۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ در پی برخورد موشک شلیک شده از ناوشکن جماران در نزدیکی بندر جاسک به شناور پشتیبان کُنارَک دست‌کم ۱۹ نفر جان باخته و ۱۵ نفر زخمی شدند که با گذشت بیش از یک سال، هنوز علت وقوع این حادثه به طور دقیق اعلام نشده است. در آن زمان تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های متعددی از علت بروز این حادثه منتشر شد که یکی از آن‌ها مربوط به جنگ الکترونیک دشمن و بروز خطا در سیستم راداری و پدافندی ناو جماران بود.
نتایج چند تحقیق نشان می‌دهد که شناورهای رزمی نیروی دریایی در ایران از نقاط ضعف متعددی در برابر حملات سایبری رنج می‌برند.
***
مقام‌های نظامی هرچند گمانه‌زنی در مورد حادثه شناور کنارک را تایید نکردند؛ اما سکوت آن‌ها ضعف نیروی دریایی و ناو‌ها و شناورهای رزمی در برابر حملات سایبری را مسکوت نگذاشت.
برخی گمان می‌کنند، بسیاری از ناوهای پیشرفته می‌توانند با کمترین تهدیدی به حرکت خود در دریا ادامه دهند و موشکی قادر نیست به آن‌ها آسیب بزند و سیستم پدافندی آن‌ها را به خطا بیندازد.
چنین باوری زمانی محقق می‌شود که سامانه پدافندی متمرکز و به نسبت قابل اعتمادی در دسترس این شناورهای پیشرفته باشد که بتواند مجموع امکانات هجومی و دفاعی آن را به اوج خود برساند.
ناو هجومی و امکانات دفاعی
این ناو‌ها در صورتی که سامانه پشتیبانی جنگال و جمینگ و سامانه‌های عامل مستقر روی آن‌ها (موشک، توپخانه و ...) نتوانند در اسرع وقت تهدید‌ها را شناسایی کرده و اقدام به مقابله به مثل کنند، به شناوری آسیب‌پذیر تبدیل خواهند شد.
بحش مهمی از این توانمندی مربوط به قدرت سیستم پدافند سایبری در مقابل امواج انحرافی، اختلال‌های الکترونیکی و حملات سایبری مهاجم است که می‌تواند یک شناور را غیرمنتظره، سریع و غافل‌گیرانه منهدم کند.
یگا‌ن‌های شناور رزمی جمهوری اسلامی هم هرچند تا حدودی از توانمندی جنگ الکترونیک، پوشش ارتباطی، شیوه‌های راداری و اقدام‌های فریبنده بهره می‌برند، اما نتایج چند پژوهش و تحقیق نظامی می‌گوید این شناورهای رزمی همچنان در برابر حملات پیشرفته سایبری نقطه ضعف دارند.
نتایج یکی از این تحقیقات که زمستان سال گذشته منتشر شده، نشان می‌دهد شناورهای رزمی نیروی دریایی در ایران از ۹ نقطه ضعف در برابر حملات سایبری رنج می‌برند.
یک تحقیق نظامی دیگر هم نشان می‌دهد ساختار موجود امنیت سایبری سازمان‌های نظامی در ایران که نیروی دریایی هم شامل آن‌ها می‌شود؛ «متناسب با رشد فناوری و انتقال آن به این سازمان‌ها نیست و این خود زمینه‌ساز آسیب‌پذیری آن‌ها شده است.»
فصلنامه «مطالعات دفاعی استراتژیک» هم در تازه‌ترین شماره خود که بهار سال ۱۴۰۰ منتشر شده، ارزیابی جدیدی از نقاط قوت و ضعف شناورهای رزمی در ایران در برابر حملات سایبری ارائه کرده است.
این مقاله تحقیقی با عنوان «ارائه راهبردهای مصون‌سازی شناورهای رزمی در برابر تهدیدات سایبری» منتشر شده است.
این تحقیق هدف خود را «مصونیت شناورهای رزمی در برابر تهدیدات سایبری با استفاده از روش‌های پدافند سایبری» اعلام کرده است.
در این فصلنامه جدولی از تجهیزات و امکانات شناورهای رزمی در ایران منتشر شده که تحت تاثیر حملات سایبری هستند.
این تحقیق همچنین فهرستی از نقاط ضعف شناورهای رزمی و تجهیزات و امکانات سایبری آن‌ها در برابر حملات سایبری منتشر کرده که «هم‌گام نبودن آموزش‌های پدافند سایبری با فناوری‌ها و تهدیدات نوظهور» از مهم‌ترین آن‌هاست.
آن‌طور که در این تحقیق نظامی آمده «ضعف در ساختار و سازمان متناسب با حوزه پدافند سایبری» و «ضعف نسبی سامانه رصد، پایش و تشخیص تهدیدات سایبری» دو نقطه ضعف دیگر شناورهای رزمی ایران در برابر حملات سایبری است.
ضعف دانش و تجهیزات بومی
این تحقیق همچنین نشان داده این شناور‌ها در زمینه «تجهیزات بومی سایبری» و «امکان نفوذ در استفاده از سامانه‌های سایبری» ضعف دارند.
«ضعف نسبی در دانش بومی دفاع سایبری» و «ضعف آگاهی کارکنان و فرماندهان شناور در خصوص امکان بروز تهدیدات سایبری» دو نقطه ضعف دیگر اشاره شده در این تحقیق نظامی برای شناورهای رزمی اعلام شده است.
این تحقیق همچنین اضافه کرده شناورهای رزمی در ایران با هشت تهدید دست و پنجه نرم می‌کنند که «دسترسی دشمن به اینترنت» و «حضور نظامی دشمن با توانمندی سایبری در محیط پیرامونی ایران» از جمله آن‌ها است.
در این تحقیق «وابستگی دانشی و فناورانه به خارج در حوزه سایبری» و «برخورداری دشمن از انواع عوامل برتر ساز فناورانه و نوظهور در حوزه سایبر» از دیگر تهدید‌های حوزه سایبری برای شناورهای رزمی اعلام شده است
«تحریم، امکانات ماهواره‌‌ای دشمن، آسیب‌پذیری زیرساختی شناورهای خودی، مهندسی اجتماعی دشمن و نفوذ سایبری در نیروی انسانی» از دیگر تهدید‌ها علیه شناورهای رزمی ذکر شده در این تحقیق است.
نتایج یک تحقیق نظامی دیگر که سال ۱۳۹۶ در فصلنامه «آینده‌پژوهی دفاعی» هم منتشر شده، به این نقاط ضعف و تهدید‌ها به صورتی گسترده‌تر و جزیی‌تر اشاره کرده است.
این تحقیق از «دستیابی سریع به آرایش نظامی الکترونیکی و آمایش سرزمینی سامانه‌های راداری توسط حساسه‌های اطلاعات سیگنالی آمریکا» و «استفاده از پایگاه هوایی، زمینی، دریایی و فضای آشکار و پنهان جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی آمریکا در همسایگی ایران» به عنوان دو تهدید پدافند غیرعامل راداری برای سیستم سایبری و نظامی جمهوری اسلامی نام برده است.
«توانایی استفاده از سکوهای فضاپایه جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی در رهگیری و شناسایی سامانه‌های راداری» و «توانایی استفاده از سکوهای دریاپایه سطحی و زیرسطحی جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی جهت رهگیری سامانه‌های راداری در منطقه خلیج فارس و دریایی عمان» از دیگر تهدید‌های ذکر شده دراین تحقیق است.
این تحقیق نظامی در پایان نتیجه گرفته بود که سامانه‌های پدافند غیرعامل راداری جمهوری اسلامی «به روز و مدون نیست» و مجموعه اقداماتی که در این زمینه صورت گرفته، نمی‌تواند برای سیستم‌های دفاعی و نظامی و سایبری کفایت کند.
مطالب مرتبط:
اشتباه مرگ‌بار، این بار در دریا؛ پیامدهای هدف قرار دادن ناوچه خودی چیست؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر