در هفتههای اخیر، گزارشهایی درباره «پیشروی عفونت» (breakthrough infections) در رسانهها منتشر شده است که به معنی ابتلای افراد واکسینه شده به ویروس کرونا است. دانشمندان میگویند که انتظار بروز این موارد نادر را داشتهاند که اکثرا از نوع خفیف بیماری کووید۱۹ بوده است. اما برخی کاربران شبکههای اجتماعی و صاحبنظران جنبش ضدواکسن بر این باورند که این موارد ثابت میکند که واکسنها بیفایدهاند.
اما واقعیت چیست؟ برای اینکه بتوان مرز بین امر واقعی و داستان تخیلی را تشخیص داد، «استودیو هلث» نظر دو کارشناس را جویا شده است.
«پیشروی عفونت» چیست؟
منظور از «پیشروی عفونت» این است که ویروس جدید کرونا یا «کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی ۲» که عامل ابتلا به بیماری کووید۱۹ است، در بدن فردی که کاملا واکسینه شده است، همچنان ایجاد عفونت میکند.
«کاملا واکسینه شدن» به این معنی است که دوزهای تجویز شده، با توجه به نوع واکسن، تزریق شده باشند و واکسن نیز زمان کافی برای اثربخشی در بدن یافته باشد. واکسنهای «آکسفورد-آسترازنکا»، «فایزر-بیونتک»، «مُدرنا» یا «سینوفارم» دو دوز دارند و واکسن «جانسون اند جانسون» تک دوزی است.
بعد از واکسیناسیون، دستگاه دفاعی برای تولید پادتنها به زمان احتیاج دارد. بنابراین، همانطور که «مارتین میکایلیس»، استاد پزشکی مولکولی در دانشگاه «کنت» بریتانیا، به «استودیو هلث» میگوید، فردی «کاملا واکسنیه» محسوب میشود که دستکم دو هفته از زمانِ تزریقِ آخرینِ دوز واکسن او گذشته باشد.
او میافزاید: «جالب است که بدانیم که در افرادی که کاملا واکسینه شدهاند، هر عفونتی، فارغ از شدت و ضعف آن به عنوان پیشروی عفونت به ثبت میرسد. از این رو، اگر فردی که کاملا واکسینه شده، آزمایش کرونا بدهد و نتیجه آن مثبت باشد، در حالی که علائم بیماری در او دیده نمیشود، این فرد نیز در فهرست پیشروی عفونت قرار میگیرد.»
چرا برخی از افراد واکسینه شده بیمار میشوند؟
شواهد و قرائن علمی نشان میدهد که واکسنهای به تایید رسیده از اثربخشیِ بسیار بالایی برخوردارند؛ اما هیچکدام از آنها نمیتوانند بدن را بهطور کامل از ابتلا به بیماری کووید۱۹ مصون کنند. این بدان معنا است که میتوان به بیماری کووید۱۹ مبتلا شد؛ حتی اگر واکسن زده باشید.
دکتر «کلِی مککی»، رییس بخش پزشکی شرکت پژوهشی «ریوایو تراپیوتیکس» (Revive Therapeutics) و متخصص واکسن با بیش از سی سال سابقه کار و تحقیق، میگوید که دلایل زیادی میتواند موجب پیشروی عفونت در بدن شود که افت میزان واکنش سیستم ایمنی بدن به واکسنها در طول زمان، و یا داشتن سیستم ایمنی ضعیف از آن جملهاند.
اما برخلاف آنچه نظریهپردازان نظریههای توطئه در فضای مجازی میگویند، این به معنی بیفایده بودن واکسنها نیست.
پروفسور «میکایلیس» میگوید: «پیشروی عفونت تنها این را نشان میدهد که واکسنها مصونیت کامل در بدن ایجاد نمیکنند. خطر ابتلا به بیماری کووید۱۹ در افرادی که کاملا واکسینه شدهاند، بسیار پایینتر از آنهایی است که واکسن نزدهاند. مصونیت آنها در برابر نوع حاد بیماری هم به مراتب بیشتر است. مساله مثل کمربند ایمنی و ایربگها در خودروها است که جان بسیاری را نجات میدهند، اما نمیتوانند جان همه را نجات دهند.»
آیا واکسنها در برابر سویههای جدید ویروس هم موثرند؟
در حالی که ویروس جدید کرونا در سطح جهان شیوع مییابد، تغییراتی جزیی نیز در آن صورت میگیرد که سبب شکلگیری سویههای جدید این ویروس میشود. همانطور که دکتر «مککی» توضیح میدهد: «ویروس کرونا، مانند اکثر ویروسها، در واکنش به سیستم ایمنی بدن و برای بالا بردن شانس ادامه حیات خود، تغییر و تحول مییابد. تغییراتی که در برخی از سویههای آن صورت میگیرد، به ویروس کرونا کمک میکند تا از دام واکنش ایمنی ناشی از واکسیناسیون فرار کند. این برتریِ قابل توجه است که سویههای جدید در مقایسه با سویههای قدیمیتر از آن برخوردارند.»
این سویهها میتوانند افرادی را که واکسینه شدهاند، راحتتر مبتلا کنند. شواهد علمی از این حکایت دارند که اثربخشی واکسنهای کنونی بر برخی سویهها، اندکی کمتر از واکسنهایی است که علیه ویروس اولیه کرونا ساخته شدند. با توجه به اینکه این سویههای جدید، در طول زمان، جای سویههای قدیمیتر ویروس را میگیرند، احتمال افزایش میزان پیشروی عفونت نیز بیشتر است.
در مقایسه با ویروس اولیه کرونا که در شهر «ووهان» چین موجب شیوع بیماری همهگیر کووید۱۹ شد، و سویهی «آلفا»ی این ویروس که در شهر «کنت» بریتانیا شناسایی شد، اثربخشی واکسنهای کنونی در برابر سویه «بتا» که نخستین بار در آفریقای جنوبی کشف شد، یا سویه «گاما» که در برزیل و «دلتا» که در هند شناسایی شد، کمتر است.
پروفسور میکایلیس میگوید: «ما در سراسر جهان شاهد این هستیم که سویههای گوناگون این ویروس شکل میگیرند تا در برابر سیستم ایمنی که ناشی از واکسیناسیون یا بر اثر عفونتهای بعدی است، مقاومت کنند.» وی میافزاید که تزریق یک دوز اضافی، دستکم شش ماه بعد از دوز اول واکسیناسیون و تولید واکسنهایی که سویههای جدید را هدف میگیرند، میتواند میزان مصونیت را افزایش دهد. گرچه نباید فراموش کرد که همواره سویههای جدید سریعتر از واکسنهای جدید تولید خواهند شد.
واکسیناسیون گسترده میتواند میزان شیوع بیماری کووید۱۹ را کاهش دهد، هرچند هنوز بهطور دقیق نمیتوان گفت که این میزان چهقدر خواهد بود. در صورتی که واکسیناسیونِ گسترده به اجرا گذاشته شود؛ افراد کمتری، چه واکسینه باشند چه نباشد، به بیماری کووید۱۹ دچار خواهند شد و این بیماری را در سطح جامعه پخش خواهند کرد. در نتیجه، عملا ویروس کرونا هم شانس کمتری خواهد یافت تا خود را با شرایط وفق دهد.
کاهش میزان شیوع به این معنی نیز هست که خطر ابتلا در کل جامعه کاهش مییابد؛ بهویژه برای کسانی که نمیتوانند واکسن بزنند یا اینکه اثربخشی واکسن بر بدن آنها کافی نیست.
پروفسور میکایلیس میگوید: «پایین آوردن میزان شیوع ویروس، برای حفظ جان افراد آسیبپذیر، خیلی مهم است؛ زیرا این افراد سیستم دفاعی ضعیفی دارند و واکسنها نمیتوانند همانطور که سایر افراد جامعه را مصون میکنند، از بدن آنها دفاع کنند.»
مطالب مرتبط:
تولید و ارسال واکسن اسپوتنیکوی ساخت ایران به خارج
آغاز واکسیناسیون کرونا در جهان، اصرار بر واکسن داخلی در ایران؛ مشکل تبدیل «ریال» به «فرانک»!
نصب جیپیاس در بدن با تزریق واکسن کرونا؛ ریشههای یک ادعای جعلی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر