دانیال دایان- افغانستان
در سال ۱۳۹۴ «لشکر فاطمیون» با ادغام «نیروهای تیپ ابوذر» در زمان جنگ ایران و عراق و «نیروهای مجاهد» افغانستان بهعنوان شاخه نظامی وابسته به نیروهای قدس سپاه پاسداران ایران شکل گرفت. این گروه نظامی قرار بود در جهت منافع جمهوری اسلامی در سوریه عملیات نظامی انجام دهد. این لشکر از افغانستانیها تشکیل شده بود که قرار بود مهاجران غیرقانونی در پی پیوستن به آن، هم دستمزد کافی دریافت کنند و هم از مدارک هویتی قانونی برای زندگی در ایران برخوردار شوند. بعدها مشخص شد که جمهوری اسلامی در این لشکر از کودکان نیز استفاده کرده است، بخش عمدهای از وعدهها به انجام نرسید، پیکرهای بسیاری در خاک سوریه ماند و حالا اعضای بازگشته این لشکر، در افغانستان هم امنیت ندارند.
فروردین سال گذشته، یک مقام ارشد از وزارت کشور افغانستان به خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گفته بود حدود ده هزار شهروند افغانستانی که توسط سپاه پاسداران آموزش نظامی دیده و در سوریه جنگیده بودند، به افغانستان بازگشتهاند. در آن گزارش ذکر شده بود که دولت افغانستان و شماری از تحلیلگران گفته بودند این نگرانی وجود دارد که با توجه به تلاش آمریکا برای پایان دادن به حضورش در افغانستان، جمهوری اسلامی این نیروهای بازگشته را دوباره فعال کند و در خاک خودشان در جهت منافع ایران، به کار گیرد.
دو نفر از مقامات افغانستانی در گفتوگو با «ایرانوایر» تایید کردند که اعضای «لشکر فاطمیون» در صورت شناسایی بازداشت خواهند شد. یکی از مقامات سازمان امنیت ملی افغانستان و یکی از مقامات محلی «هرات» درحالیکه خواستند نامشان فاش نشود، در این گفتوگو با «ایرانوایر» تصریح کردند که اعضای این لشکر «تهدیدی برای امنیت کشور» محسوب میشوند چراکه «به نیابت از منافع ایران در سوریه جنگیدهاند» برای همین در پی شناسایی هویتشان توسط نیروهای افغانستانی دستگیر خواهند شد.
«عبدالستار حسینی»، نماینده مجلس افغانستان نیز در گفتوگو با «ایرانوایر» از استفاده احتمالی جمهوری اسلامی از جنگجویان فاطمیون در جهت تامین منافع خود در افغانستان ابراز نگرانی کرد. او معتقد است بسیاری از اعضای بازگشته این گروه نظامی، خواهان جنگ در جهت منافع جمهوری اسلامی در افغانستان هستند: «ایران طی چهل سال اخیر به افغانها سلاح داده است که با همدیگر جنگ کنند. جمهوری اسلامی در حال حاضر بیشتر جنگجویان «طالبان» را در استانهای غربی افغانستان حمایت میکند. ۵۰ درصد جنگجویان فاطمیون نمیخواهند که در افغانستان بجنگند، ولی ۵۰ درصد دیگر آماده هستند که علیه نیروهای افغانستانی بجنگند. ما از آنها میخواهیم که برای تامین منافع ایران، دست به برادرکشی نزنند.»
این نگرانیها خصوصا به خاطر ارتباط جمهوری اسلامی با بخشی از گروه «طالبان» تشدید شده است. مقامهای افغانستانی بارها از تجهیز این گروه توسط جمهوری اسلامی انتقاد کردهاند. درعینحال «داعش» که در سالهای اخیر قدرت بیشتری در افغانستان پیدا کرده است، بارها شیعیان و خصوصا قوم «هزاره» را مورد هدف عملیات نظامی قرار داده است. افشای هویت اعضای «لشکر فاطمیون» میتواند آنها را جدا از خطر پیگرد سیاسی از سوی دولت افغانستان، هدف عملیات «داعش» قرار دهد.
از سوی دیگر، نهادهای امنیتی افغانستان تاکنون آمار مشخصی از بازداشتشدگان اعضای «لشکر فاطمیون» ارائه ندادهاند. از سوی دیگر، به نظر میرسد که افشای این آمار و همچنین موضعگیری رسمی مقامات افغانستانی باعث شکلگیری اعتراضهای قومی از سوی «هزارهها» شود.
این نگرانیها زندگی اعضای «لشکر فاطمیون» را در افغانستان نیز ناامن کرده است. آنها حاضر به افشای سابقه و هویت خود نیستند و میگویند با پیگرد سیاسی مواجه خواهند شد. اعضای «لشکر فاطمیون» شهروندان «هزاره» افغانستان هستند که بیشترشان مهاجران افغانستانی ساکن ایران بودهاند و در مقابل حقوق مالی و دریافت مدارک هویتی قانونی به این گروه نظامی پیوستند. البته برخی نیز از افغانستان و به خاطر باورهای مذهبی به عضویت این شاخه نظامی سپاه پاسداران ایران، درآمدند.
در آبان ۱۳۹۷ «انستیتوی مطالعات خاورمیانه» در واشنگتن گزارشی منتشر کرد که طبق آن جمهوری اسلامی به سربازگیری از میان افغانستانیها برای جذب در این شاخه نظامی خود، ادامه میداد. در این گزارش نیز مسایل «ایدئولوژیک، مالی و ماجراجویی» عمده دلایل جذب افغانستانیها بود؛ اگرچه مساله اصلی همواره «مالی» بوده است. دی ۱۳۹۸ «بلقیس روشن» از نمایندگان مجلس افغانستان در پی کشته شدن «قاسم سلیمانی» به «ایرانوایر» گفته بود که دستکم ۳۰ هزار افغانستانی در «لشکر فاطمیون» عضویت داشتند و در جهت تامین منافع جمهوری اسلامی در سوریه جنگیدهاند. این نماینده مجلس «قاسم سلیمانی» را مسئول کشته و مفقود شدن هزاران افغانستانی دانسته بود.
«علیرضا» یکی از اعضای سابق «لشکر فاطمیون» است. ۲۵ سال دارد و یازده دوره در جهت منافع ایران در سوریه جنگیده است. او حالا به «هرات» برگشته اما حاضر به افشای هویتش نیست و میگوید فقط خانوادهاش در جریان جنگیدن او در سوریه هستند: «همگی اقوام و دوستان من فکر میکنند که من در ایران کارگری میکردم. خودم، نامزدم و خانوادهام خیلی میترسیم که اگر کسی درباره جنگیدن من در سوریه خبردار شود، مشکلی پیش بیاید یا جنگیدن در سوریه به قیمت جانم تمام شود. من هیچوقت به خاطر منافع ایران در افغانستان، دست به ماشه نخواهم برد حتی اگر لازم باشد به عضویت نیروهای افغانستانی درمیآیم. ما جنگجویان فاطمیون به کشور و مردم خود خیانت نمیکنیم و هیچگاه سلاح روی هموطنانمان بلند نمیکنیم.»
او برای عضویت در «لشکر فاطمیون» ماهیانه ۴.۵ میلیون تومان دستمزد میگرفت و وقتی شمار جنگجویان این لشکر بیشتر شد، دستمزدش به ۳.۵ میلیون تومان کاهش پیدا کرد: «دولت ایران پس از کشته شدن همرزمانم به خانوادههای آنها مبالغی بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان پول پرداخت کرد. این تنها کمکی بود که دولت ایران به خانواده اعضای لشکر فاطمیون کرد.»
البته انگیزه اصلی «علیرضا» برای پیوستن به «لشکر فاطمیون» به گفته خودش، مالی نبود. بلکه او به خاطر عقاید مذهبیاش در جنگ سوریه شرکت کرد: «بعضی از افراد به خاطر دریافت پول به فاطمیون پیوستند. من اما به خاطر دفاع از حرم و مردم سوریه جنگیدم. دفاع از حرم حضرت زینب و حضرت رقیه - خواهر و دختر امام سوم شیعیان - برای من مهم بود. از رسانههای ایران شنیدم که این حرمها در خطر هستند و داعشیون وارد سوریه شدهاند. من هم به یکی از دفاتر جذب نیرو در تهران رفتم و نامنویسی کردم.»
بنا به روایتهای «علیرضا» چند روز پس از نامنویسی، با او تماس گرفتند که آماده اعزام باشد. او را برای فراگیری آموزشهای نظامی به پادگانی در تهران فرستادند. او به مدت یک ماه آموزش نظامی دید و سپس با هواپیما به سوریه فرستاده شد: «بعضی وقتها از جنگ خسته و متنفر میشدم. نیروهای ایرانی مدام ما را تهدید و تحقیر میکردند که شکست در جبهه، به خاطر ما خواهد بود.»
«علیرضا» در فروردین ۱۳۹۸ به افغانستان برگشت و در «هرات» ساکن شد. او فکر میکرد که از جنگ رها شده است اما سایه ناامنی هنوز او را دنبال میکند؛ این بار در خاک افغانستان و از سوی دولت و نیروهای افراطی در این کشور.
افغانستان از جنگزدهترین کشورهای جهان است که حالا نیمقرن میشود ناامنی متن زندگی همگان شده است. آنهم در شرایطی که نه شهروندان حاضرند با هویت و واقعیتهای سرگذشت خود زندگی کنند و نه مقامات دولتی حاضر به موضعگیری رسمی با هویتهای خود هستند. با قدرتگیری دوباره گروههای «طالبان» و «داعش» و حضور نظامی کشورهای مختلف در کنار منازعات قومیتی در این کشور، این نگرانی وجود دارد که افغانستان به سوریهای دیگر تبدیل شود و زمینی برای جنگهای نیابتی ملل مختلف شود؛ هزینه آن را اما مثل همیشه، شهروندان و غیرنظامیها پرداخت خواهند کرد.
مطالب مرتبط:
پرچم فاطمیون و داعش در یک قاب؛ نگرانی از ایجاد جنگ داخلی در افغانستان
سیاستهای عبدالله عبدالله برای مهاجران افغانستانی، لشکر فاطمیون و مداخلات ایران چیست؟
مسدود شدن کارتهای عابر بانک مهاجران افغانستانی در ایران
زندگی پر فراز و نشیب یک جنگجوی لشکر فاطمیون
سیاست اشرف غنی در صورت پیروزی در انتخابات برای مهاجران و لشکر فامطیون چیست؟
آموزش آمریکا در خدمت لشکر فاطمیون ایران
هرات؛ خط مقدم مبارزه با کرونا در اثر بازگشت مهاجران افغانستانی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر