فرزانه حاجیلو، شهروند خبرنگار، اصفهان
بنابرگزارشهایی که در اختیار «ایرانوایر» قرار گرفته اند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جهت ایجاد پایگاه نظامی، محوطه باستانی قلعه توراغ تپه در شهرستان مریوان را تصرف و تسطیح کرده و برای این دخل و تصرف هیچ گونه استعلامی از اداره میراث فرهنگی استان کردستان نگرفته است.
بر اساس تصاویر ماهوارهای از دشت مریوان، بقایای قلعه «توراغ تپه» که متعلق به «عصر آهن» یعنی حدود سه هزار سال پیش است، به صورت کامل تخریب و تسطیح شده است. تصاویر ماهوارهای نشان میدهند به جز دامنههای این تپه باستانی که احتمالاً محل استقرار بناهای وابسته به قلعه بوده، بنای اصلی آن در بالای تپه به طور کامل از بین رفته است.
پس از شروع به کار سپاه برای ساخت و ساز جدید بر روی این تپه تاریخی و تخریب این اثر باستانی، ساکنان منطقه با تنظیم نامهای با کمک دهیاری روستا و ارایه گزارشی در مورد این دخل و تصرف، اداره میراث فرهنگی مریوان و سنندج را از این اقدام مطلع کرده اند. ماموران بازرسی یگان حفاظت میراث فرهنگی پس از بازدید از محل مورد نظر، با دستور مدیرکل میراث فرهنگی استان کردستان، بدون هیچ گونه برخورد با عاملان این تخریب، محل مورد نظر را ترک کرده اند. اداره کل میراث فرهنگی کردستان همچنین در زمینه ثبت و تعیین عرصه و حریم و حفاظت این منطقه نیز کاری انجام نداده است.
این تپه باستانی که در چهار کیلومتری شمال روستای «سعدآباد» در بخش «خاومیرآباد» شهرستان مریوان واقع شده، در سال ۱۳۳۱ توسط کارشناسان میراث فرهنگی این شهرستان با نام «توراغ تپه» شناسایی شده است. گفته می شود این منطقه متعلق به حاکمان این سرزمین در عصر آهن، به نام «مانناییها» بوده است. «مانناییها» از قبایل متحد با مادها بودهاند.
بر روی تپه ، آثار قلعهای چهارگوش با معماری سنگی از عصر آهن وجود داشته که احتمالاً در مسیر استراتژیک «زاموا» قرار داشته است. زاموا نام شهری است قید شده در کتیبههای پادشاهان «آشوری» که در مسیر لشکرکشیهای خود به شمال «زاگرس» مرکزی از آن یاد کردهاند.
این قلعه که شامل بنایی با معماری سنگی بوده است، تا چندی پیش دیوارهایش تقریباً سالم و با پلان چهارگوش پابرجا بودند.
تخریب یکی از مهمترین آثار دوره ماننایی توسط سپاه پاسداران در حالی رخ داده که امروز ما کم ترین اطلاعات را از همسایگان بین «ماد» و «آشور» در دست داریم.
یکی از اصلیترین وظایف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور که در ماده 3 قانون اساسنامۀ آن هم لحاظ شده، حفاظت از آثار باستانی است. این سازمان برای انجام این وظیفۀ قانونی مهم، «یگان حفاظت میراث فرهنگی» را ایجاد کرده است. اما این یگان تحت تاثیر سیاستهای حکومتی، گاهی رویۀ قانونی کار خود را به درستی انجام نمیدهد.
مانناها اقوام حوری زبان بودند که احتمالاً از هزاره دوم پیش از میلاد در منطقه حضور داشته اند. آن ها از اوایل هزاره اول پیش از میلاد حکومت محلی تشکیل داده و تا پایان سده هفت پیش از میلاد، در شمال غرب ایران استقلال خود را حفظ کرده بودند.
اما علت انتخاب این تپه، برای ساخت و ساز پایگاه نظامی، می تواند به درگیری های سپاه و احزاب کرد مرتبط باشد.
روز شنبه 30 تیرماه 1397، یک درگیری ساعت دو و 30 دقیقه صبح بین نیروهای زمینی سپاه و حزب «حیات آزاد کردستان»(پژاک) در روستای «دری»، 30 کیلومتری مریوان رخ داد. در این درگیری، با شلیک «آر.پی.جی» به زاغه مهمات پایگاه مرکزی «قرارگاه حمزه سیدالشهدا»، 11 نفر از نیروهای سپاه کشته و هشت نفر مجروح شدند.
سازمان حقوق بشری «ههنگاو» که یک سازمان فعال در زمینه گزارش نقض حقوق بشر و اخبار کردستان است، «یگانهای مدافع شرق کردستان» (ی.ر.ک) را عامل این حمله اعلام کرد. این یگان یکی از شاخههای «حزب کارگران کردستان» (پ. ک. ک.) در ایران است. به نظر میرسد با تشدید درگیریهای مسلحانه در این مناطق، سپاه پاسداران در صدد افزایش پایگاههای نظامی خود برای کنترل وضعیت امنیتی منطقه است.
حضور سپاه در ارتفاعات کردستان در سالهای اخیر افزایش بیشتری یافته است. سرهنگ «شکیبا سلیمی»، فرمانده سپاه پاسداران شهرستان مریوان نیز در مراسم چهلم کشته شدگان سپاه در روستای دری گفت:«اگر ما در ارتفاعات مستقر هستیم، برای آسایش مردم است.»
از سوی دیگر، «توراغ تپه» بر سر یک راه مهم باستانی قرار داشته است که امروزه نیز به عنوان راه تجاری با سلیمانیه عراق از طریق گذرگاه مرزی «باشماق» همچنان در مراودات تجاری منطقهای و بینالمللی جایگاه خاصی دارد. از آن جایی که این راه، گذرگاه تجاری برای صادرات نفت از کردستان عراق محسوب میشود، برای فعالیتهای اقتصادی سپاه و ارتباطات سیاسی با کردستان عراق نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین کنترل بر این منطقه، می تواند علاوه بر ابعاد امنیتی، جنبههای سیاسی و اقتصادی هم داشته باشد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر