در هفتهای که گذشت، مدتی پس از «اوباشگردانی» نیروی انتظامی، «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی، از فرمانده پلیس ایران برای آنچه «ابتکار نیروی انتظامی» نامید، تشکر کرد و شماره اخیر بولتن دفتر او که در مساجد، نمازهای جمعه و پایگاههای بسیج توزیع میشود به یک بسیجی پاسدار تقدیم شد که «شهید امر به معروف و نهی از منکر» خوانده شد؛ همان «آتشبهاختیار» که طبق قانون جمهوری اسلامی اجازه دارد در حوزه خصوصی افراد مداخله کند.
حساب توییتری خامنهای اما نشان از نگرانی او از مناسبات جدید منطقه داشت؛ قراردادی که پای اسرائیل را تا کشور همسایه ایران کشاند.
***
۲۹ مهر به بهانه هفته تجلیل از نیروی انتظامی پیامی در سایت رسمی علی خامنهای خطاب به «سردار حسین اشتری»، فرمانده پلیس ایران، منتشر شد و در آن «مردم» را قدردان این نهاد دانست که «از ابتکارات ناجا در برخورد با منکرات استقبال میکنند.» پیامی که به نظر نمیرسد رسمی ارسال شده باشد؛ بلکه بیشتر به پیغامی هدفمند میماند. همزمان با این پیغام، هفتهنامه «خط حزبالله» در شماره ۲۵۹ اول آبان از «محمد محمدی» به عنوان «شهید امر به معروف و نهی از منکر» یاد کرد. این هفتهنامه هر هفته به یکی از «شهدا» تقدیم میشود.
در این هفتهنامه محمد محمدی را از بسیجیان پایگاه «مقاومت انصار الامام» تهران معرفی کردهاند که در ۲۷ مهر در شرق تهران کشته شد. رسانههای داخلی ایران از جمله صدا و سیمای جمهوری اسلامی در گزارشها نوشتهاند که او در درگیری با «اراذل و اوباش» در شرق تهران مورد ضرب و جرح قرار گرفت و جان باخت. طبق این گزارشها، محمدی به دلیل «ایجاد مزاحمت برای یک زن» به آن «اوباش» تذکر داده بود، اما آنها «دستهجمعی روی سرش ریختند و با جسم نوکتیزی به سرش ضربه زدند.»
به گفته یکی از منابع «ایرانوایر»، محمدی از «بسیجیان کادر» بود و برای همین «پاسدار» محسوب میشد، او از «بسیجیها و حزباللهیهای معروف» تهرانپارس بود و در آن شب «یک موتوری به دختری متلک انداخته بود و محمدی با آنها درگیر شده بود. همه او را میشناختند که به همه چیز گیر میداد. محمدی در درگیری اسلحه هم کشیده بود. البته بعد از مسئله اوباشگردانی قضیه مشکوک است. انگار برخی که حکومت آنها را "اوباش" معرفی میکند، دچار کینه شدند.»
اشاره این فرد به اوباشگردانی در سطح تهران است که آخرین نمونه آن ۱۵ مهر اتفاق افتاد و مورد اعتراض و انتقاد افکار عمومی واقع شد. در ویدیوهایی که منتشر شدند، مامورانی چندین نفر را که «اوباش» معرفی شدند، در سطح شهر چرخاندند، کتک زدند و تحقیر کردند. البته این مسئله مورد تایید هم قرار گرفت. به طوری که یک روز پس از پیام خامنهای و توصیف «ابتکار» برای عملکرد نیروی انتظامی، ۲۲۲ نماینده «مجلس شورای اسلامی» بیانیهای منتشر کردند و ضمن قدردانی از نیروی انتظامی، این رفتار را نشانه «برخورد قاطعانه» در راستای «برقراری نظم و امنیت» در ایران توصیف کردند.
«علی مطهری»، نایبرئیس سابق مجلس، هم با انتشار یادداشتی در روزنامه «شرق» که در سایت وابسته به سپاه پاسداران هم بازنشر شد، از اقدام نیروی انتظامی در «اوباشگردانی» حمایت کرد: «لاتی که احساس میکند بعد از ارتکاب یک جنایت به راحتی از زندان آزاد میشود، طبعا جری و سرکش میشود و نفسکش میطلبد. اقدام اخیر نیروی انتظامی مبنی بر خیابانگردانی اراذل آثار خوبی داشت.» حسین اشتری ۳۰ مهر با حضور در صحن علنی مجلس با «دلگرمکننده» خواندن حمایت خامنهای، گفته بود: «ماموریتهای نیروی انتظامی تعطیلبردار نیست» و «بیش از دههزار گشت ثابت و سیهزار گشت سیار در نیروی انتظامی وجود دارد.»
برخورد با «اراذل و اوباش» بر پایه «طرح ارتقا امنیت اجتماعی» که برنامه اجرایی نیروی انتظامی در راستای مصوبه «شورای عالی انقلاب فرهنگی» تحت عنوان «طرح جامع عفاف» است از سال ۱۳۸۶ اجرایی شد و مردانی سراسر سیاهپوش و با نقاب به خانهها هجوم بردند و افرادی را دستگیر کردند، آنها را با صورتهایی خونین در خیابانها گرداندند و حتی آفتابه به گردنشان آویختند. پیشتر ایرانوایر در گزارشی توضیح داده است که این مردان سیاهپوش از واحد «نوپو»، یعنی پلیسهای یگان ویژه، هستند.
«حسین همدانی»، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، که سال ۱۳۹۴ در سوریه کشته شد و نقش بسزایی در برخورد با معترضان به نتیجه انتخابات سال ۱۳۸۸ داشت، در گفتوگویی از به کارگیری اراذل و اوباش در سرکوب اعتراضات سخن گفته بود: «پنجهزار نفر از کسانی را که در آشوبها حضور داشتند و از اشرار و اراذل بودند، شناسایی و در منزلشان کنترل کردیم. روزی که فراخوان میزدند، اینها کنترل میشدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند. بعد اینها را عضو گردان کردم. بعدا این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی را که با تیغ و قمه سروکار دارند، پای کار بیاوریم.»
حالا هم رسانههای داخلی ایران نوشتهاند که محمد محمدی در درگیری با اراذل کشته شده است؛ آنهم زمانی که شبانه مشغول به «امر به معروف و نهی از منکر» بوده است. گشتهای شبانه بسیجیها مسئلهای است که از سال ۱۳۸۷ رسما مورد تایید قرار گرفت. علی خامنهای در سخنان مربوط به اسفند ۱۳۷۷ که در بولتن «خط حزبالله» بازنشر شده است، امر به معروف و نهی از منکر را از «معجزات اسلام» میخواند.
این «معجزه اسلام» در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده و وظیفهای «همگانی» خوانده شده که «بر عهده مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت» است؛ البته «دولت» و نه ولیفقیه که انگار نه خدشهای بر او وارد است و نه کسی حق انتقاد از او را دارد؛ حتی قرار بر این است که همه چیز طوری بیان شود که «آقا خوشش بیاید!» انتقادناپذیری علی خامنهای بیش از سه سال پیش به هشتگی در شبکههای اجتماعی هم تبدیل شد. در آن زمان طلبهای خبر داده بود که پیش از حضور در جلسه دیدار با علی خامنهای یک هیئت سخنرانی او را بررسی کرده و تغییر داده بود تا «#آقا_خوشش_بیاید.» همان زمان یکی از کاربران توییتر به اسم «کیوان ابراهیمی» در رشته توییتی نوشت که «علیرضا پناهیان»، معاون فرهنگی نهاد رهبری در دانشگاهها و مسئول نهاد رهبری دانشگاه هنر، کسی بود که بر جمله «آقا خوشش بیاید» تاکید داشت.
«موسی برزین خلیفهلو»، حقوقدان، در گفتوگو با ایرانوایر تصریح میکند که ذات امر به معروف و نهی از منکر «تالی فاسد» دارد؛ یعنی فسادآور است: «وقتی به آحاد مردم اختیار داده میشود که مثلا به بدحجابی دیگری تذکر زبانی بدهند یا در خیابان راه بروند و همدیگر را بپایند یعنی ایجاد هرج و مرج، خشونت و نقض حاکمیت حقوق. اما جالب است که وقتی همین مردم مثل کنشگران و روزنامهنگاران فسادهای اقتصادی را منتشر میکنند یا نامهای به خامنهای مینویسند، دستگیر و زندانی میشوند. نامه کنشگران به خامنهای هم امر به معروف و نهی از منکر بود. این سیاست دوگانه نشان میدهد هدف از این امر به معروف و نهی از منکر تجسس مردم از مردم است که معلوم نیست افراطیون مذهبی با چه اهداف ایدئولوژیک و سیاسی آن را بنا نهادهاند.»
اشاره برزین به بیانیه ۱۴ فعال مدنی و سیاسی است که در آن خواستار تغییر قانون اساسی و استعفای علی خامنهای شده بودند. امضاکنندگان این بیانیه پس از دستگیری به زندان افتادند.
اگر چه بنا بر استانداردهای جهانی، هم در اعلامیه جهانی حقوق بشر و هم میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی که ایران آن را پذیرفته، به صراحت عنوان شده است که هیچکس حق ندارد وارد زندگی خصوصی افراد شود. موسی برزین توضیح میدهد که از نظر حقوقی مشخص نیست که «معروف» و «منکر» چه مواردی را در برمیگیرند: «همین مسئله با اصل قانونی بودن جرایم و مجازات که باید مشخص باشد، در تعارض است. از طرفی این دو امر را وظیفه آحاد مردم دانستهاند که از نظر قانونی درست نیست. حتی قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر داریم که آن را قلبی، نوشتاری و عملی دانستهاند. مضحک است و تماما با استانداردها و تعهدات بینالمللی، مخصوصا میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، در تعارض است.»
با وجود این، رهبر جمهوری اسلامی به نوعی دیگر هم حکم به رویارویی مردم با هم داده است. او از آتشبهاختیارها هم خوشش میآید. خامنهای در خرداد ۱۳۹۶ در دیدار با جمعی از دانشجویان بر همین اساس، از جایگاه «فرمانده» حکم داد که آنها به مثابه «افسران جنگ نرم» بایستی آتشبهاختیار باشند: «در جنگ قرارگاه مرکزی وجود دارد که دستور میدهد، اما اگر چنانچه رابطه قرارگاه قطع شد یا قرارگاه عیبی پیدا کرد، اینجا فرمانده دستورِ آتشبهاختیار میدهد. خب شما افسرهای جنگ نرمید -قرار شد شما افسران جوان جنگ نرم باشید- آنجایی که احساس میکنید دستگاه مرکزی اختلالی دارد و نمیتواند درست مدیریت کند، آنجا آتشبهاختیارید؛ یعنی باید خودتان تصمیم بگیرید، فکر کنید، پیدا کنید، حرکت کنید، اقدام کنید.»
با این مقدمه عجیب نیست اگر کسانی احتمال دهند که محمدی هم به عنوان یک بسیجی پاسدار در گشتی شبانه آتشبهاختیار میخواست ناهی از منکر و آمر به معروف باشد. البته از سرنوشت آن اراذل و اوباش هم خبری در دست نیست.
خامنهای سرگردان میان یک دوگانه
اکانتهای علی خامنهای در فضای مجازی معمولا به بازنشر سخنان او در مناسبتهای مختلف میپردازد. این بار اما ۲۹ مهر توییتی از رهبر جمهوری اسلامی به زبانهای مختلف منتشر شد که موضعگیری او در قبال جنجالیترین اقدامات اخیر رئيسجمهور آمریکا، «دونالد ترامپ»، برآورد میشود؛ آن هم تنها چند روز مانده به انتخابات ریاستجمهوری در آمریکا.
رهبر جمهوری اسلامی در توییتر خود نوشت: «ملتهای مسلمان ذلت سازش با رژیم صهیونیستی را به هیچوجه تحمل نخواهند کرد. آمریکاییها اگر خیال میکنند که مسئله منطقه را به این شکل حل خواهند کرد، اشتباه میکنند. هر رژیمی که پشت میز مذاکره با رژیم غاصب صهیونیست بنشیند، موقعیتش در میان ملتش متزلزل خواهد شد.»
این جملات که با توضیح «تازهترین موضع» خامنهای در سایت او بازنشر شدهاند، همان روزی منتشر شدند که نخستین هیئت رسمی امارات در پی صلح با اسرائیل به این کشور رفت و در اولین قدم، روادید میان دو کشور لغو شد. رسانهها همچنین خبر دادند که طی این سفر قراردادهای متعدد دیگری نیز میان دو کشور امضا شد؛ مثل برقراری ۲۸ پرواز هفتگی آنها.
«استیو منوچین»، وزیر خزانهداری دولت آمریکا، که هیئت اماراتی را همراهی میکرد، پیش از این سفر گفته بود که «با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شمار بیشتری از کشورها با اسرائیل صلح خواهند کرد.»
به نظر میرسد موضعگیری اخیر خامنهای در کنار خط و نشان برای آمریکا، اولتیماتومی به کشورهای عربی باشد که اخیرا با وساطت ترامپ، با اسرائیل صلح کردهاند یا احتمال دارد در آینده قدم در این مسیر بگذارند. صلح کشورهای عربی با اسرائیل مسئلهای است که ترامپ برای انتخابات این دوره ریاستجمهوری که چند روزی بیشتر به آن نمانده، از آن استفاده تبلیغاتی هم میکند.
دونالد ترامپ، دوم آبان در کاخ سفید خبر از عادیسازی روابط میان اسرائیل و سودان داد و مقابل دوربین خبرنگاران در تماس تلفنی از «بنیامین نتانیاهو»، رئیسجمهور اسرائیل، پرسید: «به نظرت جو خوابالو [جو بایدن، رقیب انتخاباتی او از حزب دموکرات] میتوانست به چنین توافقی برسد؟ فکر نکنم میتوانست...»
چند ساعت بعد کانال تلگرامی خامنهای ویدیویی از سخنان او منتشر کرد که در خرداد ۱۳۹۸ بیان شده بود. او در این بیانات در حالی که اسم رئیسجمهور آمریکا را «رونالد» تلفظ میکند، میگوید: «در بخش سیاسی هم اقتدار آمریکا افول کرده. افول سیاسی آمریکا اگر یک دلیل - که حالا میگویم - بیشتر نداشته باشد کافی است، و آن دلیل عبارت است از انتخاب فردی با مختصات آقای دونالد ترامپ در آمریکا.»
به نظر میرسد آنچه در سایت خامنهای و رسانههای وابسته به دفتر او میگذرد، با آنچه از کاربران شبکههای اجتماعی دیده میشود فاصله زیادی دارد. در سیاست خارجی نیز آنچه همسایگان ایران دنبال میکنند و آنچه در روابط کشورهای منطقه میگذرد با آرزوها و شعارهای خامنهای بسیار فاصله دارند. او گرفتار این دوگانه است: شکاف رو به افزایش میان حکومت و مردم در داخل و مناسبات و قراردادهای نورسیده حکومتها در خارج.
مطالب مرتبط:
یک هفته با خامنهای؛ «خر قلعه حیوانات» و «سبک حاج قاسم»
ریلگذاری بر اساس احکام حکومتی؛ خامنهای و خلع ید مجلس شورای اسلامی
نظارت استصوابی و مجلس گوش به فرمان؛ خامنهای و خلع ید مجلس شورای اسلامی
ترورهای برونمرزی در دوره خامنهای؛ سیلی از میکونوس
روابط هاشمی رفسنجانی و خامنهای؛ رفقای خیابان گوته
سهم امپراتوری خامنهای از اقتصاد ایران چهقدر است؟
پرونده اتمی ایران در دوره خامنهای؛ باری که بر دوش نظام ماند
فیلم مذاکرات انتخاب رهبری در گاوصندوق خامنهای؛ راز بزرگ چیست؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر