حشمت الله طبرزدی، پیش از بازداشت: کمپین معیشت سیاسی نیست

«حشمت الله طبرزدی»، سخن گوی کمپین «معیشت» (فریاد گرسنگان) و دبیر کل «جبهه دموکراتیک ایران» بازداشت شده است. او سه روز پیش از بازداشت، در گفت و گو با «ایران‏وایر» به تشریح دیدگاه های خود پرداخته بود. طبرزدی همواره خودش را روزنامه نگار می داند. او در سال های آغاز به کار «دفتر تحکیم وحدت» و زمانی که دانشجوی دانشگاه «پلی تکنیک» تهران بود، از اعضای فعال این دفتر محسوب می شد و پس از آن نیز«اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان» را تاسیس کرد.

طبرزدی که تاکنون 16 سال را در زندان گذرانده، تیرماه سال گذشته بعد از تحمل پنج سال حبس در زندان «رجایی شهر» کرج، آزاد شد و پس از آن برای انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی داوطلب نامزدی شده بود که صلاحیتش را مردود اعلام کردند. او پیشاپیش اعلام کرده که در انتخابات آینده ریاست جمهوری، کاندیدا می شود و هدفش رفع مشکلات معیشتی مردم است.

آقای طبرزدی! از چه سالی وارد چرخه سیاست شدید؟

• من سال 56 وارد دانشگاه شدم و خیلی زود به مبارزه سیاسی پیوستم. 18 ساله بودم، بسیار جوان و با تفکری که آن روزها شکل نگرفته بود اما آرمان های مبهم و احساسی بسیاری داشت. آزادی را دوست داشتم و نمی خواستم کسی نقش مبصر یا قیم را برایم ایفا کند. آن روزها ساواک چنین نقشی داشت. مدام ته ذهنم در مورد فاصله طبقاتی سوال پیش می آمد. به هر حال، جوانی هزار سودا دارد، به ویژه که با چند دانشجوی سال بالاتر معترض هم نشست و برخاست کنی؛ خیال می کنی یک پا «چه گوارا» هستی.

یعنی عنصر جوانی و تبلیغات شما را اسیر سیاست کرد؟

• دقیقا. به عبارتی، زمینه های اجتماعی خاص آن دوران و تبلیغات گسترده گروه های دانشجویی چپ و راست مرا وسط چاه ویل انداخت. اولش آزادی خواه وغیر ایدئولوژیک بودم اما خیلی زود جذب انجمن اسلامی دانشجویی شدم.

چه سالی؟

• سال57 بود. از آن زمان تا سال 1373 به مدت 14 یا15 سال در قلمرو اسلام انقلابی یا «خمینیزم» قرن بیستی پارو زدم و تقریبا تا ته خط رفتم؛ توی جنگ شرکت کردم، دوبار مجروح شدم، شورای مرکزی دفتر تحکیم بودم، اتحادیه اسلامی دانشجویان و دانش آموختگان را پایه گذاری کردم، از جمهوری اسلامی حمایت تبلیغی و ترویجی کردم، از رهبری آقای خامنه ای حمایت جدی کردم و تقریبا اولین فردی بودم که «امام خامنه ای» را تداوم رهبری ایدئولوژیک امام خمینی دانستم. در بین دانشجویان و دانشگاهیان دهه 60 با همین ویژگی ها شناخته می شدم.

چه شد که به چهره منتقد نظام تبدیل شدید؟

• در ابتدای دهه 70، با دیدن اختلاس، دزدی، رانت خواری، شکاف طبقاتی و نابرابری هایی که اتفاقا مسوولان درجه اولی مثل آقایان خامنه ای و رفسنجانی مسوول اصلی آن بودند، در موضع نقد آن ها، نقد سیاست ها، عملکردها و نقد گذشته خودم بر آمدم. این کار را از طریق انتشار هفته نامه «پیام دانشجو» و برگزاری میتینگ و سخنرانی انجام دادم و از سال 1373 بود که به منتقد جدی اما درونی نظام تبدیل شدم. اتحادیه اسلامی دانشجویان و دانش آموختگان، پیام دانشجو و جمع دوستانم نیز در این موضع قرار گرفتند. از آن زمان تا امروز، یک نفس کوبیده ام و دست از نقد، افشاگری و مبارزه با ستم حاکم و دفاع از حقوق مردم بر نداشته ام. در این مسیر، فقط شانس این را داشته ام که زنده مانده ام و گرنه زجر و زندان بسیاری تحمل کرده ام.

روی انتقاد شما دقیقا خطاب به چه کسانی است؟

•   20 سال عمرم در موضع نقد و مخالفت با رژیم و نهادهای قدرت حاکم گذشته و به ویژه روی انتقادم به سمت آقای خامنه ای بوده است. اما هنوز هم گروهی به من می گویند چه طور یک روز می گفتی «امام خامنه ای» و امروز می گویی «دیکتاتور خامنه ای»!؟

پاسخ شما به این گروه چیست؟

• به این ها می گویم فاصله مابین این تحول یک روز نیست، 20 سال است و من از این 20سال، 16 سالش را در زندان سرکردم و سه سال از این 16 سال را در زندان انفرادی بوده ام. عامل اصلی تبدیل طبرزدی از یک طرف دار پرو پا قرص جمهوری اسلامی به یک مخالف جدی، عملکرد حکومت و نهادهای حاکم، به ویژه رهبران تراز اول و نهادهای امنیتی و نیز عنصر «آگاهی» بوده است.
  چه شد که کمپین معیشت را راه اندازی کردید؟
  - پس از پایان دور اول انتخابات مجلس، با چند نفر از دوستانم هم فکری کردیم مبنی بر این که در این شرایط که دولت در موضع برتری نسبت به جناح مقابل قرار دارد، فرصت مناسبی است تا بهبود وضعیت معیشتی مردم را به دولت و آقای روحانی پیشنهاد کنیم. امروز مهم‌ترین مساله مردم، معیشت و مشکلات اقتصاد است و بایستی نهادهایی هم چون سپاه، بنیادهای عظیم مالی و بیت رهبری در مقابل ملت پاسخ گو باشند و ثروت های کلانی که در اختیار دارند، ملی شود. همین شرایط موجب شکل گیری طرح «کمپین معیشت» با چهار خواسته معین و یک پیشنهاد اساسی شد.
  این تشکل به شیوه شورایی تصمیم می‌گیرد یا فردی؟ شما در آن چه نقشی دارید؟  
  - کمپین دارای یک گروه ادمین و یک کانال تلگرامی است. تصمیمات اصلی را این گروه اتخاذ می‌کنند.  به جز یک تن، سایر ادمین ها در داخل مرزهای ایران و جزو فعالان مدنی و سیاسی هستند. «کامبیز دلجوان»، «ناصر اشجاری»، «محسن رضوی»، «جمال دانشمند»، «فرشید هکی»، «منصور فرجی»، «طاهره صادقی»، «یار احمدی» و تعداد دیگری از اعضای ادمین ها هستند. البته من به عنوان سخن گوی کمپین، با دوستان زیادی مشورت می‌کنم اما تصمیمات اصلی و نهایی در شورای ادمین ها گرفته می‌شوند.  تاکنون بیش از یک هزار و 560 تن ثبت نام کرده و اعضای کمپین به حساب می آیند و این ثبت نام هم چنان ادامه دارد.
  کمپین معیشت یک کمپین سیاسی است؟
  - خیر. همواره تاکید کرده‌ایم که این، کمپینی اجتماعی، مدنی و اقتصادی است. اعضای کمپین قوانین مربوط به حقوق اساسی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند تا شهروندان بیش از پیش با حقوق اجتماعی خودشان آشنا شوند.
  ممکن است با فعالیت کمپین برخورد امنیتی شود؟
  - به هر حال، ما نسبت به بذل و بخشش‌های حکومت در برون مرزها، در سوریه، در لبنان و جاهای دیگر اعتراض می‌کنیم و سعی داریم روی این نکته متمرکز شویم که اصولاً عوامل اصلی فقر و فساد و شکاف طبقاتی یا رانت خواری و این ناهنجاری‌ها کجا است؟ چرا اقتصاد ایران بیمار است؟ مفهوم اقتصاد رانتی و قاچاق چیست؟ چرا نباید شفافیت، جایگزین رانت خواری و فرار از مالیات شود و تجارت و دلالی جای اقتصاد سالم، تولیدی و پویا را بگیرد؟ اگر در این کارها موفق شویم، می‌توانیم نیروی خوب مردمی را بسیج کنیم تا پشت خواسته‌هایی که طراحان کمپین در نامه‌ خود خطاب به آقای روحانی مطرح کرده‌اند، قرار بگیرند. در عین حال، تلاش می‌کنیم با استفاده از تجربیات گذشته، از حاشیه سازی پرهیز و بر معیشت توده‌ها و ارایه راه حل‌های حقوقی تاکید کنیم. به همین دلیل و با اتخاذ تصمیمات دقیق، تلاش می‌کنیم به نهادهای آماده به پرونده سازی بهانه ندهیم.
  درخواست شما وجهه قانونی هم دارد؟
  - بله. اصول 51 تا 53 قانون اساسی مستقیماً بر شفاف بودن فعالیت‌های اقتصادی تاکید می‌کند و دولت باید از این فرصت استفاده کند. اگر ببینیم مجلس و دولت در راستای منافع ملی و مردمی گام بر می‌دارند، حتی حاضر هستیم به دولت طرح پیشنهادی ارایه بدهیم.
  اما بهبود وضعیت معیشتی یک طرح کلی و مبهم است.
  - کمپین می‌خواهد سطح دریافتی مزدبگیران که 812 هزار تومان است، با سطح خط فقر که 3.5 میلیون تومان است، به نحوی متوازن شود تا میلیون‌ها مزدبگیر بتوانند از زندگی شرافتمندانه‌ای برخوردار باشند. در همین راستا، خواسته شده تا ثروت نهادها و بنیادهای عظیم مالیِ غیرشفاف و غیر پاسخ گو مثل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بنیادهای وابسته به رهبری از سوی مجلس و دولت ملی اعلام شود تا پشتوانه مالی برای اقدامات اصلاحی دولت به وجود بیاید.
  تحقق این خواسته‌ها به نظرتان عملی است؟
   - می دانم تا رسیدن به این خواسته‌ها فاصله زیادی وجود دارد اما این خواسته‌ها طی سالیان گذشته همواره مطرح بوده و در دوران پسا برجام انتظارات زیادی ایجاد کرده است که البته آن ها به حق هستند. ما فکر کردیم اگر بتوانیم توجه عمومی را روی مقوله معیشت متمرکز و با صدای رساتر از آن ها، این نابسامانی‌ها را اعلام کنیم، این امکان وجود دارد که جنبشی به وجود بیاید و حکومت را وادار به تمکین از خواسته‌های میلیون‌ها ایرانی گرسنه و فقیر کند. میزان موفقیت ما از طرح خواسته تا نقطه رسیدن به آن خواسته‌ها، بستگی به اتحاد گرسنگان و بی‎کاران و مزدبگیران دارد. می دانیم با اقتصاد رانتی بیمار و اقتصاد فاسد کنونی، رسیدن به این خواسته‌ها غیرممکن است.