سوختن یک مادر در کمپ پناهجویان تنها یک خبر کوتاه در برخی رسانهها بود. کمتر از یک هفته قبل، ساعت دو بامداد پنجم دسامبر بود که کانکسی در کمپ «کارا تپه» واقع در جزیره «لسبوس» یونان آتش گرفت و مادری اهل افغانستان از یک خانواده پنج نفره سوخت و جان خود را از دست داد.
پناهجویان ساکن کمپ میگویند حتی جنازهای هم از این زن باقی نمانده است.
مقامات یونان اعلام کردهاند که تنها کشته این آتشسوزی، همان زنی است که نه در خبرها نامی از او آمده است و نه پناهجویان نام او را میدانند. حالا سه فرزند او و همسرش، بدون هیچ مراسم عزاداری و بستگانی که در عزا با آنها زاری کنند، به زندگی پناهجویی خود در این کمپ ادامه میدهند.
کمپ کارا تپه، روبهروی کمپ «موریا» در جزیره لسبوس، به خانوادهها تعلق دارد. مقامات یونانی گفتهاند که دلیل آتشسوزی، نامشخص است.
اما با گذری در کمپ و نگاه به شرایط زندگی در آن، میتوان در مورد این حادثه حدسهایی زد. در کانکسهای این کمپ که الکتریسیتهای جریان ندارد، مردم با آتش یا با استفاده از گازهای پیکنیک محیط زندگی خود و کودکانشان را گرم میکنند؛ کمپی که بیش از ظرفیت تعیینشده پناهجو در خود جای داده اما از حداقل امکانات معیشتی بیبهره است.
یکی از پناهجویان ساکن این کمپ میگوید: «اینجا زندان است؛ زندگی در آن جریان ندارد، مردم فقط زنده هستند.»
اما هر از گاهی آتشسوزی یا درگیریهای میان پناهجویان، زنده بودن را هم از آنها میگیرد؛ میسوزند یا کشته میشوند.
«حمید» پناهجووی ایرانی است که بعد از نزدیک به ۱۰ ماه زندگی در کمپ موریا، توانست خود و خانوادهاش را به کارا تپه منتقل کند: «اینجا هیچ شباهتی به کمپ ندارد؛ تبعیدگاهی است که دور آن حصار کشیدهاند. مردم فقط زندهاند. مردم را به عصر حجر برگرداندهاند. در عصر ارتباطات، اینترنت نیست. فقط در دو نقطه کمپ دسترسی به اینترنت وجود دارد که آنهم بسیار ضعیف است. در شبانهروز نهایتا دو ساعت اینترنت فعال میشود.»
با فرارسیدن فصل سرما، زندگی پناهجویان چه در کمپها، چه در جنگلها و چه در خیابانها، سختتر شده است و هرلحظه امکان دارد که برخی، به ویژه کودکان جان خود را از دست بدهند.
در کمپ کارا تپه که به خانوادهها اختصاص دارد هم برق و وسایل گرمازا وجود ندارد. پناهجویان مقابل کانکسها یا داخل آنها، در پیتهای فلزی یا روی سنگ و چوب آتش روشن میکنند. گروهی هم که توانستهاند برای خود گاز پیکنیکی تهیه کنند، با خطر گازگرفتگی یا آتشسوزی مواجهاند.
طبق گزارش امور پناهندگان سازمان ملل متحد، این کمپ گنجایش هزار و۲۰۰ پناهجو را دارد اما آمار تخمینی میگوید که شمار پناهجویان بیشتر از ظرفیت این کمپ است. برخی از حضور هزار و ۳۲۴ پناهجو خبر میدهند و برخی میگویند هزار و۵۰۰ نفر در این کمپ مشغول به زندگی پناهجویی هستند.
اگرچه شرایط زندگی در کارا تپه نسبت به کمپ موریا بهتر توصیف میشود زیرا هم جمعیت کمتری در آن حضور دارد و هم درگیریها میان پناهجویان به مراتب کمتر رخ میدهد اما این امر بدان معنا نیست که خانوادههای ساکن کارا تپه شرایط زیستی مناسبی دارند: «غذای کمپ افتضاح است. یا ناچاری آتشی روشن کنی و خودت پختوپز کنی، یا اگر بخواهی از غذای کمپ استفاده کنی، باید خودت آن را قابل خوردن کنی. مردم به آب گرم دسترسی ندارند. در بهترین حالت، آب ولرم است که همگی مجبوریم با همان آب استحمام کنیم. بیشتر جمعیت این کمپ از قشر مسلمان هستند، برای همین طهارت با مشکل روبهرو میشوند.»
شرایط درمانی کمپ کارا تپه اما همان شرایطی است که در کمپهای دیگر یونان برقرار است. به شهادت بسیاری از پناهجویان در کمپهای مختلف این کشور، تنها یک پزشک برای هر کمپی در نظر گرفته شده است که در مقابل هر نوع از بیماری به پناهجویان، نوشیدن آب را توصیه میکند. حمید هم برای فرزندش با همین مشکل روبهرو شده بود: «بچه خودم مریض شده بود. به پزشک میگویم فرزندم سرما خورده اتس، فقط میگوید آب بده. اگر تنها تجویز همین است، خب برای چه پزشک در نظر گرفتهاند؟ مگر تب یا سرماخوردگی شدید با آب خوردن درست میشود؟ عنوان زندان برای این کمپ برازندهتر است.»
حمید درباره امنیت کمپ میگوید: «با موریا قابل مقایسه نیست. اینجا برای خانوادهها قانون گذاشتهاند که نوشیدن الکل ممنوع است. اتفاقا این قانون خوبی است. برای اینکه یکسری از افراد با نوشیدن مشروب از خود بیخود میشوند و با چاقو به دیگران، به ویژه زن و بچه مردم حمله میکنند. پلیس هم که دخالت نمیکند. یکبار که میان بچههای زیر سن، از جمله فرزند من دعوا شده بود، سراغ پلیس رفتم. به من گفت اگر طرف را میشناسی، برو او را بیاور. مگر وظیفه من است که او را نزد پلیس ببرم؟ وقتی هم اعتراض میکنیم، پاسخ میدهند شما یک گروه مهاجر هستید، بروید خودتان مشکلاتتان را حل کنید.»
بارها وکلا و فعالان حقوق بشری نسبت به رفتاری که نیروهای پلیس و مامورانی که وظیفهشان در کنار حفاظت از مرزها، حفظ جان انسانها است، اعتراض کردهاند. هم این گروه از کنشگران و هم پناهجویان میگویند رفتاری که در کشورهای مختلف با آنها میشود، بهسان «مجرم» یا «دیگری» است. شکاف میان پناهجویان و شهروندان شهرهای مختلف کشورهای گوناگون به وضوح در روابط میان آنها موج میزند. در عینحال، بسیاری از ماموران محلی نیز بر این شکاف دامن میزنند.
حالا در فصل سرما، زندگی در کارا تپه تفاوت چندانی با زندگی در خیابانها، جنگل و چادرها ندارد. وقتی الکتریسیتهای برقرار نیست و وسایل گرمازایی وجود ندارد، سرنوشت هر کدام از پناهجویان پس از پایان سرما نامشخص است. معلوم نیست آتشسوزی دیگر جان چندین نفر را بگیرد یا سرما، باران و برف بدن چندین نفر از آنها را منجمد کند؛ همانطور که نه نامی از زن پناهجویی که سوخت، منتشر شده است و نه نهادی به دنبال کشف هویت گمشدهها، سوختهها، یخزدهها و آنهایی است که به هر دلیل، از نابسامانی اوضاع کشورشان، قدم در راه پرخطر و غمگین پناهجویی گذاشتهاند.
برخی منابع گزارش دادهاند که وقتی این آتشسوزی رخ داد، پدر خانواده توانست سه فرزند خود را از میان شعلههای آتش نجات دهد اما وقتی در نهایت میخواست به سراغ همسرش برود، بیهوش شد و همسرش در میان شعلههای آتش از بین رفت. فرزندان این خانواده مقابل چشمانشان آتش گرفتن مادرشان را نظاره کردند و حالا بیهیچ مرهمی، در شرایط غیرانسانی زندگی پناهجویی، به زنده ماندن ادامه میدهند.
دولت یونان گفته است که میخواهد تا پایان سال جاری، ۲۰هزار پناهجو را از جزایر این کشور به سرزمین اصلی منتقل کند. البته شرایط کمپهای داخل خاک یونان از نظر بهداشت، جمعیت و درمان، تفاوت چندانی با جزیرهها ندارد بلکه پناهجویان در آن خاک، به رفتن امید بیشتری دارند تا ماندن میان حصاری فلزی که دریا آن را محاصره کرده است.
شما هم میتوانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسوولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کردهاند و یا مرتکب خلاف شدهاند شکایت دارید، لطفا شکایتهای خود را با بخش حقوقی ایرانوایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: info@iranwire.com
مطالب مرتبط:
موریا؛ جهنمی که هرلحظه ممکن است منفجر شود
آتشسوزی در کمپ پناهجویان «ساموس» یونان؛ دستکم دو پناهجو کشته شدند
پناهجویان ایرانی لبهایشان را در مرز یونان دوختند
هشدارهای بینالمللی درخصوص وخامت شرایط پناهجویان در ترکیه و یونان
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر