ونوس امیدوار
سرعت پایین اینترنت نه تنها دانشآموزان و دانشجویان را که به صورت آنلاین کلاسهای درس را میگذرانند به ستوه آورده است بلکه بسیاری از خانوادههایی را که بچهها را به ضرب بازیها و آموزشهای اینترنتی در خانه نگه داشتهاند، کلافه کرده است.
گزارش زیر، روایت شهروندان است از روزهایی که بیش از همیشه آنلاین میشوند و بیش از پیش از سرعت پایین اینترنت گلایه دارند.
***
از سوم اسنفد ۱۳۹۸، «ملیحه» و فرزندانش خودشان را به صورت کامل در خانه قرنطینه کردهاند و حتی پایشان را از خانه بیرون نگذاشتهاند. اما خستگی دوران طولانی قرنطینه از یک طرف و سرعت پایین اینترنت از طرف دیگر، حسابی آنها را کلافه کرده است.
او میگوید: «بازیهای اینترنتی، تماشای فیلم و استفاده از آموزشهای آنلاین بهترین راه سرگرم کردن دو بچه پنج وهفت سال است که در سن آموزشی هستند. اما مگر با این اینترنت کُند و لاک پشتی میشود؟ از اواخر اسفند که بسته ۱۰۰ گیگ رایگان دادند، اوضاع بدتر شد. حالا هم که دوره استفاده از آن به پایان رسیده است، باز سرعت پایین است و حتی نمیشود یک برنامه آموزشی یا کارتون ۳۰ دقیقهای را برای بچهها دانلود کرد.»
او عطای استفاده از اینترنت ارزانتر خانگی را به لقایش بخشیده است: «از همسرم خواستم بسته اینترنتی ایرانسل بخرد چون این روزها سرعت اینترنت گوشی بهتر است. حداقل میتوان چند ساعتی از روز بچهها را سرگم کرد و یا به آنها آموزش داد.»
کندی سرعت اینترنت، به ویژه اینترنتهای ثابت خانگی، مشکل این روزهای کاربران ایرانی نیست. آنها تقریبا سالیان سال است که با آن دست و پنجه نرم میکنند و به نوعی با این میزان سرعت کنار آمدهاند. اما آنچه در این یکی دو ماه اخیر برای آنها آزار دهنده شده، ماندن در خانه و تعطیل شدن کلاسهای حضوری درس و دانشگاه و نیاز بیشتر به استفاده از شبکه اینترنت برای سرگرم شدن و شرکت در کلاسهای آموزشی آنلاین است.
در سایت «اسپید تست» (speed test)، در سال ۲۰۲۰، اینترنت پهن باند ثابت ایران با متوسط سرعت دانلود ۱۸.۴۱ مگابیت بر ثانیه، جایگاه ۱۲۲ جهانی را کسب کرده است؛ جایگاهی که از کشورهای مراکش و میانمار پایینتر است. اینترنت موبایل هم با سرعت دانلود ۲۷.۵۳ مگابیت بر ثانیه، در جایگاه هفتادم قرار دارد.
در نیمههای اسفند ۱۳۹۸، به دنبال شیوع ویروس کرونا در کشور، «محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از اختصاص یک بسته ۱۰۰ گیگ اینترنت رایگان به کاربران خانگی «ایدیاسای»(ADSL) خبر داد و به مردم توصیه کرد با خانه ماندن و تماشای فیلم از تلویزیونهای اینترنتی و بازی، زنجیره انتقال کرونا را قطع کنند. اما غافل از این که وقتی همه شرکتهای حوزه اینترنت خانگی، اینترنت رایگان به کاربران خود ارایه دهند و حجم مصرفی یکباره از ۲۰ ترابایت به ۳۰ ترابایت افزایش یابد، کیفیت و سرعت نامطلوب خواهد شد و در بسیاری از شهرها و مناطق کشور، عملا استفاده از این بسته غیرممکن میشود.
«نوید»، کارمند یکی از شرکتهای اینترنتی در ایران در این رابطه میگوید: «وقتی به یکباره این حجم از بار ترافیکی به شبکه ضعیف زیرساختی مخابراتی کشور وارد میشود، معلوم است که کشش ندارد و کم میآورد. متاسفانه در این مورد هم وزیر و مسوولان مخابراتی و ارتباطی کشور پیش از آن که از وضعیت پهنای باند و زیرساختهای خود اطلاع دقیقی داشته باشند، شرکتهای ارایه دهنده خدمات اینترنتی را مجبور به اختصاص ۱۰۰ گیگ اینترنت رایگان به همه کابران کردند.»
او میافزاید: «با این که در ایام تعطیلات نوروز و دوران اوج شیوع کرونا بود و بسیاری از کارکنان و پشتیبانان شرکتهای خدمات دهنده اینترنت سرکار نبودند و دورکاری میکردند، با حجم زیادی از شکایتهای مردم و نارضایتی آنها مواجه بودیم. در صورتی که اگر این بذل و بخشش وزیر شامل اینترنت تلفن همراه هم میشد، شاید با این مشکل مواجه نمیشدیم و مردم هم راضیتر بودند.»
نوید وعده وزیر ارتباطات در خصوص چهار برابر شدن سرعت اینترنت خانگی و رساندن آن به ۱۶ مگابیت را عجیب میداند: «طی یکی دو هفته گذشته سرعت در برخی شهرها و مناطق بهتر شده و به حدود دو برابر افزایش یافته است اما چهار برابر، ادعای غیرقابل باوری است. چرا که مردم و کابران خودشان میتوانند این موضوع را حس کنند.»
این کارمند شرکت اینترنتی با اشاره به نارضایتی بسیاری از شرکتهای فعال در این زمینه، میگوید: «با شروع استفاده کاربران از ۱۰۰ گیگ اینترنت رایگان، یکی از این شرکتها سرعت را به چهار مگابیت کاهش داد؛ به این معنا که سرعت دانلود برای کاربران این شرکت بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوبایت رسید.»
در این میان، برخی کاربران شرکتهای دیگر هم از کاهش سرعت اینترنت خانگی خود از سه مگابیت به ۶۴ کیلو بایت و دو مگ به ۴۹ کیلو بایت صحبت به میان آوردهاند.
«سارینا» یک دانشآموز دبیرستانی است که این روزها به دلیل تعطیلی مدارس، مجبور است درسها را در گروه تلگرامی که معلمشان تشکیل داده است،دنبال کند تا بتواند در امتحانات پایان سال حضور یابد. اما سرعت پایین اینترنت خانگی، او و خانوادهاش را هم کلافه کرده است.
اول قرار بود در یکی از پیامرسانها، یک کلاس آموزشی تشکیل شود و معلمها در یک ساعت مشخص به صورت آنلاین به بچهها درسها را آموزش دهند و با ایجاد فرصت مشارکت دانشآموزان در کلاس، فضای یک کلاس واقعی آموزش را فراهم کنند. اما با گلایه و شکایت بسیاری از خانوادهها، از جمله خانواده سارینا که منزلشان در یکی از مناطق تهران که شبکه مخابراتی ضعیف دارد، واقع شده است، مواجه شدند. در نهایت، تصمیم به این شد که درسها به صورت فایلهای صوتی ضبط و با زمان کوتاه در گروه بارگذاری شوند تا امکان استفاده برای همه دانشآموزان باشد.
اما سارینا و برخی دیگر از هم کلاسیهایش هنوز هم مشکل دارند چرا که برای وارد شدن به گروه تلگرامی، ابتدا باید به فیلترشکن متصل شد و بعد به تلگرام؛ موضوعی که باعث میشود باز هم سرعت اینترنت پایینتر بیایید. برای همین، خانواده سارینا هم از خیر استفاده از شبکه خانگی برای استفاده از مطالب آموزشی و درسی او گذشتند و به خرید بستههای اینترنت تلفن همراه که چند برابر قیمت دارد، روی آوردند.
ظاهرا کندی و کیفیت نامطلوب اینترنت در ایران تنها مشکل سارینا و خانوادهاش نیست، این روزها خیلی از دانشآموزان و حتی دانشجویان با این مشکل دست به گریبان هستند. به ویژه وقتی قرار باشد کلاسهای آموزشی یا فایلهای درسی روی پیامرسانهای داخلی مثل «روبیکا» یا «گپ» بارگذاری شوند، اوضاع از این هم بدتر میشود. البته شاید در شهرهای بزرگی مثل تهران شرایط بهتر باشد اما وقتی سراغ دانشآموزان شهرهای کوچکتر بروی، مشکلات کندی اینترنت بیشتر و دسترسی به منابع آموزشی دشوارتر میشود.
«صادق» دانشجوی رشته زبان انگلیسی در یکی از شهرستانهای استان کرمان است و این روزها که دانشگاه تعطیل است مجبور شده در کلاسهای آنلاین شرکت کند. اما او هم گرفتار سرعت پایین اینترنت در شهرستانشان شده است.
او میگوید: «هزینه بالای بستههای اینترنتی که میخرم به کنار، هنگام تشکیل کلاس، مرتب صدا قطع و وصل میشود و امکان استفاده کامل از درسها را ندارم. به همین دلیل مجبوریم بعد از تمام شدن کلاس، با همکلاسیهایم در گروه، آموختههایمان را به اشتراک بگذاریم تا شاید چیزی دستگیرمان شود.»
صادق میافزاید: «تا چند روز پیش سعی کردم از اینترنت خانگی برای حضور در کلاسهای آنلاین استفاده کنم، به ویژه که وزیر وعده داده بود به زودی سرعت اینترنت تا چهار برابر افزایش مییابد اما حتی یک روز هم نتوانستم از این طریق در کلاس شرکت کنم. وقتی هم موضوع را از طریق مخابرات محله پیگیری کردم، آنها گفتند با پرداخت هزینه مودم و اشتراک بسته آن، میتوانید سرعت خود را افزایش دهید. به همین دلیل بیخیال اینترنت خانگی شدم و سراغ بستههای حجمی و مدتدار تلفن همراه رفتم.»
او توضیح میدهد که قیمت خرید بسته سه گیگ اینترنت ایرانسل با احتساب مالیات بر ارزش افزوده که گفته میشود چهار مگ سرعت دارد و اعتبار آن ۳۰ روز است، حدود ۱۸ هزار تومان قیمت دارد: «در حالی که این روزها سرعت به دو مگ هم نمیرسد، باز حداقل میشود در کلاس شرکت کرد. البته که هنوز کیفیت تصاویر چندان خوب نیست اما دیگر صدا قطع و وصل نمیشود. بماند که این حجم از اینترنت ۳۰ روز دوام نمیآورد چون باید هفتهای سه روز در کلاسهای آنلاین شرکت کنم.»
آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به دلیل کندی اینترنت در کشور تنها به موضوع اینترنت تلفن همراه اشاره کرده و گفته است: «تنها راه افزایش ظرفیت پهنای باند، اضافه کردن فرکانسی است که در اختیار صداوسیما است؛ فرکانسهای حال حاضر شبکه موبایل در باندهای بالا است، فرکانسهای در اختیار صداوسیما باند پایین هستند. در فرکانسهای پایین، تعداد دکل کمتری لازم است احداث شود؛ یعنی اگر فرکانسی که خالی است و صداوسیما هم استفاده نمیکند، در اختیار موبایل قرار گیرد، هم ارز کمتری از کشور برای خرید تجهیزات صرف میشود و هم مردم کمتر نگران سلامتی خود از بابت آلودگی فرکانسی خواهند بود.»
او در واقع به دعوای چند ساله این وزارتخانه با صداوسیما اشاره کرده که براساس آن، مالکیت و بهرهبرداری از فرکانس رادیویی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز که قبلا برای پخش برنامههای آنالوگ مورد بهره برداری قرار میگرفت، در حال حاضر بلااستفاده مانده است و صداوسیما حاضر نیست آن را در اختیار وزارت ارتباطات قرار دهد.
«امین»، کارشناس مخابرات در رابطه با مساله کندی سرعت اینترنت ثابت در کشور معتقد است: «مشکلات ساختاری، سیاستهای مسوولان در ارایه خدمات اینترنتی و کاهش ظرفیت پهنای باند بینالمللی، علتهای اصلی این مشکل هستند.»
وی میگوید: «حذف فروش اینترنت حجمی باعث شد شرکتهای اینترنتی در مقایسه با اپراتورهای تلفن همراه به لحاظ رقابتی در موضع ضعیفتری قرار بگیرند. چون آنها را مجبور به توزیع پهنای باند بین کاربران کرده و در نهایت، موجب ضعف بنیه مالی آنها شده است. در حالیکه اپراتورهای تلفن همراه با فروش حجم بیشتر، درآمد بیشتری هم عایدشان میشود. به همین دلیل، فاصله سرعت اینترنت ثابت و همراه روز به روز افزایش مییابد و کاربران بیشتری ترجیح میدهند از اینترنت ثابت استفاده نکنند و به سمت اینترنت تلفن همراه روی بیاورند.»
به گفته وی، دنبال کردن سیاست جداسازی اینترنت داخلی و خارجی موجب شده است از چند سال پیش، پهنای باند بینالمللی کاهش یابد و توسعه آن با مشکل مواجه شود.
امین یکی دیگر از نکات مهم در این رابطه را ضرورت تقویت امکانات سخت افزاری میداند و میافزاید: «از مجموع یک هزار و ۴۰۰ مرکز مخابراتی در کشور، تجهیزات انتقال شرکت مخابرات در ۷۰ مرکز، نیازمند ارتقای سختافزاری است. به همین دلیل، در کوتاه مدت نمیتوان انتظار داشت شاهد افزایش قابل توجهی در سرعت اینترنت باشیم.»
دلایل کندی شبکه اینترنت در کشور هر چه باشد، این روزها به معضلی جدی برای بسیاری از افراد مانند دانشآموزان و دانشجویان تبدیل شده است که مجبورند برای کلاسهای آنلاین از اینترنت استفاده بیشتری کنند و یا کسانی که هنوز به در خانه ماندن پایبند هستند و تماشای فیلم و گشتن در اینترنت برای آنها یکی از راههای گذراندن روزهای کسل کننده است.
مطالب مرتبط:
هوا مشکلی ندارد اما تعطیل کردهاند و سرعت اینترنت را کاهش دادهاند
وزیر ارتباطات: افزایش سرعت اینترنت کاربران خانگی در کار نیست
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر