ونوس امیدوار؛ شهروندخبرنگار
چربی کبدش به شدت بالا رفته است و دکتر به او توصیه کرده فقط از روغنهای زیتون و کنجد استفاده کند. در قفسه روغنهای فروشگاه به دنبال ارزانترین روغن زیتون میگردد. دست آخر یکی را انتخاب کرده و با خود به منزل میبرد، اما از روزی که این روغن را استفاده میکند، مرتب دل درد دارد.
«نادر» موضوع را با یکی از بستگانش که در آزمایشگاه موادغذایی کار میکند در میان میگذرد و او هم روغن را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه میبرد. آنوقت است که متوجه میشود روغنی که به نادر بهعنوان روغن زیتون فروختهاند تقلبی و ترکیبی از پارافین، روغن مایع و اسانس زیتون است.
عرضه و فروش انواع و اقسام کالاها و محصولات مختلف تقلبی از موادغذایی مثل روغن، آبلیمو، عرقیات، زعفران گرفته تا شوینده و آرایشی و بهداشتی مانند پودر لباسشویی، صابون، عطر و ادکلن و کرم در بازار ایران به امری کاملا عادی تبدیل شده است. شهروندان ایرانی به طور روزانه تحت تاثیر مضرات اجناس تقلبی قرار دارند.
پای تقلب به مواد غذایی، بهداشتی و دارو که مستقیم با سلامت مردم سروکار دارد، کشیده شده است و مسئولان کشور در رسانهها اعلام میکنند «۳۰ درصد زغفران» و «۷۰ درصد لوازم آرایشی» بازار تقلبی است. بنابراین اخباری مانند تقلبی بودن «۲۰ درصد ساعتهای بازار»،«۸۰ درصد لوازم خانگی» و «۹۰ درصد برندهای پوشاک» دیگر جای تعجب ندارد.
یک فعال اقتصادی در این رابطه میگوید: «دو عاملی که از حدود دو دهه پیش موجب شده فروش کالاها و محصولات تقلبی و بیکیفیت به شکل چشمگیری در بازار ایران رواج یابد و به امری کاملا عادی تبدیل شود، گسترده شدن فضای تعاملی و ارتباطی مردم کشورمان با سایر کشورها و تمایل بیشتر آنها به استفاده از محصولات لوکس و برندهای مشهور از یکطرف و فشار تحریمهای اقتصادی، بالا رفتن نرخ ارز و بسته بودن بازارهای کشور به روی سرمایهگذاران خارجی و واردات کالاهای اصلی از طرفی دیگر است.
«سینا» که خود دستی در بازار تولیدات محصولات چرمی دارد، میافزاید: «بعد از اعمال تحریمهای اقتصادی علیه کشور بهویژه بازگشت تحریمها آمریکا پس از روی کار آمدن دولت ترامپ، مسئولان کشور مرتب ادعا میکنند کشور را سرپا نگه داشتهاند و انواع کالاها و محصولات به وفور در بازار موجود است. اما نکته اینجاست مصرف چه کالاها و محصولاتی به مردم تحمیل شده و از چه راهی این محصولات تولید یا وارد کشور میشود؟»
به گفته او «در این سالها اگرچه تحریمها کیفیت زندگی بسیاری از مردم را تنزل داده و سفره آنها را کوچک کرده و هزاران تولیدکننده را از کار بیکار کرده، اما بازار واردات مواد اولیه یا محصولات فوق العاده بیکیفیت، بهویژه از کشور دوست و برادر چین را به کمک عوامل وابسته به حکومت افزایش داده و سفره آنها را رنگینتر کرده است.»
چندی پیش «مهدی کاظمی» سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو گفت: «متاسفانه منکر وجود جنس تقلبی و فیک در بازار نیستیم و حدود ۲۰ درصد از قطعات درحالحاضر بیکیفیت هستند.» موضوعی که از سوی «احمدرضا» یکی از فروشندگان بازار لوازم یدکی رد شده و میگوید: «چیزی که من در بازار با آن سروکار داریم خیلی بیشتر از اینها است. به جرات میتوان ادعا کرد در حال حاضر، تا ۸۰ درصد قطعات خودروی موجود در بازار غیراصل، تقلبی و کپیبرداری بیکیفیت و فاقد استانداردهای لازم است.»
او میافزاید: «روزی نیست که با گله و شکایت مشتریان مبنی بر اینکه چندین برابر ارزش یک قطعه پول پرداخت کردهاند، اما به اندازه نصف عمر محصول اصلی هم کار نکرده و دوباره راهی تعمیرگاه شده است، سروکار نداشته باشم. نمونهاش هم همین چند ماه پیش بود، دینام پژو ۲۰۶ را به قیمت حدود دو میلیون تومان به یکی از مشتریان فروختم. چند روز پیش با کلی دلخوری و ناراحتی مراجعه کرده و ادعا کرد ماشینش دوباره مشکل پیدا کرده و تعمیرکار گفته دینام اصل نبوده و همین باعث آسیب به ماشین شده است.»
یک کارشناس اداره استاندارد که با نام «آرمین» با ایرانوایر گفتوگو کرده است، در این رابطه میگوید: «همه جور تقلب در بازار به وفور وجود دارد. از جعل آرم استاندارد و نام برندهای مشهور مانند پوشاک ترک ( کوتون، منگو و ...) و لوازم ورزشی (نایک، آدیداس، اسکیچرز و ...) گرفته تا کمفروشی بهویژه در خصوص مواد خوراکی و کم کردن از حجم محصول و فروش در بستهبندیهای سرخالی.»
وی با اشاره به اینکه متاسفانه فرهنگ تولید و استفاده از کالای تقلبی در کشور جا افتاده است، میافزاید: «در حالی که استاندارد در همه جای دنیا یکی است، اما ما در ایران مجبور شدیم تاکنون چندین بار استاندارد را تغییر دهیم؛ زیرا هر روز شکل جدیدی از تقلب در کشور رونمایی میشود.»
آرمین به چند نمونه از کالاهای تقلبی که تاکنون به آن به آن برخورد کرده و فروشندگان پول کالای اصلی را از مردم گرفتهاند و جایش محصول تقلبی فرختهاند، اشاره کرده و میگوید: «چندی پیش پودر لباسشویی در پاکتهای پلاستیکی بزرگی را بررسی کردیم که بیشتر ترکیباتش نمک به همراه مقداری جزیی پودر بود. علاوه بر این شکایتهایی نیز در خصوص پر کردن قوطیهای رب با کدو به جای گوجه فرنگی، انواع روغنها مانند روغن زیتون، شکر به جای عسل، استفاده از پنبه در پخت حلیم در چند حلیم فروشی، داشتهایم.»
از نمونههای دیگر تقلب گسترده در بازار که دلیل آن وارد کردن بی سروصدای کالاهای بیکیفیت چینی به کشور و فروش آن به نام کالاهای اصل با نام و نشانهای اروپایی است، میتوان به بازار لوازم خانگی اشاره کرد. موضوعی که «محمدحسین اسلامیان»، نایب رییس اتحادیه فروشندگان نیز به تازگی آن را مورد تاکید قرار داده و از رواج فروش برندهای تقلبی چینی در بازار لوازم خانگی ایران خبر داده و گفت: «این اقلام تقلبی با اختلاف پنج تا شش میلیون تومانی نسبت به قیمت برند اصل فروخته میشوند.»
اکثر لوازم خانگی با برندهای اروپایی در بازار ایران لوازم خانگی تقلبی هستند که در چین تولید و بدون نام وارد کشور شده و با بستهبندی جعلی به بازار عرضه میشوند. چندین سال است که یخچال، لباسشویی و ظرفشویی (بدون نام) از چین به شکل انبوه قاچاقی وارد میشود و هیچ برچسبی روی این کالاها وجود ندارد و غالبا از طریق فروشگاههای اینترنتی به مردم فروخته میشود. بهعنوان مثال قیمت ماشین لباسشویی اصل بوش ۱۴ میلیون تومان است؛ اما برخی در شبکههای زیرزمینی برچسبهای تولید شده را به روی آن میچسبانند و با قیمت ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان میفروشند و همین اختلاف قیمت باعث شده که مردم مشتاقانه این نوع لوازم خانگی را بخرند.»
یک کارشناس حقوقی در این رابطه میگوید: «آنچه مسلم است اینکه اولا هزینههای تخلف در ایران پایین است و دوم به دلیل فساد سیستماتیک بخشی از واردات، تولیدات و فروش کالاهای تقلبی توسط بازرگانان و تجار وابسته به حاکمیت انجام میشود و به هیچ عنوان نمیتوان با آن مبارزه کرد.»
«آذردخت» میافزاید: «بر اساس ماده ١١ قانون استاندارد، هر کس مشخصات فرآوردههای مشمول استاندارد اجباری را پس از تهیه، تولید یا ساخت تغییر دهد یا از ظروف و وسایل بستهبندی مخصوص فرآوردههای استاندارد شده برای بستهبندی، عرضه و فروش فرآوردههای خارج از استاندارد استفاده کند، به جای جنس استاندارد شده جنس دیگری تحت همان عنوان عرضه کند یا به فروش برساند یا علامت استاندارد ایران را بدون دریافت پروانه بر روی محصولات خود به کار برد، به حبس از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی از یک میلیون تا ۵۰ میلیون ریال محکوم میشود. خب مسلم است که این مجازات نمیتواند چندان بازدارنده باشد.»
ایران با وجود داشتن منابع طبیعی و نفتی فراوان بالقوه میتواند زندگی نسبتا مرفهی برای شهروندانش به ارمغان بیاورد، اما سیاستهای حکومت موجب شده تا آنها به مصرفکننده اجناس بیکیفیت و ناسالم تبدیل شوند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر