زنان در بازی ایران و کره؛ همه‌چیز دروغ بود؟

با وجود اعلام رسمی فدراسیون فوتبال و رسانه‌های داخل ایران، مبنی بر قطعی شدن حضور زنان تماشاگر ایرانی، در ورزشگاه آزادی برای دیدار ایران و کره جنوبی، معادله‌های فدراسیون فوتبال به هم خورده است.

پیش از این فدراسیون فوتبال اعلام کرده بود که در جلسه هماهنگی برای برگزاری دیدار تیم‌های ملی ایران و کره‌جنوبی، حضور ده هزار تماشاگر به تصویب رسیده و مقرر شد که زنان نیز در این بازی به عنوان تماشاگر وارد ورزشگاه آزادی شوند.

فدراسیون فوتبال ایران برای ورود زنان به ورزشگاه آزادی، باید از دستورالعمل‌های مورد نظر فیفا پیروی کند. همین موضوع، چالش جدی «شهاب‌الدین عزیزی خادم»، رئیس فدراسیون فوتبال ایران شده است که سعی داشت در کمترین زمان ممکن، بزرگ‌ترین نمایش را پیش چشم رئیس فدراسیون جهانی فوتبال اجرا کند.

***

«جیانی اینفانتینو»، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال سه‌شنبه ۱۶ شهریورماه در پایان دیدار تیم‌های ملی ایران و عراق، به شهاب‌الدین عزیزی خادم گفته بود که در دیدار آینده تیم ملی ایران مقابل کره‌جنوبی، منتظر حضور تماشاگران زن در ورزشگاه آزادی است.

ملاقات این دو مقام اول فوتبال جهان و ایران، در شهر دوحه انجام شد. آقای اینفانتینو از رئیس فدراسیون فوتبال ایران درخواست کرده بود، هم ورزشگاه آزادی را به سیستم «کمک‌داور ویدیویی» که از معیارهای فیفا شده، مجهز کند و هم بار دیگر زنان ایرانی را به ورزشگاه راه دهد.

تیم ملی فوتبال ایران در چهارمین دیدار خود از مرحله نهایی انتخابی جام جهانی باید روز سه‌شنبه ۲۰ مهر در ورزشگاه آزادی میزبان تیم ملی فوتبال کره جنوبی باشد.

رئیس فدراسیون جهانی فوتبال در حالی از ایران درخواست حضور زنان در ورزشگاه آزادی را داد که از اسفند ۱۳۹۸ تاکنون درهای ورزشگاه‌های ایران به روی تماشاگران بسته شده است.

زنان گزینشی، دغدغه فیفا

فدراسیون جهانی فوتبال، پس از خودسوزی «سحر خدایاری» که به «دختر آبی» در جهان‌ مشهور شد، فوتبال ایران را در دو راهی «باز کردن درهای ورزشگاه به روی زنان» یا «تعلیق» قرار داد.

نتیجه فشار فیفا، باز شدن درهای آزادی به روی زنان ایرانی در روز دهم مهرماه ۱۳۹۸ در جریان دیدار تیم‌های ملی ایران و کامبوج بود.

فدراسیون جهانی فوتبال اما برای اطمینان از روند اجرای پروتکل‌های مورد نظر خود در زمان حضور تماشاگران زن ایرانی در ورزشگاه، تیمی پنج نفره را به سرپرستی «یوری ژورکائف» به عنوان ناظر، راهی ایران کرد.

وظیفه این گروه، نظارت کامل بر چگونگی روند حضور زنان در ورزشگاه آزادی از ابتدای مرحله خرید بلیت تا استقرار روی سکوها بود.

براساس دستورالعمل‌‌هایی که فیفا، ایران را ملزم به رعایت آن‌ها می‌کرد، «هر زن» ایرانی، که تمایل به حضور در ورزشگاه آزادی برای تماشای این مسابقه را داشت، باید می‌توانست «بدون سیر مراحل گزینشی» توسط نهاد یا شخصی، از طریق سامانه بلیت‌فروشی، بلیت مسابقه را تهیه کند و بدون در نظر گرفتن «ظرفیت محدود» برای زنان، وارد ورزشگاه آزادی شود.

با وجود حضور ناظران فیفا و ورود زنان به ورزشگاه، مشکلاتی هم وجود داشت. یک روز پیش از مسابقه ایران و کامبوج، زنان ایرانی با راه‌اندازی کارزارهایی در فضای مجازی و استفاده از هشتگ‌های #WakeUpFifa و #WeWantMoreTickets به فدراسیون جهانی فوتبال گفتند که نه بلیت کافی برای حضور آن‌ها وجود دارد و نه فضایی مناسب برای زنان در نظر گرفته شده است.

یک هفته پیش از این مسابقه، بخشی از ورزشگاه آزادی با فنس‌های آهنین از سایر سکوها جدا شد؛ زنان این رفتار را «قفس‌سازی» نامیدند.

ناظران فیفا یک شب پیش از مسابقه اعلام کردند، زنان ایرانی باید تا وقتی که صندلی خالی در ورزشگاه آزادی هست بتوانند با آزادی کامل و بدون هیچ محدودیتی بلیت تهیه کنند.

با وجود کاستی‌ها، گزارشی که ناظران فیفا در مورد عملکرد فدراسیون فوتبال در آزادسازی سکوها برای زنان نوشتند، جنبه‌های مثبت بیشتری داشت.

آن‌چه بیش از همه مورد توجه فیفا قرار گرفت، روند بلیت فروشی و خارج شدن حضور زنان از سیستم «گزینشی» بود. جمهوری اسلامی پیش از آن در‌ دیدار ایران و بولیوی از برخی کارکنان زن نیروی انتظامی یا حراست فدراسیون‌ها، وزارت ورزش و برخی نهادهای دولتی و حکومتی، برای حضور در ورزشگاه گزینش کرده بود. فدراسیون جهانی فوتبال با فهم این موضوع، از ایران خواسته بود، این نمایش را پایان دهد.

بلیت فروشی پرخطر، با ریسک حساسیت فیفا 

آن‌چه فیفا پیش روی ایران قرار می‌دهد، ساده است؛ زنانی که برای تماشای بازی ایران و کره‌جنوبی وارد ورزشگاه آزادی می‌شوند، باید خودخواسته و آزادانه بلیت بازی را بر اساس روند همیشگی از طریق سامانه بلیت‌فروشی تهیه کرده باشند.

سامانه بلیت‌فروشی مسابقات فوتبال در ایران، از اسفند سال ۱۳۹۸ تاکنون، به دلیل همه‌گیری کرونا و ممنوعیت ورود تماشاگران به ورزشگاه‌ها از دسترس خارج شده است. طی تمام ماه‌های گذشته شما هیچ گزینه‌ای برای انتخاب و خرید نداشتید و باید صبر می‌کردید. این اتفاق هم‌چنان تداوم دارد. سامانه بلیت‌فروشی برای دیدار تیم‌های ملی ایران و کره‌جنوبی هم گزینه‌ای به تماشاگران نمی‌دهد. 

اما پیش از این قرار بود طبق دستورالعملی که از جلسه هماهنگی دیدار ایران و کره‌جنوبی بیرون آمد، زنان و مردان ایرانی، مطابق با شرایطی خاص وارد ورزشگاه آزادی شوند.

اول مهرماه «علی‌رضا رئیسی»، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا از قطعی شدن حضور ده هزار تماشاگر در بازی ایران و کره‌جنوبی خبر داد. او به تسنیم گفته بود: «شرط حضور تماشاگران، تزریق دو دوز واکسن، همراه داشتن ماسک و رعایت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی است.»

در حقیقت نخستین چالش برای فدراسیون فوتبال اینجا شکل می‌گیرد که تماشاگران «مرد» و «زن» باید در زمان ثبت‌نام در سامانه بلیت‌فروشی، واکسینه شدن خود با هر دو دوز واکسن را ثابت کنند. اتفاقی که تا امروز در ورزشگاه‌های ایران و در این سامانه نیفتاده بود.

آن‌چه می‌تواند این شرط را برای فدراسیون فوتبال ایران دشوارتر کند، ضعف‌های سیستم بلیت‌فروشی ایران در سال‌های گذشته است.

پیش از همه‌گیری کرونا، زمانی که تماشاگران برای تهیه بلیت اقدام می‌کردند نیز گاهی به دلیل اختلال در سایت رسمی، تهیه بلیت به حضور در ورزشگاه و همراه داشتن کارت ملی ختم می‌شد.

یک منبع آگاه ایران‌وایر در فدراسیون فوتبال می‌گوید که در روزهای اخیر، برخی از اعضای هیات رئیسه فدراسیون فوتبال به شهاب‌الدین عزیزی خادم هشدار داده‌اند که در صورت قطعی کردن حضور تماشاگران در ورزشگاه و ایجاد موانعی در نحوه بلیت‌فروشی که مورد تایید فدراسیون جهانی فوتبال است، ایران وارد چالش‌هایی جدی با فیفا خواهد شد.

فیفا قطعا به نحوه بلیت‌فروشی آنلاین در ایران و حضور تماشاگران زن در ورزشگاه آزادی نظارت خواهد کرد.

از سوی دیگر همین منبع به ایران‌وایر اطلاع داده است که اعضای همان ستاد هماهنگ‌کننده دیدار ایران و کره‌جنوبی، به مدیران فدراسیون فوتبال گفته بودند که فقط با حضور زنانی که مورد تایید آن‌ها باشد موافقت خواهند کرد.

استفاده از کادر درمان یا بستن دوباره درهای آزادی

جلسات هماهنگی برای یک دیدار ملی از چه کسانی و چه نهادهایی تشکیل می‌شوند؟ در این جلسات، نماینده یا رئیس فدراسیون فوتبال، نماینده یا رییس سازمان لیگ برتر فوتبال، نمایندگان دستگاه‌های امنیتی و انتظامی، دادستانی کشور، نماینده اورژانس تهران و نماینده آتش‌نشانی حضور دارند.

گاهی، تصمیم‌گیری‌ها در مورد مصوبات این جلسه باید به تایید شورای عالی امنیت ملی برسد و گاهی خود این شورا نماینده‌ای در جلسه هماهنگی پیش از دیدارهای ملی یا باشگاهی خاص (مانند دربی تهران در شرایط ویژه) خواهد داشت.

در مورد دیدار ایران و کره‌جنوبی، آن‌چه در جلسه هماهنگی گذشته است، با آن‌چه به زنان ایرانی خبر داده شد، کمی تفاوت می‌کند.

رئیس فدراسیون فوتبال ایران درخواست کرده بود بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل جمعیتی را که وارد ورزشگاه می‌شود، زنان تشکیل دهند. اما نمایندگان استانداری تهران و نیروی انتظامی به او اعلام می‌کنند که در شرایط کنونی، امکان حضور زنان وجود ندارد و در صورت لزوم حضور تعدادی از زنان در این بازی، این جمعیت به صورت گزینشی انتخاب خواهد شد.

تلاش فدراسیون فوتبال فعلا متمرکز بر شکستن این رای است. در صورتی که فیفا از حضور زنان ایران گزینشی به قطعیت برسد، پیش‌بینی جرایم احتمالی برای فوتبال ایران دور از ذهن نخواهد بود. فیفا بر اساس بند ۴ اساسنامه خود، در صورت هر نوع تبعیض می‌تواند اقدام به اخراج یا تعلیق اعضای خود کند.

فدراسیون فوتبال فعلا یک بسته پیشنهادی روی میز نهادهای تصمیم‌گیرنده جمهوری اسلامی برای حضور زنان در بازی ایران و کره‌جنوبی قرار داده است؛ استفاده از زنان و مردان کادر درمان، به عنوان تماشاگران بازی در اولین دیدار پس از همه‌گیری کرونا.

هدف، خارج کردن زنان از محدودیت حضور گزینشی و گسترش آن به کل جمعیتی است که می‌خواهند وارد ورزشگاه شوند. شاید در کوتاه مدت به کمک فوتبال سیاست‌زده ایران بیاید.

منابع ایران‌وایر در فدراسیون فوتبال گفته‌اند احتمال لغو حضور تماشاگران و برگزار شدن بازی در ورزشگاه خالی از تماشاگر در فدراسیون فوتبال قوت گرفته است، اما هنوز رئیس فدراسیون فوتبال، به بازگشایی درهای آزادی برای دیدار ایران و کره‌جنوبی اصرار می‌ورزد.