«کیمیا علیزاده» که با پرچم تیم پناهجویان در رقابت‌های المپیک توکیو شرکت کرده بود، در حساس‌ترین رقابت خود توانست «ناهید کیانی» دیگر تکواندوکار ایرانی را با نتیجه ۱۸ بر ۹ شکست دهد. رقابت کیمیا و ناهید بار دیگر موضوع مهاجرت و پناهندگی ورزشکاران را مورد توجه قرار داد.
کیمیا علیزاده براساس اعلام رسمی کمیته بین‌المللی المپیک، به همراه چهار ورزشکار دیگر ایرانی در فهرست ۲۹ نفره ورزشکاران پناهنده این دوره از مسابقات المپیک حضور داشت.
«دینا پوریونس لنگرودی» در رشته تکواندو، «جواد محجوب» در رشته جودو، «هامون درفشی‌پور» در رشته کاراته و «سعید فضل‌‌اولی» در رشته قایقرانی به همراه علیزاده پنج ایرانی تیم پناهجویان در مسابقات المپیک توکیو هستند. در سال‌های اخیر سه پژوهش رسمی درباره ریشههای مهاجرت ورزشکاران انجام شده است. گزارش زیر خلاصه‌‌ای است درباره آنچه در این پژوهش‌ها آمده است.
***
ورزشکاران ازجمله مهاجران خبرساز ایران در ۴۰ سال اخیر بوده‌اند. زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فردی از مهم‌ترین دلایل مهاجرت آن‌ها بوده که خبر‌ساز‌ترین این زمینه‌ها هم سیاسی و بیشتر در ارتباط با ممنوعیت مسابقه با ورزشکاران اسراییلی بوده است.
آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که طی ۲۰ سال گذشته دست‌کم ۳۸ ورزشکار از ایران مهاجرت کرده‌اند. بیشترین آمار مهاجرت ورزشکاران متعلق به رشته‌های جودو با ۷ ورزشکار مهاجر، تکواندو و قایقرانی هرکدام با پنج ورزشکار و ژیمناستیک و شطرنج هرکدام با چهار ورزشکار است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که اردیبهشت ۱۳۹۹ با عنوان «واکاوی مساله مهاجرت ورزشکاران و ارائه راهکارهای اثربخش» منتشر شده، از روند رو به رشد مهاجرت ورزشکاران به کشورهای مختلف خبر داده است.
در سال‌های اخیر ورزشکارانی همچون «سعید ملایی» در رشته جودو، «کیمیا علیزاده» و «میلاد بیگی» در رشته تکواندو، «علیرضا فیروزجا» در رشته شطرنج و «ایمان جمالی» در رشته هندبال با خروج از ایران زیر پرچم سایر کشور‌ها و فدراسیون‌های جهانی ورزش در میادین مسابقات حاضر شده‌اند که این مساله با خشم مقام‌های جمهوری اسلامی نیز همراه شده است.
حامیان نظام در روز‌های اخیر هم حملات هماهنگی علیه کیمیا علیزاده کرده‌اند، بی‌آنکه به ریشههای این تصمیم علیزاده و سایر ورزشکاران مهاجر اشاره کنند.
با این حال در سال‌های اخیر تصمیم ورزشکاران مهاجر و پناهنده موج حمایت عموم مردم را همراه داشته است.
بسیاری از مردم بر این باورند که این ورزشکاران به خاطر محدودیت‌های فراوان سیاسی، اجتماعی و فردی حق دارند که آرزو‌های ورزشی خود را در جای دیگری غیر از ایران دنبال کنند.
اما در کنار این مخالفت‌ها و موافقت‌ها، برخی پژوهش‌ها و مطالعات صورت گرفته در ایران، به بررسی ریشههای مهاجرت ورزشکاران پرداخته و تلاش کرده تا واقعیت‌های موجود در این رفتار را بررسی و واکاوی کند.
یکی از آخرین این مطالعات متعلق به مرکز پژوهش‌های مجلس است که سال گذشته منتشر شد و با بررسی ریشههای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی مهاجرت ورزشکاران از ایران پیشنهاد سلب تابعیت ایرانی این ورزشکاران را ارائه کرد.
در بخشی از این پژوهش آمده که ضعف مدیریتی و عوامل سیاسی یعنی تلاش مخالفان نظام برای جذب ورزشکاران دو دلیل مهاجرت ورزشکاران است: «علل مهاجرت ورزشکاران را می‌توان در دو دسته کلی عوامل مدیریتی (وضعیت اقتصادی کشور و به تبع آن ورزش، پرداختن افراطی مدیران ورزش به رشته فوتبال و کم‌اعتنایی به سایر رشته‌های ورزشی مدال‌آور، بی‌توجهی مسئولان به مسائل معیشتی ورزشکاران، فقدان نظام جامع بیمه‌ای و رفاه اجتماعی ورزشکاران ناشی از نبود نظام باشگاه‌داری، نبود لیگ‌های حرفه‌ای و منسجم و کارآمد در رشته‌های ورزشی المپیکی، کیفیت و کمیت حداقلی امکانات، زیرساخت‌ها و تجهیزات ورزشی در برخی رشته‌های ورزشی، پشت خط ماندن ورزشکاران و اختلاف نظر با مسئولان فدراسیون یا کادر فنی) و عوامل سیاسی (تلاش منافقین و معاندین جمهوری اسلامی ایران برای مهاجرت ورزشکاران ایران) دسته بندی کرد.»
فصلنامه «مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش» هم سال گذشته در این رابطه تحقیقی با عنوان «شناسایی عوامل موثر بر مهاجرت ورزشی ورزشکاران نخبه ایران» منتشر کرده که تصویر تقریبا تصویر روشنی از ریشههای مهاجرت ورزشکاران از ایران ارائه می‌کند.
این تحقیق «نداشتن امنیت اقتصادی بعد از عمر قهرمانی»، «تمرکز بودجه و دستمزد در رشته‌های خاص» و «درآمدزا بودن ورزش در کشورهای ديگر» را از مهم‌ترین عوامل اقتصادی مهاجرت ورزشکاران اعلام کرده است.
در این مطالعه همچنین «اجرا نکردن قوانین مصوب در خصوص مزايای اجتماعی ورزشکاران»، «تعريف نشدن صحیح جايگاه اجتماعی ورزشکاران» و «تبعیض جنسیتی در برخی رشته‌ها» از مهم‌ترین زمینه‌های اجتماعی مهاجرت ورزشکاران اعلام شده است.
ورزشکاران و مدیران شرکت‌کننده در این تحقیق همچنین گفته‌اند که «آگاهی نداشتن مردم از مشکلات ورزشکاران»، «ورود افراد غیرمتخصص به ورزش» و «بازيچه قرار دادن ورزشکار» از مهم‌ترین عوامل فرهنگی مهاجرت ورزشکاران از ایران محسوب می‌شود.
این تحقیق همچنین نشان داده که «عدم آشنا نبودن سران کشور با ورزش»، «جدا نبودن سیاست از ورزش»، «نداشتن آزادی بیان و حق انتقاد»، «از بین رفتن تمرکز ورزشکاران با سخت‌گیری‌‌های حراست در سفرهای برو‌ن‌مرزی» و «مسئله عدم مبارزه با ورزشکاران اسراییلی» از مهم‌ترین عوامل سیاسی این تصمیم ورزشکاران است.
این تحقیق در پایان سه شاخص کلان «مدیریتی»، «اجتماعی» و «سیاسی» را به عنوان اصلی‌ترین عوامل مهاجرت ورزشکاران از ایران معرفی کرده است.
نشریه «مدیریت منابع انسانی در ورزش» وابسته به دانشگاه شاهرود هم سال ۱۳۹۸ تحقیقی با عنوان «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر مهاجرت ورزشکاران نخبه در ایران» منتشر کرد که داده‌ها و نتایج سایر پژوهش‌ها در این زمینه را تایید می‌کند.
این تحقیق ریشههای مهاجرت ورزشکاران را در چهار زیر مجموعه اقتصادی، سیاسی، حرفه‌ای و اجتماعی مورد بررسی قرار داده است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بین عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان ورزشی، عوامل اقتصادی مهم‌ترين نقش را برعهده دارند.
در بین عوامل اقتصادیِ مورد مطالعه، از «دسترسی به فرصت‌های شغلی بهتر و درآمد بیشتر» و نیز «تفاوت وضعیت رفاهی در ايران و کشورهای مقصد» به‌عنوان مهم‌ترين عوامل نام برده شده است.
دو عاملِ «برخورداری از حمايت مالی» و «زيرساخت‌های مالی کشور» در رده‌های بعدی این تحقیق قرار گرفته‌اند.
در بین شش عامل حرفه‌ای موثر بر مهاجرت ورزشکاران، دسترسی به «امکانات»، «مربی و آموزش مناسب» و نیز «بی‌برنامگی فدراسیون‌ها» با اختلاف نسبتا زيادی با ساير موارد، به عنوان مهم‌ترين دلایل مهاجرت ورزشکاران ایرانی معرفی شده‌اند.
بر اساس نتايج پژوهش حاضر، پس از عوامل حرفه‌ای موثر بر مهاجرت ورزشکاران، عوامل سیاسی و سپس عوامل اجتماعی قرار دارند.
در بین عوامل سیاسی موثر بر مهاجرت ورزشکاران، «بی‌کفايتی نظام مدیریتی و ناکارآمدی آن»، «نفوذ گرايش‌های سیاسی در ورزش»، «هم‌جواری با کشورهای مهاجرپذير» و «صدور آسان گواهی تایید صلاحیت برای ورزشکاران» به عنوان مهم‌ترین عوامل معرفی شده‌اند.
در بین عوامل هفتگانه اجتماعی نیز «جايگاه و ارزش پايین ورزشکاران در جامعه» مهم‌ترين عامل موثر در مهاجرت این دسته از ورزشکاران معرفی شده است.
مطالب مرتبط:
کیمیا علیزاده زیر پرچم سفید کمیته المپیک در توکیو
کیمیا علیزاده از ایران رفت؛ خداحافظی با اولین مدال‌آور زن المپیک ایران
نخستین پیروزی کیمیا علیزاده، مقابل ایران در المپیک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر