سه‌شنبه‌شب، هفتم آوریل، یک نوجوان افغانستانی حدودا ۱۷ ساله در درگیری با پناهجویان در کمپ موریا، واقع در جزیره لس‌بوس، کشته شد. در پی این درگیری و زخمی شدن، او را به بیمارستان منتقل کردند، اما دوامی نیاورد و جان باخت. به گفته پناهجویان ساکن کمپ موریا، طی هفته‌های گذشته درگیری و نزاع میان پناهجویان شدت گرفته است. حقوق ماهیانه آنها به دلیل قرنطینه شدن کمپ در اثر شیوع ویروس کرونا و تعطیلی ادارات و سازمان‌های مختلف، واریز نشده است.
دولت یونان در پی شیوع ویروس کرونا و هم‌زمان با باز شدن مرزهای ترکیه روی اروپا در اواخر ماه فوریه، تصمیمات تازه‌ای اتخاذ کرد؛ از قرنطینه کمپ‌های پناه‌جویی که تاکنون دست‌کم دو مورد مبتلابه این ویروس در آنها یافت شده است تا تغییر روش ثبت‌نام پناهجویان برای دریافت بیمه اجتماعی و همچنین تعلیق پذیرش درخواست پناهندگی. همچنین چندی قبل اعلام شده بود که دولت یونان پس از واریز حقوق ماهیانه پناهجویان، برای آنها دستگاه‌های خودپرداز به داخل کمپ‌ها می‌برد تا بتوانند حقوق خود را به‌صورت وجوه نقد دریافت کنند. البته گفته شد که برای پناهجویان اقلام بهداشتی هم در نظر گرفته شده است.
اما آنچه پناهجویان روایت می‌کنند، حکایت دیگری است. آنها همچنان از نبود اقلام بهداشتی در کمپ‌های مختلف ازجمله کمپ پرازدحام موریا محروم هستند. نه ماسک به آنها تعلق گرفته است، نه مواد ضدعفونی‌کننده و نه کنترل پزشکی وجود دارد. فاصله‌گذاری اجتماعی هم به‌عنوان‌مثال، در کمپ موریا یعنی در مکانی که ظرفیت کمتر از چهار هزار پناهجو دارد و بیش از ۲۰ هزار نفر را پذیراست، بیشتر به شوخی می‌ماند. تاکنون دو مورد ابتلا به ویروس کرونا میان پناهجویان در دو کمپ آتن خبری شده است و شرایط سخت‌تری برای مهاجران پیش آمده است. یکی از این موارد، مردی تقریبا ۵۳ ساله و از اهالی افغانستان بود که در کمپ «مالاکاسا» به ویروس کرونا مبتلا شد و بعد از چند روز در بیمارستان جان باخت. خانواده او را نیز از کمپ خارج کرده‌اند اما سرنوشت آنها مشخص هنوز مشخص نشده است.
حالا در روزگار کرونا و وحشت عمومی بابت همه‌گیری این ویروس در کمپ‌های پناه‌جویی، پناهجویان با نگرانی اظهار داشته‌اند که «اگر این ویروس در کمپ‌ها همه‌گیر شود، قتل‌عام اتفاق میفتد.» نبود اقلام بهداشتی و عدم تخصیص ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده در کمپی که برای ساعت‌های متمادی در طول روز، آب و برق هم در آن قطع است، زنان پناهجو را بر آن داشته تا خودشان ماسک‌های پارچه‌ای بدوزند. برخی نهادهای مردمی پارچه در اختیار آنها قرار داده‌اند تا خودشان دست‌به‌کار شوند و ماسک‌هایی بدوزند که البته به گفته سازمان بهداشت جهانی، نمی‌تواند با ویروس کرونا، مقابله کند.
در کنار این وحشت، فاجعه دیگری هم در جریان است. مهاجران خسته و بی‌چشم‌انداز که به دنبال امنیت و زندگی بهتر بوده‌اند، در شرایطی گرفتار مانده‌اند که هیچ چشمی آنها را نمی‌بیند و در هیچ اولویتی قرار ندارند. خشمگین و بی‌دستاویز مانده‌اند و در این میان، انگار که جنگ بقا برقرار است. فقر، نبود بهداشت و نادیده گرفته شدن، آنها را به جنگی درون جامعه پناه‌جویی کشانده است.
کشته شدن نوجوان افغانستانی در روزهای گذشته، نمونه‌ای است از همین نزاع‌ها درون جامعه پناهجویان. یکی از اعضای سازمان‌های غیردولتی به خبرگزاری فرانسه گفته است که «بعد از کشته شدن نوجوان افغانستانی، وضعیت داخل کمپ متشنج‌تر شده است.» همچنین پناهجویان به «ایران‌وایر» گفته‌اند که طی روزهای گذشته، عده‌ای از مهاجران با هجوم به چادرها و کانکس‌های دیگر پناهجویان اقدام به دزدی و خشونت کرده‌اند. تهیه سلاح سرد مثل چاقو در کمپ موریا کار راحتی است و نزاع‌های درون ملیت‌ها و همچنین میان آنها، مساله‌ای است که تازگی ندارد؛ اما بحرانی‌تر شدن شرایط و افزایش فقر، به بیشتر شدن خشونت انجامیده است.
یکی از زنان پناهجو در کمپ موریا در همین خصوص به ایران‌وایر گفت: «این درگیری‌ها بین قوم هزاره و پشتون در افغانستان هم در جریان بوده و هست. همیشه نسل‌کشی می‌شود. الان همان آدم‌ها به اینجا آمده‌اند و شبانه به چادرهای همدیگر می‌ریزند. ریش‌سفیدهای هزاره به سراغ پلیس رفته‌اند و گزارش داده‌اند؛ اما پلیس به آنها گفته که این مساله قومی است و ربطی به ما ندارد و افغانستانی‌ها باید باهم بسازند. هفته پیش جنگ بزرگی اینجا بین دو قوم هزاره و پشتون ایجاد شد. اگرچه صلح برقرار شد اما هنوز هم این اتفاق میفتد و جوان‌ها با چاقو زخمی یا کشته می‌شوند. چادرها را آتش می‌زنند. پلیس هم گفته است کاری از دست ما برنمی‌آید.»
البته درگیری‌ها فقط به افغانستانی‌ها خلاصه نمی‌شود، گاه این نزاع‌ها بزرگ‌تر است و بین ملیت‌ها اتفاق میفتد. عرب‌ها، ایرانی‌ها، آفریقایی‌ها. انگار که جنگی باشد برای اثبات حقانیت ملیتی بر ملیتی دیگر که به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود.
در این میان، پناهجویان بسیاری از نظارت پلیس و ماموران محافظ در کمپ‌های پناه‌جویی گلایه دارند. به گفته آنها «پلیس برای پایان دادن به درگیری‌ها وارد نمی‌شود. صبر می‌کند تا وقتی عده‌ای کشته یا زخمی شدند، گروهی را بازداشت می‌کند یا جنازه‌ها را از کمپ خارج می‌کند.»
برای همین صبح روز دهم آوریل، گروهی از پناهجویان در اعتراض به شدت گرفتن خشونت‌ها و همچنین پرداخت نشدن حقوق ماهیانه که عامل دیگری در گسترش فقر و به تبع آن، خشونت است، مقابل کمپ موریا تحصن کردند و خواستار «عدالت» شدند. روی پلاکاردهای آنها نوشته شده بود: «ما فقط عدالت می‌خواهیم.» به گفته پناهجویان حاضر در این تحصن، پلیس یونان بعد از ساعتی، در میان آنها حاضر شد و گفت که به خواسته‌هایشان رسیدگی خواهد شد.
البته در پی انتقاد‌های بسیار سازمان‌های حقوق بشری نسبت به فاجعه‌ای که در کمپ موریا در جریان است، دولت جدید یونان که قول داده بود کمپ‌های جزیره‌ها را تخلیه کند، طی چند ماه گذشته، روند خارج کردن پناهجویان را از کمپ‌ها آغاز کرده است. طبق توافق ترکیه و اتحادیه اروپا، پناه‌جویانی که به جزیره‌های یونان می‌رسند تا مشخص شدن نتیجه درخواست پناهندگی‌شان بایستی در این جزیره‌ها بمانند. درصورتی‌که درخواست پناهندگی‌شان با موافقت روبه‌رو شود، آنها به آتن و کمپ‌های اطراف آن منتقل می‌شوند و درصورتی‌که پاسخشان منفی باشد، به ترکیه یا کشورهای مبدا، بازگردانده می‌شوند. در مقابل اتحادیه اروپا قول داده بود که از پناهجویان ساکن ترکیه، عده‌ای را جذب کند. ترکیه هم همواره گفته است که این روند به‌درستی انجام نمی‌شود.
در مقابل چند صد نفری که هر هفته قرار است به آتن منتقل شوند، پناهجویان بسیاری هم هنوز به جزیره‌ها می‌رسند. حتی حالا که ویروس کرونا سراسر جهان را به وحشت انداخته است. آنها بدون آن‌که بدانند چه در انتظارشان است، به امید رسیدن به اروپا، به سمت جزیره‌ها می‌آیند و اگر از دریا جان سالم به در ببرند، در کمپ‌های یونان سرگردان می‌مانند. بقا در این کمپ‌ها، به مساله روزمره پناهجویان تبدیل شده است؛ چه در شرایط آلودگی و فقر، چه در میان نزاع‌های درون دنیای پناه‌جویی.
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: info@iranwire.com
مطالب مرتبط:
بلاتکلیفی، آزار جنسی، تجاوز، اقدام به خودکشی؛ گوشه‌ای از زندگی زنان در کمپ پناه‌جویی موریا
آتش‌سوزی در کمپ پر ازدحام «موریا» جزیره «لس‌بوس»؛ مرگ چندین پناهجو
موریا، سه روز بعد از آتش‌سوزی؛ بمبی آماده انفجار
استفاده اردوغان از پناهجویان برای کنترل و تهدید کردها
آتش‌سوزی در کمپ پناهجویان «ساموس» یونان؛ دست‌کم دو پناهجو کشته شدند
آتش‌بس در سوریه؛ ادامه سردرگمی پناهجویان در مرز ترکیه و یونان
تصمیمات جدید درباره پناهجویان؛ توپ بازی میان ترکیه، یونان و اتحادیه اروپا
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر