«محمد مخبر»، رییس «ستاد اجرایی فرمان امام» روز ۲۶ خرداد ۱۴۰۰ در نامهای به رهبر جمهوری اسلامی ایران، با تبریک دستیابی به مجوز مصرف واکسن «کوو ایران برکت»، مدعی شد: «ایران به یکی از شش کشور تولید کننده واکسن کرونا در جهان تبدیل شده است.»
در این نامه سرگشاده آمده است: «از میان شش پلتفرم تولید واکسن در ستاد اجرایی، موفق شدیم مجوز مصرف واکسن کوو ایران برکت را با اتکا به دانش کاملاً بومی در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ اخذ نموده و جمهوری اسلامی ایران را به یکی از شش کشور تولید کننده واکسن کرونا در جهان تبدیل و خودباوری و اقتدار ملی را در عرصه بینالمللی آشکار نماییم.»
آیا تنها شش کشور در جهان واکسن کرونا ساختهاند و آیا ایران یکی از این شش کشور است؟ «ایرانوایر» در این گزارش میکوشد به این پرسش پاسخ دهد.
کشورهای تولید کننده واکسن کرونا
مطالعات برای تولید واکسن کرونا در اکثر کشورهای جهان مدتها است آغاز شده و تاکنون بررسی ۱۵ مورد آن شروع و تنها هشت مورد آن به تایید سازمان بهداشت جهانی رسیده است. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در حال حاضر ۲۸۶ واکسن در جهان در دست مطالعه است که ۱۰۱ مورد آن به مرحله کلینکال یا مطالعات انسانی رسیدهاند و ۱۸۵ مورد آن در مرحله پیش از مرحله کلینکال یا مطالعات حیوانی قرار دارند.
جدول زیر واکسنهای در دست بررسی در سازمان بهداشت جهانی را نشان میدهد:
اینفوگرافی زیر نیز نشان میدهد که چه تعداد واکسن در جهان در دست بررسی است و از چه روشهایی در تولید واکسن استفاده میشود:
از آنجا که برخی از شرکتهای داروسازی تولید کننده واکسن کرونا چند ملیتی هستند، میتوان نام کشورهای ذینفع را به این شرح دانست:
- واکسن فایزر-بیون تک، متعلق به امریکا-آلمان
- واکسنهای مدرنا، جانسون جانسون و نواواکس متعلق به امریکا
- واکسن آسترازانکا- آکسفورد متعلق به بریتانیا-سوئد (این واکسن در کره جنوبی هم تولید میشود)
- واکسنهای سینوفارم، سینواک، سینواک WIBP، کن سینوبایو، ژیفیلانگفام و IMBCAMS، متعلق به چین
- واکسنهای اسپونتک و ایپیواک متعلق به روسیه
- واکسن بهارات متعلق به هند
اگر به رصد واکسیناسیون کرونا در جهان که توسط «بیبیسی» انجام شده است هم نگاه کنیم، در حال حاضر عملیات واکسیناسیون در جهان با هفت واکسن که توسط شرکتهای واکسنسازی هفت کشور جهان انجام شده، در جریان است:
بنابراین تا ماه جون ۲۰۲۱، سازمان بهداشت جهانی واکسنهای تولیدی شرکتهای داروسازی مستقر در هشت کشور امریکا، آلمان، بریتانیا، سوئد، کره جنوبی، چین، روسیه و هند را تایید کرده است. رصد واکسن کرونا توسط «نیویورک تایمز» نیز همین گزارش را تایید میکند و از هشت کشور فوق به عنوان کشورهایی که واکسن آنها به مرحله نهایی رسیده، نام برده است:
نمودار اینتراکتیو کووید نما که با مشارکت سازمان بهداشت جهانی و ۱۵ کشور جهان تهیه شده است نیز نشان میدهد که در کدام کشورهای جهان مطالعات برای ساخت واکسن در دست انجام است. در واقع در این نقشه، تمامی واکسنهای در دست آزمایش در هرچهار فاز تولید واکسن کرونا به رنگ سبز مشخص شدهاند.
اگر روی کشور ایران کلیک کنید، نشان میدهد که در ایران نیزهفت واکسن در دست تولید است.
حال اگر تنها به واکسنهای فاز چهار که آخرین مرحله از آزمایشات پیش از تایید نهایی است نگاه کنید، به یکباره نقشه سبز رنگ بالا به رنگ مشکی تبدیل و تنها نام چند کشور با رنگ سبز به نمایش در میآید:
براساس این گزارش، شرکتهای داروسازی کشورهای چین با ۹ واکسن، هلند با هشت واکسن، بلژیک با هفت واکسن، سوئد با چهار واکسن، برزیل با سه واکسن، دانمارک با دو واکسن، کانادا، هنگ کنگ، تایلند و اتریش نیز با یک واکسن در مرحله فاز چهارم تولید واکسن کرونا قرار دارند. هیچ کدام از هفت واکسن در دست تولید ایران در فاز چهارم قرار ندارد.
در بررسی واکسنهای کرونا در دست تولید که موفق به ورود به مرحله فاز سه شدهاند، کشورهای بیشتری حضور دارند اما در این مرحله نیز نامی از ایران وجود ندارد.
آنچه از نظر سازمان بهداشت جهانی مورد تایید قرار گرفته، ورود دو واکسن ایرانی به مرحله فاز دوم آزمایشات است:
اعلام وضعیت هفت واکسن کرونا ایرانی در دست آزمایش به این شرح است:
آیا تاکنون هیچ کشوری در دنیا واکسن کرونا ساخت ایران را تایید کرده است؟
- خیر، تنها سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی واکسن «کوایران»، محصول «شرکت برکت» را به صورت اضطراری تایید و تزریق آن را در ایران آغاز کرده است.
آیا ایران تنها کشوری است که تاکنون واکسن تولید خود را تایید کرده است؟
- خیر، علاوه بر ایران، دو کشور چین و روسیه نیز واکسنی داخلی را تایید کردهاند که هنوز در سایر کشورها و یا توسط سازمان بهداشت جهانی، تاییدیه دریافت نکردهاند. ما به مورد دیگری برنخوردهایم.
کوبا نیز از جمله کشورهایی است که هنوز استفاده از هیچ کدام از واکسنهای تایید شده و تایید نشده کرونا را برای تزریق در این کشور تایید نکرده است.
جمعبندی
محمد مخبر، رییس ستاد اجرایی فرمان امام مدعی است: «ایران به یکی از شش کشور تولید کننده واکسن کرونا در جهان تبدیل شده است.»
«ایرانوایر» این ادعا را بررسی و به این نتایج دست یافته است:
- تاکنون سازمان بهداشت جهانی هشت واکسن کرونا متعلق به هفت کشور جهان را تایید کرده است.
- ۲۸۶ واکسن کرونا در جهان در دست آزمایش است که هفت مورد آن در ایران در دست بررسی است. این واکسنها عموما در فاز اول، دوم و سوم قرار دارند و تنها ۳۷ مورد آن به فاز چهارم رسیدهاند. هیچ کدام از واکسنهای در دست آزمایش در ایران به فاز چهارم نرسیدهاند.
- تاکنون هیچ واکسن ایرانی، خارج از ایران مورد تایید واقع نشده است.
- علاوه بر ایران، دو واکسن چینی و روسی نیز تنها در کشور مبدا تایید شده و کشور دیگری آن را تایید نکردهاند.
مجموعه بررسیها نشان میدهند ایران نه تنها در میان شش کشور واکسن کروناساز دنیا قرار ندارد بلکه در میان ۹ کشوری که واکسن کرونای آنها به فاز چهار رسیده نیز قرار نگرفته است. بنابراین «ایرانوایر» به ادعای محمد مخبر، رییس ستاد اجرایی فرمان امام مبنی بر اینکه ایران به یکی از شش کشور تولید کننده واکسن کرونا در جهان تبدیل شده است، نشان «دروغ پینوکیو» میدهد.
دروغ پینوکیو: اظهاراتی که عدم صحت آنها قبلا ثابت شده یا بر اساس تحقیقات و مدارک موجود، کذب از کار درآمدهاند یا به عبارتی، دروغ عیان هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روششناسی راستیآزمایی در «ایرانوایر»، اینجا را کلیک کنید.
دروغ پینوکیورییس «ستاد اجرایی فرمان امام» با دستیابی به مجوز مصرف واکسن «کوو ایران برکت»، مدعی شد: «ایران به یکی از شش کشور تولید کننده واکسن کرونا در جهان تبدیل شده است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر