تهران- ستاره عبادی، شهروندخبرنگار
در روزهای اخیر، پخش فیلمی از یک مراسم جشن تکلیف لوکس در ایران مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت. در این ویدیو، یک دختر جوان در شمایل یک فرشته به دختران ۹ ساله چادرسفید میپوشانَد و جانماز هدیه میدهد. در دین اسلام، دختران در ۹ سالگی به سن «تکلیف» میرسند و مکلف میشوند دستورات دین اسلام را انجام دهند؛ نمازبخوانند، ماه رمضان روزه بگیرند و حجاب بر سر کنند.
در سالهای اخیر، برگزاری جشن تکلیف در میان قشر مذهبی و پولدار جامعه به یک عرف جدید تبدیل شده است و هربار به تجملات آن اضافه میشود. یک شهروندخبرنگار در گزارشی که برای «ایرانوایر» فرستاده، سراغ افرادی رفته است که به نوعی از برگزارکنندگان این جشنها هستند و از آنها درباره این جشن مذهبی که روز به روز لاکچریتر میشود، سوال کرده است.
***
«روی موهای دختربچه تاج گل طبیعی گذاشته و لباس سفید پفداری تنش کرده بودند. دو بال هم به لباسش وصل بود که انگار فرشته است. بادکنکهای سفید و صورتی از در و دیوار آویزان بودند و فانوسها و شمعهای ست شده با بادکنکها، میزها را پر کرده بودند. عروسکهای فرشته هم با بالهای ظریف و کوچک روی همه دیوارها و پردهها نصب شده بودند.»
اینها را «صنم» تعریف میکند. او «دف» می زند و همراه خانمی که در مولودی خوانی مشهور است، به جشنهای مذهبی زیادی دعوت میشود. جشن تکلیف هم یکی از جشنهایی است که آنها بارها به آن دعوت شدهاند: «قبلا ما بیشتر در جشنهای اعیاد مذهبی غدیر، قربان، مبعث و تولد امامان دعوت میشدیم. از آنجایی که خانم "ح"، مولودیخوانی که من در گروهش هستم، در بین قشر مذهبی خیلی معروف است و دستمزدش کم نیست، بیشتر مراسمی که دعوت میشویم، در بالای شهر و توسط مذهبیهای پولدار برگزار میشود که اغلب خانوادههای بازاریهای سرشناس هستند.»
او توضیح میدهد که برگزاری جشنهای تکلیف لوکس در چند سال اخیر در میان قشر مذهبی جامعه مد شده است: «گاهی فکر میکنم برای یک جشن تکلیف بیش از ۱۰۰ میلیون تومان خرج میشود.»
به گفته او، پوشیدن لباس عروس محجبه و بازی کردن نقش فرشته، یکی از بخشهای روتین مراسم جشنهای تکلیف این چنینی است: «معمولا خواهر یا دختر نوجوان و جوانی که خودش قبلا به تکلیف رسیده است، نقش فرشته را بازی میکند و برای دختر ۹ ساله چادر و جانماز میاورد. گل و نقل میپاشند و شمع روشن میکنند. ما هم موقع ورود فرشته دف میزنیم و شعرهای مخصوص میخوانیم و مراسم یک جوری روحانی میشود.»
او از شعری میگوید که معمولا موقع محجبه شدن دختربچهها، خانم مولودیخوان میخواند و میهمانها آن را تکرار میکنند: «گل و گلدون بیارید، آیینه و شمعدون بیارید/ جشن تکلیف منه، چون خدا یار منه/ میپوشم از این به بعد گردن و موی کمند/ تا نبیند دیگری، کند از بد نظری.»
به گفته صنم، در حین این مراسم شعرخوانی، فرشته بالدار تاج گل را از روی سر دختربچه بر میدارد، چادر نماز را سرش میکند و تاج گل را روی آن میگذارد. او تاکید میکند که در اکثر جشنهای تکلیف این چنینی، عکاس و فیلمبردار حرفهای حضور دارند و فیلمبرداری و عکاسی به شیوه عروسیها، اغلب با نورپردازی و... انجام میشود و برای مراسم کلیپ میسازند: «فکر کنم فیلمی که در فضای مجازی منتشر شد، کلیپ یک جشن تکلیف بود.»
میخندد و میگوید خیلی از مراسم این جشن شبیه مراسم عروسی و نامزدی است؛ مثلا به بچههای حاضر در این مراسم بستههای هدیه یادگاری میدهند: «قرآنهای رنگی، عروسکهای محجبه، جانمازهایی با طرحهای عروسکی، فرشتههای بالدار و..؛ معمولا در بستهبندیهای رنگی و کودکانه. برای پذیراییهم مثل عروسی، انواع غذا و دسر به صورت سلف سرویس داده میشود.»
جستوجوی عبارت «گیفت جشن تکلیف» در مرورگر گوگل، انواع و اقسام هدایایی که در این روز به کودکان داده میشود، نمایش داده میشود. ادمین یکی از سایتهای برگزاری جشن و مراسم مذهبی میگوید: «برای جشن تکلیف دختران از گیفت دو هزارتومانی تا ۱۰ هزارتومانی موجود است. البته سفارش هم قبول میکنیم. اگر گیفت نشان فرشته را بخواهید که یک عروسک مقوایی فرشته به چوب کوچکی وصل است، هر دانهاش دو هزار تومان میشود. معمولا همه را داخل یک ظرف کریستال خوشگل شبیه گلدان میگذارند و به میهمانها تعارف میکنند. اگر بخواهید بیشتر هزینه کنید، میتوانید جامُهری بخرید که انواع مختلفی دارد و هر دانهاش پنج تا هشت هزارتومان است. البته بستگی به مدل آن، قیمت متفاوت است. گیفت عروسک نمدی فرشته داریم که ۲۰ هزارتومان درمیآید اما اگر میتوانید بیشتر هزینه کنید، به نظرم بروید سراغ گیفتهای سفارشی.»
بدون این که منتظر جوابم شود، میگوید: «مثلا یک گیفت ویژه داریم که جانماز و چادر نماز رباندوزی شده است و همه داخل کیف سفیدی قرار میگیرند که بچهها بسیار دوست دارند. اما خب هرکسی سفارش نمیدهد، هر جانماز حدود ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارد.»
درست کردن دکور جشن تکلیف یکی دیگر از کارهای این موسسه است. ادمین این سایت درباره قیمت دکورها میگوید: «بادکنکآرایی هزینه چندانی ندارد و بسته به نوع بادکنک ساده یا هلیومی که در دکور قرار میگیرد، هزینهها بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزارتومان متغیر هستند. اما اگر گلآرایی داشته باشیم، هزینهها خیلی بیشتر میشوند. قیمت گل هم روز به روز افزایش مییابد. البته ما شمعآرایی و ... هم داریم. تمام مدلها در سایت ما آمده است. مشتری میتواند انتخاب کند و مطمئن باشد که ما به همان کیفیتی که در عکس دیده میشود، دکور را اجرا میکنیم.»
خدمات دیگری که برای جشن تکلیف دخترانه ارايه میدهید، چیست؟ در پاسخ به این سوال میگوید: «ما متناسب با این جشن، هدایایی را هم طراحی کردهایم که میهمانان میتوانند برای کودک ۹ ساله انتخاب کنند. چون جشن تکلیف معمولا در روز تولد بچهها گرفته میشود و میهمانان برای بچه کادو میگیرند. ضمنا لباس فرشته بالغ که یک لباس عروس پوشیده است هم اجاره میدهیم. چندین مدل لباس داریم که همگی را از ترکیه آوردهایم که لباس عروس پوشیده برای عروسهای مسلمان دارند. قیمتها هم بستگی به مدل، متفاوت هستند؛ از شبی یک میلیون تومان به بالا»
مولودیخوان خانم هم میفرستید؟
میگوید: «ما این خدمات را نداریم اما میتوانم خانم "م" را معرفی کنم که در این مجالس کارش حرف ندارد؛ هم مولودی میخواند، هم نمایش اجرا میکند، هم برای بچهها داستان میگوید و خلاصه مجلس را حسابی گرم میکند.»
خانم «م» همان اول کار میگوید در ایام شیوع کرونا مجلس برگزار نمیکند: «من یک بار به کرونا مبتلا شدم و در این شرایط مجلس نمیروم. انشالله بعد از ریشه کن شدن این بیماری.»
میخواهم بدانم نظر قشر مذهبی درباره این مراسم چیست. بنابراین، قبل از این که تلفن را قطع کند، میگویم حاج خانم یک سوال هم داشتم، به نظر شما برگزاری این مراسم اسراف نیست؟ بلافاصله میگوید: «عزیزم! همه، همه جور خرج میکنند اما تا به مراسم مذهبی و کار دینی میرسد، حرف اسراف میزنند. به نظر من برای دین باید هزینه کرد. البته میدانم بعضی هم افراط میکنند اما الان بچههای ما به خاطر تبلیغات وقتی عاشق درخت کریسمس و بابانوئل میشوند، ما هم نباید دست روی دست بگذاریم و باید برایشان تنوع و زیبایی و دنیای کودکانه در دین ایجاد کنیم. البته باز هم میگویم که نباید افراط کنیم.»
منتظر جمله بعدی نمیماند و میگوید: «انشالله بعد از ریشه کن شدن این مرض به دست آقا صاحب زمان، در خدمتتان هستم.»
و تلفن را قطع میکند.
«سهیلا» در یکی از تالارهای معروف تهران کار میکند. او میگوید بهمن ماه سال گذشته یک خانواده سرشناس بازاری جشن تکلیف نوه خود را در این تالار گرفته بودند که به گفته او، هزینه پذیرایی از هر نفر با انتخاب پایینترین منو، ۶۰۰ هزار تومان است: «آنقدر این مراسم برای ما عجیب و جذاب بود که میرفتیم تماشا. دست میزدند و مولودی میخواندند. روی هر میز گرد پذیرایی، یک کیک با عکس دختر خانم که حجاب داشت اما روی سرش تاج بود، گذاشته بودند. عین یک عروس از دختر بچه استقبال کردند. اول همه با لباسهای باز کمی خواندند و مراسم اجرا کردند، بعد چادر پوشیدند و جانمازهای زیبا پهن کردند و نماز خواندند.»
او گیفت یادگاری این مراسم را هم به یاد دارد: «صاحب مجلس از آن گیفتها به ما هم داد و گفت ببرید برای دخترهایتان. یک جعبه چوبی بود که رحل قرآن صورتی، قرآن و مفاتیح صورتی داخل آن بود و یک جانماز خوشگل گلدوزی شده و چادر نماز و تسبیح. راستش از شدت کنجکاوی، همان روز قیمت گیفت هدیه را سرچ کردم؛ هر جعبه ۴۵۰ هزار تومان قیمت داشت.»
چند ثانیه مکث میکند و میگوید: «با یک حساب سر انگشتی، حدود ۱۰۰ میلیون تومان برای جشن خود خرج کرده بودند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر