بعد از ماجرای دزدی، ویلسن عکسی را در صفحه اینستاگرام خود گذاشت و پز دوربینی را داد که می گفت تازه خریده است. گراندی متوجه شد که دوربین ویلسون به شدت شبیه دوربینِ خودش بود. با این حال، این هنوز برایش مدرکی قطعی محسوب نمی شد.

تا این که در اکتبر ۲۰۱۴، عکاسی که با ویلسن همکاری می کرد، متوجه شد که نام جان گراندی در فراداده عکس های ویلسن درج شده است. وقتی طرف از ویلسن در مورد این موضوع سؤال کرد، به شوخی گفت دوربین را دزدیده است. می گویند در هر مزاحی، اندکی واقعیت نهفته است!

همکار ویلسن که برخلاف خودش، آدم درست‎کار و باوجدانی بود، با گراندی تماس گرفت و از او پرسید آیا او یک دوربین Canon 5D Mark III را گم کرده یا خیر. به این ترتیب، ویلسن به اتهام دزدی و سوء استفاده از اموال مسروقه، دستگیر و دوربین نیز به مالک اصلی آن برگردانده شد.

در ماه فوریه، ویلسن بدون ابراز پشیمانی، به جرم خود اعتراف کرد. با این حال، فقط به 100 ساعت کار عام المنفعه محکوم شد.(حالا هی بیایید راجع به پیش گیری از جرم حرف بزنید!)

چه گونه اطلاعات کپی رایت را به عکس اضافه کنیم؟

راستش را بخواهید، قبل از این ماجرا، من از امکان نصب فراداده در دوربینم بی خبر بودم ولی در حال حاضر انجام این کار در بیش تر دوربین های جدیدتر ]دوربین دیجیتال تک‌لنزی بازتابی(DSLR) ] بسیار ساده است:

دوربین های کانن

۱. دوربین را روی حالت دستی (manual) قرار دهید چون انتخاب های بیش تری در «منو» (menu) در اختیارتان گذاشته می شود.

۲. منو را باز کنید، ماوس را حرکت دهید و روی آیکون های زردرنگ در بخش Setting بیاورید.

۳. اطلاعات کپی رایت(Copyright Information) را انتخاب و نام مؤلف را وارد کنید تا نام و اطلاعات به روز شوند و بعد در قسمت «وارد کردن جزییات کپی رایت»(Enter copyright details)، دیگر اطلاعات لازم را اضافه کنید. برای این کار، از دکمه های اعداد و حروف استفاده کنید.(برای اطلاعات بیش تر، این جا و این جا را کلیک کنید.)

دوربین های نیکون

۱. به صفحه منو بروید و «Setup Menu» و سپس «Copyright information» را انتخاب کنید. در این جا می توانید هم نام خود و هم دیگر اطلاعات مربوط به کپی رایت را اضافه کنید.

۲. «Attach Copyright Information» را انتخاب کنید تا مطمئن شوید که این اطلاعات به تصویر اضافه شده اند.(برای اطلاعات بیش تر، این جا را بخوانید.)
این اقدامات ممکن است بی اهمیت و پیش پا افتاده به نظر برسند، به ویژه با توجه به این که می توان اطلاعات EXIF را در برنامه «لایتروم» (lightroom) درج کرد. اما در دراز مدت می تواند شرایط را واقعاً تغییر دهد. با این کار، نه تنها می توان اموالِ مسروقه را ردیابی بلکه سارقانِ بی دقت و بی مبالات را نیز شناسایی کرد.

اما شما...؟ آیا تا به حال چنین تجربه ای داشته اید؟ آیا فراداده ها برای ردیابی دوربین مسروقه یا اثبات مالکیت تصاویرتان مؤثر بوده اند؟  

پاک کردن متادیتا درعکس‌ها

برای پاک کردن متادیتا عکس‌ها، راه‌های مختلفی وجود دارد. اولین روش، استفاده از سرویس‌های آنلاین و تحت وب است؛ مثلا در این وبسایت می‌توانید عکس‌های خود را آپلود و روی «Remove Exif» کلیک کنید تا متادیتا عکس‌های شما را پاک کند. روش دیگر، استفاده از نرم‌افزارهای مختلف است که می‌توانند این کار را برای شما انجام دهند. اگر از سیستم عامل ویندوز استفاده می‌کنید، می‌توانید نرم‌افزاز بسیار کاربردی «FastStone»  را به رایگان دانلود کنید. با استفاده از این نرم افزار، علاوه بر این که عکس‌های خود را مرور می کنید، می‌توانید متادیتا آن ها را نیز پاک کنید. ولی اگر از سیستم عامل «مک» استفاده می‌کنید، نرم‌افزار «EXIFPurge» فقط برای پاک کردن متادیتا عکس ها طراحی شده است.

منبع: Diyphotography