چهار ۹ پشت سر هم. روز یکشنبه در ایران نهمین روز از نهمین ماه سال ۹۹ است و به دلیل این تاریخ سرراست، تقاضا برای زایمان زودرس یا عملهای سزارین سیستم بهداشت و درمان ایران را با چالش روبهرو کرده و علاوه بر آن به بحث بر سر مالکیت بدن دامن زده است.
***
آمار جراحی سزارین در روزهای معروف به «لاکچری»، یعنی تاریخهای رُند و یکدست، معمول سه برابر روزهای عادی است. اما به نظر میرسد این بار آش ماجرای زایمان برنامهریزی شده برای تاریخ ۹ آذر چنان شور شده که صدای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را هم درآورده است.
به گزارش ایرنا، این وزارتخانه با صدور ابلاغیهای به معاونان درمان دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور، در این مورد هشدار داده و با طراحی یک جدول ویژه، از بیمارستانهای تحت نظارت خود درخواست کرده است تا نام بیمار، پزشک، تاریخ دقیق وعلت انجام سزارین درآن درج و تا پایان آذر به معاونت درمان وزارت بهداشت عودت داده شود.
«قاسم جان بابایی»، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به «ایرنا» گفته است با بیمارستانها و پزشکان دارای سابقه آمار بالای سزارین مدیریت نشده برخورد خواهد شد.
با این که در طول دهه گذشته وزارت بهداشت بر شیوه زایمان طبیعی تاکید و با انجام سزارینهای «الکتیو» مخالفت کرده است، آمارهای موجود نشان میدهند جراحی انتخابی سزارین در ایران از محبوبیت بالایی برخوردار است.
مسوولان وزارت بهداشت بعد از بررسی چند تاریخ مناسبتی و تقویمی در طول سالهای اخیر، متوجه افزایش معنادار سزارینهای غیر ضروری در سطح بیمارستانهای کشور در تاریخهای خاص شدهاند.
قاسم جان بابایی میگوید: «با توجه به در پیش بودن تاریخ ۹/۹/۹۹ و پیشبینی تکرار افزایش سزارینهای بدون اندیکاسیون، علیرغم اطلاعرسانی عوارض و خطرات آن از طریق رسانههای مختلف، بررسی و شناسایی میزان همراهی و عملکرد پزشکان و بیمارستانها در کنترل این اقدام غیرموجه در دستور کار جدی این وزارت متبوع قرار گرفته است.»
از سوی دیگر، یک عضو «کمیسیون بهداشت و درمان» مجلس شورای اسلامی نیز از احتمال مداخله قوه مقننه در این ماجرا خبر داد.
«محسنیبندپی» در برنامه «سعادت آباد» «رادیو تهران» هشدار داد که اگر وزارت بهداشت نتواند با والدین متقاضی و جراحان مقابله کند، این کمیسیون برای تصویب یک قانون بازدارنده وارد عمل خواهد شد.
روز ۹ آذر ۱۳۹۹حاوی چهار عدد ۹ و دارای ترتیب و نظم ویژهای است؛ نظمی که شیوه نگارش و تلفظ آن را خوش آهنگ میکند و رندترین عدد دهه ۹۰ شمسی به شمار میآید.
سزارین انتخابی و مناسبتی؛ تولد یا تجارت؟
سخن از مبادله میلیونها تومان پول نقد است؛ مبالغ هنگفتی که بین والدین متقاضی و پزشکان جراح مراکز درمانی خصوصی رد و بدل خواهد شد. عده زیادی در رفت و آمدند تا برای تاریخ و زمان مناسب، وقت قبلی بگیرند و تعدادی از آنها شاید برای دستیابی به این منظور، به تولد پیش از موعد فرزندشان رضایت بدهند.
در حالی «روزنامه سپید» از پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان بابت یک زایمان مناسبتی در تاریخ ۹ آذر نوشته است که برخی کاربران توییتر از مبالغ ۱۳۰ تا ۴۶۰ میلیون تومانی میگویند.
«ترانه جندقی»، زن پا به ماهی که در هفته سی و هشتم بارداری قرار دارد و از اهالی «سعادتآباد» تهران است، به «ایرانوایر» میگوید با خواندن آنچه در رسانههای اجتماعی در این مورد نوشته شده، نسبت به تصمیم خود برای زایمان در این تاریخ خاص منصرف شده است: «پزشک من در بیمارستان خصوصی "عرفان" کار میکند. در مورد قیمت سزارین در روز ۹ آذر پرسیدم، گفت ۳۰ میلیون تومان میگیرد و این علاوه بر مبلغی است که هر بیمار باید به بیمارستان بپردازد. اما در عین حال، گفت از آنجا که دو هفته تا پایان بارداری من باقی مانده، چنین کاری با ریسک همراه است و تصمیم در این مورد را به عهده خودم گذاشت. پزشکم توضیح داد که روز ۹ آذر از ساعت هفت صبح تا ۱۲ شب در بیمارستانهای مختلف برای زایمان وقت قبلی تعیین کرده است.»
ترانه در مورد مبالغ ۷۰ تا ۱۵۰ میلیون تومانی که پزشکان متخصص برای این اقدام دریافت میکنند، در شبکههای اجتماعی خوانده است. میگوید: «یک سری سایتهای داخلی این موضوع را انکار کردهاند اما این موضوع برای خودم پیش آمده، پس نمیتوانم بگویم دروغ است. یک خبرنگاری نوشته بود به بیمارستان زنگ زده و بیمارستان گفته مثلا مبلغ زایمان ما ۱۰میلیون تومان است و برای آن روز خاص هم این مبلغ فرق نمیکند. بنابراین، نتیجه گرفته بود که این رقمها دروغ هستند. اما به این نکته توجه نکردهاند که شاید مبلغی که بیمارستان میگیرد، تغییر نکند اما پزشک معالج جداگانه مبلغی را درخواست و آن را با کارتخوانش در مطب دریافت میکند.»
سزارین مناسبتی، نادیده گرفتن حقوق کودک است
یک پزشک ساکن ایران میگوید سزارین بیدلیل، نادیده گرفتن حقوق یک کودک است. اما فخرفروشی والدین باعث شده است آمار سزارینهای غیرضروری در ایران به شکل نامعقولی نسبت به سایر کشورهای جهان رشدی جهشی داشته باشد.
«مریم رفیعی»، پزشک متخصص زنان و زایمان ساکن ایران به اظهارات سال گذشته «ایرج حریرچی»، معاون کل وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اشاره میکند: «سال پیش بود که حریرچی گفت در روز هشتم آبان ۱۳۹۸ در یک بیمارستانی که ظرفیت انجام ۱۰ عمل سزارین داشته، ۳۲ سزارین انجام شده است. با این حساب و با این شتابزدگی، طبعا درصد خطا و آمار مرگ و میر یا احتمال ابتلا به عفونتهای بیمارستانی بالا میرود. برای انجام سزارین باید دلایل قانونی و فیزیکی وجود داشته باشد؛ مثلا "دیسترس جنینی" یا عدم تناسب مابین سر جنین با لگن مادر و یا مثلا توده خوشخیم و بدخیمی که مسیر زایمان طبیعی را مسدود کرده باشد. به نظر من، در غیر این صورت تن دادن به تولد زودهنگام جنین، نوعی کودکآزاری است.»
او همچنین به کمبود تخت بیمارستانها در ایام کرونا و فشارهایی اشاره میکند که پرستاران و کادر درمانی تحمل میکنند:
«از یک طرف کادر پزشکی در شرایط کرونا بسیار گرفتارند و از طرف دیگر این اصرارها میتوانند منجر به تولد کودک نارس و درگیر شدن بخش دیگر کادر درمانی بشوند. رشد جنینی در روزها و هفتههای آخر از اهمیت دو چندانی برخودار است و برای کودک یک دوره طلایی محسوب میشود؛ دورهای که مغز و ریه کودک حتی تا آخرین دقایق تولد به رشد خودش ادامه میدهد و تلاش برای فخرفروشی والدین میتواند منجر به ایجاد اختلال فیزیکی مثل نارس شدن کودک باشد.»
مریم رفیعی معتقد است علت پذیرش پزشکان به انجام سزارین الزاما پول نیست: «از آن جایی که انجام سزارین بسیار سادهتر و سریعتر است، پزشکان تمایل بیشتری به انجام آن دارند. من خودم بارها شاهد همکارانی بودهام که نخواستهاند در جریان زایمان طبیعی بیمار حاضر بشوند. آلودگی صوتی، دردسر زیاد، طولانی شدن پروسه و همه اینها باعث میشوند از زایمان به شیوه سزارین استقبال کنند.»
این متخصص از تصمیم وزارت بهداشت استقبال میکند: «امسال وزارت بهداشت اعلام کرده است اگر میزان سزارینها بیش از حد طبیعی باشد، به عنوان مدعیالعموم از پزشک و بیمارستان مربوطه شکایت میکند. به نظرم اقدام این وزارتخانه درست است چون در شرایط اپیدمی کرونا ممکن است عوارض ناخوشایندی متوجه مادر و نوزاد تازه متولد شده بشود.»
حق مالکیت انسان بر تن چه میشود؟
اما پزشک دیگری با این ایده دکتر رفیعی مخالف است. این پزشک ساکن ایران که مایل به ذکرنامش نیست، میگوید: «در جریان زایمان طبیعی، مادر لحظات بسیار دشواری را از سر میگذراند که گاهی میتواند تا آخر عمر تبدیل به تروما بشود. ممکن است یک زائو ساعتهای متوالی درد بکشد و فارغ نشود. اگر با سزارین مخالفیم، در واقع با حق تملک انسان بر بدن مخالفیم. این یک انتخاب کاملا خصوصی و فردی است و ما اجازه نداریم به خاطر انتخاب فردی یک نفر در مورد تن خود و این که تصمیم گرفته است درد نکشد، او را سرزنش کنیم. حداقل کاری که باید بکنیم، احترام به انتخاب یک مادر است. مداخله در این موضوع و دولتی کردن ماجرا مثل مداخله دولت در مورد حق پوشش افراد است.»
این پزشک درعین حال معتقد به انجام سزارین زودرس نیست چون در آن صورت، حقوق کودک را نادیده گرفته است: «تحت هیچ شرایطی زیر بار چنین امری نمیروم چون به حقوق انسانها معتقدم. اما اگر یک بیمار برای سزارین اصرار کند، حالا گیرم با یکی دو روز این زودتر یا دیرتر، به شکلی که برای جنین زیان نداشته باشد، درخواست او را میپذیرم. من در درجه نخست به پولی که رد و بدل میشود، توجه نمیکنم بلکه حق انتخاب آن زن برایم مهم است. در رسانههای اجتماعی تلاش میکنند از متخصص زنان یک کاسب پولپرست بسازند که به قیمت نارسایی نوزاد و برای دو ریال اضافهتر حاضر است جان کودک و مادر را به خطر بیاندازد. به نظرم این حقیقت ندارد و تصور میکنم کمتر کسی از همکاران من تن به سزارین و یا زایمان زودرس و خطرناک بدهد.»
از او میپرسیم برای انجام عمل سزارین چهقدر دستمزد میگیرد؟
پاسخ میدهد: «شخصا ۱۵ میلیون تومان و این به جز دستمزدی است که بیمار به بیمارستان میپردازد. البته رقم مشخص و واحدی در این مورد وجود ندارد و بسته به نظر پزشک و بیمار و بر اساس توافق مابین آنها تعیین میشود.»
علیرغم مطالبی که در شبکههای اجتماعی نسبت به خطرات زایمان زودرس منتشر شدهاند و با وجود هشدار وزارت بهداشت، کماکان راهروهای بیمارستانهایی که بخش زنان و زایمان دارند، شاهد صفوف مردم برای تعیین وقت قبلی سزارین مناسبتی هستند.
سابقه ماجرا نشان میدهد که مردم در تاریخهای خاص به دفاتر ثبت احوال هجوم میبرند. سازمان ثبت احوال کشور امسال و در آستانه ۹ آذر، برای پرهیز از ازدحام جمعیت تمهیدی اندیشیده و اعلام کرده است که این سازمان محدودیتی برای ثبت تاریخ تولد با تاریخ ۹ آذر ندارد و اگر فردی در تاریخ پنجم یا ششم آذر به دنیا آمده است، میتواند تاریخ صدور شناسنامه فرزندش را ۹/۹/۹۹ ثبت کند.
براساس اعلام این سازمان، فقط تاریخ صدور شناسنامه ۹/۹/۹۹ ثبت خواهد شد و تاریخ تولد نوزاد کماکان همان تاریخی است که در بیمارستان ثبت شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر