مریم سامانی، شهروند خبرنگار، تهران
شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد اغلب کشورهای دنیا تاثیر زیادی گذاشته است. با این حال، کاسبان ایرانی میگویند همهگیری کرونا وضعیت خیلی بد اقتصاد ایران را به وضعیت خیلی بدتر تبدیل کرده است. آنها معتقدند بازار ایران که تحت تاثیر تحریمها و سقوط ارزش ریال کساد بود، کسادتر شده است و بسیاری از کاسبیها تعطیل شدهاند.
گزارش زیر، گردش چند ساعته یک شهروندخبرنگار در بازار تهران و گفتوگو با کسبه است. این گزارش چندی پیش از آغاز محرم تهیه شده است.
***
یک ساعت است که در طبقات مختلف «پاساژ رضا» تهران قدم میزنم. کرکرههای مغازههای زیادی پایین هستند. مغازههایی هم که بازند، مشتری ندارند. کسبه داخل راهروها با هم صحبت میکنند و سرشان با موبایل گرم است.
«علی» یک مغازه کوچک روسری فروشی دارد. میگوید: «هیچ خبری نیست. الان ساعت سه عصر است و من هنوز دشت نکردهام.»
او توضیح میدهد که بعد از شیوع کرونا، روزهای زیادی بوده که او در مغازه را اول وقت باز کرده و تا آخر وقت که تعطیل کرده، هیچ دشتی نداشته است: «فقط پول برق و هزینه برایم جور شده است. وضعیت بد است. ما یک زمانی روسری خارجی میآوردیم و فروش خوبی داشتیم اما بعد از افزایش قیمت دلار، دیگر نمیصرفید. مدتها است همه کالاهایمان ایرانی و قیمتها پایینتر هستند اما همینها را هم نمیتوانیم بفروشیم.»
او با اشاره به ایام محرم و صفر میگوید: «کاسبی ما که الان گُل است، محرم و صفر هم که میآید، به سبزه آراسته میشود. خیلیها معتقدند که محرم و صفر برای خرید مناسب نیست و کمتر میخرند. اما امسال مشکل ما این دو ماه نیست، ما شب عید هم کاسب نبودیم.»
او با اشاره به بسته بودن مغازههای اطراف میگوید: «اکثر این مغازههایی که تعطیل کردهاند، برای این بود که نتوانستند پول اجاره مغازه و هزینهها را در بیاورند. بنابراین مغازه را پس دادند. بیشترشان با "اسنپ" مشغول یا خانهنشین شدهاند.»
میگوید مغازه متعلق به پدرش است و اجاره نمیدهد، برای همین هنوز باز است.
«حامد» جوان دیگری است که در «پاساژ رضایی» بازار تهران که قدیمیتر از پاساژ رضا است، مغازه دارد. او میگوید بیشتر همکارانش ورشکست شدهاند و خودش هم در حال ورشکست شدن است: «ما از چین و کره لباس سایز بزرگ وارد میکردیم اما وقتی دلار بالا رفت، خودمان تولیدی زدیم و سعی کردیم اجناسی که تولید میکنیم، حتی بهتر از جنسهای وارداتی باشد. اما هنوز چند ماهی کار نکرده بودیم که ویروس کرونا آمد و مدتها کار نکردیم.»
آنها مجبور به تعطیل کردن تولیدی خود شدهاند: «فقط ضرر کردیم. محلی را که اجاره کرده و تمام وسایلی که خریده بودیم، پس دادیم. حالا هم منتظریم همین مقدار جنسی را که داریم، بفروشیم و مغازه را تعطیل کنیم.»
میگوید احتمالا بعد از تعطیلی مغازه، به صورت آنلاین کار میکند: «چاره دیگری نیست. حداقل اجاره ندارد. یک صفحه اینستاگرام است و در نهایت پول پست.»
«علی» که در یک مغازه کیف فروشی کار میکند، میگوید سه روز است هیچ دشتی نداشتهام: «غیر از این که پول ندارم، احساس بطالت میکنم. از صبح میآیم و مغازه را آب و جارو میکنم و به امید آمدن مشتری، انتظار میکشم اما دریغ از یک مشتری.»
او با اشاره به این که کسادی بازار احساس بطالت برای او به وجود آورده است، میگوید: «احساس میکنم فقط دارم وقتم را هدر میدهم. از صبح فقط توی مغازه مینشینم و با چک کردن تلگرام و اینستاگرام وقت میگذرانم؛ یعنی فقط پول اینترنت میدهم و پولی در نمیآورم.»
علی برای نگه داشتن مغازه، دو ماه است که از برادرش پول قرض میکند: «این ماه اگر کاسبی نکنم، باید مغازه را ببندم. بعید میدانم وضعیت بهتر شود. چون حتی در مواقع عادی هم در ماههای محرم و ماه صفر کاسبی کساد است، چه برسد الان که دیگر همهچیز غیر عادی است.»
او میگوید وضعیت بازار در روزهای شیوع کرونا آن قدر بد شده است که آنها به برگشتن وضعیت روزهای قبل از کرونا راضی هستند: «با این که سقوط ارزش ریال و افزایش تحریمها رمق بازار را چند سالی است گرفته اما کرونا دیگر بازار را ضربه فنی کرده است.»
«سجاد» در بازار زرگرها کار میکند. کارشان طلا و جواهر است. میگوید: «مردم فکر میکنند بالارفتن قیمت طلا به نفع طلافروشیها است اما وقتی طلا را نمیفروشیم، فایده این بالا رفتن چیست؟ حتی اگر بفروشیم هم ضرر میکنیم.»
او با اشاره به تغییر لحظهای قیمت طلا در روزهای اخیر میگوید: «الان تا یک جنس را میفروشیم تا طلای آن را که بخشی از سرمایهمان است، بخریم و جایگزین کنیم، قیمت بالا رفته است. بنابراین، سود که نمیکنیم هیچ، از اصل سرمایه هم عقب میافتیم.»
سجاد با اشاره به بالارفتن قیمت دلار، تحریمها و بعد هم شیوع کرونا میگوید: «کاسبی واقعا تعطیل شده است و انگار بازار نمیخواهد به حالت عادی بازگردد. باید بگوییم روزهای روشن، خداحافظ!»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر