در دو روز گذشته خبر تکاندهندهای درباره قتل یک جوان روی تخت بیمارستان منتشر شده است. جوان ۲۶ ساله لنگرودی در یک نزاع دستهجمعی در منطقه «لیالستان» با ضربه چاقو مجروح و برای مداوا به «بیمارستان پیروز لاهیجان» منتقل شد، اما ضاربان با حمله به بیمارستان فرد مجروح را روی تخت به قتل رساندند. این اولین بار نیست که بیمارستانها تبدیل به محل نزاع و قتل میشوند. چهطور میتوان از امنیت مراکز درمانی حفاظت کرد؟ ماموران حراست و حفاظت بیمارستانها و مراکز درمانی چهطور انتخاب میشوند و چه وظیفهای دارند؟
***
صبح روز سیام آبان ماه در یکی از خیابانهای لاهیجان بین چند نفر نزاعی خونین درگرفت. یکی از طرفین نزاع با سلاح سرد زخمی شد و مردم آن حوالی که شاهد درگیری بودند به اورژانس ۱۱۵ زنگ زدند و ماجرای این درگیری را به ماموران نیروی انتظامی مستقر در پاسگاه لیالستان لاهیجان اطلاع دادند.
پلیس در گزارشهای بعدی گفت جوانهایی که با همدیگر درگیر شده بودند حالت عادی نداشتند.
جوان بیستوپنج سالهای در آن میان زخمی شد و در شرایط سختی به سر میبرد. او را توسط آمبولانس به بیمارستان پیروز لاهیجان منتقل کردند. اما چند دقیقه بعد گروهی که ادعا کرده بودند از همراهان بیمارند، وارد بخش سی. پی.آر. شدند و مجددا مصدوم را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند.
دکتر «محمد هاتف»، رئیس بیمارستان پیروز لاهیجان، به رسانههای محلی گیلان گفته است که در زمان حمله ضاربان به جوان زخمی، دو نفر از نیروهای حراست بیمارستان نیز حضور داشتهاند و سعی کردهاند جلوی ضربههای افراد حملهکننده را بگیرند. بلافاصله بعد از حملات مجدد به بیمار، او را به اتاق عمل منتقل میکنند، اما بیمار مورد نظر بر اثر شدت جراحات وارده درگذشته است.
سرهنگ «قاسم جانعلیپور»، فرمانده نیروی انتظامی لاهیجان، میگوید دوازده ساعت بعد از ضرب و شتم جوان، چهار نفر از گروه سنی ۲۳ تا ۲۷ سال در شهرستان آستانه اشرفیه دستگیر میشوند.
پیش از این نیز روز نهم مهر ماه پس از ایجاد یک درگیری خونین در رشت و با انتقال مجروح این درگیری در ساعت دو نیمهشب به بخش اورژانس «بیمارستان پورسینا»، تعدادی از طرفین درگیری با قمه به این مرکز درمانی و آموزشی هجوم آوردهاند و سه نفر از همراهان فرد مجروح را کتک میزنند. آنها همچنین همراه بیمار دیگری را که سعی کرده بود در این منازعه میانجیگری کند مورد ضرب و شتم قرار میدهند.
«سیروس امیرعلوی»، رئیس بیمارستان پورسینای رشت، در گفتوگو با خبرنگاران گفته است هنگام انتقال مصدومی که چاقو خورده بود، کادر حفاظت فیزیکی این مرکز درمانی با ۱۱۰ تماس گرفته و از نیروی انتظامی درخواست کمک کرده و کادر نیروی انتظامی در محل بیمارستان حاضر شدهاند تا مراقب اوضاع باشد.
البته مشخص نیست که چرا با وجود حضور نیروی انتظامی و پیشبینی درگیری، چهار نفر از حاضران در بیمارستان پورسینای رشت با چاقو و قمه مجروح شدهاند.
«فریبا شاهسوندی»، پرستار «بیمارستان امام خمینی تهران»، در گفتوگو با «ایرانوایر» معتقد است حریم بیمارستان باید محل امنی برای افراد ناتوان و آدمهای ناخوشاحوال باشد. آخرین نقطهای که ممکن است شما وقوع یک حمله خونین را در آنجا متصور باشید همان بیمارستان است.
اما گاهی ضرب و شتم بیمار یا کادر درمانی الزاما توسط افراد مزاحم رخ نمیدهد.
صبح روز یکشنبه یکم تیر ماه سال ۱۳۹۹ هفت نفر از همراهان بیمار مبتلا به ویروس کرونا، پس از مرگ بیمارشان و به دلایل نامعلومی که در رسانهها مطرح نشده است، به متخصص بیهوشی «بیمارستان پیرانشهر» حمله میکنند و او را به شدت مورد ضرب و جرح قرار میدهند، به شکلی که چندین استخوان در نقاط مختلف صورت او دچار شکستگی شده است.
بعد از این واقعه بود که «علیرضا سلیمی»، رئیس انجمن متخصصان بیهوشی ایران، گفت این اتفاق اصلا یک واقعه معمولی نیست و باید به شدت با افراد حملهکننده برخورد شود.
او گفت انتظار دارد امنیت همه همکاران پزشکش در محیط بیمارستان تامین شود.
از سوی دیگر ماجرا، مردم هم از کجخلقی، عدم رسیدگی و برخورد از موضع بالای کادر درمانی گلهمندند. در این میان مواردی نیز وجود دارند که پرسنل بیمارستانی اقدام به ضرب و شتم بیمار کردهاند.
به عنوان نمونه روز چهاردهم فروردین ماه سال ۱۳۹۸ یک بیمار دارای مشکل قلبی توسط کادر «بیمارستان علوم پزشکی شهدای رضوانشهر استان گیلان» مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
ویدیوی به جا مانده از این ماجرا نشان میدهد بعد از اعتراض بیمار مبنی بر عدم رسیدگی و علیرغم آن که او بیماری قلبی دارد، اما مورد هجمه کادر بیمارستان و حتی مامور حفاظت بیمارستان قرار میگیرد.
«مرضیه شبانزاده»، روانشناس بالینی ساکن ایران، میگوید: «بیمارستانها غالبا محیطهای پرتنشی هستند. همراهان بیمار در شرایط عصبی و حساسی قرار دارند. اگر به خاطرتان باشد، چند سال پیش همراه یک بیمار که از رسیدگی پزشکی ناراضی بود با پنجه بوکس به یک پرستار در بیمارستان بهشتی یاسوج حمله کرد و باعث نابینایی پرستار شد. از آن جایی که سطح تنش در محیطهای بیمارستانی بالاست، نیاز به تمهیدات برای کنترل این تنشها بیش از سایر ادارات و مراکز تجمع انسانی ضروری است.»
به نظر میرسد در روزهای اخیر و همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا در شهرهای ایران و کمبود تخت بیمارستانی بحث و نزاع میان همراهان بیمار و کارمندان و کارکنان بخش درمان بیشتر شده است.
به گفته خانم شبانزاده بیتردید شیوع ویروس کرونا موجب افزایش تنش و درگیری در فضای بیمارستانها خواهد شد:
«خانهنشینی طولانیمدت، پرهیز از فعالیت بدنی موثر که باعث تخلیه احساسات ناخوشایند میشود، محدودیت سفر و دیدارهای خانوادگی و همه آنچه تا پیش از این موجب شادی و فراغت میشد، از یک طرف و ترس از ابتلای خود و عزیزان و حتی احتمال مرگ، میتواند سلامت روانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل هم استرس و ترسی که همهگیری کرونا ایجاد کرده است، منجر به افزایش اختلالات روانی و بالا گرفتن تنش و درگیری در جامعه انسانی خواهد شد.» اما او تاکید میکند که نمیتوان همه چیز را گردن شیوع ویروس کرونا انداخت و بیمارستانها پیش از شیوع این بیماری هم محیطهای پرتنشی بودهاند.
حفظ امنیت بیمارستانها به عهده چه نهادی است؟ آیا تمهیداتی برای تقویت بنیادین حراست و امنیت مراکز درمانی در روزهای همهگیری ویروس کرونا در نظر اندیشیده شده است؟ آیا نیروهای حفاظت در مراکز درمانی افزایش یافته یا ماموران یگان نیروی انتظامی وزارت بهداشت که مسئول ایجاد فضای امن در مراکز درمانی هستند آموزش کافی دیدهاند؟
«اباذر ش.» نگهبان یکی از بیمارستانهای کرج است. او میگوید همزمان با شیوع ویروس کرونا و افزایش مراجعات مردم، وزارت بهداشت نیروهای بیشتری برای واحد حراست بیمارستانها استخدام کرده است، ولی الزاما همه آن نیروها آموزشدیده نیستند.
«من نگهبان یک کارخانه تولید سفره پلاستیکی بودم و با افزایش شیوع ویروس کرونا و این که بیمارستان نیاز به نیروی جدید داشت با کمک یکی از آشنایانم که سرپرستار بیمارستان است، در اینجا کار پیدا کردم. نگهبانی میکنم و در عین حال اسلحه ندارم. البته که اگر اسلحه هم بدهند حتی بلد نیستم دستم بگیرم، اما باتوم و گاز اشکآور برای مواقع ضروری به من دادهاند.»
او میگوید نیروی حفاظت بیمارستان سه دستهاند؛ یا رسمی و وابسته به وزارت بهداشت هستند که عمدتا ردههای بالاتر حفاظت بیمارستان را تشکیل میدهند، یا نگهبانان قراردادی هستند که زیرمجموعه شرکتهای پیمانکاری به حساب میآیند و تقریبا همهشان هیچ آموزشی ندیدهاند، و یا سربازان وظیفه هستند که از سر اجبار در ساعتهایی از روز در بیمارستان خدمت میکنند.
به گفته اباذر در طول چند ماه اخیر که درگیری و تنش در فضای بیمارستانها افزایش یافته، تلاش حراست بیمارستان آنها بر این بوده است تا در هر شیفت، علاوه بر نگهبانان عادی که آموزش تخصصی ندیدهاند، یک مامور یگان انتظامی وزارت بهداشت نیز حاضر باشد، اما به علت کمبود نیرو اجرای این برنامه همیشگی نیست.
او میگوید ترکیب نیروهای حراست بیمارستان از نگهبان عادی، سرشیفت یا سرنگهبان و همچنین مسئول انتظامات تشکیل میشود.
در غالب کشورهای جهان برای این که به عنوان یک مامور امنیت و حفاظت مورد پذیرش قرار بگیرید، باید دورههای آمادگی بدنی، دفاع شخصی، مدیریت بحران، شیوه استفاده از سلاح و تجهیزات لازم و مهارت مقابله با نیروی متجاوز و افراد مزاحم را آموخته باشید. در ایران اما اغلب نگهبانان ادارههای دولتی و سازمانهای خصوصی دورههای آمادگی بدنی را طی نکردهاند.
در وبسایت «بیمارستان فوقتخصصی رازی» و در صفحه مرتبط با حراست، وظایف متعددی برای یک مامور انتظامی ذکر شده است. از جمله این وظایف «حفظ اصول و تعمیق ارزشهای نظام مقدس جمهوری اسلامی»، «ارائه پیشنهادها و راهکارهای مناسب برای کشف هر گونه انحراف و تخلف در امور اجرایی» و «چشم و مشاور مدیر با توجه به اشراف اطلاعاتی» هستند.
این که این موارد چه ارتباطی با موضوع حراست و مراقبت از حاضران در یک مرکز درمانی دارند، نامعلوم است.
سوم مرداد ماه سال جاری همراهان بیماری که انگشتش بریده بود و در نوبت رسیدگی پزشکی قرار داشت، به علت طولانی شدن زمان رسیدگی به بیمارشان با میله آهنی اقدام به تخریب تجهیزات بخش اورژانس «بیمارستان باقرالعلوم شهرستان اهر» کردند و چهار نفر از کادر درمان و یک نگهبان بیمارستان را مورد ضرب و شتم قرار دادند. بعدها یک پرستار حاضر در این ماجرا به رسانهها گفت این نخستین باری نیست که اراذل و اوباش به اورژانس بیمارستان باقرالعلوم حمله میکنند و کادر درمانی را مورد ضرب و شتم قرار میگیرند.
فریبا شاهسوندی، پرستار بیمارستان امام خمینی تهران، معتقد است برای حل این قبیل خشونتها راهحلهای مناسبی نیز وجود دارد.
«به نظر من مهمترین راهحل، آموزش مردم و آموزش کادر پزشکی است؛ این که مردم بدانند مقصر بیماری یا مرگ یا بیتابی بیمارشان پرستاران و پزشکان بیمارستان نیستند، بلکه ما در جبهه آنها هستیم و تلاش میکنیم بهبودی ایجاد کنیم، و این که کادر بیمارستان بدانند کاری که انجام میدهند وظیفه و شغل آنهاست و منتی بابت انجام آن بر مردم ندارند و شیوه برخورد مهربانتری با مردم داشته باشند.»
به گفته این پرستار با ۲۵ سال سابقه کار، آنچه جامعه ما به آن محتاج است ارتقای فرهنگی است: «این که هر دو سوی ماجرا حقوق همدیگر را محترم بشمارند، مهم است. وقتی در حوزه درمان کار میکنید باید بدانید رابطه رئیس و مرئوسی توازن را به هم میریزد. از دیگر سو، مردم باید یاد بگیرند وقتی سر و کارشان به بخش درمان و سلامت میافتد، سطح تحمل بالاتری از خودشان نشان بدهند و البته حمایت قانونی از کادر پزشکی و درمانی را نباید نادیده گرفت.»
در مورد حمایت قانونی مورد اشاره این پرستار باید گفت فروردین ماه سال ۱۳۹۶ بود که سرپرست اورژانس کشور از تدوین قانون تامین امنیت نیروهای ارائهدهنده خدمات درمانی سخن گفت؛ طرحی که قرار بود با کمک وزارت بهداشت، همراهی نیروی انتظامی و قوه قضاییه به سرانجام برسد. اما با وجود گذشت سه سال، سرنوشت این طرح در هالهای از ابهام قرار دارد و مقررات بازدارندهای برای حفاظت از کادر پزشکی در برابر مزاحمان احتمالی به تصویب نرسیده است.
مطالب مرتبط:
ضرب و شتم کادر درمان بیمارستان پیروز لاهیجان
ضرب و شتم پزشک زن در کلینیک ولیعصر مسجدسلیمان
درگیری مددجویان در مرکز نگهداری بیماران اعصاب و روان دامغان یک کشته برجاگذاشت
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر