با وجود اظهارات متناقض مقامات اوکراینی، اوکراین پذیرفته است که تاخیر ایران در تحویل جعبههای سیاه پرواز «پیاس ۷۵۲» که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ ساقط شد، به علت درگیری شدید دو دولت با همهگیری ویروس «کرونا» بوده است.
در هفتههای اخیر ایران قول داده بود که جعبههای سیاه به جا مانده از پرواز پیاس ۷۵۲ را پس از فاجعه دی ماه که منجر به کشته شدن تمام سرنشینان این پرواز، از جمله ۸۲ ایرانی شده بود، به اوکراین تحویل دهد. اما در اوایل فروردین سال جدید، «محمد سلامی»، وزیر امور راه و شهرسازی ایران گفت که ایران به دلیل شیوع ویروس کرونا، این انتقال را متوقف کرده است.
اظهارات محمد سلامی در ابتدا با واکنش تند «ایگور بوژاک»، معاون وزیر امور خارجه اوکراین مواجه شد. بوژاک به «رادیو آزادی» گفت: «ویروس کرونا مطمئنا دلیلی برای عدم تحویل جعبه سیاه به اوکراین نیست.»
با این حال، «الکسی جاکوبین»، دانشیار «موسسه پلیتکنیک کیاف» که این موضوع را از نزدیک دنبال میکند و با اوضاع سیاسی جاری آشنایی دارد، به «ایرانوایر» گفت به نظر میرسد اوکراین و ایران در مورد تحویل جعبههای سیاه پس از بحران کرونا به توافق رسیدهاند.
جاکوبین در گفتوگو با «ایرانوایر» افزود: «بر اساس اطلاعات من، ایران و اوکراین توافق کردهاند که تحویل جعبههای سیاه به اوکراین را به تعویق بیاندازند. موضع طرفین در حال حاضر این است که انتقال جعبههای سیاه مسکوت خواهد ماند. اما پس از بحران کرونا، آنها برای تجزیه وتحلیل، به اوکراین و یا شاید فرانسه ارسال خواهند شد.»
او همچنین اضافه کرد که سفر احتمالی وزیر امور خارجه ایران به اوکراین به تعویق افتاده است.
جاکوبین در ادامه گفت: «این تعویق شامل بحث بر سر جبران خسارات وارد شده به قربانیان نیز میشود. گفتوگوها متوقف شدهاند و پس از بحران ویروس کرونا، مجددا از سر گرفته خواهند شد. شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین اکنون فقط بر بحران ویروس کرونا متمرکز هستند.»
او همچنین تصدیق کرد که اگرچه ممکن است معاون وزیر امور خارجه اوکراین نظر دیگری داشته باشد ولی این واقعیت را تغییر نخواهد داد که اوکراین و ایران به تفاهم رسیدهاند.
صبر تا پایان همهگیری جهانی کرونا
«اولکسی دانیلوف»، دبیر شورای امنیت ملی و دفاعی اوکراین بهمن ۱۳۹۸ طی سفر سه روزه خود به ایران، محل سقوط هواپیما را بررسی و دیدارهایی با نمایندگان ایران برگزار کرد.
مشاور رسانهای دانیلوف در اپلیکیشن پیامرسان تلگرام به «ایرانوایر» گفت که دانیلوف تا پایان همهگیری جهانی کرونا، در مورد موضوع جعبههای سیاه اظهارنظر نخواهد کرد.
مشاور رسانهای دانیلوف در پاسخ به «ایرانوایر»، درباره دلیل امتناع از مصاحبه گفت که در حال حاضر سوالات و موضوعات مهمتری وجود دارد. او مشخصا به ویروس کرونا اشاره کرد.
در اوکراین تعداد مبتلایان به ویروس کرونا تا صبح سهشنبه، ۳۱ مارچ ۲۰۲۰ (۱۲ فروردین ۱۳۹۹) به ۵۴۹ نفر افزایش پیدا کرده که به شکل قابل توجهی کمتر از آمار رسمی ایران است که از ابتلای بیش از ۴۴ هزار نفر خبر میدهد.
دولت اوکراین بخش اعظمی از این کشور را تعطیل کرده و حمل و نقل عمومی آن متوقف شده است. از مردم اوکراین خواستهاند برای جلوگیری از شیوع ویروس، در خانههای خود بمانند.
جاکوبین توضیح میدهد که بخش زیادی از انرژِی دولت بر کنترل مرزها، پیگیری دقیق جنگ در قسمت شرقی کشور و به حداقل رساندن خسارتهای اقصادی متمرکز است.
او میگوید به همین دلیل، توضیح این مساله برای وی دشوار است که چرا ایگور بوژاک، معاون وزیر امور خارجه اوکراین اظهاراتی متفاوت و مغایر با بیانیه صادره از سوی شورای امنیت ملی و دفاع اوکران در رادیو آزادی داشته است.
بوژاک اخیرا گفته بود: «ما اصرار داریم که جعبههای سیاه هواپیمای ساقط شده باید هرچه سریعتر به اوکراین و یا کشور مدنظر ما تحویل داده شوند. همچنین ما انتظار داریم که ایران به تعهدات خود نه تنها به ما بلکه به سازمان ملل و بقیه دنیا عمل کند.»
او پیش از این تاکید کرده بود که اوکراین مصرانه به دنبال کشف حقیقت است و این که دو کشور هنوز در مورد کم و کیف جبران خسارتهای وارده توافق نکردهاند.
جاکوبین میگوید نمیداند آیا اظهارات ضد و نقیض مقامات اوکراین به دلیل عدم هماهنگی بوده است و یا این که شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین و وزارت امور خارجه این کشور دیدگاههای متناقضی دارند.
«پاولو کوتوف»، رییس بخش جامعهشناسی «موسسه پلیتکنیک ایگور سیکوورسکی» در کیاف، پایتخت اوکراین اخیرا طی مقالهای برای «ایرانوایر»، توضیح داد که نظرات متناقض در اوکراین چندان معمول نیست و حتی میتواند بخشی از یک استراتژی روشن باشد. با این حال، این تناقضات همچنین میتوانند نشاندهنده ناهماهنگی بین وزارتخانههای مختلف باشند.
عدم تمرکز
در کل، ۸۲ ایرانی، ۶۳ کانادایی، ۱۱ اوکراینی، چهار افغانستانی، چهار انگلیسی و سه آلمانی جان خود را در اثر شکیک سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراین در نزدیکی تهران از دست دادند. مقامات ایران آن را یک حادثه توصیف کردهاند.
پیش از اظهارات اخیر مقامات، «ولودیمیر زلنسکی»، رییسجمهوری اوکراین و «آندری یرماک»، مشاور ویژه وی به شدت دولت ایران را مورد انتقاد قرار داده بودند و تصور میشد به دلیل عدم پیشرفت در روند تحقیقات و تاخیر در تحویل جعبههای سیاه، صبر خود را از دست دادهاند.
اگرچه پس از قول نماینده ایران در «سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی» در تاریخ ششم مارچ ۲۰۲۰ (۱۶ اسفند۱۳۹۸ ) مبنی بر تحویل جعبههای سیاه، با این انتظار که ایران به وعدههای خود عمل میکند، انتقادها قطع شدند.
جاکوبین میگوید علیرغم تعیین مهلت دو هفتهای برای ایران جهت تحویل جعبههای سیاه، سیاستمدارن در اوکراین شرایط فعلی ایران را درک میکنند.
او تاکید میکند که خشم عمومی و تقاضای اجرای عدالت در میان اوکراینیها طی هفتههای اخیر به طور تدریجی فروکش کرده است. در حالی که حادثه سقوط هواپیما هنوز در بعضی از کشورها، نظیر کانادا خبرساز است، رسانهها و افکار عمومی در اوکراین بیشتر مشغول ویروس کرونا، اصلاحات جدید برای خرید زمینهای کشاورزی و به طور کلی، معضلات اقتصادی است.
جاکوبین میگوید: «اخبار مربوط به هواپیما معدود و فقط مربوط به زمانی هستند که پیشرفت جدیدی رخ داده باشد. البته بیشتر این موارد هم مربوط به دوهفته پیش، قبل از شروع قرنطینه در اوکراین هستند.»
تحقیقات اوکراینیها آغازگر همه چیز بود
پرواز پیاس ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اکراین در تاریخ هشتم ژانویه ۲۰۲۰ (۱۸ دی ۱۳۹۸)، ساعت هشت و ۲۰ دقیقه صبح از فرودگاه تهران حرکت کرد. به فاصله کوتاهی پس از شروع پرواز، دو موشک ایرانی هواپیما را ساقط کردند و تمام سرنشینان هواپیما کشته شدند.
در ابتدا «حسن روحانی»، رییسجمهوری ایران این سانحه را «یک اشتباه غیرقابل بخشش» توصیف کرد. در ماه فوریه، یک نوار ضبط شده در اختیار خبرنگاران کانال تلویزیونی «تیسیاچ» (TCH) اوکراین قرار گرفت که آشکار کرد یک خلبان و یکی از کارمندان برج مراقبت در فرودگاه تهران، هر دو پرتاب موشکها و انفجار هواپیما را شنیدهاند. مسوولان ایرانی سه روز ساقط کردن هواپیما با موشکهای پدافند هوایی سپاه را پنهان و «نقص فنی» را دلیل سقوط ذکر کردند. اما پس از سه روز، در بیانیهای شلیک موشک سپاه به هواپیما را مورد تایید قرار دادند ولی آن را خطای انسانی عنوان کردند.
مسوولان پس از اعلام این موضوع، گفتند دلیل انکار سه روزه آنها، «بیخبری» بوده است. اما پخش مکالمه خلبان هواپیمایی مسافربری «آسمان» با برج مراقبت، فشار افکار عمومی را روی آنها افزایش داد و مشخص شد از همان لحظات اولیه، از موضوع شلیک موشک به هواپیما اطلاع داشتهاند.
از زمان وقوع حادثه، اوکراین خواستار تحویل جعبههای سیاه هواپیما به مقامات این کشور و جبران خسارت برای خانوادههای قربانیان شد. رییسجمهوری اوکراین پیشنهاد ایران مبنی بر جبران خسارت ۸۰ هزار دلار برای هر خانواده را رد کرد.
او دوم فوریه در گفتوگو با «1+1» گفت: «به نظر من این کافی نیست.»
او ادامه داد: «وقتی همسر یکی از قربانیان میگوید که شوهرش تنها نانآور خانواده بوده است، شغلی ندارد و فرزند آنها باید به مهدکودک و بعدتر به دانشگاه (با هزینههای زیاد) برود، پس ۸۰ هزار دلار کافی نیست. قطعا زندگی انسان با هیچ پولی قابل تاخت زدن نیست اما ما برای گرفتن خسارت بیشتر، بیشتر فشار خواهیم آورد.»
مطالب مرتبط:
دروغ های حکومتیِ پایان ۹۸ (بخش چهارم):ادعای «سقوط هواپیمای اوکراینی، مصوبه جلسه کاخ سفید بود»
واکنش نهادهای مدنی به موشکباران هواپیمای اوکراینی
عواقب «دروغ» دولت روحانی در مورد سانحه هواپیمای اوکراینی چیست؟
یک میلیارد دلار غرامت درخواستی جانباختگان هواپیمای اوکراینی
بازماندگان هواپیمای اوکراینی کجا میتوانند شکایت کنند؟
پدر پدرام موسوی، از کشتهشدگان هواپیمای اوکراینی: خطای انسانی؟ این اوج خطای حیوانی بود!
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر