چرا توماس باخ به وزیر ورزش ایران وقت ملاقات نداد؟

«حمید سجادی»، وزیر ورزش و جوانان و «رضا صالحی‌امیری»، رییس کمیته ملی المپیک ایران که برای دیدار با «توماس باخ»، رییس کمیته بین‌المللی المپیک به پکن سفر کرده بودند، بدون آن‌که موفق به دیدار با بالاترین مقام ورزشی جهان شوند، به ایران بازگشتند.

برخی رسانه‌های نزدیک به کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش و جوانان، پیش از این دلیل سفر حمید سجادی و رضا صالحی‌امیری به پکن را «رفع موانع پیش روی ورزش ایران» و «رایزنی برای رفع تعلیق فدراسیون جودو» اعلام کرده بودند؛ مواردی که هیچ کدام به کمیته بین‌المللی المپیک و شخص توماس باخ مرتبط نبود.

در این گزارش به چرایی، بی‌برنامگی و نمایشی بودن و همچنین دلایل بی‌نتیجه ماندن این سفر می‌پردازیم.

***

چرا ملاقات با توماس باخ برای وزیر ورزش ایران مهم بود؟

نهم بهمن سال ۱۴۰۰ خبرگزاری تسنیم، دلیل سفر حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان دولت «ابراهیم رئیسی» و رضا صالحی‌امیری، رییس کمیته ملی المپیک ایران به پکن را «حضور در مراسم افتتاحیه» المپیک زمستانی ۲۰۲۲ و همچنین دیدار با توماس باخ، رییس کمیته بین‌المللی المپیک برای رایزنی و حل مشکلات برخی از فدراسیون‌های ورزشی ایران از جمله فدراسیون‌های «جودو»، «ژیمناستیک» و «دوچرخه‌سواری» دانست.

فدراسیون جودو ایران با حکم فدراسیون جهانی جودو، به دلیل آن‌چه قطعیت در دخالت سیاست در ورزش و ممانعت از مبارزه ورزشکاران ایرانی و اسراییلی خوانده می‌شد، تعلیق شده است و همچنین فدراسیون‌های ژیمناستیک نیز به دلیل ممنوعیت زنان ایرانی برای شرکت در مسابقات بین‌المللی و آن‌چه «تبعیض جنسیتی» نامیده می‌شود، در خطر تعلیق قرار دارند.

طی چهار دهه اخیر، فدراسیون ژیمناستیک ایران، هرگز زنان ژیمناستیک‌کار ایران را به رسمیت نشناخت، برای آن‌ها لیگ رسمی برگزار نکرد و تیم ملی زنان ژیمناستیک ایران نیز منحل شد.

اردیبهشت سال ۱۴۰۰ روزنامه همشهری از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های وزارت ورزش و جوانان برای راه‌اندازی مجدد ژیمناستیک زنان با «البسه خاص» خبر داد. فدراسیون بین‌المللی ژیمناستیک، با پوشش مورد نظر جمهوری اسلامی برای حضور زنان ژیمناستیک‌کار در رقابت‌های بین‌المللی مخالفت کرده بود.

این در حالی است که در رقابت‌های المپیک ۱۹۶۴ توکیو، «جمیله سروری» نخستین زن ایرانی شد که در رقابت‌های ژیمناستیک المپیک شرکت می‌کرد.

سوی دیگر ماجرا فدراسیون دوچرخه‌سواری ایران است؛ فدراسیون جهانی دوچرخه‌سواری، از خردادماه سال ۱۴۰۰ که انتخابات فدراسیون دوچرخه‌سواری ایران برگزار شد، حاضر نشده که «محمود رشیدی»، رییس جدید فدراسیون ایران را به رسمیت بشناسد. فدراسیون جهانی دوچرخه‌سواری، انتخابات ایران را «مهندسی‌ شده» و با نشانه‌هایی پررنگ از «دخالت دولت» می‌داند.

رضا صالحی‌امیری و حمید سجادی تلاش داشتند در دیدار با توماس باخ، مشکلات این سه فدراسیون را که هر سه به دلایل دخالت مستقیم حاکمیت و اعمال فشارهای سیاسی یا عقیدتی دچار مشکلات بین‌المللی شده‌اند، حل کنند؛ اما توماس باخ حاضر به دیدار با این دو مقام ایرانی نشده است. 

چرا ادعای قرار ملاقات با توماس باخ، غیرواقعی به نظر می‌رسد؟

برخلاف ادعای مدیران وزارت ورزش، به نظر می‌رسد توماس باخ، رییس کمیته بین‌المللی المپیک، زمان ملاقاتی را برای دیدار با هیات ایرانی در نظر نگرفته بود.

خبرگزاری مهر در گزارش خود به نقل از سیدرضا صالحی امیری، رییس کمیته ملی المپیک ایران نوشته است: «ما با کمیته بین‌المللی المپیک برای دیدار هیات ورزش ایران با توماس باخ تماس گرفتیم و آن‌ها نیز اعلام آمادگی کردند. اما این دیدار برای ساعت ۹:۳۰ روز دوشنبه در نظر گرفته شد، در حالی که شامگاه یکشنبه زمان بازگشت ما به ایران بود.»

خبرگزاری «دانا»، به نقل از منابع خبری خود در وزارت ورزش ادعا کرده است که «به دلیل شیوع سویه اُمیکرون» در چین و «افزایش محدودیت‌های قرنطینه‌ای» در دهکده بازی‌ها، به‌جز امشب پروازی تا پنج‌شنبه به سمت تهران از مبدا پکن وجود نخواهد داشت.

در حقیقت با اتکا به ادعاهای منتشر شده، وزیر ورزش و جوانان ایران «یا» رییس کمیته ملی المپیک ایران، برای دیدار با عالی‌ترین مقام ورزشی جهان، یک روز دیگر در محل برگزاری بازی‌‌های المپیک زمستانی نماندند و بازگشت خود به کشور را یک هفته به تاخیر نینداختند.

ملاقات به مقامی مانند توماس باخ به عنوان رییس کمیته بین‌المللی المپیک، اتفاقی ساده و در دسترس برای مقامات ورزشی جهان نیست.

حمید سجادی و رضا صالحی امیری در حالی به توکیو سفر کردند که بنا به گفته مقامات وزارت ورزش، «امیدوار» به دیدار با توماس باخ بودند. به عبارتی، وزارت ورزش و جوانان و کمیته المپیک ایران، پیش از آن‌که رضا صالحی‌امیری و حمید سجادی راهی پکن شوند، برای دیدار با توماس باخ، هماهنگی نکرده بودند.

برخی منابع ایرا‌ن‌وایر، از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های مقامات وزارت ورزش ورزش و کمیته ملی المپیک ایران برای گرفتن فرصت ملاقات با توماس باخ خبر داده‌اند و مدعی هستند، هیچ قرار ملاقاتی برای روز دوشنبه قطعی نشده بود.

چرا ایران به تعهد خود در قبال اسراییل پایبند نیست؟

تصور حمید سجادی وزیر ورزش و جوانان از دیدار با توماس باخ، رسیدن به خانه کدخدای ورزش جهان است. شاید توماس باخ، به عنوان رییس کمیته بین‌المللی المپیک، حکم کدخدای ورزش جهان را داشته باشد، اما نه خارج از چارچوب قوانین و منشور المپیک رفتار می‌کند و نه می‌تواند میانجی میان فدراسیون‌های ورزشی جهانی که همگی زیر مجموعه کمیته المپیک هستند با ورزش سیاست‌زده ایران باشد.

توماس باخ طی سال‌های گذشته، به کرات به موضوع جدایی سیاست از ورزش ایران تاکید کرده است. رییس کمیته بین‌المللی المپیک ۲۵ بهمن‌ماه رسما اعلام کرد که کلیت ورزش ایران در خطر تعلیق قرار داشت، ولی تعهد کتبی مقامات عالی‌رتبه ورزشی مبنی بر «پرهیز از سیاست‌های تبعیض‌آمیز» مانع از تعلیق ورزش ایران شده است.

اشاره آقای باخ به امضای تعهدی از سوی «مسعود سلطانی‌فر»، وزیر ورزش و جوانان پیشین جمهوری اسلامی و رضا صالحی‌امیری در ابتدای دی‌ماه سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد. ایران متعهد شده بود مانع از رقابت ورزشکاران ایرانی با حریفان اسراییلی‌شان نشوند.

کمی بعد از این تعهدنامه، وزارت ورزش و کمیته المپیک ایران به تمامی فدراسیون‌های ورزشی ایران دستور دادند لیست کامل ورزشکاران و تیم‌های اسراییلی را پیش از مسابقات و تورنمنت‌های جهانی و المپیک به دست آورند و از اعزام ورزشکاران یا تیم‌های ورزشی به مسابقاتی که احتمالی رویارویی با این حریفان وجود دارد، پرهیز کنند.

نه وزارت ورزش و نه کمیته ملی المپیک ایران، قادر به اجرای تعهدی که به IOC برای پرهیز از منع ورزشکاران ایرانی برای مبارزه با حریفان اسراییلی داده‌اند، نیستند. سیاست جمهوری اسلامی، اجازه اجرای دقیق این تعهدنامه را نمی‌دهد.

حمید سجادی در حالی از توماس باخ انتظار دارد که مشکلات مرتبط با دخالت مستقیم دولت و سیاست جمهوری اسلامی در ورزش و تعلیق فدراسیون‌ها را حل کند که خود رییس کمیته بین‌المللی المپیک در سال ۱۳۹۷ به فدراسیون جهانی جودو و اتحادیه جهانی کشتی، شخصا دستور داده بود، در مورد موضوع ممانعت حکومت ایران از مبارزه با ورزشکاران اسراییلی تحقیق کنند.

همچنین موضوع دیگر، خارج شدن پرونده تعلیق فدراسیون جودو ایران از چارت کمیته بین‌المللی المپیک است. دادگاه حکمیت ورزش (CAS) حکم نهایی فدراسیون جهانی جودو برای تعلیق ایران را به رسمیت شناخته و کمیته بین‌المللی المپیک با توجه به اساس‌نامه خود، قادر به تغییر دادن حکم این دادگاه نیست.

مطالب مرتبط:

یک صفحه مانده به آخر کتاب؛ ایران تعهد داد با اسراییل مبارزه کند

دستور محرمانه به فدراسیون‌ها: لیست ورزشکاران اسراییلی را کنترل کنید