چرا علی خامنه‌ای به حذف علی لاریجانی انتقاد کرد؟

علی خامنه‌ای در شرایطی گفته که مراسم ۲۲ بهمن نباید «به مظهر اختلاف و درگیری تبدیل» شود که ترکیب سخنران‌های این مراسم در سراسر ایران نشان می‌دهد «اصلاح‌طلبان» و «اعتدالیون» سهم بسیار کمی از آن را دارند و نام علی لاریجانی هم در فهرست سخنران‌ها نیست.

مراسم چهلمین سالگرد انقلاب قرار است ۲۲ بهمن هم‌چون سال‌های گذشته با برگزاری راهپیمایی و سخنرانی و البته انتشار بیانیه در شهر‌های مختلف ایران برگزار شود.

با حذف علی لاریجانی از فهرست سخنران‌های این مراسم بر اثر فشار و مخالفت دل‌واپسان، سهم محافظه‌کاران میان‌رو، اصلاح‌طلبان و اعتدالیون از سخنران‌های این مراسم بازهم کاهش یافت.

لاریجانی قرار بود به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب در کرج سخنرانی کند، اما دل‌واپسان این سخنرانی را لغو کردند و علی خامنه‌ای هم خطاب به آنها گفت این مراسم را نباید تبدیل به «مظهر اختلاف و درگیری» کنند.

علی لاریجانی، محافظه‌کار میانه‌روی است که گفته می‌شود نامزد دور آتی انتخابات ریاست جمهوری در ایران است و رابطه به نسبت خوبی با نیرو‌های اصلاح‌طلب و دولت حسن روحانی دارد.

مهمترین مخالفان لاریجانی را طیف تندرویی از محافظه‌کاران در ایران تشکیل می‌دهند که بیشتر ذیل «جبهه پایداری» و «عدالت‌خواهان» جمع شده‌اند و تلاش می‌کنند او را از صحنه سیاست حذف کنند.

آنها ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۱ نیز در قم به سخنرانی علی لاریجانی حمله کردند و مراسم این شهر را به هم ریختند، اما در آن زمان رهبر جمهوری اسلامی موضع روشن و علنی در این خصوص نگرفت.

علی خامنه‌ای پیش و بعد از این حمله جنجال‌برانگیز نیز حاضر به شکستن سکوت خود نشده و از کنار حملات دل‌واپسان به برخی از مقام‌های دولتی و فعالان سیاسی در راهپیمایی‌ها و تجمعات حکومتی گذشته بود.

حمله به «محمد خاتمی»، «حسن روحانی»، «مهدی کروبی»، «اسحاق جهانگیری»، «علی‌اکبر صالحی»، «علی مطهری» و حتی «محمود احمدی‌نژاد» از جمله حملات دل‌واپسان در مراسم ۲۲ بهمن سال‌های اخیر بوده که از موضع رهبر در مورد آنها اطلاعات روشنی در دست نیست.

علی خامنه‌ای اما این‌بار در خصوص لغو سخنرانی لاریجانی و این اقدام دل‌واپسان واکنش نشان داده و با آن مخالفت کرده است؛ آن‌هم به بهانه «حفظ وحدت» در برگزاری مراسم ۲۲ بهمن.

مخالفت رهبر با حذف علی لاریجانی از یکی از مهمترین برنامه‌های جمهوری اسلامی، در شرایطی مهم می‌شود که نام لاریجانی به عنوان یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود.

برخی معتقدند این واکنش رهبر در واقع پیامی به حامیان تندرو‌ خود است که از تخریب لاریجانی در انتخابات آینده ریاست جمهوری امتناع کنند.

لاریجانی یکی از معدود محافظه‌کاران میانه‌روی است که در سال‌های اخیر رابطه حسنه و نزدیکی با اصلاح‌طبان پیدا کرده و حتی زمزمه حمایت اصلاح‌طلبان از وی در انتخابات ریاست‌جمهوری نیز شنیده شده است.

لاریجانی در میان محافظه‌کاران معتدل نیز نسبت به سایر رقبایش از مقبولیت و جایگاه بهتری برخوردار است و در حال حاضر نیز رهبری این دسته از محافظه‌کاران در مجلس را برعهده دارد و مورد احترام نمایندگان حامی دولت و اصلاح‌طلبان در مجلس هم هست.

بررسی فهرست سخنران‌های مراسم ۲۲ بهمن سال ۹۷ در شهر‌های مختلف ایران نشان می‌دهد که لاریجانی٬ اصلاح‌طلبان و اعتدالیون بزرگ‌ترین غایبان این مراسم هستند٬ اما مشخص نیست که این غیبت ناشی از فشار‌های سیاسی در انتخابات آینده ریاست جمهوری هم کارساز خواهد بود یا نه؟

دل‌واپسان٬محافظه‌کاران تندرو یا همان «آتش به اختیاران» در سال‌های اخیر ناکامی‌های قابل توجهی در رقابت‌های انتخاباتی داشته‌اند و به نظر می‌رسد ناکامی آنها در آینده نیز تکرار شود.

از نظر بسیاری از آنها حضور علی لاریجانی در انتخابات و پیروزی احتمالی وی، شکست بزرگی برای جریان محافظه‌کاران «انقلابی» و «عدالت‌خواه» محسوب می‌شود، از همین رو تلاش‌ها برای دست‌کم شکستش در انتخابات آتی را آغاز کرده‌اند.

به نظر می‌رسد که نخستین هدف آنها در انتخابات آینده ریاست جمهوری فشار بر لاریجانی از ورود به صحنه انتخابات باشد و دومین هدف آنها شکست لاریجانی در صورت شکست هدف اولشان باشد.

به هر اندازه که آنها در بدنه حاکمیت صاحب نفوذ و اعمال فشار هستند، اما در عرصه‌های عمومی و مواجهه با انتخاب‌های مردم از بخت کمی برخوردارند.

آنها در حال حاضر اداره بخش قابل توجهی از نهاد‌های حاکمیتی را در دست دارند و بیشتر در نهاد‌هایی فعال هستند که نظر غیرمستقیم مردم در انتصاب مدیران آنها نقشی ندارد.

یکی از این نهاد‌ها «شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی» است که مسئول برگزاری برنامه‌های عمومی در جمهوری اسلامی است.

این شورا یکی از مهمترین نهاد‌های زیرنظر محافظه‌کاران تندروست که مسئولیت تعیین سخنران در برنامه‌های خاص را برعهده دارد.

براساس تصمیم این شورا تاکنون نام ۳۰ نفر از سخنران‌های مراسم ۲۲ بهمن امسال مشخص شده است که تنها نام چهار تا پنج نفر از اصلاح‌طلبان یا اعتدالیون در میان آنها دیده می‌شود.

حسن روحانی، اسحاق جهانگیری و محمود علوی از مهمترین چهره‌های معتدل واصلاح‌طلبی هستند که نام آنها در میان سخنران‌های مراسم ۲۲ بهمن امسال دیده می‌شود.

عمده سخنران‌های این مراسم را نظامیان و محافظه‌کارانی تشکیل می‌دهند که بسیار نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی هستند و مبلغ عقاید، کردار و گفتار ولی فقیه در جامعه‌ به شمار می‌روند.

این افراد به همراه بسیاری دیگر از جریان‌ها و نهاد‌های حاکمیتی در انتخابات ریاست جمهوری گذشته به طور مستقیم و غیرمستقیم حامی و مبلغ ابراهیم رئیسی بودند که در رسیدن به هدف خود ناکام مانند.

آنها با وجود این ناکامی همچنان امیدوارند که بتوانند از طرق مختلف آن‌دسته از کسانی را که فکر می‌کنند با رهبر جمهوری اسلامی زاویه دارند، کنار زده و از عالم سیاست و قدرت دور کنند.