باقر ابراهیمی
گروهی از زنان عضو ارتش سابق افغانستان در تماس با «ایرانوایر»، از تهدیدات «طالبان» علیه خود گفتهاند. این زنان پس از روی کار آمدن دوباره این گروه بر مسند حکومت افغانستان، زندگی مخفیانهای را آغاز کردهاند و زندگی آنها زیر نگرانی و هراس میگذرد.
بنا بر اخبار منتشر شده تاکنون، اعضای پیشین ارتش افغانستان زندگی مخفیانهای دارند، تعدادی از آنها به قتل رسیده و گروهی کشورشان را ترک کردهاند.
طبق آمار تازه «دیدهبان حقوق بشر»، در دو ماه و نیمی که طالبان به قدرت رسیدهاند، بیش از ۱۰۰ عضو سابق ارتش و پلیس در چهار ولایت [استان] این کشور ناپدید شده یا به قتل رسیدهاند.
در گزارش این سازمان بینالمللی غیردولتی، جزییات قتل و ناپدید شدن ۴۷ عضو نیروهای امنیتی پیشین افغانستان ارایه شده است که از زمان قدرتگیری طالبان در «غزنی»، «هلمند»، «قندهار» و «قندوز» بازداشت شده بودند.
این در حالی است که به تازگی خبرهایی مبنی بر تیرباران دو زن عضو سابق ارتش افغانستان نیز منتشر شده است و زنان ارتشی تهدیدات جدیتری را علیه خود پیشبینی میکنند.
***
«پاتریشیا گاسمن»، مدیر آسیایی دیدهبان حقوق بشر در پی انتشار آمار تازه، خاطرنشان کرده است وعده «عفو عمومی» که رهبری طالبان اعلام کرده بود، این گروه حاکم بر افغانستان را از اعدام یا ناپدید ساختن اعضای پیشین نیروهای امنیتی افغانستان منصرف نکرد.
گاسمن معتقد است کشتار نیروهای امنیتی، ارتشی و پلیس توسط طالبان، هدفمند، عمدی و برای سرکوب مخالفان و آنهایی انجام میشود که ممکن است برای حکومت جدید تهدید به حساب آیند.
در آخرین گزارشهای رسانههای افغانستان نیز خبرهایی مبنی بر ترور و تیرباران نیروهای امنیتی در ماههای گذشته منتشر شده که نگران کنندهاند.
به گزارش روزنامه «هشت صبح» در روز ۲۱ آبان ۱۴۰۰، افراد ناشناس دو زن را که از افسران پیشین ارتش افغانستان بوده، در شهر «گردیز» ترور کردهاند. نام آنها تاکنون منتشر نشده است.
«شایق سنجنی»، فرمانده پیشین پلیس شهرستان «بگرام» هم همان روز در «کاپیسا» کشته شد و به گفته نزدیکانش، نیروهای طالبان این فرمانده را تیرباران کردهاند.
«شعیب آریایی»، از فرماندهان نیروهای مرزی و «سهراب حقانی»، از نیروهای مرزی شهر «تخار» نیز روز ۱۸ آبان به قتل رسیدهاند.
در شهریور سال جاری نیز «نگار»، عضو پیشین نیروهای پلیس حکومت سابق افغانستان توسط سه مهاجم که خود را «مجاهد» میخواندند، به قتل رسید. به گفته فرزندش، «محمد حنیف»، مهاجمان مادرشان را مقابل چشم اعضای خانواده کشتند و مغزش را با چاقو بیرون کشیدند.
قتل، بازداشت و ناپدیدسازی اعضای سابق ارتش، پلیس و نیروهای امنیتی افغانستان بر گستره رعب و وحشت در این کشور افزوده است. در این میان، زنانی که در حکومت پیشین سمتهای امنیتی یا ارتشی داشتهاند، در تهدید مضاعف قرار دارند.
زن فعال و البته نظامی بودن از نظر طالبها پذیرفته شده نیست و برای همین بسیاری از آنها که هنوز در کشورشان باقی ماندهاند، با هراس روزافزون، مخفیانه زندگی میکنند. بنا به اظهارات برخی از آنها، طالبها در تلاش هستند تا سربازان ارتش پیشین را شناسایی کرده و به قتل برسانند.
در چنین شرایطی، جمعی از زنان عضو ارتش سابق افغانستان از «ایرانوایر» خواستهاند تا روایت روزگار آنها را اطلاعرسانی کند. آنها میگویند در این نزدیک به سه ماه، خود را در خانههایشان حبس کرده و جدا از تحمل تهدیدات امنیتی، از نظر اقتصادی هم با مشکلات حاد روبهرو شدهاند. فقر گسترده در افغانستان یکی از مهمترین آسیبهایی است که در این کشور رو به افزایش است.
«مرسل» نام مستعار یکی از این زنان جوان است که شش سال در ارتش افغانستان فعالیت کرده است. او و خانوادهاش در نگرانی شناسایی شدن توسط طالبها روزگار میگذرانند.
مرسل به «ایرانوایر» گفت: «در مدت بیش از ۱۰۰ روزی که طالبان این جا هستند، ما در خانههای خود زندانی هستیم و نمیتوانیم جایی برویم و با دوستانمان ارتباط بگیریم. ما وظیفه [شغل] خود را از دست داده و فقط در خانه نشستهایم. خانوادهام همیشه نگران جان من هستند و هر چند روز مجبوریم از خانهای به خانهای دیگر کوچ کنیم تا شناسایی نشویم.»
او برای «ایرانوایر» روایت کرد که وقتی میخواست به ارتش بپیوندد، با مشکلات بسیاری مواجه بود و خانواده و دوستانش به او هشدار میدادند که شغل خطرناکی را انتخاب کرده است: «میگفتند این شغل برای زنان مناسب نیست. من باز هم مخالفت میکردم چون این مسلک را دوست داشتم و خوشحال هستم و به خودم افتخار میکنم که به ارتش پیوستم.»
آوارگی در پی تغییر حکومت افغانستان، صرفا معطوف به خروج از کشور نیست؛ بسیاری از شهروندان این کشور در اثر تهدیدات امنیتی و فقر، به «آوارگان داخلی» تبدیل شدهاند که ترمی شناخته شده در اسناد حقوق بشری به حساب میآید. این در حالی است که طالبان پس از تسلط بر کابل، اعلام عفو عمومی کرده بودند.
مرسل با اشاره به قتلها و ناپدید شدن شماری از سربازان و اعضای سابق نیروهای امنیتی افغانستان، تاکید میکند که به این عفو عمومی باور ندارد: «همه ما و شما میدانیم که عفو عمومی طالبان یک دروغ محض است. ما شاهد بودیم از وقتی طالبان آمدهاند، چهقدر حادثه برای زنان و مردان نظامی رخ داده است. ما دیدیم که در شب، نظامیان از خانههایشان ربوده و ترور میشوند و حتی با خانوادههایشان به قتل میرسند. این وضعیت را تمام زنان و مردان نظامی افغانستان دارند.»
«نرگس» نام مستعار یکی دیگر از زنان ارتش حکومت پیشین افغانستان است که مانند مرسل، شش سال در ارگانهای نظامی این کشور فعالیت کرده است. او به «ایرانوایر» گفت طی این مدت به دهها دختر جوان دیگر آموزش نظامی میداده و در بسیاری از عملیاتهای ضدتروریستی حضور داشته است.
نرگس هم این روزها مخفیانه زندگی میکند: «از وقتی طالبان آمده است، زندگی ما هر روز تاریکتر میشود. ما در شرایط بد امنیتی، اقتصادی و سیاسی قرار داریم و از هر طرف زیر تهدید هستیم. آنقدر تحت فشار هستیم که از گوشیهای هوشمند هم استفاده نمیکنیم. شماره تلفن ما تحت کنترل است و موقعیت جغرافیایی ما مشخص میشود. برای همین بیشتر از یک هفته در یک جا سکونت نمیکنیم و مجبور هستیم مدام تغییر مکان بدهیم. در حالیکه هم جان خود ما و هم خانوادههایمان در خطر است.»
او درباره فعالیتهای نظامی خود میگوید که در کابل، در وزارتخانههای مختلف و بخش تدریس کارمندان پلیس فعال بوده است: «در بخشهای اپراتوری، جنایی و استخباراتی [اطلاعاتی] کار کردهام. در وظیفههایی [ماموریتهایی] که نیاز بود، همیشه شرکت میکردیم. در بخش تلاشی [بازرسی] زنان و تهیه گزارش با برادرهای خود [سربازان مرد] انجام وظیفه میکردم.»
نرگس سالها برای تامین امنیت هموطنان خود، سلاح به دست گرفته و با طالبها جنگیده است. حالا طالبها سر کار آمدهاند و او باید برای زنده ماندن تلاش کند. مساله اقتصادی فشار دیگری است که او متحمل میشود. به گفته نرگس، تا پیش از روی کار آمدن افغانستان، سه ماه حقوق دریافت نکرده بود و حالا هم که بدون درآمد، روزگار سختی را میگذراند.
این عضو سابق نیروهای نظامی افغانستان هم مثل مرسل معتقد است که عفو عمومی طالبان، دروغی بیش نبوده است: «ما شاهد قتلهای بسیاری هستیم. شبها مردان را از خانههایشان بیرون میکشند و بعد از چند روز، جسدهایشان پیدا میشود که به شکل فجیعی به قتل رسیدهاند. زنان نظامی در ولایتهای [استانهای] غور، بدخشان، تخار و کابل به شکل مرموزی ربوده میشوند و به تقل میرسند. حتی [نمونههایی وجود دارد] که در خانههای خود سلاخی شدهاند.»
طبق قطعنامهای که زنان ارتش پیشین افغانستان صادر کردهاند، آنها از جامعه جهانی و به ویژه امریکا که ۲۰ سال زنان ارتش را حمایت مالی، تسلیحاتی و آموزشی کرده، خواستهاند که آنها را در شرایط دشوار حاکمیت طالبان تنها نگذارند.
در بخشی از این قطعنامه آمده است: «ما زنان نظامی تنها ماندهایم در میان انبوهی از مردان مسلح تروریستی که قبلا دستشان به خون نیروهای شجاع امنیتی و مردمان ما آغشته بودند. زنان فراموش شده نظامی از جامعهای بینالمللی و مللهای شما میخواهد تا برای ما پناه دهید. ما در حالت بد امنیتی، اقتصادی قرار داریم. حتی از خانههایمان بیرون شده نمیتوانیم. در خفا شب و روز میگذرانیم. اگر جامعه جهانی به ما توجه جدی نکنند، نمیدانیم چه آینده شوم و تاریک در انتظارمان خواهد بود.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر