یک پژوهش دانشگاهی در ایران با اشاره به پنج جریان سیاسی موجود در توییتر فارسی‌زبان، یعنی اصولگرا، اصلاح‌طلب، برانداز، تجزیه‌طلب و تحول‌خواه، به بررسی ویژگی‌های هر یک پرداخته است. به نوشته این پژوهش، پنج سنخ کاربر توییتر ایرانی در پنج دنیای موازی زیست میکنند و شناخت کمی از یکدیگر دارند.
***
فصلنامه «مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران» در تازه‌ترین شماره خود پژوهشی را با عنوان «شناسایی و ارزیابی الگوهای تاثیرپذیری کاربران ایرانی توییتر از نگرش‌های سیاسی اینفلوئنسرها» منتشر کرده است.
این پژوهش عمدتا به بررسی نحوه حضور و فعالیت پنج جریان مهم سیاسی در توییتر فارسی، یعنی اصول‌گرایان، اصلاح‌طلبان، براندازان، تجزیه‌طلبان و تحول‌خواهان، پرداخته است.
بنابر مقدمه این تحقیق، تعداد اینفلوئنسرهای توییتر که بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده دارند یک هزار و ۷۵ اکانت است و شمار اینفلوئنسرهای با بیش از ۲۰ هزار دنبالکننده نیز به ۵۰۹ حساب کاربری می‌رسد.
آن‌طور که در این تحقیق آمده، تعداد اینفلوئنسرهای توییتر فارسی‌زبان که بیش از ۲۰۰ هزار دنبالکننده دارند فقط ۴۰ حساب است و حدود ۸۰ درصد آنان اکانت‌های شخصی هستند.
۱۴ درصد اینفلوئنسرها نیز متعلق به سازمانهایی است که در فضای آفلاین فعالیت میکنند؛ مثل خبرگزاری، روزنامه، باشگاه فوتبال و غیره.
بنابر این پژوهش، از بین اینفلوئنسرهای با بیش از ۲۰۰ هزار دنبالکننده ۴۳ درصد حساب‌های سازمانی هستند. از بین اینفلوئنسرهای با بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده نیز فقط ۱۴ درصد متعلق به سازمان‌ها هستند.
اما درباره اینفلوئنسرهای شخصی، این تحقیق می‌گوید بیش از یک‌سوم آنها که بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده دارند با اسم مستعار در توییتر می‌نویسند. این نسبت در میان اینفلوئنسرهای با بیش از ۲۰ هزار دنبالکننده به حدود یک‌چهارم کاهش می‌یابد.
همچنین به نوشته این پژوهش، ۵۰ درصد اینفلوئنسرهای «برانداز» با نام مستعار در توییتر حضور دارند و این نسبت برای اینفلوئنسرهای «اصلاح‌طلب» و «اصولگرا» به ترتیب هشت و ۲۲ درصد است.
این تحقیق پس از ارایه آمار مذکور، به تفکیک پنج جریان سیاسی پرداخته است.
آن‌طور که در این پژوهش آمده است: «هیچ‌یک از گرایش‌های سیاسی در توییتر ایرانی، از لحاظ مقبولیت در میان کاربران و اینفلوئنسرها، برتری محسوسی به گرایش‌های رقیب ندارند.»
به نوشته این تحقیق، «بخش قابل‌توجهی از کاربرانی که طرفدار هر یک از گرایش‌های سیاسی موجودند، معمولا تمایل کمی دارند که در معرض پیا‌م‌های سیاسی متفاوت قرار بگیرند و بیشتر سعی میکنند مطالبی منطبق یا نزدیک به نگرش‌های سیاسی خودشان را بخوانند.»
این موضوع را می‌توان در بلاک کردن متقابل هر یک از کاربران متعلق به این پنج جریان و گزارش پست‌های آنها به توییتر به منظور بسته شدن حساب‌های یکدیگر به وضوح مشاهده کرد.
کاربران وابسته یا حامی هر یک از این جریان‌ها تمایل چندانی ندارند که سایر حساب‌های رقبای سیاسی یا مخالفان عقیدتی خود را دنبال کنند و هر یک از این جریان‌ها روزانه مطالب کسانی را دنبال میکنند که به گرایش‌های سیاسی آنها نزدیک‌تر است.
به بیان دیگر، پنج سنخ کاربر توییتر ایرانی (اصولگرا، اصلاح‌طلب، تحول‌خواه، برانداز و تجزیه‌طلب) در پنج دنیای موازی زیست میکنند و شناخت کمی از یکدیگر دارند.
این تحقیق پس از این صورت‌بندی کلی، تلاش کرده به این پرسش پاسخ بدهد که اینفلوئنسرهای توییتر ایرانی چه افراد یا سازمانهایی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند. جدول زیر یافته‌های تحقیق در این بخش است.
مهم‌ترین داده جدول بالا هویت مستعار ۶۵ درصد اینفلوئنسرها در توییتر فارسی‌زبان است که به طور عمده مطالب غیرسیاسی منتشر میکنند. این آمار با توجه به غیرسیاسی بودن این کاربران رقم بسیار بالا و قابل توجهی است. این تحقیق مشخص نکرده که چرا این میزان کاربر غیرسیاسی تمایل ندارند که هویت‌شان مشخص باشد.
دومین داده مهم این جدول هویت واقعی ۱۰۰ درصد کاربرانی است که به آنها «تجزیه‌طلب» گفته می‌شود؛ احتمالا منظور گروهی از کاربران هویت‌طلب کردستان و عرب و ترک در ایران است.
همچنین بنابر این پژوهش، حدود یک‌سوم اینفلوئنسرهای که بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده دارند زنان هستند (جدول زیر).
مهم‌ترین داده مورد توجه در این جدول آن‌جاست که می‌گوید ۴۱ درصد اکانت‌های برانداز متعلق به زنان است. این بالاترین نسبت در میان سایر جریان‌های سیاسی موثر محصوب می‌شود.
در بخش دیگری از این تحقیق آمده است که حدود یک‌چهارم اینفلوئنسرهای با بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده تیک آبی توییتر دارند. این نسبت در میان اینفلوئنسرهای با بیش از ۲۰۰ هزار دنبالکننده به ۹۰ درصد می‌رسد.
توییتر به طور معمول این تیک آبی را به کاربرانی می‌دهد که بیرون از فضای آنلاین نیز افراد (سازمان‌های) مشهور و معتبری هستند و نیز مشخصات کاربری توییتریشان را کامل و شفاف ثبت کرده‌اند.
این تحقیق همچنین می‌گوید توزیع وضعیت محل سکونت اینفلوئنسرها با توجه به میزان دنبال‌کنندگانشان به‌طور چشمگیری متغیر است:
از بین اینفلوئنسرهای با بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده حدود یک‌سوم در خارج از ایران زندگی میکنند. این نسبت در میان اینفلوئنسرهای با بیش از ۱۰۰ هزار دنبالکننده به حدود سه‌چهارم می‌رسد.
البته با توجه به استفاده گسترده از فیلترشکن و وی‌پی‌ان در ایران، تعیین موقعیت جغرافیایی کاربران داخل ایران کاری تقریبا غیرممکن است و روشن نیست که این تحقیق با چه روشی به موقعیت جغرافیایی کاربران دست یافته است.
همچنین به نوشته این تحقیق، حدود یک‌چهارم از اینفلوئنسرهای با بیش از ۱۰ هزار دنبالکننده روزمره‌نویس هستند.
به نوشته این پژوهش، یک‌پنجم اینفلوئنسرها به عنوان «کنشگر با اسم واقعی» در توییتر حضور دارند. سهم «تشکل‌های سیاسی» در میان اینفلوئنسرها نیز تنها دو درصد است.
همچنین براساس جدول زیر، بیش از دوسوم روزمره‌نو‌‌یس‌ها جزء گروه غیرسیاسی هستند و حدود دوپنجم کنشگران با اسم واقعی نیز گرایش «اصلاح‌طلبانه» دارند.
این تحقیق همچنین می‌گوید که «تحلیل رفتارها و محتوای منتشرشده از سوی کاربران توییتر فارسی‌زبان نشان می‌دهد ۴۶ درصد این کاربران به اصلاح‌طلبی گرایش دارند به این معنا که آنها روش اصلاح‌طلبی را به سایر روش‌ها ترجیح می‌دهند.»
آن‌طور که در این تحقیق آمده، «یک‌چهارم کاربران توییتر ایرانی گرایش براندازانه دارند و گرایش‌های تحول‌خواه، اصولگرا و تجزیه‌طلب نیز به ترتیب با ۱۵ درصد، ۱۱ درصد و سه درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارد.»
بر اساس تحلیل شبکه روابط کاربرهای عادی و اینفلوئنسرها می‌توان گفت که دوپنجم کاربران اصولگرا در زمره کاربران متعصب محسوب می شوند. منظور از کاربر متعصب فردی است که بیش از ۷۰ درصد اینفلوئنسرهایی که او دنبال می‌کند گرایش سیاسی یکسانی دارند.
این تحقیق با وجود برخی نارسایی‌ها و کمبود‌ها در تشخیص و تحلیل دقیق هویت، گرایش سیاسی و جغرافیای زندگی اینفلوئنسرهای ایرانی در توییتر، از معدود متونی است که تصویری تقریبا جامع از وضعیت توییتر فارسی‌زبان به دست داده است.
توییتر فارسی‌زبان یکی از سیاسی‌ترین شبکه‌های اجتماعی در ایران محسوب می‌شود که از ضریب نفوذ بالایی در موج‌سازی سیاسی برخوردار است و در این سال‌ها به یکی از بستر‌های اصلی شکل‌گیری کمپین‌های سیاسی، مدنی و اجتماعی مرتبط با مسایل ایران تبدیل شده است.
بسیاری از گروه‌های سیاسی نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در این بستر مجازی دارند که این تحقیق تنها بخشی از آنها را پوشش داده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر