«معمولا پیش نمی‌آید که انسان وقتی زنده است، مورد تجلیل قرار بگیرد. ازاین‌جهت بسیار مفتخرم و تحت‌تاثیر قرار گرفته‌ام. هرچند من این جایزه را یک دستاورد شخصی نمی‌دانم.» این بخشی از حرف‌های «کیهان کلهر» است، وقتی روز گذشته پس از دریافت جایزه «وومکس» سال ۲۰۱۹ پشت تریبون ایستاد.
جایزه وومکس در حمایت از موسیقی جهانی راه‌اندازی شده و هرسال یک موسیقی‌دان را به‌عنوان هنرمند سال معرفی می‌کند. مراسم جایزه امسال وومکس در شهر «تامپره» فنلاند برگزار شد و کیهان کلهر نوازنده کمانچه این جایزه را دریافت کرد.
مهارت در نوازندگی ساز کمانچه، آفرینش موسیقی تاثیرگذار و معرفی موسیقی کلاسیک و سنتی ایرانی به دوستداران موسیقی در سراسر جهان به‌عنوان دلایل اهدای این جایزه به کیهان کلهر مطرح شده است. سایت وومکس نوشته صدای کمانچه کلهر یک زبان کامل برای ایجاد ارتباط با تمام مردم دنیا است و او با موسیقی، گذشته دور را به آینده گره می‌زند.
کیهان کلهر جایزه‌اش را به رفیق شفیقش «محمدرضا شجریان» تقدیم کرد و گفت: «امروز این جایزه را از طرف جامعه موسیقی ایران می‌پذیرم و به نمایندگی از جامعه موسیقی ایران، آن را به استاد محمدرضا شجریان که مدتی است بیمار هستند و دل‌تنگ شنیدن صدایشان هستیم، تقدیم می‌کنم.»
این چند جمله بسیاری را یاد اجرای افسانه‌ای «حسین علیزاده»، «کیهان کلهر»، «محمدرضا» و «همایون شجریان» در سال ۱۳۷۹ در دانشگاه کالیفرنیا انداخته است. اولین باری که غول‌های موسیقی ایران کنار هم روی صحنه رفتند. لباس‌های سنتی پوشیده بودند، موهای لخت کیهان کلهر روی پیشانی ریخته بود و با کمانچه‌اش معاشقه می‌کرد. شجریان کوچک، تنبک به دست داشت و گاه با پدر همکاری می‌کرد و حسین علیزاده، چنان مستِ نواختن بود که انگار در این دنیا نبود و صدای محمدرضا شجریان که در سالن موسیقی طنین انداخته بود و هر مخاطبی را به وجد می‌آورد. بعدها این کنسرت‌ها در اروپا و شهرهای دیگر آمریکا هم اجرا شد. حالا کلهر جایزه‌اش را به شجریان تقدیم کرده است؛ شجریان که چند سالی است تن به مبارزه با بیماری داده و صدای آوازش در هیچ سالن کنسرتی نپیچیده است.
پیش از اجرای کنسرت کلهر و شجریان در سال ۱۳۷۷ آلبوم «شب، سکوت و کویر» را با یکدیگر منتشر کرده بودند. همکاری این دو موضوع ساده‌ای نبود. پایبندی شجریان به اصول موسیقی سنتی و همکاری کلهر در گروه‌های موسیقی جهانی، موضوع را برای طرفداران موسیقی پیچیده کرده بود.
کیهان کلهر هیچ‌گاه پایبند چهارچوب‌های موسیقی سنتی نبوده است، همیشه از زبان جهانی و موسیقی تلفیقی سخن گفته و سعی کرده شرق و غرب را با زبان موسیقی به هم پیوند بزند. همین موضوع، یکی از دلایل انتخاب او برای دریافت جایزه وومکس امسال است؛ اما این جایزه تنها دستاورد جهانی کلهر نیست. او دو سال پیش به‌عنوان یکی از اعضای گروه موسیقی «سیلک رود» برنده پنجاه و نهمین دوره جایزه «گرمی»، مهم‌ترین جایزه موسیقی دنیا شد.
حضور و همکاری کیهان کلهر با نوازندگان کشورهای مختلف و تلفیق موسیقی او تنها در خارج از ایران نبوده است؛ کیهان کلهر برای شناسایی موسیقی دنیا به مردمش هم کارهای زیادی انجام داده است. بارها نوازندگان مختلفی به دعوت او و برای اجرای کنسرت به ایران آمده و با این هنرمند به اجرای بداهه پرداخته‌اند. مثل «اردال ارزنجان»، نوازنده ترکیه‌ای «باغلاما» که دو سال پیش به مدت سه شب با کیهان کلهر در تهران کنسرت برگزار کردند.
برقراری این رابطه اما برای کیهان کلهر آسان نبوده است. سال ۱۳۹۵ کلهر گروه «بروکلین رایدر» را به تهران دعوت کرد. آن‌ها در کنسرت «شهر خاموش» با کلهر همکاری داشتند و قرار بود مقابل هم‌وطنان کلهر در برج «میلاد» تهران روی صحنه بروند. دفتر موسیقی، رایزنی برای صدور ویزاها را انجام داده و همه‌چیز مهیا بود اما درست یک هفته قبل از برگزاری کنسرت، نیروی انتظامی اعلام کرد اجازه برگزاری نمی‌دهد.
کیهان کلهر همان وقت به سایت خبری «موسیقی ما» گفت: «تا زمانی که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط‌مشی مشخصی برای این‌گونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، بنده از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم کرد.»
البته تنها یک سال بعدازاین صحبت او دوباره برگزاری کنسرت‌هایش را در ایران از سر گرفت. این بار به‌طور رایگان، آن‌هم در مناطق محروم ایران. کیهان کلهر کمانچه‌اش را در دست گرفت و در اهواز، اصفهان، همدان، قزوین، سنندج، کرمانشاه، زاهدان و تربت‌حیدریه رایگان برای مردم کمانچه نواخت. او در یکی از مصاحبه‌هایش گفته بود: «کنسرت دادن در ایران یک تجربه عجیب‌وغریب است. در جاهای دیگر هم خیلی کنسرت می‌دهم اما این فضا برای من خارق‌العاده است. کنسرت زنده یک دادوستد عاطفی و احساسی بین ما و مردم است.»
کیهان کلهر دو هفته پیش از دریافت جایزه وومکس هم خبرساز شده بود. او کنسرت استانبول خود را در اعتراض به حمله ارتش ترکیه به شمال سوریه و در حمایت از کُردهای این کشور لغو کرد. او در کنسرتی که در لندن برگزار می‌کرد با اعلام این خبر گفت: «این جنگ تازه تنها قربانیان و آوارگان بیشتری خواهد داشت اما بعضی سیاستمداران این را نمی‌فهمند. او در پایان این کنسرت یک قطعه لالایی با نوازندگی و خوانندگی خود به زبان کُردی اجرا کرد و آن را به کودکان درگیر جنگ تقدیم کرد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر