روز گذشته ۱۱مرداد۱۳۹۹ خبرگزاری صداوسیما خبر دستگیری «جمشید شارمهد»، سخنگوی انجمن پادشاهی «تندر» و از مخالفان جمهوری اسلامی را در حالی منتشر کرد که او ساکن آمریکا بود و مشخص نیست چگونه بازداشت شده است. تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی پس از اعلام این خبر در یک فیلم قسمت‌هایی از اعترافات او را نشان داد و محمود علوی وزیر اطلاعات در برنامه خبری حضور یافت تا درباره عملیات وزارت اطلاعات برای دستگیری او توضیح دهد. علوی در برابر پرسش مجری درباره نحوه دستگیری شارمهد گفت که وزارت اطلاعات با یک برنامه پیچیده او را به داخل جمهوری اسلامی هدایت کرده است او گفت جزییات بیشتر درباره نحوه دستگیری بعدا اعلام می‌شود
این در حالی است که پس از دستگیری روح‌الله زم مدیر کانال تلگرامی «آمدنیوز» توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان اطلاعات سپاه نیز در بیانیه‌ای که منتشر کرد از همین ادبیات استفاده و اعلام کرد روح‌الله زم را به داخل کشور هدایت و دستگیر کرده است. در بخشی از بیانیه آمده بود که سازمان اطلاعات سپاه با «به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری، سرویس‌های بیگانه را مدیریت و فریب داد» و روح‌الله زم را به داخل کشور «هدایت» و «بازداشت» کرد.
بااین‌حال ادعای سازمان اطلاعات سپاه چند روز بعد توسط مهسا رازانی، همسر روح‌الله زم تکذیب شد. او در گفت‌و گو با «ایران‌وایر» اعلام کرد همسرش در عراق ربوده شده و تصویر بلیتی را که نشان می‌داد او از فرانسه به عراق سفر کرده، منتشر کرد. حالا هم بسیاری احتمال ربوده شدن جمشید شارمهد را در کشورهای اطراف ایران مطرح می‌کنند. مسیح علی‌نژاد روزنامه‌نگار و موسس کمپین «آزادی‌های یواشکی» چندی پیش اعلام کرد که اطلاعات سپاه می‌خواسته از طریق خانواده خواهرش او را به ترکیه بکشاند و دستگیر کند و برادرش علی علی‌نژاد به خاطر افشای این موضوع بازداشت و به هشت سال حبس محکوم شده است.
موضوع ربودن مخالفان جمهوری اسلامی از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی موضوع جدیدی نیست و جمهوری اسلامی از اوایل انقلاب ۵۷ دست به چنین اقداماتی زده است. ایران‌وایر چندی پیش در گزارشی به برخی اقدامات نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در برخورد با مخالفان در خارج از مرزهای ایران ازجمله آدم‌ربایی اشاره کرده بود. این گزارش بازنشر می‌شود.
***
در یکی از روزهای آبان سال ۱۳۶۷ پلیس ترکیه به سرنشینان اتومبیلی که به‌سوی مرز ایران در حرکت بود مظنون شد. در صندوق‌عقب اتومبیل مردی با دهان چسب زده خوابیده بود. پلاک اتومبیل دیپلماتیک بود و پس از استعلام معلوم شد که ماشین متعلق به سفارت ایران است و سرنشینان آن دو دیپلمات جمهوری اسلامی هستند که در سفارت ایران در ترکیه کار می‌کنند. فردی که داخل صندوق‌عقب چسب به دهانش زده شده بود «ابوالحسن مجتهدزاده» یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق بود.
«علی‌اکبر ولایتی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی موضوع را اطلاع داده بود: «دکتر ولایتی اطلاع داد که چند مامور ایران در ترکیه درحالی‌که یکی از سران منافقین را بازداشت کرده و در اتومبیل نمره دیپلماتیک گذاشته و به طرف ایران می‌آمدند، دستگیر شده‌اند و ترک‌ها خواستار خروج دو دیپلمات شده‌اند و سه نفر دیگر را حبس کرده‌اند. گفتم به مساله رسیدگی دقیق کنند و سعی نمایند سروصدا کم شود. روزنامه‌های ترکیه خبر را نوشته‌اند.»
«میرحسین موسوی»، نخست‌وزیر وقت ایران در بهمن همان سال عازم دیدار رسمی از ترکیه بود. چند روز قبل از این دیدار «علی‌اکبر محتشمی‌پور» وزیر کشور برای گفت‌وگو با مقام‌های ترکیه و آماده کردن زمینه سفر موسوی به ترکیه سفر کرد. یکی از موضوعات گفت‌وگو درباره ۷۰۰ هزار ایرانی بود که پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ به ترکیه فرار کرده بودند و در موارد متعدد ماموران جمهوری اسلامی دست به ربایش و حتی قتل آن‌ها می‌زدند. این وضع به اختلاف شدید بین ترکیه و ایران خصوصا پس از پایان جنگ هشت‌ساله بدل شده بود.
یک سال پیش از کشف آدم‌ربایی توسط کارکنان سفارت ایران در ترکیه، ترکیه به دلیل تکرار موارد مشابه «منوچهر متکی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا را که بعدها وزیر خارجه دولت «محمود احمدی‌نژاد» شد، از کشورش اخراج کرد.
آدم‌ربایی ایران از کشورهای دیگر سابقه‌ای به عمر نظام جمهوری اسلامی دارد. حتی خواهر آیت‌الله «علی خامنه‌ای» هم از این آدم‌ربایی در امان نبوده است. ماموران وزارت اطلاعات «بدری حسینی» خامنه‌ای را که در سال ۱۳۶۴ همراه با فرزندانش به همسر خود «شیخ علی تهرانی» در عراق پیوسته بود، در اوایل دهه ۷۰ خورشیدی، ربودند و به ایران آوردند. (شیخ علی تهرانی نماینده مردم استان خراسان در مجلس خبرگان قانون اساسی بود. او از مبارزان انقلابی بود که چندی پس از انقلاب از مخالفان نظام و حزب جمهوری اسلامی شد. او سال ۱۳۶۳ به عراق پناهنده شد و سال ۱۳۷۴ به ایران بازگشت.)
اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود آورده که آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی از این اقدام ناراضی بوده و هاشمی ناخرسندی رهبر از ربودن خواهرش و آوردن اجباری او به داخل ایران را به «علی فلاحیان» منتقل کرده است.
وزارت خارجه آمریکا اخیرا فلاحیان را به دلیل سابقه دوره وزارتش در قتل و آدم‌ربایی و عملیات ترور خارجی وارد فهرست تحریم‌هایش کرده است. در گزارشی که درباره علت این تحریم منتشرشده وزارت خارجه گفته است که جمهوری اسلامی ایران از زمان تاسیس تاکنون در بیش از چهل کشور جهان مرتکب ۳۶۰ ترور شده است: «ترورها و حملات عمدتا نه‌تنها از طریق نیروی قدس شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت اطلاعات بلکه از طریق اشخاص ثالث و ماموران و گروه‌های نیابتی همانند حزب‌الله انجام گرفته است.»
یکی از بزرگ‌ترین اقداماتی که حزب‌الله لبنان متهم است به نیابت از جمهوری اسلامی ایران انجام داده، انفجار استراحتگاه صلح‌بانان نیروهای چندملیتی در بیروت بود که عمده ساکنان آن تفنگداران دریایی بودند. از این عملیات که با کوبیدن کامیون‌های حامل مواد منفجره به وقوع پیوست با عنوان بزرگ‌ترین کشتار امریکایی‌ها در یک روز در خارج از خاک ایالات‌متحده یاد می‌شود. ۲۴۰ نظامی آمریکایی و بیش از ۵۰ نظامی فرانسوی و چند غیرنظامی کشته و چندین نفر مجروح و دچار معلولیت‌های جسمی شدید و دائمی شدند. بازماندگان و خانواده قربانیان این واقعه با شکایت به دادگاه‌های ایالات‌متحده تاکنون حکم قطعی دریافت میلیاردها دلار غرامت از محل دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران گرفته‌اند.
در گزارش وزارت خارجه امریکا از دانشجویی به نام «الیسا فلاتو» نام برده شده که قربانی عملیات برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران است. الیسا فلاتو بر اثر بمب‌گذاری در اتوبوسی در غزه کشته شده بود که «جهاد اسلامی فلسطین» مسئولیت آن را به عهده گرفت. این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است و به همین دلیل دادگاه پذیرفت که مسئولیت اقدامات جهاد اسلامی با نظام حاکم بر ایران است.
گزارش وزارت خارجه آمریکا دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران را به فعالیت در امور تروریستی متهم کرده اما این فقط ایالات‌متحده نیست که چنین ادعایی دارد. نام دو دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در گزارش وزارت خارجه آمده که به اقدامات تروریستی متهم شده‌اند. ماموریت هردوی این دیپلمات‌ها در آرژانتین بوده است؛ «احمدرضا اصغری» و «محسن ربانی».
اصغری دبیر سوم سفارت و ربانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سفارت آرژانتین بودند که هر دو از سوی دادگستری آرژانتین به مشارکت در انفجار مقر یهودیان در پایتخت این کشور متهم و تحت تعقیب بودند. «هادی سلیمان‌پور»، سفیر ایران در آرژانتین در زمان انفجار، چند سال بعد در زمانی که مشغول تحصیل در بریتانیا بود، به درخواست آرژانتین بازداشت شد در آستانه استرداد به آن کشور بود. او پس‌ازاین مدتی یکی از مدیران وزارت خارجه در دوره وزارت «محمدجواد ظریف» شد.
وزارت خارجه ایالات‌متحده در گزارش خود درباره ۳۶۰ اقدام تروریستی جمهوری اسلامی در جهان گفته به دلیل اینکه استفاده از کادر دیپلماتیک، توجه بیشتری جلب می‌کند، ایران تمایل نشان داده تا از باندهای جنایتکار، کارتل‌های مواد مخدر و اشخاص تبهکار برای انجام آدم‌ربایی و ترور در خارج از کشور استفاده کند.
قتل «علی‌اکبر طباطبایی»، وابسته مطبوعاتی و سخنگوی سفارت شاهنشاهی ایران در امریکا در تیر ۱۳۵۹ یکی از اولین عملیات‌ها از این نوع بود. طباطبایی در نزدیکی واشنگتن کشته شد. قاتل او «دیوید جنکینز» او یک سیاه‌پوست آمریکایی بود که تحت‌تاثیر دانشجویان ایرانی در آمریکا مسلمان شده بود و نام خود را به «داوود صلاح‌الدین» تغییر داده بود. او در دفتر حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ایران در سفارت الجزایر در واشنگتن کار می‌کرد و در نقش یک پستچی با ضربات گلوله طباطبایی را به قتل رساند. صلاح‌الدین پس از این ماموریت به ایران رفت و سال‌ها بعد در فیلم «سفر به قندهار» ساخته «محسن مخملباف» در نقش یک پزشک بازی کرد. در سال ۱۳۸۶ نام صلاح‌الدین در ارتباط با ربودن «رابرت لوینسون» مأمور سابق در ایران مطرح شد.
سال‌ها بعد این الگو دوباره تکرار شد. «انیس نقاش» یک تبعه لبنان دست به ترور «شاپور بختیار» آخرین نخست‌وزیر دوره شاه در پاریس زد اما موفق به قتل او نشد. نقاش، اکنون ساکن ایران است و در گردهمایی‌های رسمی هم دعوت می‌شود. مشابه این وضعیت در پرونده ترور چند نفر از مخالفان جمهوری اسلامی در آلمان معروف به ترور میکونوس اتفاق افتاد. متهم اصلی این پرونده فردی به نام «کاظم دارابی» است که به نوشته «حسین موسویان» سفیر وقت جمهوری اسلامی ایران در آلمان، از رهبران فعال اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایران بوده و از طرفداران انقلاب اسلامی در آلمان بوده است. او به همراه چهار نفر دیگر که از اتباع لبنان بودند در سال ۱۳۷۵ رسما به طراحی ترور رستوران میکونوس متهم شدند و متعاقب آن، دادگاه برلین برای علی فلاحیان وزیر وقت اطلاعات ایران هم احضاریه صادر کرد.
موسویان در خاطرات دوران ماموریت خود گفته است که دیوان عالی فدرال آلمان، وزارت اطلاعات و فلاحیان را رسما به قتل متهم کرده بود چراکه او چند روز پیش از قتل رستوران میکونوس در گفت‌وگو با صداوسیما مقتولان را از اهداف وزارتخانه خود خوانده بود.
کاظم دارابی به اتهام دست داشتن در قتل میکونوس محکوم به زندان شد و چند سال پیش با استقبال مقام‌های دولتی به تهران بازگشت. او سال گذشته کتاب خاطرات خود در ایران منتشر کرد. جمهوری اسلامی ایران جایزه دولتی کتاب سال ۱۳۹۸ را به دارابی داد و «حسن روحانی» رییس‌جمهور شخصا جایزه او را اهدا کرد.
یکی از تازه‌ترین اقدامات ازاین‌دست، قتل «مسعود مولوی» یک منتقد حکومت ایران در ترکیه در سال ۱۳۹۸ است. پنج نفر در ارتباط با قتل او در ترکیه بازداشت شدند اما طراحی این اقدام به مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران نسبت داده شده است.
هرچند کادر دیپلماتیک و ماموران رسمی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور در طی چهل سال اخیر به دلیل عملکرد این سال‌ها بیشتر زیر نظر بوده‌اند اما در مواردی ماموران رسمی با تکیه بر مصونیت دیپلماتیک، درصدد بوده‌اند تجربه دهه‌های اول جمهوری اسلامی ایران را تکرار کنند.
«اسدالله اسدی»، دبیر سوم سفارت ایران در اتریش که از مصونیت دیپلماتیک برخوردار بود، جشن چهلمین سالگرد انقلاب بهمن ۱۳۵۷ را در زندانی در بلژیک گذراند و در انتظار برگزاری دادگاه است. او رسما به تلاش برای تهيه مواد منفجره با هدف کار گذاشتن آن در یکی از اجتماعات ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی در پاریس متهم است. دستگیری اسدالله اسدی توسط آلمان و به درخواست بلژیک انجام شده است.
مصونیت دیپلماتیک ماموران خارجی صرفا در کشور محل ماموریت آن‌ها اعتبار دارد اما همین مصونیت هم تا زمانی است که اقدامات انجام‌شده فرد مربوط به وظایف دیپلماتیکش باشد. اگر فرد داری مصونیت دیپلماتیک دست به اقدامی خارج از وظایفش بزند، این مصونیت سلب می‌شود چنانکه دبیر سوم سفارت ایران در اتریش در آلمان معتبر نبوده و اینک که او به دست داشتن در ترور متهم شده، چنین مصونیتی در اتریش هم نخواهد داشت.
مطالب مرتبط:
از ربایش خواهر خامنه ای تا جایزه روحانی به متهم کشتار میکونوس
دخالت جمهوری اسلامی در امور دیگر کشورها به کجا رسید؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر