دانیال دایان؛ شهروندخبرنگار
تصاویر زنان از دیوارهای شهر در همان وقت ورود «طالبان» به پایتخت افغانستان آغاز شد. همان زمان، یعنی پس از سقوط حکومت سابق این کشور، تصاویر و خبرها حاکی از حذف صورتهای زنان از سطح شهر بودند. حالا اما شهرداری کابل اعلام کرده است طبق دستور طالبها، تمامی آگهیها و عکسهای «غیر شرعی» از دیوارهای کابل حذف خواهند شد. اولین حذف بر اساس غیر شرعی هم انگار زنان هستند.
***
شهرداری کابل اعلام کرده است که عکسهای «غیر شرعی» از سطح شهر پاک خواهند شد.
این نهاد تاکید کرده است: «بر تمام اعضای جامعه واجب است که اخلاق و ارزشهای اسلامی را در جامعه مراعات کنند. از همگی صنفها میخواهیم که در لوحههایشان به ارزشهای اخلاقی توجه کنند.»
اما این چهرههای زنان هستند که در سطح شهر از گزند طالبها و دستوراتشان در امان نیستند. بر آنها رنگ میپاشند یا بر زیباییهایشان خط سیاه میکشند.
این روزها با گشتی در کابل، چهره مردانه شهر بیش از پیش خودنمایی میکند و زنان کمتری هم قدم از خانههای خود بیرون میگذارند. تنها چهار ماه از حاکمیت دوباره طالبان گذشته است و این قشر از حق کار و تحصیل محروم ماندهاند. اگرچه زنانی هستند که همچنان در خیابانها لزوم دسترسی به حقوق خود را فریاد میکشند و هر از گاهی ویدیوهایی از حرکتهای اعتراضی آنها منتشر میشوند؛ مثل «مریم وفا» که در چندین حرکت اعتراضی در شهر «هرات» علیه ستم به زنان و حذف آنها از عرصههای عمومی، قدم به خیابان گذاشته است.
او برای «ایرانوایر» گفت: «وقتی طالبان دیوارنگاریها با تصویر زنان و عکسهای زنان مدل را رنگپاشی میکنند، ثابت میشود که آنها همچنان مخالف حضور و فعالیت زنان هستند. جامعه جهانی نباید اجازه دهد که طالبان هر کار دلش میخواهند، انجام دهند.»
او که چندین بار در حرکتهای اعتراضی قدم به خیابان گذاشته است، گفت در صورتی که صدای اعتراض خاموش شود، دست طالبان برای اعمال سختگیریهای بیشتر علیه زنان بازتر خواهد شد.
سالنهای آرایش زنان هم این روزها تعطیل شدهاند. بزرگترین مساله در کنار تامین دستمزد کارکنان، ترس از هجوم احتمالی جنگجویان طالب است که پس از رنگپاشی به عکس زنان، قدم به محیط آرایشگاهها بگذارند. بیشتر این سالنهای آرایش در «شهر نو» کابل قرار دارند و تعطیل شدهاند. برای همین، بخش عظیمی از درآمد زنان آرایشگر از بین رفته است و حالا خانهنشین هستند.
«معصومه محمدی» ۴۰ سال دارد و ۱۰ سال میشود که آرایشگری میکند. او سالها در ایران زندگی میکرد و به محض بازگشت به وطنش، مشغول به آرایشگری شده بود. معصومه برای «ایرانوایر» در مورد شرایط کار خود پس از سقوط حکومت سابق توضیح داد: «طالبها عکسهای زنان را از شیشههای سالن آرایشگاه من پاک کردهاند. آرایشگاه من در چهارراه حاجی یعقوب بود. از آنها پرسیدم چرا این کار را میکنند که گفتند عکسهای زنان بیحجاب است و دیگر اجازه نصب این تصاویر را به ما نخواهند داد.»
او گفت اگر وضعیت کسب و کارش مثل همین چهار ماه گذشته پیش برود، ناچار میشود آرایشگاهش را برای همیشه تعطیل کند: «وقتی طالبان قدرت گرفتند، مردم فقیر شدند و بسیاری از مشتریانم هم افغانستان را ترک کردهاند. سطح درآمد ما بسیار کاهش یافته است.»
تا پیش از سقوط حکومت سابق، کابل به خاطر افزایش حملات نیروهای تندرو علیه حکومت، به شهری با دیوارهای سمنتی [سیمانی] تبدیل شده بود که ادارهها و سفارتخانهها و همچنین نهادهای داخلی و خارجی وابسته به کشورهای دیگر را در خود جای داده بود. بسیاری از نقاشان برای تغییر چهره شهر، روی این دیوارهای بزرگ طرحنگاری کرده بودند. تمام یک دهه هنرنمایی آنها اما با سقوط حکومت نقش بر آب شد و طالبها تمامی دیوارنگارهایی که چهره زن را به تصویر میکشیدند، سفید کردند.
«ذبیحالله مدبر»، مدیر مسوول نهاد «هنرسالار» است که بسیاری از دیوارنگاریهای افغانستان را پیرامون حقوق بشر، حقوق زنان، مبارزه با مواد مخدر و دیگر موضوعات پوشش داده است.
او در گفتوگو با «ایرانوایر» گفت: «از وقتی طالبان سر قدرت آمدهاند، ما از دیوارنگاری دست کشیدهایم. چرا که سیاست این گروه در مقابل هنر، نامشخص است. وقتی طالبان دیوارنگاریها را از بین بردند، به این نتیجه رسیدم که دیگر به ما اجازه دیوارنگاری نخواهند داد.»
حالا به جای تصاویر زنان بر دیوارهای شهر، دیوارنوشتهای طالبها خودنمایی میکنند؛ شعارهایی مدعی شکست امریکا.
اقدامات طالبها با انتقادات بسیاری مواجهاند؛ چه از سوی مقامات غربی و چه از سوی شهروندانی که در داخل یا خارج از کشور، علیه سانسور و حذف، بهویژه زنان، موضع میگیرند. برخی هم معتقدند که طالبها به جای برقراری ارتباط با جهان و ایجاد اصلاحات ساختاری در حکومت، مشغول تاسیس وزارتخانه «امر به معروف و نهی از منکر» در ساختمان وزارت سابق امور زنان هستند یا عکس آنها را از شهر حذف میکنند.
شاید بتوان گفت طالبان یکی از دشمنان ویژه نیمی از جهان به شمار میآیند که به خاطر اعمال محدودیتهای خود، خشونت را به زنان روا میدانند. زنستیزی آنها شهره جهان است و در دوره نخست حکومت آنها بر افغانستان، حتی عکسبرداری از زنان هم ممنوع بود و شناسنامههایشان هم هیچ عکسی نداشت.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر