حتی اگر تصویر «پسته اجارهای، ساعتی پنج هزار تومان برای عکس سفره هفت سین» که در شبکههای مجازی دست به دست میشود، یک طنز تلخ و دردناک باشد اما این که آجیل شب عید از سبد خرید خانواده ایرانی خارج و از حتی دسترس طبقه متوسط هم دور شده، عین واقعیت است.
گرانی آجیل شب عید این روزها تبدیل به انگیزه راهاندازی پویشی مجازی به نام «نه به خرید آجیل» شده است.
بسیاری از کاربران اینترنت نوشتهاند امسال از خرید آجیل و تنقلات عید امتناع میکنند. یک عده توان این کار را ندارند و عده دیگری هم برای همدلی با طبقه متوسط، خرید آجیل را تحریم کردهاند.
گروهی از کاربران درعین حال نوشتهاند با مراجعه به مغازههای خشکبار لوکس در سطح شهر، میتوان کاهش خریداران را نسبت به هر سال حس کرد. این طور به نظر میرسد که استقبال عمومی از خرید آجیل هم به علت تنگدستی و گرانی وهم به علت پیوستن به این کمپین کاهش یافته است.
اما «مصطفی احمدی»، رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران این کمپین را کار امریکا میداند. او میگوید از آن جایی که امریکا در تولید خشکبار، مهمترین رقیب ایران محسوب میشود، پیوستن به این کمپینها کمک به امریکا است: «ایجاد کمپین نه به خرید آجیل و خشکبار به نفع امریکا است و این کمپینها از آن جا هدایت میشوند.»
«مریم اعلامی» در منطقه «بهجتآباد» تهران یک آرایشگاه زنانه دارد و همسرش متخصص رادیولوژی است. آنها جزو طبقه متوسطی محسوب میشوند که استطاعت مالی دارند اما در عین حال قادر به خرید پسته و آجیل گران قیمت این روزها نیستند:«راستش نمیتوانم بخرم اما اگر هم میتوانستم، به خاطر بچههایی که توی خیابان میبینم که چشم از بساط آجیل فروشیها برنمیدارند، نمیخریدم. خیال نکنید اینها فقط یک خبر و نوشته است، ما روزها در خیابان شاهد این نگاههای حسرتبار مردم عبوری هستیم. خوش به حالتان که اینجا نیستید و نمیبینید. واقعا چرا آجیل که معمولیترین جزء سفره هفتسین هر ایرانی بوده و از نسل اندرنسل ما بیدغدغه میخریدند و هرگز مایه نگرانی پدر و مادرها نبوده، این روزها به یک معضل و حسرت بدل شده است؟ چرا بسته نیم کیلویی پسته "ترمه" که در آجیل فروشی قدیمی "تواضع" در تهران تا چندی پیش ۳۵ هزار تومان بود، حالا برچسب قیمت ۱۵۰هزار تومانی دارد؟»
این روزها حرف خرید آجیل شب عید، حرف همه مردم شهرها و روستاهای کشور است. دستخط بزرگان و ریشسفیدان روستاهای دورافتاده هم در فضای مجازی منتشر میشود که قرار و مدار گذاشته و امضا کردهاند که از خرید آجیل شب عید بپرهیزند؛ به عنوان نمونه، اهالی روستای «حسنآباد گیفان» متعهد شدهاند که هیچ کدام اقدام به خرید آجیل و شیرینی نکنند.
خبر احتکار آجیل و تنقلات هم کنار خبر احتکار گوشت و مرغ این روزها زیاد منتشر میشود و نشان میدهد که کنترل بازار آجیل هنوز دست دلالها و سوداگران است.
«فرهاد امیدوار»، دانشجوی «دانشگاه برکلی» در شمال کالیفرنیا میگوید روز گذشته با مادرش تماس گرفته است تا از او بپرسد برای سفر عید نوروزش به ایران چه لباس، دارو یا ادوکلنی لازم دارد: «مادرم جواب داد چمدانت را پر کن مغز پسته. آن را می فروشیم و با پولش خانه میخریم! اولش به این جملهها خندیدم، بعدش فکر کردم مغز پستهای که این جا پوندی بین پنج تا هفت دلار است، در ایران مثل کیمیا و داروی کمیاب، هر کیلو با قیمت ۴۰۰ هزار تومان خرید و فروش میشود.»
نرخهای اعلام شده دولتی کمتر از واقعیت موجود در بازار هستند. مصطفی احمدی، رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران در گفت و گو با «ایرنا» از عرضه آجیل مخلوط با قیمت ۶۰ تا ۱۱۰ هزار تومان در نمایشگاههای بهاره گفته است.
او گفته در طول ۱۱ ماه اخیر، این قبیل خشکبارها ۸۰ تا ۱۰۰در صد افزایش قیمت داشته و فروششان به یک پنجم زمان مشابه در سال گذشته کاهش یافته است.
مصطفی محمدی در بخش دیگری از این گفت و گو تاکید کرده که عرضه پسته با نرخ ۳۰۰ هزار تومان، تخلف و گرانفروشی است و باید با افراد سودجو برخورد شود. این در حالی است که اغلب آجیل فروشیهای معتبر این قیمتهای هنگفت را در وبسایتهایشان به طور رسمی اعلام کرده و بیهیچ پنهانکاری به کار عرضه خشکبار مشغولاند.
«فرشته رجبی»، شهروند ساکن محله «ستارخان» در تهران از صفهای طولانی برای خرید آجیل و کیفیت نازل آجیلهای عرضه شده در نمایشگاههای بهاره و میادین میوه و تره بار میگوید:«یک کیلو آجیل شور از بازار میوه و ترهبار ستارخان خریدم ۹۵ هزار تومان ولی از کیفیت بسیار نازلی برخوردار است. اولا ۹۰ درصد آجیل، کشمش و مغز تخمه آفتابگردان است در حالی که تا همین امسال مغز تخمه آفتابگردان اصلا جزو آجیل شور محسوب نمیشد. حالاچه طور این ابتکار عمل را از خودشان به خرج دادهاند، نمیدانم.»
این روزها به طور متوسط هر کیلوگرم آجیل مخلوط ۲۲۰ هزار تومان، هر کیلو پسته «اکبری» ۳۰۰ هزار تومان، برگه زردآلو ۴۰هزار تومان، آجیل مغز تند هر کیلو ۲۳۰ هزار تومان، برگه هلو هر کیلو ۵۳ هزار تومان، بادام تنوری هر کیلو ۱۸۰ هزار تومان، بادام کاغذی ۱۹۰ هزار تومان، لوز بادام زعفرانی نیم کیلویی ۵۰ هزار تومان، آجیل شیرین کیلویی ۱۷۰ هزار تومان، آجیل سالاد کیلویی ۸۵هزار تومان و آجیل مغز شور کیلویی ۲۳۰ تا ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
«حاح نعیم ملازاده» یک مغازه کوچک خشکبار در خیابان «تیموری» شیراز دارد. به گفته این کاسب، قیمت خرید هر کیلو آجیل از عمده فروشی و تولید کننده نسبت به سال گذشته چیزی حدود پنج تا ده برابر افزایش قیمت داشته و به همان نسبت هم از درصد مشتریها کاسته شده است: «مشتری نداریم و مردم معمولا به اندازههای بسیار ناچیز میخرند. آجیلی که ما به مردم عرضه میکنیم، تولید خارج نیست؛ یعنی جزو اقلام وارداتی محسوب نمیشود ولی معلوم نیست چرا باید تا این حد با افزایش قیمت مواجه باشیم. حالا مثلا عمده فروشها گفتهاند امسال تولید پسته بسیار کم بوده چون زمستان سردی داشتهاند و درختها با سرمازدگی مواجه بودهاند. اما چرا سایر اقلام خشکباری که هم به اندازه سال گذشته تولید شده و هم از بیرون ایران و با ارز دولتی و خصوصی وارد نمیشوند، گران شدهاند؟»
این فروشنده از تناقض قیمتهای اعلام شده توسط دولت و قیمت واقعی خشکباری که از بنکدار خریده میشود، گلهمند است: «دولت گفته هر کیلو پسته اکبری ۱۷۰ هزار تومان و هر کیلو پسته کله قندی ۱۶۰ هزار تومان. این در حالی است که ما خودمان این اقلام را از بنکداران با ۲۰ تا ۳۰هزار تومان بیشتر میخریم. اصلا چنین چیزی مگر ممکن است که مثلا ما پسته اکبری بخریم کیلویی ۲۰۰ هزار تومان و بفروشیم ۱۷۰ هزار تومان؟ اصلا این قیمتهایی که دولت اعلام کرده، هر کیلو ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان زیر قیمت خرید از عمده فروش است.»
او از دیدن ناخنک زدن و دزدیهای گاه به گاه مردم دلش میگیرد: «دزدی آجیل هم زیاد شده است. هر کس وارد مغازه میشود، کافی است سرت را برگردانی، چند دانه میگذارد توی دهانش. چشم و دل مردم گرسنه است. فلان خانم یا آقا با دک و پز آن چنانی وارد مغازه میشود اما چشمش روی بادامها و پستهها مانده است. سرت را که بدزدی، یک مشت میریزد توی جیب مانتویا شلوارش.»
حاج نعیم علت این افزایش قیمت را به خاطر تحریمها، مداخله واسطهها و طمعکاری دلالان، عدم عرضه محصولات تولید شده توسط کشاورزان، تاثیرات روانی گران شدن دلار، سرمازدگی محصولات خشکبار و کم شدن تولیدات کشاورزی میداند.
در حالی که او از نبود مشتری، درنیامدن مخارج مغازه و ورشکستگی صاحبان مشاغل مرتبط با خشکبار نگران است، فرشته رجبی، شهروند ساکن ستارخان تهران معتقد است مردم واقعا باید خرید آجیل را متوقف کنند:«دانههای آجیل را شمردم، هر هشت دانه بادام نسبت به وزن و قیمت آجیلی که خریدهام، برایم دو هزار تومان در آمده است. به نظرم مردم نباید آجیل بخرند. اما مشکل این جا است که میتوان راهکار تحریم خشکبار را پیشنهاد کرد ولی آیا میشود همین کار را در مورد گوشت و برنج و مرغ و سیب زمینی هم انجام داد؟ دیروز یک کیلو گوشت گوسفندی خریدم ۱۵۰ هزار تومان. یعنی در طول یک هفته گذشته از ۱۰۰ هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان رسیده است و به نظر میرسد تا انتهای تعطیلات عید به ۲۰۰ هزار تومان برسد. مردم به شدت گرسنه و آشفته هستند. باور کردنی نیست که یک کیلو سیب زمینی نامرغوب شش هزار تومان باشد. نمیدانم قرار است این چرخه تا کجا پیش برود و کجا متوقف خواهد شد؟»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر