یکی از دستورکارهای این روزهای رسانههای جمهوری اسلامی، دفاع از ممنوعیت واردات لوازم خانگی است؛ اقدامی که خبر آن روز ۸مهر۱۴۰۰، با انتشار فرمان «علی خامنهای» و ابلاغ «ابراهیم رئیسی» در رسانهها منتشر شد.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران ممنوعیت واردات لوازم خانگی را بازی «برد-برد» توصیف میکند و صداوسیما و سایر رسانههای حکومتی درباره فواید ممنوع شدن واردات یخچال و گاز و ماشین لباسشویی به ایران گزارش تهیه میکنند. آیا واقعا ممنوعیت واردات لوازم خانگی بازی برد-برد است؟
***
اگر واقعا ممنوعیت واردات لوازم خانگی یک بازی برد-برد است چرا باید پروپاگاندای جمهوری اسلامی با تمام قوا دست به کار تولید محتوای سفارشی برای توجیه ممنوعیت واردات شوند؟ آن هم در شرایطی که این ممنوعیت اتفاق تازهای نیست و طی سه سال گذشته به صورت جدی برقرار بوده است.
پاسخ این سوال روشن است: اعمال سلیقه عالیترین مقام رسمی یک کشور برای مسالهای که قاعدتا در حوزه تصمیمگیری خانواده و نه رهبران سیاسی است.
کیفیت، قیمت و مزیت کالاهای داخلی و خارجی برای مردم مشخص است و خانوادهها بر اساس شرایط خود تصمیم میگیرند، چه کالایی را خریداری کنند. اما آنچه مسلم است با وجود همه محدودیتها، همچنان تمایل زیادی برای خرید لوازم خانگی خارجی در ایران وجود دارد.
نتایج آمارگیری مرکز آمار ایران از «فرهنگ رفتاری خانوار» در سال ۱۳۹۹ نشان میدهد، بهرغم ممنوعیت واردات لوازم خانگی در سال گذشته، حدود ۳۷ درصد خانوارهای خریدار لوازم برقی صرفا کالای خارجی خریداری کردهاند و بیش از ۱۱ درصد نیز در سال ۱۳۹۹ هم لوازم خانگی خارجی و هم داخلی از بازار خریدهاند. با این حساب مشخص است با وجود همه محدودیتها و تحمیل هزینه واردات غیررسمی و گرانتر بودن اجناس خارجی، باز هم نزدیک به نیمی از خریداران (۴۸ دصد) ترجیح میدهند کالای خارجی بخرند.
این نسبت در مقیاس جمعیت خانوار بسیار چشمگیر است. بر اساس برآوردهای مرکز آمار در سال گذشته نزدیک یکپنجم (۱۹ درصد) خانوارهای ایرانی به طور متوسط تقریبا ۲ کالای برقی خریداری کردهاند. یعنی به حساب ریاضی نزدیک به ۸ میلیون قطعه لوازم برقی در سال ۱۳۹۹ در بازار ایران به فروش رفته است که دستکم حدود ۳ میلیون از آنها کالای خارجی بوده است.
اما چطور ممکن است در شرایطی که واردات لوازم خانگی خارجی در ایران ممنوع بوده، ۳ میلیون قطعه کالای برقی در بازار خریداری شده باشد؟
پاسخ این سوال هم روشن است: لوازم خانگی خارجی در مقیاس انبوه به صورت قاچاق، خواه رسمی و خواه غیررسمی وارد ایران شده و میشود. اما چه کسی کالای برقی را به ایران قاچاق میکند؟
خبرگزاری تسنیم روز ۲۱ مهر در گزارشی با عنوان «شرکتهای کرهای چگونه ممنوعیت واردات لوازم خانگی را دور میزنند؟» تقصیر را به گردن تعاونیهای مرزنشینی و تهلنجی میاندازد. اما ۳ میلیون قطعه لوازم خانگی در یک سال عدد بسیار بزرگی است. آیا میتوان چنین حجمی از کالای قاچاق را ته لنجها یا روی شانههای کولبران وارد ایران کرد؟ بعید است.
بنابراین باید حلقه مفقوده قاچاق لوازم خانگی را جای دیگری جستوجو کرد. باید دنبال رد پای افراد بانفوذ و نهادهایی گشت که برای اقدامات غیرقانونی خود از امکانات گسترده و حاشیه امنیت زیاد برخوردارند. به طور مشخص باید دنبال رد پای نهادی در حد و اندازه سپاه گشت که پیشتر به صورت رسمی از سوی دو رییسجمهور پیشین ایران به قاچاق سازماندهی شده متهم شده است.
گردش مالی بازار لوازم خانگی در ایران چشمگیر است؛ چنانکه در هشت ماه نخست سال ۱۳۹۹ حجم گردش مالی این بازار چیزی حدود ۶ میلیارد دلار تخمین زده شده است. رقمی که احتمالا تا پایان سال باید از ۸ میلیارد دلار هم گذشته باشد.
با توجه به سوابق نهادهای نظامی-اقتصادی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی ایران، بعید است چنین بازار بزرگی از ورود سپاه در امان مانده باشد؛ به خصوص در بخش قاچاق و واردات غیرقانونی که دردسر کمتر و منافع بیشتری دارد.
قاعدتا با توجه به تمایل عمومی برای خرید کالای خارجی، ممنوعیت واردات به افزایش قیمتها و در نتیجه افزایش سود قاچاق لوازم خانگی منجر میشود. هر چه این ممنوعیت شدیدتر و محکمتر باشد، قاعدتا قیمت نهایی با توجه به افزایش هزینه ورود غیرقانونی، توزیع غیرقانونی و فروش غیرقانونی، بیشتر و بیشتر میشود.
از این منظر شاید بتوان پشت پرده فرمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی، رد پای تبهکاران سازمانیافته را دید که سالها از طریق قاچاق، تجارت غیرقانونی و پولشویی منافع کلانی به دست آوردهاند. در چنین شرایطی شاید فرمان علی خامنهای برای ممنوعیت واردات لوازم خانگی و تکاپوی رسانههای وابسته به سپاه در تبلیغ و توجیه آن، در ظاهر به اسم «حمایت از کالای داخلی»، اما در باطن اقدامی برای تامین درآمد برای سپاه و تشکیلات اقتصادی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی باشد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر