پژوهشکده «مطالعات راهبردی» وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری در گزارشی نوشته است دور جدید تحریم‌های امریکا که از آبان ماه سال گذشته وضع شده، چالش‌های امنیتی برای جمهوری اسلامی ایجاد کردهاند.
در این گزارش رسمی آمده است با این تحریم‌ها، هم امنیت نظام سیاسی و هم امنیت جامعه، هر دو با چالش مواجه شده‌اند.
این گزارش از اختلال در پروژههای عمرانی و زیرساختی، چالش علیه طبقه متوسط شهری، تضعیف سرمایه اجتماعی و تنزل جایگاه حاکمیت به تأمین کننده مایحتاج اولیه مردم به عنوان نتایج دور جدید تحریم‌های امریکا علیه جمهوری اسلامی نام برده است.
گزارش این پژوهشکده به صراحت می‌گوید این تحریم‌ها منجر به شکل‌گیری فضای یأس و ناامیدی در سطوح مختلف جامعه شده و کاهش ناگزیر صادرات نفت، افزایش بیکاری و کاهش قدرت خرید خانوارها را در پی داشتهاند.
پژوهشکده مطالعات راهبری وزارت علوم تحریم‌های «دونالد ترامپ»، رییس جمهوری امریکا علیه جمهوری اسلامی را اقدامی محاسبه شده و دارای هدف‌گذاری دقیق ارزیابی کرده است.
این پژوهشکده به مقام‌های جمهوری اسلامی توصیه کرده است که نباید با این تحریم‌ها «احساسی» برخورد کنند.
این گزارش رسمی پس از طرح کلیات تاثیر تحریم‌ها، به بررسی بخشی تحریم‌ها و برخی جزییات دیگر پرداخته است.
اختلال در پروژههای عمرانی و زیرساختی
گزارش فوق در مورد تاثیر تحریم‌ها در حوزه عمرانی نوشته که به دلیل چالشها و مخاطرات شرایط تحریم، این حوزه با فشار مضاعفی روبه‌رو شده است.
در این گزارش آمده است: «با شدت‌گرفتن تحریم‌ها، انجام مبادلات تجاری برای وارد ساختن تجهیزات و صنایع مختلف با محدودیت مواجه شده است.»
آن‌طور که این پژوهشکده نوشته، در فعالیتهای عمرانی و زیرساختی، به دلیل نبود برخی اقلام ساخت داخل، هزینه تأمین وسایل و ابزارهای خارجی افزایش داشته است.
بررسی بودجه عمرانی کشور نیز نشان از کاسته شدن هزینه‌های این بخش به دلیل شرایط تحریم دارد.
این گزارش همچنین افزوده است: «خدمات بانکی بین‌المللی برای سیستم بانکی ایران بسیار محدود شده و در بسیاری از موارد هزینه‌های تجارت فرامرزی برای تأمین کالا و لوازم افزایش یافته است.»
بنابر گزارش پژوهشکده مطالعات راهبردی وزارت علوم، در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های خارجی از فروش محصولات و تجهیزات خود به ایران اجتناب می‌کنند.
چالش علیه طبقه متوسط
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که علاوه بر بخشهای اقتصادی و زیرساختی، دامنۀ پیامدهای تحریم بر وضعیت و عملکرد گروه‌ها و طبقات اجتماعی نیز اثرگذار است.
این گزارش هشدار داده است که تاثیر منفی تحریم‌ها بر معیشت طبقه متوسط می‌تواند منجر به فاصلهگیری این طبقه با کارکردهای مدنی و دموکراتیک خود باشد.
پژوهشکده مطالعات راهبردی وزارت علوم تقویت نیروهای بلوک نظامی و تضعیف نیروهای جامعه مدنی را به عنوان پیامد راهبردی تحریم‌ها در شرایط کنونی برای جمهوری اسلامی ارزیابی کرده است.
بخشی از طبقه متوسط در ایران پس از تشدید تحریم‌های امریکا علیه جمهوری اسلامی، به شهادت برخی مراکز مطالعاتی، به زیر خط فقر رفته است.
طی یک سال اخیر گزارش‌های فراوانی از فقیر شدن طبقه متوسط در کلان‌شهری هم‌چون تهران انتشار یافتهاند که نشان می‌دهند بخشی از این طبقه مجبور به کوچ به مناطق حاشیه شهر شده است.
تضعیف سرمایه اجتماعی
بخش مهم دیگری از این گزارش به بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران پرداخته است: «در طول چند دهه اخیر، وضعیت سرمایه اجتماعی (اعتماد، صداقت، سلامتی نفس، همدردی، دوستی، همبستگی، وفاداری، فداکاری و...) در جامعه ایران به سرعت رو به کاهش است.»
براساس یافته‌های این پژوهش، جامعه ایران تا حد زیادی دچار افول شدید اعتماد و اخلاق اجتماعی، هم در سطح مردم با مردم و هم در سطح مردم با حاکمیت شده است.
این پژوهشکده افزوده است: «کاهش سرمایه اجتماعی در ایران شاید به طور مستقیم در نتیجه تحریم صورت نگرفته باشد اما تشدید تحریم‌ها و گسترش نابسامانیهای اقتصادی منتج از آن می‌تواند در کاهش سرمایه اجتماعی تأثیرگذار باشد.»
این گزارش با اشاره به اعتراض‌های سراسری دی ماه سال۱۳۹۶، نوشته است تحریم‌های امریکا امنیت نظام سیاسی و جامعه را نشانه گرفتهاند.
شکل‌گیری فضای یأس و ناامیدی در سطوح مختلف جامعه
داده مهم دیگری که در این گزارش دیده می‌شود، این واقعیت اجتماعی است که طیف وسیعی از جامعه امروز ایران می‌پندارد حقوق مختلف آنها توسط سیستم سیاسی به طرز آزاردهنده‌ای نادیده گرفته می‌شود و این امر به شکل‌گیری فضای یأس و ناامیدی در سطوح مختلف جامعه منجر شده است.
این گزارش سپس هشدار داده است که این عدم اعتبار سیستم سیاسی می‌تواند پیامدهای خطرناک امنیتی هم‌چون شورش‌ها و جنبش‌های نوپا در پی داشته باشد.
پژوهشکده مطالعات راهبردی وزارت علوم سپس نتیجه گرفته است: «اتاق فکر دولت ترامپ بر شکل‌گیری نوعی ادراک عمومی در جامعه ایران مبنی بر اثربخشی تحریم‌ها تأکید و اهتمام دارد.»
انباشتگی مسایل و بحران‌ها
در بخش دیگری از این گزارش آمده است تنزل جایگاه حاکمیت به تأمین کننده مایحتاج اولیه مردم می‌تواند از دیگر آثار تحریم‌های امریکا علیه جمهوری اسلامی باشد.
این گزارش تاکید کرده است: «آن چه این شرایط را وخیم‌تر می‌سازد، انباشته شدن مسایل و بحران‌های مختلف بر روی هم و رواج این برداشت در سطح جامعه است که اساساً نظام سیاسی برنامه روشنی برای برون رفت از بحران و از جمله بحران ناشی از تحریم‌ها ندارد.»
گرانی‌های افسار گسیخته و ناتوانی سیستم سیاسی در کنترل این موج فزاینده به همراه کمبود کالاهای اساسی در مناطق مختلفی از ایران در یک سال اخیر به بستری اساسی و عمومی برای شکل‌گیری اعتراض‌های اقتصادی تبدیل شده‌اند.
نتایج یک تحقیق رسمی نشان می‌دهد که نرخ سکه طرح قدیم در فروردین ماه سال ۱۳۹۸ نسبت به فروردین سال ۱۳۹۷، بیش از ۱۶۷ درصد رشد قیمت داشته است.
این تحقیق همچنین از رشد ۱۷۰ درصدی میانگین نرخ سکه طرح جدید در همین مدت خبر داده و نوشته که میانگین نرخ دلار در بازار آزاد شهر تهران در همین مدت نیز ۱۷۰ درصد رشد نشان داده است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است میانگین نرخ یورو در بازار آزاد شهر تهران در فروردین سال ۱۳۹۸ نسبت به مدت زمان مشابه در سال ۱۳۹۷، بیش از ۱۵۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.
این گزارش همچنین حاکی از آن است که شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی کل کشور در فروردین سال ۱۳۹۸ نسبت به سال گذشته، ۵۱ درصد افزایش داشته است.
تحریم‌های امریکا علیه ایران و خروج این کشور از توافق‌نامه «برجام»، هر روز آثار خود را بر معیشت مردم و رفتار‌های مقام‌های جمهوری اسلامی نمایان‌تر می‌کند.
نتایج بسیاری از پژوهش‌ها و تحقیقات مشابه حکایت از آن دارند که این تحریم‌ها منجر به افزایش نارضایتی‌ها در ایران شده‌اند. اما «حسن روحانی» و بسیاری از مقام‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند کوچک‌تر شدن سفرههای مردم مساله مهمی نیست و آنها همچنان حامی نظام هستند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر