رونمایی از «پارسی‌جو» و «گرگر»؛ دو موتور جستجوی ایرانی

به تازگی وزارت ارتباطات ایران از راه‌اندازی دو موتور جستجوی فارسی به عنوان «نخستین موتورهای جستجوی ملی» خبر داده است.

گزارش‌ها حاکی‌ست برای این دو موتور جستجو که «پارسی‌جو» و «گُرگُر» نام دارند، میلیاردها تومان هزینه شده است.

برات قنبری، معاون برنامه‌ریزی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به خبرگزاری ایسنا گفته «بیش از ۱۷۰ میلیارد تومان برای حمایت وزارت ارتباطات از موتورهای جست‌وجو بودجه پیش‌بینی شده که بخشی از این بودجه تاکنون اختصاص یافته و بخش دیگری از آن نیز به مرور زمان به این طرح‌ها تخصیص داده خواهد شد.»

به گفته‌ی قنبری «وزارت ارتباطات در تلاش است که راه را برای فعالیت شرکت‌های خصوصی در زمینه راه‌اندازی موتورهای جست‌وجوی ایرانی باز کند.»

طرح راه اندازی «موتورجست‌وجوی ملی» طی سال‌های گذشته بارها با بهره گیری از نام‌هایی مانند «فجر»،«یاحق»، «سلام» مورد پیگیری وزارت ارتباطات قرار گرفته بود اما از هیچ‌یک از این طرح‌ها به طور رسمی رونمایی نشد.

نسخه اولیه موتور جستجوی «پارسی‌ جو» چند سال قبل و با پوشش یک میلیون صفحه روی وب راه‌اندازی شده بود، اما اینک گزارش شده که این موتور جستجو با پوشش ۲۰۰ میلیون صفحه بر روی اینترنت قرار گرفته است.

موتور جستجوی پارسی جو

به گفته قنبری «متولیان موتور جست‌وجوی پارسی‌جو به ۱۵۰ سرور نیاز داشتند که اکنون این تجهیزات خریداری شده و علاوه بر آن در حوزه‌های دیگری مانند پهنای باند، هزینه‌های انتقال و سایر هزینه‌های موجود، وزارت ارتباطات به حمایت از این شرکت خواهد پرداخت.»

اما بر خلاف پارسی‌جو که پیشتر نسخه اولیه آن منتشر شده بود، موتور جستجوی «گُر گُر» به تازگی راه‌اندازی شده است.

نگاهی به این موتور جستجو نشان می‌دهد که طراحی ظاهری و شیوه‌ی کارکرد آن تا حد زیادی مشابه نسخه های غیر فارسی است و اگر از سانسوری که در این موتور جستجو اعمال می‌شود فاکتور بگیریم، می‌توان آن را یک کپی برداری از نسخه‌های خارجی قلمداد کرد.

موتور جستجوی گُرگُر

سرمایه‌گذاری کلان دولت برای راه‌اندازی این موتورهای جستجو را می‌توان بخشی از پروژه حاکمیت ایران مبنی بر تسلط و کنترل رفتار کاربران ایرانی در اینترنت قلمداد کرد

در صورتی که دولت موفق شود کاربران ایرانی را مجاب کند که به جای مثلا موتور جستجوی گوگل، از این موتورهای جستجو استفاده کنند، در این صورت دولت می‌تواند تا حدود زیادی بر رفتار کاربران ایرانی تسلط پیدا کند.

وزارت ارتباطات می‌گوید که این پروژه‌ها کاملا بومی‌ست، اما به گفته‌ی بسیاری از کارشناسان فناوری اطلاعات، پروژه‌هایی که کپی‌برداری از نسخه‌های خارجی باشند و تنها در زبان تفاوت داشته باشند، پروژه‌های بومی به شمار نمی‌روند.

این کارشناسان معتقدند برای تولید این موتورهای جستجو بودجه‌های کلانی در نظر گرفته شده و انتشار نسخه‌های کپی شده این جستجوگرها از سایت‌های خارجی، نشان‌دهنده‌ی سرمایه‌گذاری نادرست دولت در این زمینه است.

علاوه بر این موضوع سانسور در موتورهای جستجوی ایرانی، عملا کارایی این پروژه‌ها را نسبت به نسخه‌های خارجی کمتر کرده است. به طور نمونه اگر واژه‌ «سکس» را در موتور جستجوی «پارسی جو» جستجو کنید، هیچ سایتی را برای شما باز نمی گرداند!

بدین‌ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد که این موتورهای جستجو بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی دارد و شمار زیادی از کاربران اینترنت، ترجیح می‌دهند رفتار اینترنتی آن‌ها از دید دولت پنهان بماند.