هر پاکت سیمان در ایران از ۲۵ هزار تومان به ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. «محمد اسلامی»، وزیر راه و شهرسازی علت این افزایش سرسام‌آور قیمت را بازار بورس اعلام کرده است و میگوید: «سیمان همواره یک بازار سنتی داشته و وقتی وارد بورس می‌شود، یک نوع گروگان گرفتن مردم توسط عده‌ای است که بتوانند پولدار شوند و تحصیل مال کنند.»
حامد اصل روستا، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع سیمان هم گفته است: «تنها مشکل فعلی صنعت سیمان کشور قطعی برق است و نمی‌توان هیچ مشکل دیگری را به این بازار نسبت داد.»
سیمان هم در این هفته‌ها سرنوشتی مشابه بنزین در آبان ۱۳۹۸ را پیدا کرده است، گران شدن آن صدای مردم را درآورده است، اما کسی مسئولیت این افزایش را تاکنون نپذیرفته است. اما دفتر مطالعات راهبردی «رونق تولید» وابسته به دانشگاه «امام صادق» اخیرا گزارشی از وضعیت صنعت سیمان وضعیت صنعت سیمان در ایران منتشر کرده و به بررسی شاخص‌های آن پرداخته است.
***
نبودِ شفافیت در این صنعت هم‌چون سایر صنایع که تابعی از شیوع پنهان زمامداری روحانیون بر ایران است، از جمله عوامل گرانی سیمان می‌تواند محسوب شود. صنعت سیمان به عنوان یکی از صنایع پایه، نقشی اساسی در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی هر کشور برعهده دارد.
آخرین آمارها نشان می‌دهد، ایران در سال ۱۳۹۶ دارای ۷۵ کارخانه تولیدکننده سیمان بوده که با ظرفیت تولید ۸۵.۳ میلیون تن سیمان از نظر ظرفیت چهارمین رتبه را در کشورهای جهان بعد از چین و هند و آمریکا در اختیار دارد.
این صنعت در سال‌های اخیر به دلیل نداشتن تقاضا، کمتر از ظرفیت اسمی به فعالیت خود ادامه می‌دهد و با موانع و چالش‌ها‌یی در حوزه داخلی و منطقه‌ای و جهانی روبه‌رو شده و گرانی اخیر هم به دیگر مشکلات و حواشی آن افزوده است.
طبق گزارش دفتر مطالعات راهبردی «رونق تولید» وابسته به دانشگاه امام صادق، ایران با تولید ۵۳ میلیون تن سیمان در سال ۲۰۱۸ در رده یازدهم بزرگترین تولیدکنندگان سیمان جهان قرار گرفته بود.
چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده سیمان در جهان، بیش از نیمی از تولیدات سیمان جهان را به خود اختصاص داده است.
در این گزارش همچنین آمده بخش اعظم زنجیره تامین سیمان بر عهده گاز مایع و طبیعی است و برق نیز نقشی در این میان ندارد.
موضوعی که مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع سیمان آن را رد کرده و میگوید علت اصلی گرانی سیمان در هفته‌های اخیر «قطعی برق» و از مدار خارج شدن کارخانجات تولید سیمان بوده است.
آن‌طور که در این گزارش آمده صنعت سیمان در ایران کمترین تاثیر را از موضوع تحریم‌های بین‌المللی دارد و صنعتی تقریبا مستقل محسوب می‌شود.
این گزارش همچنین میگوید راه‌اندازی یک کارخانه با ظرفیت یک میلیون تن تولید سیمان در سال به ۱۵۰ الی ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه نیاز دارد که بسیاری از صنایع کوچک توان ورود به این صنعت را ندارند.
این گزارش در ادامه از «شرایط دشوار فروش و مازاد عرضه بر تقاضا به دلیل رکود اقتصادی و کاهش شدید بودجه عمرانی» و «افزایش بی رویه واحدهای تولید سیمان بدون عدم برآورد صحیح و منطقی از میزان ظرفیت و کشش مصرف سیمان» به عنوان دو عامل اصلی بحران در صنعت سیمان نام برده است.
«رقابت ناسالم و منفی مانند اعمال تخفیفات نامتعارف»، «وابستگی شدید صادراتی به کشور عراق و به دنبال آن کاهش میزان صادرات به این کشور» از دیگر عوامل بحران در صنعت سیمان ایران اعلام شده است.
عراق را می‌توان بزرگترین کشور واردکننده سیمان ایرانی دانست که در سال ۱۳۹۵ بیش از ۳۶ درصد از سیمان ایران را خرید.
افغانستان، کویت، پاکستان و موزامبیک از دیگر کشورهای مقصد سیمان ایرانی هستند.
این مرکز همچنین اعلام کرده که «هزینه‌های بالای مالی ناشی از تسهیلات ارزی»، «کاهش شدید نقدینگی در شرکت‌های سیمانی» و «اجبار به توقف خطوط تولید جهت تعادل بازار عرضه و تقاضا» هم در تشدید بحران صنعت سیمان ایران نقش بازی می‌کنند.
در بخش دیگری از این گزارش به معرفی مهم‌ترین بازیگران صنعت سیمان در ایران پرداخته شده است.
مجموعه تامین اجتماعی و هلدینگ سیمانی فارس و خوزستان به طور مستقیم و غیرمستقیم سهامدار حدود ۲۱ درصد (معادل ۱۶ میلیون تن) از صنعت سیمان کشور هستند.
مجموعه بانک ملی (سرمایه‌گذاری توسعه سیمان و سرمایه‌گذاری بانک ملی)، مجموعه بنیاد (شرکت گسترش صنایع معدنی کاوه پارس)، اسپیندار و مجموعه غدیر از دیگر هلدینگ‌های سیمانی فعال هستند.
نقش اشخاص و شرکت‌های خصوصی نیز در این صنعت پررنگ است و حدود ۵۷ درصد تولید سیمان متعلق به آن‌هاست.
نتایج یک تحقیق از عملکرد مدیریتی ۴۲ شرکت فعال در صنعت سیمان ایران نشان می‌دهد که کارآمدی این بازیگران سال به سال رو به کاهش است.
این گزارش میگوید که تعداد شرکت‌های کارآمد در حوزه سیمان از ۳۱ شرکت در سال ۱۳۹۰ به ۲۱ شرکت در سال ۱۳۹۴ کاهش یافته است.
این گزارش تحقیقی همچنین میگوید که در سال‌های اخیر تنها ۳۳ درصد کارخانجات سیمان در ایران کارایی داشته و ۶۷ درصد دیگر نیز ناکارآمد بوده‌اند.
خرداد ماه امسال نیز پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) نیز گزارش مفصلی از صنعت سیمان در ایران و چالش‌های آن منتشر کرده که تصویر تقریبا روشنی از این صنعت ارائه داده است.
در این گزارش آمده که «رکود در ساخت‌وساز داخلی و کاهش بودجه عمرانی دولت و محدودیت‌های به وجود آمده در صادرات باعث شد تا ایران نتواند از بخش عمده‌ای از ظرفیت تولید سیمان خود استفاده کند.»
این گزارش تولید سیمان در ایران در سال ۲۰۲۰ را مشابه سال ۲۰۱۹ و رقمی معادل ۶۰ میلیون تن اعلام کرده و نوشته این کاهش «ظرفیت تولید کارخانجات و تعداد بالای نیروی کار موجب شده، سهم حقوق و دستمزد بخش اعظمی از هزینه‌های تولید سیمان را به خود اختصاص» دهد.
جدول زیر هزینه‌های تولید پنج شرکت سیمانی طی سال مالی منتهی به ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ را نشان می‌دهد.
این جدول میگوید که بیشترین هزینه تولید شرکت‌های سیمانی مربوط به حقوق و دستمزد پرسنل است. پس از آن هزینه پاکت مصرفی و مواد مستقیم مصرفی، بالاترین رقم هزینه تولید را در شرکت‌های سیمانی دارا است. (ارقام به میلیون ریال)
این گزارش از قطعی برق در فصل زمستان، اوورهال، تعمیرات کوره و آجرچینی به همراه دامپینگ قیمت سیمان صادراتی به کشور عراق از به عنوان سه عامل موثر در تعیین قیمت سیمان سخن به میان آورده است.
این گزارش در پایان یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت سیمان را «قیمت‌گذاری دستوری» اعلام کرده است.
افزایش تا ۶۰ درصدی قیمت حمل‌ونقل جاده‌ای، افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت ماشین‌آلات و تجهیزات، افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت آجرنسوز و عدم تامین پایدار انرژی مورد نیاز شرکت‌های سیمان را از دیگر عوامل تاثیرگذار در گرانی سیمان در ایران اعلام کرده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر