در پی گزارش به یکی از کمیتههای مجمع عمومی سازمان ملل متحد از آزار و اذیت روزنامهنگاران رسانههای فارسی زبان خارج از ایران خصوصا بخش فارسی بیبیسی، نماینده جمهوری اسلامی ایران در نیویورک، واکنش کمسابقهای به این گزارش نشان داده است.
«زهرا ارشادی» نماینده ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل که به امور بشردوستانه، فرهنگی و اجتماعی اختصاص دارد، گفته جمهوری اسلامی ایران «آشکارا هدف جنگ رسانهای» از سوی «دولت های متخاصم» است. او مشخصا به بیبیسی فارسی اشاره و این رسانهها را که کارکنان و خانوادههایشان تحت فشار نظام جمهوری اسلامی هستند را به «پمپاژ کور نفرت، ساخت اخبار دورغ و تحریک و تخریب» متهم کرده است.
این برای اولینبار است که یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در یکی از کمیتههای مجمع عمومی سازمان ملل، بریتانیا را که در حال حاضر روابط کامل سیاسی با تهران دارد و در پی حفظ توافق هستهای با ایران، حتی با آمریکا روبهرو شده، «دولت متخاصم» خوانده است.
آیا دولت بریتانیا در تخاصم با ایران است؟
دیپلماتها به طور معمول تلاش میکنند در سخنرانیهای خود در مجامع جهانی همچون سازمان ملل که بنای آن برای حفظ صلح گذاشته شده، اظهاراتی به زبان نیاورند که زمینه حقوقی اقدامات بعدی علیهشان را فراهم کند اما زهرا ارشادی دیپلمات ایرانی در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل بریتانیا را به تخاصم با کشورش متهم کرده است.
تخاصم در ادبیات سازمان ملل متحد معنی مشخصی بین همه کشورها دارد: نبرد مسلحانه همهجانبه و به معنای متعارف نظامی میان دو یا چند کشور که در جریان آن از سلاح علیه طرف متقابل استفاده شود. آیا بریتانیا با ایران در یک نبرد مسلحانه قرار دارد؟ اگر تعبیر ایران از روابط کنونیاش با دولت بریتانیا چنین وضعی است، باید موضوع را به عنوان «نقض صلح و امنیت جهانی» به شورای امنیت سازمان ملل گزارش و خواستار دخالت فوری شورا و دبیرکل سازمان ملل شود.
نبرد مسلحانه میان دو کشور پدیده قابل اختفایی نیست که بشود آن را پنهان کرد. اختلاف یا نارضایتی کلی از رفتار یک دولت را هم نمیتوان از روی تعبیر دلخواه تخاصم توصیف کرد.
در صورتی که مثلا دولت بریتانیا به اظهارات نماینده ایران در متخاصم خواندش اعتراض کند، بعید است دولت جمهوری اسلامی آن را رسما تایید کند یا رهبر جمهوری اسلامی ایران که مطابق قانون اساسی فرمان جنگ و صلح میدهد، حاضر باشد بر تعبیر زهرا ارشادی درباره وضعیت میان ایران و بریتانیا به طور رسمی صحه بگذارد.
تقریبا قطعی است که حتی وزارت امور خارجه ایران هم حاضر به تایید حقوقی محتوای گفتههای کارمند خود در نیویورک نیست چون در آخرین استعلامی که از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی صورت گرفته اعلام کرده که هیچ دولتی در جهان در حالت تخاصم با دولت ایران قرار ندارد.
اظهارات زهرا ارشادی نماینده نظام جمهوری اسلامی در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل درباره دولت متخاصم بریتانیا را میتوان گفتههایی کاملا نادرست خواند که با علم به اینکه اشتباه و گمراهکننده است، بیان میشود.
چنین اظهاراتی بیشتر از آنکه اتهام آزار و اذیت مستمر روزنامهنگاران فارسی زبان خارج از ایران را از دامن جمهوری اسلامی پاک کند، میتواند برای کشور مخاطرهآمیز باشد و ملاک سنجش صحت و اعتبار سایر اظهارات مقامهای ایرانی در دفاع از نظام این کشور باشد.
آیا رسانههای فارسی خارج از ایران «نفرتپراکنی» میکنند؟
زهرا ارشادی به جز متخاصم خواندن بریتانیا موارد دیگری را در دفاعش از رویکرد جمهوری اسلامی ایران به رسانهها بیان کرده است از جمله: «پمپاژ کور نفرت و پخش اخبار ساختگی» از سوی بخش فارسی بنگاه خبررسانی بریتانیا.
دستگاههای امنیتی و قوه قضائیه ایران در حدود ده سالی که بیبیسی پخش برنامههای تلویزیونی به زبان فارسی را آغاز کرده، به طور مستمر کارکنان این رسانه و اعضای خانوادههایشان را تحت محدودیتهای غیرانسانی و آزار و اذیت قرار دادهاند.
ابتدا حق رفت و آمد آزادنه آنها به ایران برای دیدار از سرزمین پدری را سلب کردند، سپس اعضای خانوادهها را به بازجویی و تهدید کشانده و با قرار قضایی اموال این افراد در ایران را از مبادله ممنوع کرده که با توجه به سلب آزادی رفت و آمد به ایران، اثر حقوقی این منع مبادله، عملا توقیف اموال است. رسانه وابسته به قوه قضائیه ایران حتی به طور تلویحی برخی از کارکنان این شبکه را تهدید به قتل هم کرده است.
همه این اقدامات نقض صریح تعهدات ملی و بین المللی ایران ست که نظام جمهوری اسلامی ایران در برابر نقض آن مسئول و پاسخگو است.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران پیشتر در پاسخ به سئوالی درباره علت چنین رفتار ضدحقوق بشری در برابر کارکنان کارکنان بخش فارسی بیبیسی گفته بود که آنها حتی قواعد رسانهای داخلی خودشان را هم نقض میکنند. به نظر میآمد اظهارات وزیرخارجه ایران توجیه نقض اساسی حقوق کارکنان ایرانی بیبیسی فارسی از سوی نهادهای امنیتی و قضایی ایران به ظن تخلف احتمالی اداری آنها در خاک بریتانیا است.
حالا در اظهاراتی مفصلتر، نماینده ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل که در واقع مرئوس محمدجواد ظریف است میگوید تولیدات بخش فارسی بیبیسی «پمپاژ کور نفرت» است.
بیبیسی فارسی رسانه مختص ایران نیست و یکی از دهها زبانی که برنامه دارد فارسی است. این برنامهها برای فارسیزبانان در سراسر جهان پخش میشود که عمده جمعیت آنها به جز ایران، در افغانستان و تاجیکستان و البته در برخی کشورهای منطقه خاورمیانه، اروپای غربی و آمریکای شمالی زندگی میکنند.
بخشی گستردهای از برنامههای این رسانه به جز ایران به گزارش عملکرد دولتهای افغانستان و تاجیکستان و همچنین درباره سایر دولتهایی است که نحوه رفتارشان بر سرنوشت فارسیزبانان جهان اثر میگذارد. دولت هیچکدام از این کشورها همانند جمهوری اسلامی ایران تولیدات بیبیسی فارسی را «نفرتپراکنی» یا «ساخت اخبار دروغین» نمیدانند یا کارکنان این شبکه را تحت فشارهای ضدحقوق بشری شبیه آنچه جمهوری اسلامی عمل میکند، نمیگذارند.
بخش بزرگی از کارکنان بیبیسی فارسی حتی از اتباع افغانستاناند و در آن کشور برنامههایی به زبانهای فارسی و پشتو تهیه میکنند. کارکنان ایرانی بخش فارسی بیبیسی آزادانه به این کشورها رفت و آمد دارند و با اتهامهای مستمری که جمهوری اسلامی متوجه بیبیسی فارسی میکند، هرگز در هیچ کشوری جز کشور خودشان روبهرو نیستند.
به بیان دیگر پخش دروغ و نفرت اتهامی است که تنها از سوی ایران متوجه بیبیسی فارسی است. کشوری که دولت آن در انتهای جدول رعایت آزادی بیان قرار دارد. اما در صورتی که نظام جمهوری اسلامی ایران واقعا اعتقاد به پخش اخبار دورغین یا نشر نفرت از این شبکه دارد راههای پیگیری حقوقی آن برایش باز است. چنین جرایمی از سوی کشورهای توسعهیافته جهان بسیار جدی گرفته میشود و عواقب سنگینی برای مرتکبان آن دارد.
نقض حقوق اتباع ایرانی در واکنش به برنامهسازی فارسی
در صورت اثبات وقوع انتشار دورغ و پراکندن نفرت، راههای جبران خسارت برای ضرردیدگان پیشبینی شده است. اما در صورتی که این اتهامات در دادگاه ثابت نشود، راه برای اعاده حیثیت و شکایت متقابل از دولت ایران برای طرف مقابل هم باز است.
دولت ایران میتواند اگر از اتهاماتی که به بیبیسی فارسی میزند و حقوق اولیه و اساسی کارکنان ایرانی آن را بر اساسش نقض میکند، از مصادیق اخباری که دورغین یا نفرتپراکنی میداند به نهادهای ناظر بر بیبیسی و حتی دادگاههای بریتانیا شکایت کند.
جمهوری اسلامی ایران در مواردی برای توجیه رفتار خود گفته که چرا یک دولت خارجی باید به زبان کشور دیگری برنامه پخش کند و نتیجهگیری کرده که چنین رفتاری جز به دلیل دخالت در امور دیگری نیست اما خود به زبان اغلب کشورهای جهان برنامههای رادیویی و تلویزیونی پخش میکند و خود را برای کار محق میداند.
در میان کارکنان رسانههای غیرفارسی جمهوری اسلامی، از اتباع غیرایرانی همان کشورها هستند. به طور مثال بخش کثیری از کارکنان شبکه پرس تیوی، بریتانیایی یا شمار گستردهای از تولیدکنندگان العام شبکه عربی زبان حکومت ایران از میان شهروندان کشورهای آن مناطق هستند.
این برنامهها از زبانهایی که افراد کمی در جهان به آن تکلم دارند تا زبانهای فراگیری چون عربی، انگلیسی و اسپانیایی را شامل میشود اما تاکنون گزارشی منتشر نشده که نشان دهد کشورهایی که این برنامه برایشان پخش میشود، رفتاری مشابه نظام جمهوری اسلامی داشته باشند.
این کشورها هیچکدام از کارکنان رسانههای جمهوری اسلامی ایران را همچون حکومت ایران، هرگز از حقوق ابتداییشان محروم نکردهاند.
نقض مستمر، عامدانه و علنی حقوق اولیه انسانی کارکنان ایرانی بیبیسی فارسی از سوی جمهوری اسلامی رفتاری است که رسانهستیزترین دولتهای جهان هم مثل آن عمل نمیکنند اما نماینده ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل به طور تلویحی از آن دفاع میکند و عملا آن را واکنش به پخش برنامههای فارسی از شبکههای خارج از ایران میخواند.
نمونههای مشابه این رفتار با رسانهها را فقط میتوان در بین معدود سرزمینهایی جستجو کرد که دولت مرکزی ندارند یا گروههای مافیایی، شورشی و یاغی بر آن حاکماند.
چنین رفتاری در بلندمدت عواقب جدی بینالمللی برای هر حکومتی از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران و افراد مسئول در آن دارد. راه شکایت از این رفتار غیرقانونی حکومت ایران در دادگاههای کشورهای توسعهیافته مسدود نیست.
با تداوم رفتارهای غیرقانونی جمهوری اسلامی ایران و عدم دسترسی اتباع ایرانی به دادرسی عادلانه در کشورشان، این راه در حال گشودهشدن در خارج از مرزهای ایران است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر