دوازدهم مرداد ۱۴۰۰، هشت نفر از روستاییان روستای «کردستان بزرگ» بهبهان که گفته میشود در روزهای اعتراض به بحران بی آبی خوزستان جاده پل «مارون» به سمت رامهرمز را بسته بودند، در خانههایشان توسط ماموران امنیتی بازداشت شدند. آنها را اوایل هفته گذشته، پس از ۴۰ روز بازداشت، با قرار وثیقه یک میلیارد تومانی آزاد کردند. اما در زمان بازداشت چه بر سر آنها آمده است؟
***
سپیدهدم روز دوازدهم مرداد ۱۴۰۰، وقتی آسمان هنوز تاریک بود، خلوت کوچههای خاکی روستای کردستان بزرگ با عبور صاعقهوار پنج ماشین مرموز شکست. ماشینها پشت به پشت هم، در پی خانههایی بودند که عصر همان روز در نقشه آن روستای کوچک دو هزار نفری شناسایی شده بودند.
شبانه خانههای روستاییان را تفتیش کرده و با صورتهای کاملا پوشانده شده و در سکوت وهمآور روستا، پشت در خانه «مهران طیبی»، «محمد طیبی»، «علی طیبی»، «مقداد طیبی»، «احمدرضا طیبی»، «امیر رضا طیبی»، «محمد شکری» و «سیاوش خلیلی» ایستاده بودند. درهای خانهها را با خشم کوفته و اهالی سراسیمه را کنار زده و آن هشت نفر را با خودشان برده بودند.
جرم مردم روستای کردستان بزرگ این بود که روز ۲۹ تیر در اعتراض به بی آبی در خوزستان که زندگی روستانشینان را هم متاثر کرده است، جاده پل مارون به سمت رامهرمز را بسته بودند.
افراد بازداشت شده اوایل هفته گذشته با قید وثیقه یک میلیارد تومانی آزاد شدند؛ گرچه «مهدی شجاعی»، از اهالی همان روستا که چند روز پیش از این هشت نفر دستگیر شده بود، کماکان در زندان به سر میبرد.
آنها از همان بدو دستگیری تا فردای آن روز به روشهای مختلف آزار دیده بودند. از همان ابتدا، آنها را در آفتاب نفسگیر جنوب و در حالی که تشنه بوده، ساعتهای متوالی در فضای باز نگهداری کردهاند.
جوانان روستای کردستان بعد از طولانی شدن زمان حبس، در اعتراض به بلاتکلیفی پروندههایشان، دست به اعتصاب غذا زده و دستکم سه نفر از آنها لبهایشان را دوخته بودند.
خانوادههای افراد بازداشت شده حاضر به گفتوگو با رسانهها نیستند. والدین یکی از آنها به «ایرانوایر» میگوید از آنها خواسته شده است تحت هیچ شرایطی در مورد فرزندشان اطلاعرسانی نکنند. به آنها هشدار دادهاند که در صورت اطلاع رسانی، عزیزان خود را به زحمت میاندازند و احتمال بازگشت آنها به زندان را افزایش میدهند.
«سجاد طیبی»، ساکن ولز بریتانیا که از اهالی همان روستا است، در سال ۱۳۹۵ به حکم دادگاه کیفری استان، به دلیل انتشار پستهای انتقادی در اینستاگرام، با اتهام «توهین به مقدسات»، با احکام سنگین قضایی مواجه بوده است. او به «ایرانوایر» میگوید از طریق منابعی در روستا متوجه شده است که این زندانیها در طول دوران بازجویی به شدت مورد آزار و شکنجه قرار گرفتهاند.
میگوید این افراد فقط معترض به بیآبی هستند و برخوردی که با آنها شده، متناسب با جرمشان نبوده اما این احساس در آنها ایجاد شده است که جرم بزرگ و غیر قابل بخششی مرتکب شدهاند.
طیبی از منابع موثقی شنیده است که این افراد در روند بازجویی، تحت فشار و شکنجه قرار گرفته و فقط در پی آن بودهاند که زیر بار فشارها زنده بمانند: «تعداد کثیری از ماموران امنیتی که روستاییان تخمین میزنند بین ۲۰ تا ۳۰ مامور بودهاند، به روستا هجوم آورده و احمدرضا طیبی و سیاوش خلیلی را هم که اساسا در هیچ تجمع و اعتراض و بستن جاده شرکت نکرده بودند، به همراه سایر جوانان شرکت کننده در تجمع، به اشتباه دستگیر کرده و با خودشان بردهاند. همان شبانه آنها را به اداره اطلاعات بهبهان منتقل و تا پاسی از ظهر روز بعد، با دستبند و زیر آفتاب مردادماه بیرون نگهداری کرده و بعد به اهواز و خانههای امن وزارت اطلاعات انتقال داده بودند. من از منابع معتبر شنیدم که این زندانیها به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و پس از آن، به انفرادی منتقل شدهاند؛ به شکلی که در جریان ضرب و شتم این زندانیها، دنده یکی از آنها شکسته است.»
بنا به اظهارات سجاد طیبی، برخی از این افراد برای اعتراف به همکاری با گروه «الاحوازیه» تحت فشار بوده و در جریان بازجویی، دو بازجو در مقابل زندانیها مینشسته و دو نفر دیگر پشت سر آنها میایستادهاند تا اگر نسبت به پاسخ بازجو تعلل کنند، آنها را مورد ضرب و شتم قرار بدهند تا زمانی که اقرار به ارتکاب جرم کنند.
سجاد طیبی میگوید: «بازجوها در دوره بازجویی، داروی واجبی روی صورت برخی از این زندانیها ریخته و با دست، موهای آنها را میکندهاند.»
به گفته او، زندانی دیگری را تهدید کرده بودند که اگر اعتراف نکند، برای خواهرانش که در فضای رسانههای اجتماعی فعالیت میکنند،عاقبت خوشی ندارد.
دستگیری جوانان روستای کردستان بزرگ بهبهان به دلیل مشارکت در اعتراض به سوءمدیریت آب و مشکلاتی که روستای آنها را هم درگیر کردهاند، رخ داد. بعدها گفته شد که آنها خروجی پل مارون به سمت رامهرمز را بسته و اقدام به شعار دادن کردهاند.
آنها مدت ۲۵ روز را در انفرادی گذرانده و بعد از آن به بند قرنطینه زندان مرکزی منتقل شده بودند. در قرنطینه زندان مرکزی پی برده بودند که قرار بازداشت موقتشان به مدت یک ماه دیگر تمدید شده است.
سجاد طیبی میگوید حین دستگیری این افراد، حمیدرضا طیبی که رتبه ۱۰۰ کنکور سراسری و سیاوش خلیلی که یک دامدار محلی است، در حالی بازداشت شده بودند که هیچ گونه دخالت یا مشارکتی در جریان اعتراضها نداشتهاند.
در نهایت، آنها پس از ۴۰ روز، با قید وثیقه سنگین، تا زمان تشکیل دادگاه بدوی آزاد شدهاند.
به گفته «حسین»، شهروند دیگری از اهالی روستای کردستان بزرگ، از آبان ۱۳۹۸، هر شهروند خوزستانی که نوشته انتقادی در شبکههای اجتماعی منتشر یا در استوری اینستاگرامش ویدیویی با رنگ و بوی گله از گرانی یا سوء مدیریت مسوولان منتشر کرده، بلافاصله احضار و با او برخورد شده است.
حسین میگوید او هم از همسایگانش و از مردم روستا شنیده است که بازداشتیها را تحت فشار گذاشته بودند تا اعتراف کنند که با گروه الاحوازی در ارتباط بودهاند اما خودش این موضوع را تکذیب میکند: «این افراد در خانوادههای کشاورز و دامدار رشد کردهاند و کم آبی و فشارهای اقتصادی و تورم زندگی آنها را نیز همچون سایر شهروندان استان خوزستان تحت فشار گذاشته بود.»
گفته میشود علی طیبی، یکی از این بازداشت شدهها در طول دوران بازداشت با وجود بیماری زمینهای ریوی که از قبل داشته، به سرعت در فضای زندان به کرونا مبتلا شده است و چشم، بینی و دنده مقداد طیبی در دوران بازجویی آسیب دیدهاند.»
در نهایت بعد از ۴۰ روز، شعبه۳ بازپرسی بهبهان در روز ۲۰ شهریور برای آنها قرار وثیقه صادر کرد و همگی آنها روز ۲۳ شهریور با این قرار آزاد شدند و هم اکنون در انتظار تشکیل دادگاه بدوی هستند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر