سفرهای خارجی فدراسیون بسکتبال با دلارهای دولتی و پول داوران؛ بوی تند فساد

بسکتبال ایران با افتخاراتی متعدد، همچون سه حضور در جام جهانی، سه حضور در المپیک و سه قهرمانی در جام ملت‌های آسیا، چندی است با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شده و بیش از هر زمان دیگری نگران آینده است.

در سه سال اخیر و در دوره مدیریت جدید فدراسیون بسکتبال ایران ظاهرا بر شمار تجربیات ناکام افزوده می‌شود و چشم‌انداز روشنی هم در پیش نیست.

«محمود مشحون» دی‌ماه ۱۳۹۶ پس از پانزده سال ریاست بسکتبال ایران ناچار شد به دلیل قانون جدید بازنشستگان از این مقام کناره‌گیری کند.

هنگامی که یک ماه بعد «رامین احمدی طباطبایی» به عنوان رییس جدید فدراسیون انتخاب شد، بسیاری گمان می‌بردند و امید داشتند که این «پزشک و مدیر جوان که آشنایی دقیقی به مسائل بسکتبال ایران دارد» بتواند خانواده بسکتبال را که دچار معضلی جدی شده بود بار دیگر بر گرد یک هدف جمع بیاورد. اما این امید کمتر از یک سال دوام داشت.

در دو سال اخیر انتقادها از روش مدیریت احمدی طباطبایی بالا گرفته است. کمیته‌های فدراسیون، که به قول او به «دپارتمان» تبدیل شدند، شاهد تغییرات و جابه‌جایی‌های گسنرده‌ای بوده‌اند. منتقدان نیز رفتار او را «دیکتاتور مآبانه» معرفی می‌کنند و می‌گویند به همین دلیل، در اردوهای ملی از او با لقب «رییس احمدی» یاد می‌کنند.

سقوط کیفی لیگ بسکتبال ایران و برخی بی‌برنامگی‌ها در باشگاه‌ها نیز از دیگر انتقاداتی است که به مدیریت احمدی طباطبایی بر فدراسیون بسکتبال وارد شده است.

علاوه بر اینها، سه موضوع ابهامات مالی در فدراسیون، سفرهای پرشمار رییس فدراسیون و مشکلی که او بر سر واردات گوشی‌های همراه پیدا کرد از دیگر موضوعاتی بوده که در این دوران خبرساز شده است.

ابهامات مالی و درآمدهای مدفون

لیگ برتر بسکتبال باشگاه‌های ایران سال گذشته به دلیل همه‌گیری کرونا، پیش از برگزاری مرحله پلی‌آف (حذفی) تعطیل شد.

بعد از تعطیلی مسابقات، فدراسیون چند بار از مشکلات مالی‌اش گفت اما پرسش اینجا بود که درآمدهای لیگ کجا خرج می‌شود. فدراسیون در این مدت حتی هر سال بیش از سال قبل به داورانش بدهکار بود.

ورودیه‌ای که امسال از هر تیم‌ برای شرکت در مسابقات بسکتبال مردان باشگاه‌های ایران گرفته شد مبلغ ۱۱۰ میلیون تومان بود. با در نظر گرفتن اینکه از ۱۶ تیم مسابقات، دو تیم متعلق به باشگاه‌های نظامی («نیروی زمینی» و «رعد پدافند مشهد») از پرداخت ورودیه معاف هستند، مبلغ دریافتی از سایر ۱۴ باشگاه به یک میلیارد و ۵۴۰ میلیون تومان می‌رسد.

همچنین هر تیم بابت هر بار میزبانی نیز باید مبلغ ۳ میلیون تومان جدا پرداخت کند.

سهم ۷ درصد قرارداد بازیکنان نیز از دیگر منابع درآمدی فدراسیون بسکتبال محسوب می شود. به طور مثال، اگر ۷ درصد قرارداد بازیکنان یک تیم را مجموعا ۲۰۰ میلیون تومان در نظر بگیریم، این رقم برای ۱۰ تیم به دو میلیارد تومان می‌رسد.

به این ترتیب، فدراسیون از ورودیه تیم‌ها و از سهم قراردادها تا اینجا حدود ۵ میلیارد تومان می‌رسد. اما درآمدهای دیگری هم هست

شرکت «مات»، اسپانسر فدراسیون است که قرارداد مالی این شرکت با فدراسیون بسکتبال شفاف نیست. مات، ۸۰ درصد تبلیغات و پخش تلویزیونی را در اختیار دارد. تنها ۲۰ درصد متعلق به تیم میزبان است. به طور مثال اگر رعد پدافند مشهد میزبان است، از ۱۰ فضای تبلیغاتی پیرامون زمین دو فضا در اختیار میزبان و بقیه سهم مات است.

هر بازیکن خارجی برای صدور کارت بازی در ایران، باید مبلغ ۱۵ میلیون تومان به فدراسیون بسکتبال پرداخت کند. علاوه بر این، ۷ درصد قرارداد این بازیکنان نیز سهم فدراسیون می‌شود. یعنی اگر بازیکنی به طور مثال ۵ هزار دلار در ماه قرارداد دارد، ۳۵۰ دلار را باید باشگاه به حساب فدراسیون واریز کند.

هزینه‌های فدراسیون نیز چندان نیست و شاید بتوان بخش داوری را هزینه‌برترین بخش دانست رقم آن در مجموع بازی‌های یک فصل به ۶۰۰ میلیون تومان هم نمی‌رسد. اما همین هزینه در ایام کرونا و برگزار نشدن بیشتر مسابقات کمتر هن شده است.

اما به رغم همه آنچه در بالا آمد، وب‌سایت خانه بسکتبال خبر داده «داوران و ناظران هنوز پول‌های فصل پیش و پیش‌ترها را از فدراسیون طلبکارند.» 

سلطان سفر

یکی از انتقادهای مخالفان این است که رییس فدراسیون بیش از آنکه در فکر حل کردن مشکلات پیش‌آمده باشد باشد، به فکر سفرهای متعدد است.

برخی منتقدان می‌گویند مرد اصلی و تصمیم‌گیر فدراسیون «مهران شاهین‌طبع»، سرمربی تیم بسکتبال،‌ است. به گفتۀ منتقدان، تیم ملی بسکتبال در دوران او بیشترین حواشی و بحران‌ها را از سر گذرانده است.

شاهین‌طبع رابطه خوبی با برخی رسانه‌ها ندارد. برخی منتقدان نیز با اشاره به اینکه او دانش‌آموخته دانشکده پلیس است، از «روحیه پلیسی» برای تجسس در زندگی خصوصی دیگران انتقاد کرده‌اند.

البته احمدی طباطبایی عمدتا درباره این انتقادات سکوت کرده است. برخی منتقدان نیز می‌گویند پاسخ ندادن احمدی طباطبایی به دلیل است که او همیشه در سفر است و فرصتی برای پاسخ‌گویی ندارد.

این منتقدان با اشاره به سفرهایی از قبیل همراهی با تیم نوجوانان در مسابقات آسیا (چین)، همراهی با تیم سه نفره دختران در مسابقات جهانی (هلند)، شرکت در تیم پنجره‌های جام جهانی در استرالیا و سفرهای پرشمار دیگری به قطر و اندونزی و چین می‌گویند رییس فدراسیون بسکتبال ایران تقریبا هیچ سفری را از دست نمی‌دهد. 

آخرین سفر احمدی طباطبایی، یعنی سفر به قطر همزمان با مسابقات انتخابی کاپ آسیا، صدای همه را درآورد. نیازی به حضور او به همراه تیم نبود اما طباطبایی در توجیه سفرش گفته بود برای ملاقات با رییس قطری فیبا به دوحه می‌رود. بعدا معلوم شد چنین دیداری صورت نگرفته است. علاوه بر این عکسی منتشر شد که طباطبایی را به همراه «مسعود قاسمی»، سرپرست تیم، نشان می‌داد که برخلاف مقررات قرنطینه از هتل خارج شده و در دوحه به گشت و گذار پرداخته‌اند. همین مساله باعث شد که سرپرست تیم ایران در مسابقه آخر که به نظر می‌امد مسابقه‌ای آسان در برابر سوریه باشد از حضور در زمین محروم شد و بازی را از روی سکو دنبال کرد. تیم ملی هم مسابقه را واگذار کرد.

موبایل‌های چمدانی رییس

اما سفر قطر حاشیه‌های دیگری نیز برای رییس فدراسیون بسکتبال داشت. زمانی که او به فرودگاه تهران رسید، تعداد موبایل‌های نو همراهش دردسرساز شد.

طبق قانون، هر مسافر می‌تواند یک گوشی وارد و با کد ملی خود به ثبت برساند. بنابر گزارش‌ها، رامین احمدی طباطبایی پیش‌تر به بعضی بازیکنان در دوحه گفته بود «مجوز ۱۰ گوشی» دارد. به هر روی، ماموران در فرودگاه تهران او و همراهانش را تا صبح روز بعد نگه داشتند.

گشت و گذارهای رامین احمدی طباطبایی پیش از این نیز خبرساز شده بود. سال ۲۰۱۹ و در جریان بازی ایران – فیلیپین در مسابقات جام جهانی چین او در محل مسابقه حضور نداشت. بعدا معلوم شد که در آن زمان به همراه «مازیار ناظمی»، مسئول دفتر رسانه‌ای وقت وزارت ورزش و رییس کنونی فدراسیون اتومبیل‌رانی، به بازدید دیوار چین رفته بودند و  نتوانستند خود را به موقع به بازی ایران برسانند.

برخی منتقدان گفته‌اند بالا رفتن قیمت ارز در ایران انگیزه رییس فدراسیون را برای مسافرت‌های خارجی بیشتر کرده است.

با این حال این پرسش همچنان پابرجاست که چرا داوران ایران گاهی بیش از ۱۵ ماه حقوق نمی‌گیرند.