تب بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال در ایران از فروردین ماه امسال بالا گرفته است؛ از مدارس٬ مساجد و اصطبل‌ها گرفته تا خانه‌ها و کارخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی تبدیل به محل‌هایی برای استخراج این ارز دیجیتالی شده‌اند.
یک گزارش در ایران می‌گوید که تا پایان سال ۱۳۹۶ ایرانی‌ها رقمی بالغ بر ۲.۵ میلیارد دلار در ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری کرده‌اند که در نوع خود رقمی قابل توجهی است.
خیلی‌ها برای کسب پول راحت و بی‌دردسر وارد این تجارت شده‌اند٬ اما افراد یا نهاد‌هایی در ایران نگاه کلان‌تری به این موضوع دارند؛ نگاه اول همان امکان دور زدن تحریم‌هاست و نگاه دوم پولشویی.
ردپای چین هم در این بازار نوپا و اغوا‌کننده در ایران دیده شده است٬ اما کمتر کسی از این حضور چینیها اطلاعات دقیق و کاملی دارد.
مزارع بیت‌کوین چینیها در ایران
استخراج هر واحد بیت‌کوین در ایران ۷۲ هزار کیلووات برق مصرف می‌کند و به ازای هر کیلووات برق٬ دولت ۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد. با این حساب برای تولید هر واحد بیت کوین در ایران حدود ۳۵ میلیون تومان یارانه دولتی صرف می‌شود.
همین یارانه‌ها و میزان پائین پول برق است که چینیها را از دو سال پیش به ایران کشانده است.
سایت معتبر 8btc گزارش کرده که «از اواخر سال ۲۰۱۸ ایران به نقطه عطفی برای چینیها تبدیل شده است.»
آن‌طور که این سایت نوشته «به دلیل کمبود قیمت برق در ایران٬ روزانه شمار ماینرهای بیت کوین افزایش می‌یابد چرا که هر کیلووات‌ساعت برق در ایران با قیمت ناچیز ۰.۰۰۶ دلار به فروش می‌رسد.»
این در حالی است که هزینه برق ارائه شده در چین در تابستان حدود ۰.۱ یوان (۰.۰۱۵ دلار) در هر کیلووات ساعت می‌رسد و در زمستان نیز تا ۰.۰۴ دلار در هر کیلووات ساعت افزایش می‌یابد.
با یک ضرب و و تقسیم ساده مشخص است که هزینه برق تولید بیت کوین در خاک چین، در فصل تابستان ۲.۵ برابر بیشتر از ایران و در فصل زمستان ۶.۶ برابر ایران است.
سایت «کوین دسک» هم در دسامبر ۲۰۱۸ از قول نیما دهقان، پژوهشگر بلاکچین در شرکت اریاتک در تهران گزارش داده بود که این شرکت با سرمایه‌گذاران خارجی علاقمند به استخراج بیت کوین در ایران مذاکراتی انجام داده است.
دهقان گفته بود که سرمایه‌گذارانی از اسپانیا، اوکراین٬ ارمنستان، فرانسه از مراکز استخراج بیت کوین در شرکت آریاتک بازدید کرده‌اند.
سایت CCN هم اخیرا گزارش کرده که بسیاری از شرکت‌های چینی استخراج ارزهای دیجیتال، تلاش دارند تا با توجه به سختی شرایط ماینینگ چین، به ایران نقل مکان کنند که این مسأله با شکست همراه بوده است.
اما فنگ‌لیو (Feng Liu) که ۲۰ هزار واحد استخراج ارز دیجیتال دارد، در این‌باره گفته «بسیاری از استخراج‌کنندگان چینی طی سال گذشته و بهدلیل برق ارزان به ایران نقل مکان کرده‌اند.»
این سایت در عین حال نوشته که «با توجه به سیاست‌های سخت‌گیرانه دولت ایران در استخراج رمز ارزها٬ شرکت‌های چینی نتوانسته‌اند، در این زمینه موفق عمل کنند.»
با این وجود لیو گفته که «تاکنون توانسته با اظهار تجهیزات استخراج ارز دیجیتال با نام لوازم و سخت افزار کامپیوتر، سه هزار دستگاه ماینینگ وارد ایران کند.»
وی همچنین افزوده که «خطر دستگیر شدن در مرز برای کسانی که به‌دنبال وارد کردن تجهیزات استخراج بیت به ایران هستند، بسیار بالاست.»
لیو در عین حال گفته گمرک ایران تاکنون ۴۰ هزار دستگاه استخراج ارز دیجیتال را در مرز کشف و ضبط کرده است.
حالا بیاید واقعیت حضور چینیها در ایران برای استخراج بیت کوین را از زبان کاربری به نام مهدی در توییتر بخوانم که چند روز پیش اطلاعاتی در این زمینه در یک رشته توییت منتشر کرد.
این کاربر نوشته که گمرگ ایران به شدت روی دستگاه‌های استخراج ارزهای دیجیتال (Asic) حساس است و به هیچ وجه اجازه ترخیص آنها را نمی‌دهد و تمام دستگاه‌های موجود در ایران به صورت قاچاق وارد شده است.
این کاربر به حضور چینیها به منظور راه‌اندازی مزارع بیت کوین در ایران هم اشاره کرده و نوشته که آنها به خاطر برق ارزان وارد ایران شده‌اند.
به نوشته مهدی٬ بسیاری از چینیها که ماینرهای (دستگاه استخراج بیت) مدل M3x دارند به خاطر پول برق زیاد در چین٬ این دستگاه‌ها را وارد ایران کرده‌اند تا با پول برق کمتری مشغول استخراج بیت شوند.
او همچنین توضیح داده که چینیها تاکنون توانسته‌اند ۶۰۰ عدد از این دستگاه را وارد ایران کنند.
بیت کوین راهی برای دور زدن تحریم‌ها
گزارش‌ها حاکی از آن است که یکی از دلایل اصلی روی آوردن ایرانی‌ها به استخراج ارزهای دیجیتالی از جمله بیت کوین برای انجام معاملات، تحریم‌های شدید آمریکا علیه بخش‌های مالی و بانکی ایران است.
مقام‌های جمهوری اسلامی هم این مساله را تکذیب نمی‌کنند به طوری که چندی پیش محمد شرقی، رییس انجمن بیت کوین ایران گفته که از استخراج ارزهای دیجیتال به عنوان راهی برای دور زدن تحریم باید حمایت شود.
معصومه آقاپور٬ عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس هم گفته که «دولت باید زیرساخت‌های ارز دیجیتال را برای دور زدن تحریم‌ها توسعه و نظارت بر این نوع ارز را افزایش دهد.»
آقاپور گفته «اگر شرایط در کشور فراهم شود می‌توان با استفاده از ارز دیجیتال، نقل و انتقالات ارز بین ایران با سایر کشورها را از این طریق انجام داد و تحریم‌ها را دور زد.»
سال ۱۳۹۷هم علی حسینی٬ کارشناس ارزهای دیجیتال به ایلنا گفته بود که «برای دور زدن تحریم‌ها باید ارزهای دیگر به غیر از بیت کوین هم استفاده شود.»
روزنامه نیویورک تایمز هم از این موضوع غافل نبوده و در گزارشی به صراحت نوشته که «بیت کوین و دیگر رمز ارز ها به فعالین ایرانی اجازه می‌دهند تا همزمان با دور زدن محدودیت‌های تعیین شده از جانب آمریکا برای بانک‌های ایرانی، پرداخت‌های بین المللی داشته باشند.»
این روزنامه در عین حال نوشته که «دولت ایران در تشخیص پتانسیل‌های ضد تحریمیِ بیت کوین عملکرد خوبی نداشته است.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا هم در واکنش به انتشار چنین گزارش‌هایی اعلام کرده که این موضوع را مورد بررسی قرار خواهد داد.
بیت کوین ابزار راحتی برای پولشویی
این یک واقعیت است که در حال حاضر پولشویی با ارزهای مجازی در دنیا سر به فلک کشیده است.
ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین همواره از سوی برخی کشورها به تسهیل کارهای خلافی همچون پولشویی، فرار مالیاتی و فساد اقتصادی متهم شده است.
طلا تفضلی، عضو هیات علمی و مدیر گروه فناوری امنیت اطلاعات و سامانه‌های پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از جمله افرادی در ایران است که گفته «بیت‌کوین خیابان اصلی برای پولشویی است.»
هرچند در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بانک مرکزی استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده و هدف از ممنوعیت آن را احتمال پولشویی دانسته٬ اما تاکنون محدودیت جدی برای فعالان استفاده از ارزهای دیجیتال پیش نیامده است و آنها همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
فقط همین چند روز پیش بود که اعلام شد دو کارخانه در استان یزد و اشتراک برق صنعتی آنها برای استخراج بیت‌کوین استفاده می‌شده که این اقدام منجر به پلمب آنها شده است.
اما پولشویی در بیت‌کوین چگونه انجام می‌شود؟
در هر تراکنش، نشانی فرستنده و گیرنده بیت‌کوین ثبت می‌شود. این نشانی متعلق به فردی است ولی برای به‌دست آوردن آن نیازی به ارائه هویت از سوی او نیست.
بنابراین هر فردی می‌تواند به کمک برنامه‌های کیف پول یک یا چندین نشانی به‌دست آورده و با آنها اقدام به مبادله بیت‌کوین کند. تنها در صورتی هویت فرد مشخص می‌شود که وی در صرافی اقدام به مبادله بیت‌کوین‌ها کرده یا یکی از طرف‌های معامله، هویت وی را درخواست کند.
در غیر این صورت، فرد می‌تواند در معامله‌ای شرکت کرده، بدون آنکه هویتش مشخص شود.
اگر صرافی رمزارز براساس مقررات عمل نکند (رویه‌های ضدپولشویی و شناسایی مشتری را به‌کار نگیرد، مانند کنترل هویت) از این صرافی‌ها می‌توان برای تمیز کردن بیت‌کوین‌های کثیف استفاده کرد.
علاوه بر این اسکناس یا سکه بیت‌کوین وجود ندارد و بیت‌کوین یک روش پرداخت دیجیتال است که بر مبنای رمزنگاری و با شبکه‌ای از کامپیوترها ممکن می‌شود.
بیت‌کوین یک مالک، بانک مرکزی یا هیچ مرکز دیگری مانند یک کامپیوتر و سِرور اصلی ندارد و نقل و انتقال‌ها با تایید در سراسر شبکه انجام می‌شود و تراکنش‌های بیت‌کوین می‌تواند به طور ناشناس انجام شود.
همین ویژگی بیت کوین و برخی دیگر از ارزهای دیجیتال است که برخی از کشورها را به این فکر انداخته که می‌توانند از طریق آنها تحریم‌ها را دور بزنند و یا اقدام به پولشویی کنند.
مطالب مرتبط:
دوره کار یدی تمام شده؛ گفت‌وگو با یک جوان بیت‌کوین باز در ایران
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر