تاریخ ایران و جهان به زندگی و سرنوشت چهره‌ها گره خورده است؛ هر یک خشتی گذاشته‌اند تا سقفی پدیدار شود؛ خشت‌هایی که گاه به قیمت زندگی و جانشان تمام‌شده است. در این معماری عظیم، زنان و مردان بسیاری نقش آفریده‌اند. از سوی دیگر، در تاریخ جهان بسیاری از زنان و مردان دیگر به دلیل استعداد شگرف آن‌ها برای تخریب و نابودی ساخته‌های دیگران، «تأثیرگذار» نام‌گرفته‌اند.
زنان ایرانی، نویسنده برگ‌های بسیاری از کتاب تاریخ ۲۰۰ سال اخیر ما بوده‌اند؛ چه به دلیل تأثیر مثبت بسیاری از آن‌ها در افزایش آگاهی عمومی، کاهش تبعیض علیه زنان، ارتقای سواد و موقعیت اجتماعی‌شان، مقابله با فشارهای مذهبی، مشارکت در پروژه‌های علمی، سیاست ورزی، موسیقی، سینما و چه به دلیل تأثیر بعضی از آن‌ها در تشویق به خشونت، گسترش جهل و جزم‌اندیشی و سوءاستفاده از قدرت مالی و اقتصادی در جهت منافع خود.
مجموعه «زنان تأثیرگذار» «ایران وایر» یک مقدمه است. افرادی که نامشان در این فهرست آمده، نماینده برخی اقشار جامعه هستند که هرروز در ایران و کشورهای دیگر بر زندگی خانواده و اجتماع خود تأثیر می‌گذارند. بدیهی است همان‌طور که اشاره کردیم، همه فعالیت‌ها و یا تمام افراد حاضر در این مجموعه، مورد تأیید «ایران وایر» نیستند اما تأثیرگذاری هیچ‌یک از افراد این لیست را نمی‌شود کتمان کرد.
این لیست، دومین سری سلسله بیوگرافی‌های زنان تأثیرگذار ایران است که به‌مرور تکمیل می‌شود. از مخاطبان «ایران وایر» درخواست دارمی تا پیشنهادات خویش را برای غنای این مجموعه با ما در میان بگذارند.
***
با اینکه «طاهره کاغذچی» بارها در ایران به‌عنوان دانشمند نمونه شیمی مورد ستایش قرار گرفته و بین جامعه علمی ایران فردی شناخته شده است، اما زمانی نام او بین عموم مردم مطرح شد که زندگینامه‌‌اش در کتاب برجسته‌ترین دانشمندان زن آسیا منتشر شد و بر سر زبان‌ها افتاد.
طاهره کاغذچی، دانشمند علم شیمی است. او استاد نمونه کشوری در سال ۱۳۷۲، بهترین مولف و مترجم علمی زن در سال ۱۳۷۳ و چهره ماندگار علم شیمی در سال ۱۳۸۱ شناخته شده است.
دکترایش را در انگلستان گرفت و عضو انجمن شیمی‌دانان آمریکاست، بااین‌همه برای بقیه عمرش به ایران بازگشت و هم‌اکنون به‌عنوان محقق و استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر در حال تحقیق و پژوهش و درعین‌حال ناظر بر پایان‌نامه‌های دوره‌های فوق‌لیسانس و دکترای دانشجویان است.
طاهره کاغذچی همچنین عضو ثابت فرهنگستان علوم و از اعضای انجمن نفت ایران است.
این محقق علم شیمی در سال ۱۳۲۵ در شهر تهران متولد شد و دوران تحصیلات متوسطه‌‌اش را در دبیرستان هدف گذراند.
دبیرستان چهارگانه هدف یکی از مهم‌ترین دبیرستان‌های تهران قدیم به شمار می‌آمد که توسط دکتر «احمد بیرشک» و گروهی از دوستانش در سال ۱۳۲۷ بنا گذاشته شد و تا سال ۱۳۵۸ که توسط دولت بسته شد، مابین طبقه تحصیل‌کرده جامعه مورد عنایت و توجه بود.
او می‌گوید پدرش در آن زمان مهم‌ترین مشوقش بوده و با اینکه چندان هم تحصیل دختران در رشته‌های دشوار علمی مرسوم نبوده، اما اقبال آن را داشته تا از حمایت بی‌چون‌وچرای پدر برخوردار باشد: «من علاقه‌مندی و پیشرفت‌هایم را مدیون پدرم هستم. با اینکه در آن روزگار، تحصیل و کار کردن دختران عادی و رایج نبود اما او در هر مساله‌ای که باعث پیشرفت علمی من بود پیش‌قدم می‌شد و هیچ‌گاه مانع بازدیدهای علمی من نشد. درحالی‌که در آن زمان من تنها دانشجوی دختر رشته مهندسی شیمی دانشکده فنی بودم.»
او می‌گوید پایه و اساس پژوهش در خانواده بنا گذاشته می‌شود. اینکه روحیه تحقیق وجود داشته باشد و امکانات را در اختیار بچه‌ها قرار بدهند خیلی موثر است.
طاهره کاغذچی در سال ۱۳۴۳ برای تحصیل در رشته مهندسی شیمی به دانشکده فنی دانشگاه تهران وارد شد و ازآنجایی‌که دانشجویی زبده بود، دوره لیسانس و فوق‌لیسانسش را به‌طور پیوسته در دانشکده فنی دانشگاه تهران گذراند.
طاهره همان سال‌ها بود که با یک دانشجوی نخبه به نام «مرتضی سهرابی» که در فضای آموزشی دانشگاه تهران با او آشنا شده بود ازدواج کرد.
آن دو برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه «برادفورد» انگلستان شدند و بعد از اخذ درجه دکترای مهندسی شیمی در سال ۱۳۵۱ به ایران بازگشتند.
فاصله مابین برگشتن طاهره از انگلستان تا مشغول به کار شدنش در دانشگاه صنعتی شریف، فقط شانزده روز بود و او به‌عنوان استادیار در رشته مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف کارش را آغاز کرد و تنها چند سال بعد بود که به درجه استادی رسیده بود و هم‌زمان نیز در دانشکده فنی دانشگاه تهران، در دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه صنعتی اهواز و شهید باهنر کرمان به‌عنوان استاد پروازی تدریس می‌کرد.
او در سال ۱۳۶۳ گروه صنایع غذایی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر را راه‌اندازی کرد و در طول سالیان زندگی مشترکش با مرتضی سهرابی، مقالات علمی مشترک بسیاری با او نوشت. ترجمه کتاب «عملیات انتقال جرم» اثر «رابرت تریبال»، یکی از کارهای مشترک این زوج دانشمند بود.
از طاهره بیش از صدها مقاله علمی در نشریات معتبر بین‌المللی منتشر شده و مرجع تحقیقات بسیاری شده است.
مرتضی سهرابی، همسر طاهره کاغذچی نیز بعد از کسب مدرک دکترای تخصصی مهندسی شیمی از دانشگاه برادفورد انگلستان، به‌عنوان استاد دانشگاه تهران و صنعتی امیرکبیر در دروس جرم و انرژی، ترمودینامیک مهندسی شیمی، سینتیک و طراحی رآکتورهای شیمیایی تدریس می‌کرد. او اسفندماه سال ۱۳۹۳ بعد از تحمل یک دوره بیماری در سن ۶۹ سالگی درگذشت.
دکتر مرتضی سهرابی در سال ۱۳۸۰ و یک سال قبل از آنکه همسرش چهره ماندگار رشته شیمی معرفی شود به‌عنوان چهره ماندگار علمی سال شناخته شد و مورد تقدیر قرار گرفت.
طاهره کاغذچی آذرماه سال ۱۳۹۳ در گفت‌وگو با ایبنا از افزایش قابل‌توجه دانشجویان دختر در دانشگاه اظهار شادمانی می‌کند: «تعداد زنان را در عرصه‌های تحقیقاتی قابل‌توجه و رو به افزایش می‌بینم. آنان احساس مسوولیت بیشتری دارند مگر اینکه به علت ازدواج و بچه‌داری مشکل پیدا کنند. زمانی که من دانشجو شدم فقط یک یا دو دختر در رشته مهندسی به‌عنوان دانشجو پذیرفته شدند اما هم‌اکنون شصت درصد دانشجویان من دختران‌اند. به نظر من عرصه‌های علمی و تحقیقاتی آینده متعلق به زنان است و نسلی که آینده امور را در دست می‌گیرند، تربیت‌یافته مادرانی محقق و پژوهشگر خواهند بود.»
او در بخش دیگری از این مصاحبه به نواقص و ایرادهای سیستم آموزشی در ایران نیز اشاره می‌کند: «روند آموزش در کشور ما به گونه‌ای است که در حال از بین بردن استعدادها هستیم. این شرایط افسردگی جوانان را در پی خواهد داشت، کلاس‌های تکراری و خسته‌کننده، کنکورهای تکراری، تست‌ها و حفظیات. مشکلات تحقیق و پژوهش در کشور ما بسیار زیاد است و در این مقوله نمی‌گنجد. توزیع بودجه تحقیقاتی و رقم آن در مقایسه با کشورهایی که کار تحقیقاتی انجام می‌دهند بسیار پایین است. برای هدایت پروژه‌های فوق‌لیسانس ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان بودجه می‌گذارند که ظاهرا قرار است آن را هم حذف کنند اما تحقیق در رشته ما عملی و کاربردی است و نیاز به پول و وسایل دارد و برای اینکه تحقیق از حالت تئوری به عملی درآید باید هزینه بسیار صرف شود.»
زندگینامه طاهره کاغذچی در کتاب برجسته‌ترین دانشمندان زن آسیا منتشر شده است.
این کتاب توسط انجمن آکادمی‌های علوم و مجامع علمی آسیا تدوین شده و شرح‌حال پنجاه زن موثر را از بین کاندیداهایی انتخاب کرده است که از سوی بیش از سی آکادمی علمی در منطقه آسیا و اقیانوسیه معرفی شده‌‌اند.
خانم طاهره کاغذچی هم‌اکنون ساکن تهران است و به کار تحقیق و تدریس دانشگاهی مشغول است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر