«مژگان غفوری»، بازیکن افغانستانی فوتبال ایران، با حکم فدراسیون فوتبال ایران، فعلا اجازه حضور در تیم‌های فوتبال زنان و لیگ زنان ایران را نخواهد داشت.
او در یک استوری اینستاگرامی نوشته بود که به عنوان یک دختر افغانستانی، با روی کار آمدن مجدد «طالبان»، مشکلات و مصائب بسیاری مانع از رشد زنان افغانستان می‌شود، اما در ایران هم شخصی مانند او، به دلیل آن‌که از «اتباع خارجی» محسوب می‌شود، اجازه فعالیت در لیگ و فوتبال زنان را ندارد.
مژگان غفوری و خانواده‌اش که مورد توجه نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل قرار دارند و برنده جایزه حقوق بشری «نانسن» شده‌اند، چه کسانی هستند؟
***
مژگان غفوری کیست و چرا از فوتبال محروم شد؟
مژگان غفوری خودش را متولد سال ۱۳۷۵ در افغانستان معرفی می‌کند: «نمی‌دانم چرا در کارت آمایش من، تاریخ تولدم را یک فروردین سال ۱۳۷۳ ثبت کرده‌اند.» او به ایران‌وایر می‌گوید که تاریخ تولد تمامی اعضای خانواده‌اش چه در روز، چه در ماه و سال، در ایران به اشتباه ثبت شده و همه آن‌ها را متولد یک فروردین‌ماه، اما در سالهای مختلف به ثبت رسانده‌اند.
یک ساله بود که همراه خانواده‌اش به صورت قاچاق از مرز عبور کرد و به ایران آمد. پدرش نظامی دوران پیش از طالبان بود و مادرش خانه‌دار. خانواده‌اش به شیراز مهاجرت کردند و او سال‌هاست که در استان فارس زندگی می‌کند.
از چهار سال قبل، فوتبال را به صورت حرفه‌ای آغاز کرد، اما جرقه بازی فوتبال از دوران دبیرستان برایش زده شد: «آغاز فوتبالم از دوران دبیرستان بود. تا آن زمان نمی‌دانستم که ایران فوتبال زنان دارد. ولی وقتی برای مسابقات آموزش پرورش معلم ورزش‌مان پرسید چه کسی فوتسال دوست دارد؟ فهمیدم فوتسال برای زنان هم وجود دارد.»
در مسابقات مدارس استان‌های ایران، دختران و پسران اتباع خارجی (افغانستانی) اجازه حضور در مسابقات را ندارند. مژگان غفوری می‌گوید، چون خیلی سریع در فوتبال پیشرفت کرد، مدیر و معلم ورزش مدرسه‌اش، هویت افغانستانی او را پنهان کردند تا برای تیم مدرسه‌اش در مسابقات استانی شرکت کند.
او تا سال قبل عضو تیم‌های لیگ برتری در فوتبال زنان ایران بود. از ابتدای فصل جاری پس از مدتی تمرین با دختران ذوب‌آهن، به تیم فوتبال «فراایستاتیس کران» در لیگ یک رفت.
مژگان غفوری می‌گوید: «جمعه هشتم بهمن‌ماه با تیم تام اصفهان بازی داشتیم. بعد از مسابقه، مربیان تام اعتراض کردند که تیم ما از بازیکن غیرمجاز استفاده می‌کند. فدراسیون فوتبال هم حکم به محرومیت من از مسابقات تا سه ماه آینده را داد. وقتی دلیلش را پرسیدم گفتند که تو شناسنامه نداری، پس نمی‌توانی کلا در لیگ زنان ایران بازی کنی. درحالی که سالهای قبل چنین اتفاقی نمی‌افتاد.»
خانواده غفوری چرا در ایران مورد توجه سازمان ملل قرار گرفتند؟
مژگان غفوری، سه خواهر و دو برادر دارد. هر سه خواهرش فوتبالیست هستند و سابقه بازی در لیگ‌های زنان ایران را دارند.
خودش مجبور شد تحصیلات را در پایان دبیرستان رها کند: «دیپلم ریاضی فیزیک گرفتم و سال ۱۳۹۵ در آزمون سراسری، دانشگاه سلمان فارسی کازرون رشته فیزیک قبول شدم. می‌خواستم در رشته فیزیک هسته‌ای تحصیل کنم که گفتند تحصیل در این رشته، در ایران برای اتباع خارجی ممنوع است. چون شناسنامه هم نداشتم، فقط می‌توانستم در دانشگاه دولتی با هزینه بالا، رشته فیزیک را بخوانم که تامین این هزینه برای من و خانواده‌ام واقعا سخت بود. برای همین ادامه تحصیل را رها کردم.»
چنین سرنوشتی را خواهران و برادرانش هم داشتند. خواهر بزرگترش، هشت سال قبل تیمی به نام «آریانا» را در استان فارس تاسیس کرد تا به مهاجران افغانستانی که مانند خودشان در ایران از برخی امکانات برابر محروم هستند، فوتبال آموزش دهد.
مژگان غفوری می‌گوید: «خواهرهای من همگی در زمینه فوتبال فعالیت کرده‌اند. رزما، روما، من و رسالت، اما از سال ۱۳۹۲ پیش تا امروز بخشی از زندگی‌مان را وقف همین تیم کردیم.»
او در مورد چگونگی تاسیس این تیم می‌گوید که مادرش، مشوق اصلی آن‌ها بوده و پدرشان چندان میلی به فعالیت دختران خود در زمینه فوتبال و به‌خصوص راه‌اندازی و اداره این تیم نداشته است: «حدود سال ۱۳۹۲ بود که به صورت داوطلبانه و با کمک سازمان ملل تیم‌های فوتبال زنان اتباع خارجی را در شیراز راه‌اندازی کردیم. چندی بعد، نماینده سازمان ملل هم به محل تمرینات ما آمد و گفت خوشحال است که می‌بیند دختران افغانستانی در ایران جایی برای تفریحات سالم دارند.»
اما از آن پس سازمان ملل به تیم «آریانا» یک ماموریت جدید می‌دهد؛ شناسایی «کودکان کار» و تشویق آن‌ها به سوی فوتبال و تحصیل. مژگان غفوری می‌گوید: «وقتی کارمان را در استان فارس شروع کردیم، خودمان بودیم و خودمان. اما بعد توجه خیلی‌ها جلب شد. مثلا سفرای کشورهای مختلف آمدند و از ما تشکر کردند. تا اینکه خواهرم سال گذشته، از سوی نانسن مورد تقدیر قرار گرفت.»
جایزه نانسن چیست و چگونه به یک دختر افغانستانی در شیراز رسید؟
زمستان سال ۱۳۹۹ «رُزما غفوری»، مربی فوتبال افغانستانی در ایران موفق شد برنده جایزه «نانسن» سازمان ملل را دریافت کند.
او خواهر مژگان غفوری است که طی سالهای اخیر در لیگ زنان فوتبال ایران عضویت داشت، اما حالا با حکم فدراسیون فوتبال ایران اجازه حضور در هیچ باشگاهی را به جرم اینکه اتباع خارجی محسوب می‌شود ندارد؛ نوعی آپارتاید قومیتی.
جایزه پناهندگان نانسن هر ساله توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، به فرد، گروه یا سازمانی اعطا می‌شود که خدمات برجسته‌ای به افراد پناهجو و بی‌خانمان ارائه کرده باشد.
رزما غفوری از سال ۱۳۹۲ با کمک مادر و خواهرانش تیم آریانا را ویژه دختران افغان در استان فارس بنا کرد و به آن‌ها خدمات رایگان در زمینه آموزش فوتبال داد.
مژگان غفوری می‌گوید که خواهرش به دلیل همه‌گیری کرونا، موفق به سفر به سوییس برای دریافت جایزه خود نشد و در تهران جایزه‌اش را دریافت کرد.
مژگان غفوری به ایران‌وایر می‌گوید خودش و خواهرانش، زندگی در فوتبال را مدیون مادرشان هستند: «پدرم یکی از مخالفان جدی فوتبال زنان بود. با اینکه سال‌هاست در ایران زندگی می‌کند، ولی اصلا اجازه ورزش و فوتبال را به ما نمیداد. من و خواهرانم همیشه پنهانی تمرین می‌کردیم و فقط حمایت مادرمان را داشتیم. در حالی که همیشه پدرم می‌گفت، دختر را چه به فوتبال!»
مژگان غفوری چرا به تیم ملی افغانستان نرفت؟
مژگان غفوری در سالهای اخیر عضو تیم‌های «منتخب فارس»، «خلیج فارس» و «قشقایی» در لیگ برتر فوتبال ایران بود.
مژگان غفوری به ایران‌وایر می‌گوید که سال ۲۰۱۵ میلادی از طرف رییس فدراسیون فوتبال هرات برای عضویت در تیم منتخب هرات در لیگ برتر افغانستان، به صورت رسمی دعوت شده بود: «آن سال مربی تیم ملی و همین‌طور رییس فدراسیون فوتبال هرات به شیراز آمده بودند و بازی من را دیدند. گفتند تو برای حضور در تیم ملی هم انتخاب شدی، ولی چون من در ایران زندگی می‌کردم، شرایط حضور در تیم ملی افغانستان را نداشتم. یعنی باید بین زندگی در ایران و افغانستان یکی را انتخاب می‌کردم.»
مژگان غفوری، دلیل ماندنش در ایران را، زندگی کنار خانواده‌اش می‌داند: «همه خانواده من در ایران بودند و شرایط افغانستان هم چندان خوب نبود. برای همین به افغانستان نرفتم.»
حالا با حضور طالبان، نه تنها زنان دیگر اجازه فوتبال بازی کردن ندارند بلکه حتی ورود آن‌ها به ورزشگاه‌ها هم ممنوع شده است. مژگان غفوری می‌گوید: «سالی که ما به افغانستان رفتیم خیلی از زنان آزادانه به ورزشگاه می‌آمدند و فوتبال مردان را از نزدیک تماشا می‌کردند. از این بابت خوشحال بودم که کسی مانع ورود زنان به ورزشگاه نمی‌شود. از این شرایط کشورم خیلی راضی و خشنود بودم. چون در ایران بزرگ شده بودم و تا به حال زنی را ندیده بودم که از نزدیک فوتبال مردان را تماشا کرده باشد.»
او یادآوری می‌کند که بیست روز قبل از به قدرت رسیدن کامل طالبان در افغانستان، بار دیگر از سوی فدراسیون فوتبال این کشور به اردوی تیم ملی افغانستان دعوت شد، اما حالا دیگر فوتبال و ورزش زنان در این کشور وجود خارجی ندارد.
مژگان غفوری می‌گوید: «نمی‌دانم بگویم خوش‌شانسی من بود یا بدشانسی افغانستان. من دو سال قبل به مسابقات کافا به اردوی تیم ملی زنان افغانستان دعوت شدم. همان زمان رباط صلیبی پایم پاره شد و نتوانستم به اردو بروم. امسال به من گفتند به افغانستان بیا و شناسنامه افغانستان را بگیر. اما در عرض سه هفته همه چیز از این رو به آن رو شد. برای طالبانی که دختر ۱۰ ساله را به عقد خود در می‌آورند، دیگر ورزش زنان معنی ندارد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر