سخنگوی قوه قضاییه امروز ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ ایران اعلام کرد «ولیالله سیف»، رییس اسبق بانک مرکزی جمهوری اسلامی به تحمل ۱۰ سال حبس و «احمد عراقچی»، معاون ارزی وقت بانک مرکزی به ۸ سال حبس تعزیری محکوم شدند.
اتهام آنها، برهم زدن آرامش بازار ارز و فراهم کردن شرایط فروش غیرقانونی ارز به میزان حدود ۱۶۰ میلیون دلار و بیش از ۲۰ میلیون یورو است.
این پرونده متهمان دیگری هم دارد؛ اما محکومیت سیف و عراقچی با توجه به سمتهایی که داشتهاند بیش از دیگران مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. درباره دیگر متهمان این پرونده چه میدانیم.
نویسنده این گزارش که به دلیل اتهامات سیاسی حدود ده ماه را در زندان اوین گذرانده، چند روزی را در زندان با دو تن از متهمان این پرونده گذرانده است.
***
۱۵اردیبهشت ۱۴۰۰ «علی القاصیمهر»، دادستان عمومی و انقلاب تهران در نشست شورای عالی قضایی در رابطه این پرونده گفته بود: «در نتیجه نقض مقررات و ترک فعلها از سوی رییس کل سابق بانک مرکزی، علاوه بر وقوع اخلال در نظام اقتصادی، ۳۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار منابع ارزی و ۶۰ تن ذخایر طلا تضییع شده است.»
بر اساس سخنان مسئولان قضایی در ایران همه چیز به زمستان ۹۶ باز میگردد. زمانی که به گفته «رسول قهرمانی»، نماینده دادستان در جریان دادگاه رسیدگی به این پرونده، از ۱۴ آذر تا ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۶، بانک مرکزی تصمیم میگیرد در بازار ارز مداخله و با توزیع غیررسمی ارز، تعادل در بازار را برقرار کند. در همین زمینه «میثم خدایی»، مشاور وقت دفتر رییسجمهور «سالار آقاخانی»، جوان متولد سال ۱۳۷۰ را به احمد عراقچی معرفی کرده و به همین دلیل رشوه کلانی دریافت میکند. عراقچی در این بازه زمانی حدودا ۱۰۰ روزه مبالغ قابل توجهی ارز در اختیار آقاخانی قرار میدهد و او از بین حدود ۳۰۰ صرافی فعال در تهران بیش از ۸۰ درصد ارز را فقط در اختیار ۱۵ صرافی قرار داده و باقیمانده آن را بین دلالان ارز توزیع کرده و از این راه مبلغ کلانی به جیب میزند. قهرمانی در جلسه دوم دادگاه میگوید: «آقاخانی در ابتدا برای ورود به این کار، ۲۰ میلیون درهم در حساب بانک مرکزی به عنوان سپرده و تضمین قرار میدهد که بعد از ۲ هفته این سپرده هم با دستور عراقچی به او بازگردانده میشود.» نماینده دادستان در جلسات دادگاه مدعی میشود که این اقدامات بانک مرکزی باعث شده قیمت دلار در ایران از ۳۵۰۰ به ۱۸ هزار تومان رسیده و در نتیجه همین اقدامات است که روند صعودی قیمت ارز در ایران همچنان ادامه دارد.
سالار آقاخانی حالا به ۱۳ سال حبس محکوم شده است.
متهمان مشترک پرونده بانک مرکزی و هفت تپه
برخی محکومان پرونده بانک مرکزی، در پرونده معروف و مطرح دیگری هم حضور داشتند. پرونده واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه که متهم ردیف اولش، «امید اسدبیگی» همین چند روز پیش به ۲۰ سال حبس محکوم شد. پس از اسدبیگی، «مهرداد رستمی چگینی»، «مجتبی کحالزاده»، «جواد بصیرانی»، «علیاکبر میرزایی حسینزاده» متهمان ردیف دوم تا پنجم این پرونده بودند که به همراه ۱۶ متهم دیگر در دادگاه از اتهامات خود دفاع کردند که «محسن صالحی» و «سید رسول سجاد»، دو نفر از مدیران کل ستادی بانک مرکزی نیز در زمره این متهمان بودند. رسول سجاد متهم ردیف هشتم این پرونده بود.
محسن صالحی معاونت رسول سجاد در بانک مرکزی را بر عهده داشت. امید اسدبیگی در دادگاه گفت که به آقای صالحی، ۱۰۰ سکه طلا و ۱۲۰۰۰ دلار دادم. در سومین دادگاه رسیدگی به متخلفان ارزی، فیلم مواجهه محسن صالحی با مالک صرافی «آلعلی» که از وی رشوه دریافت کرده بود و ۱۰۰۰ سکه و ۵۰۰ هزار دلار از طریق وی فروخته بود، پخش شد.
محسن صالحی در روز اول خرداد ۱۳۹۸ درست روزی که منِ روزنامهنگار با اتهامات سیاسی، از جلسه دادگاه و با دستور قاضی «مقیسه» وارد قرنطینه زندان اوین شدم، از بند دو الف سپاه، به قرنطینه آمد و در روز سوم خرداد، هر دو به بند عمومی زندان اوین منتقل شدیم. من به سالن ۲ اندرزگاه ۴ زندان اوین رفتم و او ساکن سالن ۳ همین اندرزگاه شد. طی صحبتهایی که در قرنطینه با هم داشتیم، «بابک زنجانی» را قهرمان ملی دور زدن تحریمها میدانست و بازداشت خودش را حاصل نادانی مسئولان قضایی.
محسن صالحی در نهایت روز ۲۶مهر۱۳۹۸، یک روز قبل از روز اربعین، با قرار وثیقه از زندان اوین آزاد شد تا برای راهپیمایی اربعین رهسپار کربلا شود و از آن تاریخ تاکنون همچنان آزاد است.
مدیر بانک مرکزی، حامی بشار اسد و تحت تحریمهای آمریکا
از روز تشکیل پرونده برای رییس اسبق بانک مرکزی و برخی معاونانش، نام سیف و عراقچی توجه همه را به خود جلب کرد. یک نام دیگر در این پرونده اما شایان توجه بیشتری است. سید رسول سجاد که امروز «ذبیحالله خداییان»، سخنگوی قوه قضاییه، او را اینطور معرفی کرده است: «سیدرسول سجاد، مدیر وقت بینالملل معاونت ارزی بانک مرکزی نیز یکی از متهمین دیگر این پرونده است که به اتهام مشارکت در خرید و فروش غیرقانونی ارز و اخذ رشوه به تحمل هفت سال و هفت ماه حبس تعزیری و پرداخت جزای نقدی معادل قیمت اقلام دریافتی و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم شده است.»
او در پرونده هفت تپه هم اتهاماتی اساسی داشت. یک مرداد ۱۳۹۹ انتشار تصویر کیف پر از سکه طلا و ارز رسول سجاد و محسن صالحی در جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده هفت تپه خبرساز شد. بر اساس اسناد دادستانی، امید اسدبیگی به پرداخت رشوه به محسن صالحی به مبلغ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان وجه نقد و همچنین ۱۲ هزار دلار و پرداخت ۷۰۰ سکه به رسول سجاد متهم شده بود. بنا بر آنچه در کیفرخواست آمده بود رسول سجاد ۷۰۰ عدد سکه تمام بهار آزادی از اسدبیگی، ۲ قطعه شمش طلای ۱۰۰ گرمی از سیف، چند سکه بهار آزادی از متهمان «آلعلی»، «فرجام»، «حسینزاده» و «تیمور عامری» دریافت کرده است. او همچنین یک دستگاه آپارتمان به ارزش ۷۰۰ هزار دلار از «محمدرضا قائدی» در قبال واگذاری قرارداد کارگزاری از سوی بانک مرکزی دریافت کرده و همچنین ۳۰ هزار دلار در قالب مستر کارت و ویزا کارت از قائدی گرفته بود.
رسول سجاد روز ۱۷خرداد۱۳۹۸ از بند دو الف زندان اوین به اندرزگاه ۴ زندان اوین منتقل شد. او تا روز آزادی از زندان در آبان همان سال و با وثیقه ۳ میلیارد و دویست میلیون تومانی، در سالن ۲ اندرزگاه ۴ و در اتاق ۱۰ مستقر شد.
اینجانب با رسول سجاد به مدت ۲۵ روز هم اتاق بودم تا اینکه به اتاق دیگری منتقل شدم. سجاد که از مجروحان جنگ ۸ساله با عراق بود، بر خلاف همه زندانیان که در ابتدای ورود کفخواب میشوند، در اسرع وقت به تختی مناسب دست یافت. (به علت ازدحام زندانیان و در دسترس نبودن تخت، زندانیان تازه وارد باید کف اتاقها و گاهی هم در راهروها بخوابند تا بنا بر تاریخ ورودشان در نوبت خالی شدن تخت بمانند و به اصطلاح رایج در زندان به این افراد کفخواب میگویند). یکبار در حین گفتوگو در اتاق او خطاب به من گفت: «نانی که امثال تو میخورید حرام است چون علیه نظام سمپاشی میکنید.» وقتی از او پرسیدم: «نان تو با این حجم از اتهامات فساد و رشوه چطور؟» پاسخ داد که «من هر چه کرده باشم به نظام خیانت نکردم و سرم را بالا میگیرم که همیشه یار کمکی نظام و حزبالله و مقاومت بودهام.»
رسول سجاد نه به جهت اینکه مدیر بانک مرکزی بوده، بلکه به دلایل دیگری فرد مهمی در ساختار نظام جمهوری اسلامی محسوب میشود، موضوعی که در رسانههای داخلی ایران و سخنان مسئولان قضایی هرگز به آن اشاره نمیشود. سجاد یکی از کسانی است که به ماندن «بشار اسد»، دیکتاتور سوریه در قدرت کمک کرد. ۳۰آبان۱۳۹۷، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که این کشور، یک شبکه ایرانی-روسی را به دلیل انتقال نفت به سوریه تحریم کرده است. بر همین اساس آمریکا گفت که ایران با همکاری شرکتهای روسی برای رژیم سوریه نفت تامین کرده و در مقابل بشار اسد به انتقال میلیونها دلار به حماس و حزبالله توسط سپاه پاسداران یاری رسانده است.
افراد تحریم شده ۹ فرد و شرکتی بودند که ایران و روسیه از طریق آنها به سوریه کمک میکردهاند. همان روز، «استیون منوچینن»، وزیر وقت خزانه داری آمریکا در بیانیهای اعلام کرد: «ما امروز با ساختار پیچیدهای که توسط ایران و روسیه برای تقویت رژیم بشار اسد طراحی شده، مقابله میکنیم. یکی از اهداف این طرح تامین منابع مالی برای فعالیتهای بدخواهانه ایران است.» او افزود: «مقامات بانک مرکزی ایران به سوءاستفاده از نظام بانکی بینالمللی ادامه میدهند و در این مورد حتی از شرکتی استفاده کردند که نامش از فعالیت تجاری در عرصه کالاهای بشردوستانه حکایت دارد و از آن به عنوان ابزاری برای نقل و انتقال مالی این در برنامه نفتی استفاده کردند.» بر اساس این بیانیه «گلوبال ویژن گروپ» به واسطه شرکت «پروم سیریو ایمپورت»، از موسسات زیرمجموعه وزارت انرژی روسیه و شرکت ملی نفت ایران، به سوریه نفت منتقل و از طریق شرکت «تدبیر کیش» و «بانک تجارت» از بانک مرکزی ایران پول دریافت میکرد.
وزارت دارایی آمریکا هم گفته بود نامهای را در اختیار دارد که در آن «محمد عامالشویکی» خطاب به رسول سجاد نوشته و دریافت ۶۳ میلیون دلار را تایید میکند. وزارت خزانهداری آمریکا همچنین از دو تبعه سوری و لبنانی به نامهای «حاجی عبدالناصر» و «محمد قاسم البزال»، یک فرد روسیتبار به نام «آندره دوگایف» و نیز دو ایرانی به نامهای «رسول سجاد» و «حسین یعقوبی میاب» به عنوان دیگر اعضای شبکه یاد شده نام برد و همه این افراد را تحریم کرد.
مورد عجیبتر درباره رسول سجاد این است که چند ماه بعد از آزادی موقت با قرار وثیقه و در فاصله چند هفته مانده تا برگزاری جلسات دادگاه رسیدگی به اتهاماتش، «حسن روحانی»، رییسجمهور سابق، به منزل شخصی او رفت. ۳۰بهمن۱۳۹۸ حسن روحانی به خانه رسول سجاد رفته و از او به عنوان جانباز جنگ هشتساله با عراق تقدیر کرد. این نشاندهنده اهمیت رسول سجاد لااقل برای بخشی از نظام است که رییس دولت حاضر میشود علیرغم اتهامات مالی پرشمار، باز هم به خانه او برود.
رسول سجاد هنوز با همان قرار وثیقه بیرون از زندان به سر میبرد و حال باید دید با توجه به اینکه گفته شده حکم حبس او در پرونده بانک مرکزی قطعی و لازمالاجراست، مجددا راهی زندان خواهد شد؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر