در تمام شبکههای اجتماعی که ایرانیها فعالیت دارند، توییتر را میتوان سیاسیترین آنها دانست. در کنار محتوای سیاسی و اجتماعی، موضعگیریهایی که میتواند به کمپینی گسترده تبدیل شود یا واکنش ارگانهای جمهوری اسلامی را برانگیزد، از یک سو و از سوی دیگر بازداشتهای گسترده یا تهدید علیه کاربرانی که اگر با هویت حقیقی خود نمینویسند، در صورت شناسایی دستگیر میشوند، همگی بیانگر حساسیت این شبکه اجتماعی است.
از همان تحولات سال ۱۳۸۸ که «جنبش سبز» را رقم زد تا هنوز که وقایع گستردهای از جمله اعتراضات ۱۳۹۶ تا آبان ۱۳۹۸ را در پی داشت، شلیک به هواپیمای اوکراینی و همهگیری ویروس کرونا و حتی کمپینسازی برای انتخابات ریاستجمهوری و مجلس، توییتر مکانی برای موضعگیری بوده است؛ چه شهروندان عادی با نامهای مستعار، چه کنشگران عرصههای مختلف و نهادهای حقوق بشری یا حکومتی.
بیش از سه سال پیش، «ایرانوایر» در گزارشی ۶۶ توییتری تاثیرگذار فضای ایرانیها را مجزا کرده بود و حالا پس تحولات بسیاری که در همین عرصه سیاست رخ داده است، ۱۰۰ کاربر توییتر را معرفی میکند که میتوان در تحلیل موقعیت فعلی، آنها را تاثیرگذار در این شبکه اجتماعی دانست.
***
«سازمان گزارشگران بدون مرز» با بیش از هشت هزار و ۵۰۴ دنبال کننده، از جمله اکانتهای توییتری است که در راستای تضمین آزادی اطلاعرسانی و آزادی بیان فعالیت میکند و به ویژه به نقض حقوق روزنامهنگاران و اهالی رسانه میپردازد.
به گفته بسیاری از روزنامهنگاران، برخی توییتهای این سازمان درباره متهمان بازداشتی توسط بازجوها در جلسات بازجویی مطرح شدهاند.
«سازمان عفو بینالملل» [امنستی] ۲۸ هزار و ۸۰۰ دنبال کننده دارد که علیه نقض حقوق انسانی شهروندان ایران و خصوصا احکام غیرانسانی قوه قضاییه موضع میگیرد.
«بنیاد عبدالرحمان برومند» از جمله بنیادهای حقوق بشری است که در جهت مستندسازی جنایتهای جمهوری اسلامی فعالیت میکند و در کمپینهای شبکههای مجازی، علیه نقض حقوق شهروندی و احکام ناعادلانه قوه قضاییه موضع حقوق بشری دارد. این بنیاد را ۴۳ هزار و ۳۰۰ اکانت توییتری دیگر دنبال میکنند.
«کمپین حقوق بشر در ایران» نیز با ۳۶ هزار و ۱۰۰ دنبال کننده، اخبار مربوط به نقض حقوق بشر را در ایران منعکس میکند.
«بیدارزنی» با هشت هزار و ۵۷۵ فالوئر، از جمله کانالهای خبری به شمار میرود که یکی از محورهای اصلی خبررسانی آن، حوزه جنسیت و فعالیتهای رسانهای را در برمیگیرد.
منتقدان یا مخالفان جمهوری اسلامی با بیشترین دنبال کننده
«بیدارزنی» با هشت هزار و ۵۷۵ فالوئر، از جمله کانالهای خبری به شمار میرود که یکی از محورهای اصلی خبررسانی آن، حوزه جنسیت و فعالیتهای رسانهای را در برمیگیرد.
منتقدان یا مخالفان جمهوری اسلامی با بیشترین دنبال کننده
«مهناز افشار»، بازیگر با ۳۸۴ و ۵۰۰ هزار دنبال کننده، در لیست ۱۰۰ کنشگر تاثیرگذار «ایرانوایر»، بیشترین فالوئر را دارد. اگرچه موضعگیریهای مختلفی در خصوص توییتهای او انجام میشود اما با توجه به گستره مخاطبان این هنرمند، او با مشارکت در کمپینهای حقوق بشری مختلف، در راستای اطلاعرسانی فعالیت میکند.
«مصطفی تاجزاده» را امروز به عنوان نماد جریان اصلاحطلبی میشناسند؛ فعال سیاسی که در زمان انقلاب ۱۳۵۷ از یاران جمهوری اسلامی بود و در جهت منافع نظام حاکم بر ایران فعالیت میکرد و سپس به جریان اصلاحطلبان پیوست و در آخرین دوره انتخابات ریاستجمهوری که «ابراهیم رئیسی» نتیجه آن شد، کاندیدا بود اما توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد. او ۳۲۰ هزار و ۵۰۰ دنبال کننده دارد.
«مسیح علینژاد» کمپینر و فعال حقوق بشر در این لیست پس از مصطفی تاجزاده، بیشترین فالوئر را دارد. ۳۱۵ هزار و ۳۰۰ نفر او را در توییتر دنبال میکنند. علینژاد از جمله روزنامهنگاران اصلاحطلب بود که کمپین «آزادیهای یواشکی» را به راه انداخت و علیه حجاب اجباری برای زنان فعالیت کرد. او همچنین به صدای «مادران دادخواه»، خصوصا مادران آبان تبدیل شده است و در راستای یادمان جانباختههای اعتراضات سیاسی در ایران فعالیت میکند.
«سروش لشکری»، [هیچکس] رپر ایرانی در تبعید است که ۳۱۴ هزار و ۶۰۰ نفر او را دنبال میکنند. موضعگیریهای او در خصوص نقض حقوق بشر در ایران مورد توجه کاربران این شبکه اجتماعی قرار میگیرد و ترانه «دستاشو مشت کرده» این هنرمند پس از وقایع آبان ۱۳۹۸ با بازخورد ویژهای مواجه شد.
«وحید آنلاین» را اگر از شهروندان قدیمی فضای مجازی باشید، به خوبی میشناسید. او سالها است که شبکههای اجتماعی مختلف را رصد میکند و در راستای آزادی اطلاعرسانی میکوشد. ۲۶۷ هزار و ۹۰۰ شهروند توییتر او را دنبال میکنند و به عنوان یکی از منابع معتبر خبری و مستقل میشناسند.
«رضا حقیقتنژاد»، روزنامهنگار شاغل در «رادیو فردا» است که پیش از آن در «ایرانوایر» مشغول به فعالیت بود. تخصص او، رصد اخبار مربوط به سیاست داخلی ایران است و موضعگیریهایش با واکنشهای مختلفی روبهرو میشود. ۲۴۷ هزار و ۱۰۰ توییتری او را دنبال میکنند.
«نیما اکبرپور»، روزنامهنگار شاغل در بخش فارسی «بیبیسی» است که ۲۱۵ هزار و ۳۰۰ نفر او را دنبال میکنند. توییتهای او بیشتر حول تازههای جهان تکنولوژی نوشته میشوند و مخاطبان ویژه خود را دارد.
«حسین باستانی»، روزنامهنگار شاغل در بخش فارسی بیبیسی، یکی دیگر از شهروندان توییتر است که گزارشها و خبررسانی او از عرصه سیاست ایران مورد توجه ویژه قرار میگیرند. مطالب او پیرامون دفاع از حقوق بشر در ایران، در کمپینهای توییتری چشمگیر هستند. این روزنامهنگار را ۲۰۶ هزار و ۴۰۰ کاربر دیگر دنبال میکنند.
«نیکآهنگ کوثر»، روزنامهنگار حوزه محیط زیست با ۱۰۷ هزار و ۴۰۰ دنبال کننده، از جمله کنشگران مطرح توییتر است که اطلاعرسانیهای او، خصوصا در سالهای اخیر که ایران درگیر بحرانهای محیط زیستی است، از طرف کاربران این شبکه اجتماعی مورد توجه قرار میگیرد.
«مهدییار آقاجانی»، موسیقیدان و تهیه کننده موسیقی با ۱۳۰ هزار دنبال کننده، از جمله کاربران توییتر است که در خصوص موارد نقض حقوق بشر در ایران موضع میگیرد و در کنار کار حرفهای خود، همکاریهای او در تهیه موسیقیهای اعتراضی او نیز مورد توجه کاربران توییتر قرار دارد.
«شلدون» کاربری است که با هویت مستعار فعالیت میکند. پیشتر او را منتقد یا مخالف جمهوری اسلامی میدانستند و بعد به یکی از جریانسازهای توییتر تبدیل شد که برخی اوقات علیه کنشگران عرصه رسانه، فعالان سیاسی و مدنی هم توییت میزند. او را ۱۵۰ هزار و ۹۰۰ کاربر دیگر در توییتر دنبال میکنند.
«کاوه مدنی»، فعال محیط زیستی و معاون سابق سازمان حفاظت از محیط زیست ایران بود که پیشتر در ایران بازداشت و زندانی بود. اطلاعرسانی او در خصوص مسایل مربوط به محیط زیست ایران و جهان، از جمله پرمخاطبترین محتوای توییتر ایرانیها است. این کنشگر ۹۰ هزار و ۵۰۰ فالوئر دارد.
«عجیبزاده» با ۷۸ هزار و ۴۰۰ دنبال کننده، به اسم مستعار فعالیت میکند و توییتهایش در جریانهای توییتری گاه در دفاع از حقوق بشر و گاه در نقد کنشگران مورد توجه قرار میگیرد. او مدعی است که از جمله کنشگران «برانداز» در توییتر است.
«محمد مساعد» روزنامهنگار آزاد است که با ۶۷ هزار و ۶۰۰ دنبال کننده، در خصوص آزادی بیان و اطلاعرسانی فعالیت میکند. او در سالی که گذشت، پس از چندین بار بازداشت، احضار و بازجویی، ایران را ترک کرد. مساعد برنده جوایزی در راستای فعالیت رسانهای شده است.
«مانا نیستانی» و کاریکاتورهایش همواره مورد توجه توییتریها بودهاند. او ۶۶ هزار و ۸۰۰ فالوئر در این شبکه اجتماعی دارد و بیشتر به نشر آثار خود مشغول است.
«مجید توکلی» کنشگر سیاسی با ۶۱ هزار فالوئر است که در جریانهای توییتری نقش ایفا میکند. او خود را از جمله جهتدهندگان حرکتی میداند که به «رسواسازی» مشهور شده است و از جمله منتقدان اهالی رسانه به شمار میرود.
«امین ثابتی» از فعالان عرصه امنیت دیجیتال است که در حرکتهای توییتری هم مشارکت میکند. او را ۵۷ هزار و ۸۰۰ کاربر دیگر دنبال میکنند.
«آیدا قجر» روزنامهنگار و عضو تحریریه «ایرانوایر» است که در خصوص حقوق بشر با رویکرد مخالفت با سیاستهای جمهوری اسلامی مینویسد و در حرکتهای توییتری فعالیت میکند. ۵۷ هزار و ۵۰۰ نفر او را دنبال میکنند.
«بهمن دارالشفایی» روزنامهنگار، مترجم و مستندساز ایرانی است. او با وبلاگش در فضای مجازی مطرح شد و بعدها به بیبیسی فارسی پیوست. اما از این رسانه استعفا داد و پس از بازگشت به ایران، به کار ترجمه، نوشتن کتاب و ادبیات مشغول شد. او را ۵۳ هزار و ۸۰۰ نفر دنبال میکنند.
«ضیا نبوی» فعال سیاسی و فعال دانشجویی است که در حرکتهای توییتری مورد توجه قرار میگیرد. او بارها بازداشت، بازجویی شده و زندان را از سر گذرانده و در حال حاضر هم از جمله کنشگرانی است که با حکم قضایی مواجه است. او از افرادی است که علیه آمران و عاملان حبس زندانیان در سلول انفرادی در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی شکایت خود را ثبت کرده است. ضیا نبوی را ۴۸ هزار و ۹۰۰ نفر دنبال میکنند.
«ساشتی» با نام مستعار در توییتر فعالیت میکند. مواضع او در مخالفت با جمهوری اسلامی است. یکی از مشخصههای این کاربر، ضدیت او با مذهب است و خود را «آتئیست»، آنهم «بدون رودرواسی» معرفی میکند. این کاربر را ۴۶ هزار و ۸۰۰ نفر در توییتر دنبال میکنند.
«حامد اسماعیلیون» که نامش در هر شبکه اجتماعی یا رسانهای مطرح میشود، جملگی به یاد کشتار ۱۷۶ انسان در هواپیمای اوکراینی مینویسد که با شلیک موشکهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به قتل رسیدند. او نویسنده و اهل ادبی است که پس از آن فاجعه، نمادی از دادخواهی محسوب میشود. اسماعیلیون همسر و فرزندش را در آن کشتار از دست داد. او در توییتر ۴۶ هزار و ۴۰۰ فالوئر دارد.
«حسین رونقی» فعال شبکههای اجتماعی است که در جریانهای توییتری مورد توجه کاربران قرار میگیرد. او مواضع خود را حقوق بشری میداند اما برخی منتقدانش او را در تقابل با برخی اهالی رسانه و گروهی از کنشگران حقوق بشری ارزیابی میکنند. ۴۴ هزار و ۱۰۰ نفر رونقی را دنبال میکنند.
«بهنام قلیپور» روزنامهنگار و همکار «ایرانوایر» با ۴۳ هزار و ۷۰۰ فالوئر است که در حرکتهای توییتری مورد توجه قرار میگیرد. او بیشتر در حوزه سیاست داخلی و مسایل اجتماعی ایران مینویسد.
«مریم کریمبیگی» را ۴۱ هزار و ۷۰۰ کاربر در توییتر دنبال میکنند. او از خانواده کشته شدگان اعتراضات سال ۱۳۸۸ است. نیروهای امنیتی برادرش «مصطفی» را در همان وقایع کشتند. این کاربر توییتر نیز در حرکتهای توییتری مشارکت میکند.
«احسان بداغی» روزنامهنگار فعال در توییتر است که ۴۰ هزار و ۱۰۰ فالوئر دارد. توییتهای او در حوزه سیاست ایران مورد توجه کاربران قرار میگیرند.
«امیرحسین اعتمادی» فعال سیاسی و از اعضای «فرشگرد» است که از جمله مدافعان سیاستهای رییسجمهوری سابق امریکا، «دونالد ترامپ» به حساب میآید. او را ۳۸ هزار و ۲۰۰ کاربر توییتری دنبال میکنند.
«محمدجواد اکبرین»، فعال سیاسی، ۳۸ هزار و ۱۰۰ فالوئر دارد. مواضع او در مخالفت با جمهوری اسلامی و رهبرش «علی خامنهای» مورد توجه کاربران این شبکه اجتماعی قرار دارد. او از جمله همراهان «میرحسین موسوی»، کاندیدای ریاستجمهوری سال ۱۳۸۸ است که همچنان در حصر به سر میبرد.
«مهدی حاجتی» فعال سیاسی و عضو سابق شورای شهر شیراز که به تازگی ایران را ترک کرده، با ۳۲ هزار و ۹۰۰ فالوئر، از جمله کاربرانی است که مواضع او در توییتر مورد توجه کاربران قرار میگیرند و در حرکتهای توییتری و جریانهای منتقد و مخالف اصلاحطلبان نقش ایفا میکند.
«۱۵۰۰ تصویر» اکانتی است که پس از کشتار معترضان در آبان ۱۳۹۸ فعالیت خود را آغاز کرد. این اکانت با ۲۹ هزار و ۱۰۰ دنبالکننده، در راستای یادمان جان باختههای آن واقعه فعالیت میکند.
«عمادالدین باقی»، فعال حقوق بشر با ۲۸ هزار و ۵۰۰ دنبال کننده است که به عنوان کنشگر علیه قانون اعدام شناخته میشود. برخی مواضع او از سوی کاربران شبکههای اجتماعی با انتقاداتی مواجه میشوند.
«نازلی کاموری» از اهالی رسانه شاغل در «رادیو زمانه» است که بیشتر در عرصههای جنسیت و هویتهای جنسی مینویسد. او با ۲۷ هزار و ۴۰۰ فالوئر، برخی مواقع به خاطر مواضع خود در عرصههای یاد شده، هدف توییتهای آزارگرایانه قرار میگیرد.
«پرشین بانو» از توییتریهای قدیمی است که از تحولات سال ۱۳۸۸ شناخته شد. او که با نام مستعار فعالیت میکند، ۲۶ هزار و ۵۰۰ فالوئر دارد و در دفاع از حقوق بشر مینویسد.
«نیکی محجوب» از روزنامهنگاران شاغل در «ایران اینترنشنال» است که در حوزه حقوق بشر فعالیت میکند. او در کمپینهای توییتری در خصوص مسایل مربوط به نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی نیز فعال است. این روزنامهنگار را ۲۶ هزار و ۳۰۰ نفر دنبال میکنند.
«مهدیه گلرو» فعال سیاسی با ۲۶ هزار و ۳۰۰ فالوئر است که هم در عرصه سیاست جمهوری اسلامی مینویسد و هم در حوزه فمینیسم فعال است.
«معمار» با ۲۶ هزار دنبال کننده، از جمله کاربران توییتر با هویت مستعار است که بیشتر ارتباطهایش نیز با کاربران مستعار توییتر تعریف میشوند. او در جریانهای توییتری نقش ایفا میکند.
«عرفان ثابتی» جامعهشناس شناخته شده رسانهای است که توییتهایش مورد توجه کاربران قرار میگیرند. او از جمله مخالفان نقض حقوق بشر در ایران است که در عرصه دفاع از حقوق بهاییان نیز فعالیت میکند. ۲۵ هزار و ۷۰۰ نفر او را در این شبکه اجتماعی دنبال میکنند.
«جوکرنژاد» ۲۵ هزار و ۱۰۰ فالوئر دارد و در مخالفت با نظام جمهوری اسلامی فعالیت میکند. توییتهای این کاربر مرتبط با اعتراضات ایران نوشته میشوند.
«نوید برهانزهی»، شهروندی از استان سیستان و بلوچستان که درباره مسایل مختلف این منطقه محروم ایران اطلاعرسانی میکند. این کاربر را ۲۲ هزار و ۷۰۰ نفر در توییتر دنبال میکنند.
«شهناز اکملی»، مادر «مصطفی کریمبیگی»، از «مادران دادخواه» است که فرزندش را در جریان اعتراضات مربوط به انتخابات سال ۱۳۸۸ از دست داد. او با ۲۲ هزار و ۳۰۰ دنبال کننده، از جمله کنشگران جنبش دادخواهی به حساب میآید که در کمپینهای توییتری در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران مشارکت میکند.
«بزرگمهر حسینپور»، کارتونیست و نقاش را ۲۱ هزار و ۳۰۰ نفر در توییتر دنبال میکنند. طرحهای او خصوصا درباره مسایل اجتماعی ایران مورد توجه کاربران قرار میگیرد.
«عبدالرضا کاهانی»، کارگردان و تهیه کننده سینما است که ۲۱ هزار و ۳۰۰ دنبال کننده دارد. او خصوصا پس از موضعگیری علیه سانسور در عرصه سینما و هنر ایران مورد توجه بیشتر کاربران توییتر قرار گرفت. این هنرمند با جریانهای توییتری که در اعتراض به نقض حقوق بشر ایران اتفاق میافتد، همراهی میکند.
«محمد رسولاف»، فیلمساز، از اهالی توییتر است که علیه نقض حقوق بشر در ایران مواضع شفافی میگیرد. اظهارات او در عرصه حقوق بشر ایران با استقبال کاربران این شبکه اجتماعی روبهرو میشود. ۱۹ هزار و ۳۰۰ نفر این هنرمند را دنبال میکنند.
«شاهین صادقزاده میلانی» را ۱۸ هزار و ۹۰۰ توییتری دنبال میکنند. او حقوقدان و از اعضای جنبش دادخواهی ایران است که پدرش «کامبیز» را در سال ۱۳۵۹ به خاطر عضویت در محفل ملی بهاییان ربودند و نامش به عنوان «ناپدید شده قهری» به ثبت رسیده است. این حقوقدان در عرصه حقوق بشر ایران مینویسد.
«رضا عقیلی» کارتونیستی است که ۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر او را در توییتر دنبال میکنند. طرحهای او در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران و در مخالفت با نظام جمهوری اسلامی در رسانههای مختلف منتشر میشوند.
«مهدی یراحی»، خواننده و تهیه کننده موسیقی با ۱۸ هزار و ۴۰۰ دنبال کننده است که توییتهایش خصوصا در راستای اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران مورد توجه کاربران قرار میگیرند. او در کمپینهای توییتری در دفاع از حقوق بشر مشارکت میکند و علیه سیاسیون حاکم بر ایران موضع میگیرد.
«تقی رحمانی» فعال سیاسی ملیمذهبی است که با ۱۸ هزار و ۲۰۰ فالوئر در توییتر، علیه نقض حقوق بشر و در مخالفت و نقد سیاستهای جمهوری اسلامی مینویسد. رحمانی در جریانهای توییتری و کمپینهایی که در این شبکه اجتماعی به راه میافتند، مشارکت دارد.
«خلیلالله بلوچی» را ۱۷ هزار و ۷۰۰ نفر دنبال میکنند. او خود را کنشگر بلوچ معرفی میکند و توییتهایش حول اخبار مربوط به شهروندان بلوچ نوشته میشود. او علیه نقض حقوق بشر در ایران و همچنین علیه اعمال فشار و اعدام شهروندان ایران مینویسد.
«توماج صالحی» رپر ایرانی است که به تازگی از بازداشت رها شده است. او به خاطر اجرای کارهای اعتراضی خود مورد توجه قرار گرفت و دستگیر شد. او پس از آزادی هم در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران موضع میگیرد. صالحی را ۱۷ هزار و ۳۰۰ نفر در توییتر دنبال میکنند.
«پرستو فروهر» را ۱۶ هزار و ۷۰۰ نفر دنبال میکنند. پرستو از کنشگران جنبش دادخواهی ایران است که در عرصههای مختلف حقوق بشر مینویسند و فعالیت میکند. او فرزند «پروانه اسکندری» و «داریوش فروهر» است که از جمله کشتههای قتلهای زنجیرهای دهه ۷۰ هستند.
«امیر رشیدی» از کنشگران عرصه امنیت دیجیتال است که در همین عرصه فعالیت میکند و مینویسد. او ۱۶ هزار و ۳۰۰ دنبال کننده در توییتر دارد. این کنشگر علیه فیلترینگ و سیاستهای جمهوری اسلامی در مسدودسازی آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعرسانی فعالیت میکند.
«سعید افکاری»، برادر «نوید افکاری» را ۱۵ هزار و ۷۰۰ نفر در توییتر دنبال میکنند. او پس از اعدام برادرش و در راستای ادامه حبس دو برادر دیگرش در زندان، منبع اطلاعرسانی درباره آنها است و در جریانهای توییتری علیه نقض حقوق بشر در ایران مینویسد.
«توکا نیستانی»، طراح و کاریکاتوریست ۱۴ هزار و ۶۰۰ فالوئر دارد. طرحهای او در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران و در مخالفت با سیاستهای جمهوری اسلامی مورد توجه کاربران توییتر قرار دارند. پس از کشتار مسافران هواپیمای اوکراینی، یک هواپیمای در حال سقوط از طرحهای او جدا نشدنی است. این هنرمند نامزد پسرش را در آن فاجعه انسانی از دست داد.
«روزبه بوالهری» روزنامهنگار شاغل در رادیو فردا است که در عرصه حقوق صنفی کارگران مینویسد. توییتهای او مربوط به اصناف مختلف کارگری در ایران است و از جمله منابع اصلی اخبار این حوزه به حساب میآید. این روزنامهنگار را ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر دنبال میکنند.
«انسیه دائمی»، خواهر «آتنا دائمی»، فعال حقوق بشر و به ویژه حقوق کودک است که در توییتر فعالیت میکند. او در کنار خبررسانی درباره خواهر زندانی خود، در جریانهای اعتراضی توییتر به نقض حقوق بشر در ایران مشارکت میکند و ۱۴ هزار و ۲۰۰ فالوئر دارد.
«هادی حیدری» کارتونیست را ۱۳ هزار و ۴۰۰ نفر دنبال میکنند. طرحهای او خصوصا در نقد سیاستهای جمهوری اسلامی یا در دفاع از حقوق بشر مورد توجه کاربران قرار میگیرد.
«جواد حیدریان» روزنامهنگار و کنشگر عرصه محیط زیست ایران است که ۱۰ هزار و ۷۰۰ نفر او را دنبال میکنند. او در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران و در دفاع از حقوق اصناف مختلف توییت مینویسد.
کمتر از ۱۰ هزار فالوئر اما تاثیرگذار در عرصه حقوق بشر
یکی از ویژگیهای شبکه اجتماعی توییتر این است که تاثیرگذاری صرفا به تعداد فالوئر معطوف نمیشود؛ اگرچه کاربران این شبکه اجتماعی از کاربرانی که فالوئرهای بالا دارند، انتظار همراهی دارند، حالا با هر زاویه دیدی که داشته باشند. اما تاثیرگذاری همانطور که ذکر کردیم، میتواند در همراهی کمپینها یا رسیدن صدا به رسانهها و جامعه بینالملل باشد. در لیست ۱۰۰ نفره «ایرانوایر»، به برخی از تاثیرگذارترین کاربران توییتر با کمتر از ۱۰ هزار فالوئر پرداختهایم که در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران موضع میگیرند.
«سردار پاشایی» قهرمان کشتی جهان است و هشت هزار و ۸۴۰ دنبال کننده دارد. او پس از موضعگیری در خصوص اعدام نوید افکاری، در عرصه دفاع از حقوق بشر شناختهتر شد. این کنشگر از جمله اعضای کمپین «اتحاد برای نوید» است که خواستار تحریم ورزش ایران هستند تا بتوانند با فشارهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی مبارزه کنند.
«امیر» با ۸هشت هزار و ۶۸ فالوئر، از جمله کنشگران عرصه کوییرهای ایرانی است که توجه ویژهای به توییتهایش میشود. بیشتر توییتهای او حول نقض حقوق کوییرهای ایران نوشته میشوند.
«آرش صادقی» را اگر در عرصه حقوق بشر ایران فعال بوده باشید، میشناسید. او از جمله زندانیان سیاسی است که پس از آزادی همچنان به اطلاعرسانی از زندان میپردازد و علیه نقض حقوق بشر در ایران موضع میگیرد. او را هشت هزار و ۶۳ نفر دنبال میکنند.
«نیمانیا» از کنشگران عرصه حقوق بشر و همچنین حقوق کوییرهای ایران است. او که بیشتر درباره همجنسخواهان مینویسد، به خاطر نوشتههایش هدف توییتهای آزار گرایانه قرار میگیرد. این کنشگر در حرکتهای اعتراضی در توییتر به نقض حقوق بشر در ایران مشارکت میکند. هفت هزار و ۷۵۴ نفر او را دنبال میکنند.
«مازیار ابراهیمی» خودش را در توییتر، قربانی پرونده ترور دانشمندان هستهای معرفی کرده است. او ماهها با اتهامهای امنیتی زیر شدیدترین شکنجهها قرار گرفت و به محض آزادی و خروج از ایران، پرده از شکنجهگری جمهوری اسلامی برداشت. ابراهیمی در جریانهای اعتراضی توییتر در دفاع از حقوق بشر فعالیت میکند. او هفت هزار و ۷۲۸ فالوئر دارد.
«جواد سلیمانی» را هفت هزار و ۶۰۴ نفر در توییتر دنبال میکنند. او پس از فاجعه هواپیمای اوکراینی و به قتل رسیدن همسرش، به جامعه دادخواه ایرانی پیوست و از همان وقت در این عرصه فعال بوده است. این کنشگر در کمپینهای توییتری در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران فعال است.
«کاوه کرمانشاهی»، روزنامهنگار و عضو شبکه حقوق بشر کردستان با پنج هزار و ۷۸۵ دنبال کننده در توییتر، مدافع حقوق بشر و خصوصا کُردها شناخته میشود. این کنشگر که در عرصه حقوق کویيرها نیز فعالیت دارد، در کمپینهای اعتراضی توییتر مشارکت دارد.
«فرزاد صیفیکاران»، روزنامهنگار شاغل در رادیو زمانه در عرصه حقوق بشر ایران فعالیت میکند. او پنج هزار و ۴۶۲ فالوئر دارد و در سالهای اخیر پیرامون اعتراضات مردمی نوشته است. او یکی از اهالی رسانه است که تمرکز ویژهای بر جنایتهای جمهوری اسلامی دارد؛ از آبان ۱۳۹۸ تا دادگاه «حمید نوری» [«عباسی»، دادیار زندان گوهردشت در زمان کشتار ۱۳۶۷] که در استکهلم در حال برگزاری است.
«آسیه امینی»، شاعر، فعال حقوق بشر و از اهالی رسانه است که پنج هزار و ۳۶۹ نفر او را در توییتر دنبال میکنند. امینی که علیه نقض حقوق بشر در ایران مینویسد، در کمپینهای توییتری در اعتراض به سیاستهای جمهوری اسلامی مشارکت میکند.
«رضا یونسی»، برادر «علی یونسی»، دانشجوی نخبه ایرانی است که دو سال میشود در بازداشت موقت قرار دارد. رضا در توییتر از وضعیت برادرش اطلاعرسانی میکند و علیه سیاستهای جمهوری اسلامی مینویسد. او در اعتراضهای توییتری مشارکت دارد و وی را پنج هزار و ۱۶ نفر دنبال میکنند.
«آتیش» درباره نقض حقوق بهاییان مینویسد. او از جمله کاربران توییتر با هویت مستعار است که هم در کمپینهای اعتراضی توییتر به نقض حقوق بشر در ایران مشارکت دارد و هم به شکل ویژه از بهاییان ایران و تبعیضهایی مینویسد که در تمامی عرصهها به آنها تحمیل شده است. سه هزار و ۲۸۹ نفر او را دنبال میکنند.
«سعید دهقان»، وکیل حقوق بشری را سه هزار و ۱۹ کاربر توییتری دنبال میکنند. او از جمله وکلایی است که به اطلاعرسانی درباره پروندههای موکلانش در ایران و اعتراض به نقض حقوق بشر معتقد است. از سوی دیگر، یکی از محورهای نقد او همواره قوه قضاییه و دادرسی ناعادلانه بودهاند.
«برخی از هنرمندان» را سه هزار و ۳۵۴ نفر دنبال میکنند؛ اکانتی توییتری که با طرحهای هنری، در اعتراض به نقض حقوق بشر مشغول به فعالیت است.
«میثم المهدی» از کنشگران مدنی اهل خوزستان است که صدای تبعیض حکومتی علیه عربهای ایران هم به حساب میآید. توییتهای او در اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران و اعمال فشار بر کنشگران عرصههای مختلف نوشته میشوند. او را دو هزار و ۶۵۳ نفر دنبال میکنند.
«محمد حبیبی» با دو هزار و ۳۲۷ دنبال کننده را میتوان یکی از رساترین صداهای صنف معلمان دانست. او سخنگوی «کانون صنفی معلمان» است در حالی که خودش از ادامه اشتغال محروم شده است. این معلم ضمن اطلاعرسانی از صنف خود، در حرکتهای اعتراضی علیه نقض حقوق بشر در ایران هم فعالیت میکند.
«سهیل عربی» وبلاگنویسی است که به تازگی پس از نزدیک به ۱۰ سال حبس آزاد شد و حالا در تبعید داخل ایران به سر میبرد. او پس از آزادی به توییتر پیوست و ضمن اعتراض به نقض حقوق بشر در ایران، درباره زندانیان سیاسی و عقیدتی مینویسد. عربی را هزار و ۹۵۱ نفر دنبال میکنند.
عدالتخواه، اصلاحطلب و محور مقاومت؛ از فعالیت رسانهای تا نهادهای حکومتی
«یاشار سلطانی» روزنامهنگار اصلاحطلبی است که با افشای اسناد مربوط به «خانههای نجومی»، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. او اسنادی را نیز مربوط به «محمد باقر قالیباف»، رییس فعلی مجلس شورای اسلامی در عرصههای مختلف منتشر کرد که به فساد مالی او اشاره داشت. در پی این افشاگری به زندان افتاد و بعد در انتخابات شورای شهر ۱۳۹۶ تایید صلاحیت شد. ۱۸۹ و ۹۰۰ هزار نفر او را دنبال میکنند.
«حسین دهباشی» مستندسازی است که مجموعه «خشت خام» او در گفتوگو با مقامات جمهوری اسلامی و برخی منتقدان و مخالفان آن جنجالی شد. او همچنین پژوهشگر عرصه تاریخ است و در مستندهای سینمایی و تبلیغاتی برای سیاسیون فعالیت داشته است. دهباشی را ۱۸۹ هزار و ۳۰۰ نفر دنبال میکنند.
«علی علیزاده» را به عنوان یکی از محورهای «مقاومتی» توییتر میشناسند. او تحلیلگر سیاسی است و ۱۸۰ هزار و ۳۰۰ فالوئر دارد. اگرچه پس از تحولات سال ۱۳۸۸، از منتقدان و مخالفان نظام سیاسی حاکم بر ایران بود اما ناگهان به منتقدی تبدیل شد که در تحلیلهایش از منافع جمهوری اسلامی دفاع میکند.
«صبا آذرپیک» روزنامهنگاری است که خود را «فسادیاب» میخواند و اسنادی را که در راستای افشای فساد در نهادهای مختلف است، با همین هشتگ در توییتر منتشر میکند. او از جمله مدافعان «ابراهیم رئیسی» در دوران ریاست او بر قوه قضاییه بود. آذرپیک ۱۰۸ هزار و ۷۰۰ نفر فالوئر دارد.
«عباس عبدی» با ۷۱ هزار و ۶۰۰ فالوئر، از جمله اشغالگران سفارت امریکا در زمان انقلاب ۱۳۵۷ بود. او از دانشجویان «پیرو خط امام» بود که پس از انقلاب، با نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی فعالیت میکرد و در دهه ۶۰ معاون دادستانی در قوه قضاییه بود. عبدی بعدها به جریان اصلاحات پیوست و در رسانههای این جریان مشغول به فعالیت شد. اما حضورش در سمت ریاست هیات مدیره «انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران» پس از برکناری هیات مدیره منتخب، با تایید وزارت اطلاعات دولت «حسن روحانی»، یکی از موارد بحث برانگیز حول او بوده است.
«سیدنظامالدین موسوی» که پیشتر در خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران کار میکرد و حالا نماینده مجلس است، خودش را «عدالتخواه» میداند و ۶۳ هزار و ۴۰۰ فالوئر دارد.
«میلاد گودرزی» هم خود را عدالتخواه میداند و در رسانههای وابسته به جمهوری اسلامی فعالیت میکند. او از جمله مبلغان سیاستهای جمهوری اسلامی به شمار میرود. ۶۰ هزار و ۳۰۰ نفر گودرزی را در توییتر دنبال میکنند.
«وحید اشتری» با ۵۷ هزار و ۴۰۰ فالوئر، فعال رسانهای مدافع مواضع جمهوری اسلامی است که او هم خودش را عدالتخواه معرفی میکند. او از جمله منتقدان «سربازی اجباری» در ایران به شمار میآید و در افشای فساد اقتصادی فرزندان «محمد جعفر منتظری»، دادستان کل کشور نقش داشت.
«حسین درخشان» را در توییتر ۵۶ هزار و ۱۰۰ نفر دنبال میکنند. او خود را پژوهشگر ارتباطات و «پدر وبلاگ» در دنیای ایرانیها معرفی میکنند. اگرچه او خود را منتقد نظام سیاسی حاکم بر ایران میداند اما از جمله کنشگرانی است که نوشتههایش با بازخوردهای مختلفی مواجه میشود و بسیاری او را همچنان پایبند به «آرمانهای انقلاب» و «روحالله خمینی»، بنیانگذار جمهوری اسلامی ارزیابی میکنند.
«محمدصالح مفتاح» ۳۷ هزار و ۲۰۰ فالوئر دارد و او نیز خودش را عدالتخواه مینامد. مفتاح مدیرمسوولی «فردا نیوز»، از حامیان حکومت ایران و همچنین معاونت رسانه، فرهنگسازی و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر را در کارنامه خود دارد.
از بیت رهبری تا خبرگزاری و مجلس
همانطور که گفتیم، تاثیرگذاری مثبت و منفی دارد؛ وابسته به زاویه دید ما. این تاثیر میتواند خطی از بیت رهبری تا توییتر را در تبلیغ سیاستهای جمهوری اسلامی پیش ببرد.
«امیرحسین ثابتی» ۱۸۱ هزار و ۷۰۰ فالوئر دارد. او مجری شبکه «افق»، وابسته به سپاه پاسداران است. او نظرات مقامات جمهوری اسلامی را بازنشر میکند و اظهاراتش نیز همراستا با منافع جمهوری اسلامی است. او همچنین از چهرههای نزدیک به «سعید جلیلی»، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و «علی باقری کنی»، مذاکرهکننده ارشد ایران در وین و معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی است.
«میثم مطیعی» را با مداحیهایش در بیت رهبری میشناسند؛ کسی که ۱۱۶ هزار و ۹۰۰ فالوئر دارد و اظهاراتش همان هستند که در رسانههای جمهوری اسلامی توسط روحانیون بیان میشود. او را میتوان از سربازان علی خامنهای در عرصه مداحان دانست که سیاستهای نظام حاکم بر ایران را تبلیغ میکند.
«حسین دلیریان» با ۱۰۱ هزار و ۵۰۰ فالوئر، دبیر سابق سرویس نظامی، دفاعی و امنیتی خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به سپاه پاسداران است. خودش را در توییتر کارشناس مسایل دفاعی و امنیتی معرفی میکند و در حال حاضر در روابط عمومی شورای نگهبان مشغول به کار است.
«حاج حیدر» با ۹۵ هزار و ۴۰۰ فالوئر در توییتر، بیشتر به «بچه هیاتی» معروف است که سیاستهای جمهوری اسلامی، «حزبالله» لبنان و سپاه پاسداران را تبلیغ میکند.
«علی قلهکی» از مبلغان سیاستهای جمهوری اسلامی در توییتر است که ۷۵ هزار و ۸۰۰ نفر او را دنبال میکنند. قلهکی پیش از انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ از جمله حامیان ابراهیم رئیسی بود اما اخیرا خود را به عدالتخواهان نزدیک میداند.
«عبدالله گنجی» با ۵۷ هزار و ۷۰۰ فالوئر، در حال حاضر مدیر مسوول روزنامه «همشهری» است. او پیشتر به عنوان مدیرمسوول روزنامه «جوان»، ارگان رسمی سپاه پاسداران مشغول به فعالیت بود. مواضع گنجی در توییتر عموما بحث برانگیز هستند.
«علی خضریان» هم خود را از فعالان عرصه رسانه معرفی میکند. البته او در حال حاضر در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم تهران و عضو شورای مرکزی «جبهه پایداری» است. ۴۳ هزار و ۴۰۰ نفر او را دنبال میکنند.
«کبری آسوپار» با ۲۸ هزار و ۶۰۰ فالوئر، از نویسندگان روزنامه جوان است که در حرکتهای جریانساز در دفاع از منافع جمهوری اسلامی در توییتر نقش ایفا میکند.
«علی نادری» مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی، «ایرنا» است. پیشتر مدیرکل روابط عمومی قوه قضاییه در دوران ریاست ابراهیم رئیسی بود. او قبل از آن به عنوان سردبیر «رجانیوز»، سایت نزدیک به سپاه پاسداران فعالیت میکرد. نادری در دوران پیش از انتخابات ریاستجمهوری، در سمت روابط عمومی قوه قضاییه با اهالی رسانه در داخل و خارج از ایران ارتباط داشت. او ۲۷ هزار و ۷۰۰ فالوئر دارد.
«عبدالرضا داوری»، مشاور رسانهای «محمود احمدینژاد» در دوران ریاست او بر دولت بود که در سالهای اخیر و پس از موضعگیریهای احمدینژاد در زاویه با جمهوری اسلامی، از او اعلام برائت کرد. داوری در توییتر ۹ هزار و ۹۴۰ فالوئر دارد و نوشتههایش با واکنشهای مختلف روبهرو میشود.
«سعید حاتمی» از کاربران توییتری است که با هشت هزار و ۴۳۳ فالوئر، در تبلیغ سیاستهای جمهوری اسلامی مینویسد. او در جریانهای توییتری که در دفاع از جمهوری اسلامی و مواضع امنیتی و سیاسی آن به راه میافتد، فعال است.
«مهدی کشتدار» مدیرعامل خبرگزاری قوه قضاییه است که توییتهایش خصوصا در مسایل مربوط به حقوق و دستگاه قضا مورد توجه و استناد قرار میگیرند. او پیشتر دبیر سیاسی «باشگاه خبرنگاران جوان» بود. کشتدار را چهار هزار و ۸۴۳ نفر دنبال میکنند.
پس از اعتراضات مردمی در آبان ۱۳۹۸، قطعی اینترنت و کشتاری که در سراسر ایران به راه افتاد، فضای سیاسی توییتر و ساختار آن نیز تغییر کرد. اگرچه بسیاری دیگر از کنشگران، روزنامهنگاران و کاربران با هویتهای مستعار بودند که میتوانستند در این لیست قرار بگیرند اما بازداشت، زندان، ممنوعیت فعالیت و زیر حکم نگه داشتن بسیاری، آنها را از فعالیت در توییتر دور کرد.
اما این تمام ماجرا نیست. پس از آبان ۱۳۹۸، دستهبندیهای توییتر تغییر کردند. در پی آن فاجعه هواپیمای اوکراینی و مرگ روزانه شهروندان ایرانی بابت شیوع ویروس کرونا، فضای سیاسی حاکم بر این شبکه اجتماعی را سیاه و سفیدتر از پیش کرد. بسیاری خط کشیدند که یا با ما هستی یا بر ما. این خطکشی میتواند توسط هر گروهی اتفاق افتاده باشد؛ از کنشگران حقوق بشری و آزادیخواه تا سلطنتطلبان، براندازان، اصناف و همینطور لشکر سایبری جمهوری اسلامی که از بازجوی اطلاعات تا موتورسوار وابسته به سپاه را در خود دارد. همین دستهبندیها و خط و نشان کشیدنها اگر در راستای تخریب چهرههای موثر اهالی رسانه یا کنشگران حقوق بشری باشند، در هر صورت میتوانند به نفع جمهوری اسلامی باشند.
اما همچنان میتوان گفت که با وجود فیلترینگ گسترده بر توییتر، هم مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در آن حضور دارند، هم چتر امنیتی و تهدید علیه کنشگران این شبکه اجتماعی سایه افکنده است. در این لیست ۱۰۰ نفره، خطی میان کنشگران داخل و خارج از ایران که معترضان به نقض حقوق بشر هستند، نکشیدهایم. اما مسلم است آنها که در داخل ایران زندگی میکنند، همچنان زیر سایه تیغ امنیتی با سانسور و خودسانسوری دست به گریبان هستند و در معرض احضار، بازداشت و محکومیتهای امنیتی به سر میبرند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر