جنگ نشان ها بین روحانی و خامنه ای

حسن روحانی، رییس جمهور ایران امروز به «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه کابینه خود نشان درجه یک «مدیریت و لیاقت» داد. علاوه بر ظریف، «علی اکبر صالحی»، «عباس عراقچی»، «مجید تخت روانچی» و «حمید بعیدی نژاد»، چهار مذاکره کننده ارشد ایرانی نیز نشان های «شجاعت» و «مدیریت و لیاقت» گرفتند.

دفتر اعطای نشان های دولتی در دفتر ریاست جمهوری مستقر است. یک کمیته 11 نفره مسوولیت برگزیدن افراد مستحق دریافت نشان های دولتی را بر عهده دارند و تصویب نهایی آن توسط رییس جمهور انجام می شود.

طبق قانون، افراد برگزیده این کمیسیون دولتی، همراه با نشان های خویش، بین 50 تا 200 سکه طلای بهار آزادی دریافت می کنند. قیمت سکه طلا در بازار ایران نزدیک به یک میلیون تومان است.

اعطای نشان های دولتی به اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای ایران از این نظر اهمیت دارد که هشت روز بعد از اعطای نشان «فتح» از سوی رهبر جمهوری اسلامی به فرمانده نیروی دریایی سپاه و چهار فرمانده دیگر وی انجام شده است. اعطای این نشان ها به دلیل توقیف شناورهای امریکایی و بازداشت ملوان های این شناورها در خلیج فارس بود.

نشان فتح، نخستین بار در سال 68 به فرماندهان نظامی اعطا شد. نام این نشان از عملیات «فتح» خرمشهر وام گرفته شده و به عنوان سمبل پیروزی ایران در سال 61 محسوب می شود.

علی خامنه ای درباره بازداشت ملوان های امریکایی گفت: «باید این حادثه را کار خدا دانست که امریکایی‌ها را به آب‌های ما کشاند تا با اقدام به‌هنگام شما، آن‌گونه با دست‌هایی که بر سر گذاشته بودند، بازداشت شوند.»

حسن روحانی، رییس جمهور ایران نیز امروز در سخنرانی خودش درباره «برجام» و توافق هسته ای گفت: «برجام را خدا آورد.»
بازی با کلمات از سوی رییس جمهور ایران، همان گونه که شعار «خرمشهر را خدا آزاد کرد» را تداعی می کند، مقابل جمله رهبر جمهوری اسلامی نیز قرار می گیرد که بازداشت امریکایی ها را کار خدا می داند.

روحانی هم چنین شب تصمیم گیری توافق ژنو را مانند شب های عملیات‌های «کربلا 4» و «کربلا 5» توصیف کرد. عملیات کربلای 4 در سال 65 در جریان جنگ ایران و عراق انجام شد و ایران در این عملیات شکست سختی خورد. این عملیات 5 دی ماه 65 انجام شد و 14 روز بعد ایران در عملیات کربلای 5 کوشید شکست خودش را جبران کند.

حسن روحانی در هنگام اعلام فرمان شروع عملیات کربلای 5 در کنار اکبر هاشمی رفسنجانی، فرمانده وقت جنگ حضور داشت.

حسن روحانی در سخنرانی امروز خویش گفت رهبر جمهوری اسلامی در طول مذاکرات، به طور دایم به تیم مذاکره کننده مشورت داد و با تعیین چارچوب های مشخص و دقیق، تجربیات خودش را در اختیار نمایندگان ایران گذاشت. در مقابل، تیم ایران به سرپرستی محمدجواد ظریف تلاش کرد حرف رهبر جمهوری اسلامی ایران روی زمین نماند.

مردادماه امسال نیز در پی تنوع تفسیرهای متفاوت از رفتار علی خامنه ای در قبال مذاکرات هسته ای، نشریه «خط حزب الله» که توسط سایت رهبر جمهوری اسلامی منتشر می شود، در تحلیلی نوشت: «خطوط قرمز [مذاکرات که توسط خامنه ای تعیین شد]، هدف مذاکره نبود بلکه بسته به نوع آن، "ابزار" رسیدن به هدف بود و یا "سپر" حفظ منافع ملی... این خطوط مانند "مین" عمل نمی کنند.»

این تصویرسازی های مذاکراتی، در واقع کوششی است برای نشان دادن این نکته که رفتار رهبر جمهوری اسلامی در نهایت، مکمل رفتار دولت در جریان مذاکرات هسته ای بوده است. 

با این وجود، پوشیده نیست تشبیه های تاریخی معنادار و هدفمند دو مقام ارشد جمهوری اسلامی، تداوم یک جنگ لفظی سیاسی است که از آغاز مذاکرات هسته ای در جریان بوده و در دوران پسابرجام تشدید شده است. هم‎چنان‎که اعطای نشان های نظامی و دولتی نیز جلوه ای از این جنگ قدرت است.

فرآیند و زمان اعطای این نشان ها و ادبیات روحانی و خامنه ای، هر کدام معنای خاص خویش را دارند. رهبر جمهوری اسلامی با خوشحالی ویژه، به فرماندهان نظامی نشان فتح اعطا می کند تا بر عدم تغییر رویه سیاست های ایران در برابر امریکایی ها تاکید کند و حسن روحانی به مذاکره کنندگان با امریکایی ها نشان لیاقت و مدیریت و شجاعت می دهد تا کماکان بر اراده و انگیزه دولتش برای بازماندن کانال های گفت و گو با غرب تاکید بورزد.

خروجی این تفاوت نظرها می تواند تداوم بخش فضای تعلیق و ابهام در فضای سیاست خارجی و اقتصاد ایران در دورن پسابرجام باشد.
حسن روحانی پیش از این گفته بود در ایران معمولا اقتصاد به سیاست خارجه یارانه می‌دهد:«اما این دولت می‌خواهد سیاست خارجی اش به اقتصاد یارانه دهد.»

رسیدن به چنین برنامه ای نیازمند خنثی کردن مین های موجود است؛ مین های فعال در جنگ قدرت داخلی.