در خبرها آمده است که هیاتی از «طالبان» با مقامهای جمهوری اسلامی دیدار کردهاند. در این میان، برخی اخبار حکایت از تکذیب حضور «محمد اسماعیل خان»، فرمانده پیشین مقاومت علیه طالبان و همچنین «احمد مسعود»، رهبر این جبهه دارند و برخی دیگر تاییدی هستند بر انجام این دیدار.
در همین خصوص، منبعی نزدیک به محمد اسماعیل خان در گفتوگو با «ایرانوایر» تایید کرد که با اصرار وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشستی میان طالبان، اسماعیل خان و احمد مسعود برگزار شده است.
از سوی دیگر، سخنگویان «جبهه مقاومت ملی افغانستان» در گفتوگو با «ایرانوایر»، دیدار «احمد مسعود» با طالبان را رد کردهاند.
***
یک هیات از طالبان به رهبری «امیر خان متقی»، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان در روز هجدهم دی ۱۴۰۰ به ایران سفر کرده است. در این سفر، طالبان با مقامهای ایرانی، از جمله «حسین امیر عبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران دیدار داشتهاند. طی این دیدار، متقی در نشستی خبری در تهران اعلام کرده که با اسماعیلخان و احمد مسعود دیدار کرده است؛ مسالهای که از سوی اسماعیل خان تایید و از سوی جبهه مقاومت ملی افغانستان تکذیب شده است.
متقی ضمن اعلام این خبر گفته است: «[در این دیدار] به همگی اطمینان دادیم که هرکس میتواند برای زندگی به افغانستان بیاید و اینجا خانهشان است. ما برای برگشتکنندگان به افغانستان مشکل امنیتی ایجاد نمیکنیم. هرکس آزادانه میتواند در وطن خود وقتش را بگذراند.»
در عینحال، «ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان با انتشار توییتی، درباره همین دیدار نوشت اسماعیل خان و احمد مسعود با هیاتی از «امارت اسلامی» در تهران دیدار داشتهاند و محتوای صحبتهای متقی را تایید کرد.
همزمان با این اظهارات، «سعید خطیبزاده»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز گفته میزبان گفتوگوهای خوبی میان گروههای افغانستانی بوده است. البته او مشخص نکرده که طالبان با کدام گروه از افغانستانیهای مقیم ایران دیدار داشته است: «نگاه جمهوری اسلامی ایران به وضعیت مردم افغانستان یک نگاه شمولگرا است؛ فارغ از منطقه و قومیت آنها. نگاه ما این است که تمام اقوام در داخل جغرافیای افغانستان باید صدا و خواستهشان شنیده شود.»
یک منبع آگاه در جبهه مقاومت مردم افغانستان در حالی که خواست نامش فاش نشود، در گفتوگو با «ایرانوایر» تایید کرد که «حفیظ منصور»، نماینده پیشین پارلمان این کشور و عضو سابق هیات مذاکرهکننده صلح با طالبان و مولوی «حبیبالله حسام» نیز با طالبان دیدار کردهاند اما ملاقات آنها بینتیجه بوده است: «طالبان همیشه تاکید میکردند که جبهه مقاومت به رهبری احمد مسعود خواستههای خود را مستقیم به ما نگفتهاند، به همین خاطر با هیات طالبان دیدار کردیم. طالب همیشه به ما میگفت که ما با اشرف غنی، رییسجمهوری فراری افغانستان مذاکره کردیم.»
به گفته این منبع، جبهه مقاومت در این دیدار خواستار مشارکت وسیع اقوام افغانستان، حفظ آزادیهای فردی و اجتماعی و حقوق زنان شده و تاکید کرده است که حکومت تکقومی «پشتون» در افغانستان دوام پیدا نمیکند و فرو میپاشد: «در صورتیکه طالبان به خواستههای ما رسیدگی نکنند، حملات افراد جبهه مقاومت علیه طالبان در فصل بهار بیشتر میشوند. در این صورت، ما در حال آمادگی برای یک جنگ هستیم.»
این در حالی است که «صبغت احمدی»، سخنگوی جبهه مقاومت مردمی در حسابهای کاربری خود دیدار احمد مسعود با طالبان را رد کرده بود. اما پس از چند دقیقه، این پست در شبکههای اجتماعی پاک شد و او نیز حاضر به انجام گفتوگو نشد.
«حسامالدین شمس»، والی [استاندار] سابق «بادغیس» و از اعضای هیات مذاکره با طالبان در گفتوگو با «ایرانوایر» تایید کرد که احمد مسعود در جریان مذاکرات با طالبان حضور داشته است. همچنین «عبدالظاهر فیسزاده» استاندار سابق «غور»، «شمشالحق آریانفر» پژوهشگر و مولوی حبیبالله حسام، عضو شورای ملی نیز در هیات مذاکرهکننده با طالبان بودهاند.
به گفته شمس، این دیدار به منظور رسیدن به توافقی جامع در جهت ایجاد حکومتی همهشمول و فراگیر انجام شده است.
طالبان در حالی بر تمام قلمرو افغانستان حاکمیت دارند که بخش بسیاری از تجهیزات پیشرفته امریکا نیز در اختیار آنها است. هماکنون طالبان نیز در حال ساخت ارتش خود است تا هر نوع تحرک احتمالی نظامی را سرکوب کند.
با سقوط حکومت سابق توسط طالبان، جبهه مقاومت مردمی به رهبری احمد مسعود، فرزند «احمد شاه مسعود»، قهرمان ملی افغانستان، در استان «پنجشیر» شکل گرفت.
احمد شاه مسعود هنگام حمله اتحاد جماهیر شوروی سابق، از جمله فرماندهان کلیدی جنگ در دفاع از افغانستان بود. او از چهرههای نزدیک به جمهوری اسلامی به شمار میرفت که بر اساس روایت نزدیکانش، با «قاسم سلیمانی»، فرمانده پیشین نیروی «قدس»، شاخه ببرونمرزی سپاه پاسداران نیز در ارتباط بود.
در پی حکومت دوباره طالبان، هر از گاهی درگیریهایی پراکنده میان نیروهای جبهه مقاومت در استان پنجشیر و «اندراب» استان «بغلان» رخ میدهد. اما این نیروها قادر به رویارویی با طالبان نیستند و به جنگ چریکی روی آوردهاند.
در پایان این دیدار، مولوی حبیبالله حسام، عضو هیات مذاکرهکننده جبهه مقاومت با طالبان در تهران در حساب کاربری توییتر خود نوشت هیات طالبها بدون هیچ دستآوردی، از ایران به افغانستان بازگشت. به نظر میرسد منظور او، به رسمیت نشناختن حکومت جدید از سوی جمهوری اسلامی است و همچنین مذاکراتی که میتوانند معاملات سیاسی، اقتصادی و نظامی را در برگیرند.
ایران در دهه ۸۰ میلادی، در دوران جنگ افغانستان و اشغال این کشور توسط اتحاد جماهیر شوروی پیشین، از گروههای «مجاهدین» میزبانی میکرد. به نظر میرسد که با حاکمیت طالبان، بار دیگر ایران در تلاش است تا نقش خود را در سیاست افغانستان پررنگ کند. در حال حاضر بسیاری از چهرههای ضد طالب و همچنین مقامهای حکومت سابق این کشور در ایران به سر میبرند.
«سید اشرف سادات»، یکی از فعالان مدنی افغانستان برای «ایرانوایر» گفت که تقسیم قدرت در حکومت طالبان خلاف محاسبه جمهوری اسلامی است: «شاخه غلجایی پشتون تندروتر از شاخه درانی است که رابطه خوبی با ایران ندارد. طالبان غلجایی اهل تعامل با شیعیان نیستند و حوزه اهل تشیع را به نحوی حوزهای منحرف میدانند. ایرانیها از قدیم با ملا عبدالغنی برادر، معاون نخستوزیر طالبان در ارتباط بودند. تهران دوست دارد که روابط خود را با جریان میانهرو طالبان که همانا درانیها است، تقویت کند.»
به باور او، جمهوری اسلامی تلاش دارد با سهیم کردن چهرههای مهم از حزب «جمعیت اسلامی افغانستان»، از جمله محمد اسماعیلخان و احمد مسعود، حامیان بیشتری در حکومت مشارکتی آینده داشته باشد. احتمالا ایران باور دارد که اگر بتواند به عنوان یکی از مهمترین بازیگران منطقه بتواند زمینه تفاهم میان طالبان و مخالفانشان را فراهم سازد، نفوذ بیشتری در افغانستان خواهد داشت.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر